Άρθρο

Του Μαργαρίτη Τζίμα

Καθηγητή

 

Ο Αϊνστάιν έλεγε πως «Οι ευφυείς άνθρωποι λύνουν τα προβλήματα. Οι μεγαλοφυείς τα προβλέπουν». Ο άνθρωπος περιμένει τη λύση όλων των προβλημάτων του από την επιστήμη με όλες τις μορφές της. Όμως το σύμπαν είναι «πεπερασμένο άνευ περάτων» σύμφωνα με την επικρατέστερη μέχρι σήμερα θεωρία. Πολλές φορές ο άνθρωπος έχει προβληματιστεί αν η επιστήμη μπορεί να μας δώσει απαντήσεις και λύσεις σε όλα τα ζητήματα.

Χωρίς αμφιβολία το πεδίο της επιστήμης έχει διευρυνθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Όμως είναι σαν να βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και να φωτίζεις μόνο τη μια άκρη του. Νομίζεις πως αυτός είναι μόνο ο κόσμος που υπάρχει. Και όμως υπάρχουν ανεξερεύνητα πεδία που αποτελούν πρόκληση για τους επιστήμονες. Άλλωστε γι’ αυτό υπάρχει η έρευνα. Δεν μπορεί η επιστήμη να τα προβλέψει όλα. Πολύ περισσότερο δεν χωρά μέσα στην πεπερασμένη επιστήμη και γνώση το απέραντο και το άπειρο.

Ας δούμε τα άλματα που έκανε η επιστήμη τα τελευταία 100 χρόνια. Πράγματα αδιανόητα που αποτελούσαν άλυτα προβλήματα, σήμερα είναι απλά. Πιστεύω πως η μοίρα της επιστήμης είναι να ερευνά, να ανακαλύπτει νέα γνώση. Δεν δημιούργησε τον κόσμο η επιστήμη. Καλείται όμως να τον εξηγήσει. Έτσι υπάρχει η πρόοδος.

Πιστεύουν μερικοί πως το όριο στην επιστημονική γνώση θα είναι και το τέλος της επιστήμης. Δίνει χαρά και ικανοποίηση, όμως, η επιστημονική ανάλυση και επιτυχία. Στις μέρες μας παρά την υποβάθμιση των αξιών, χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην επιστημονική έρευνα. Παρά την απογοήτευση που πολλές φορές μας προσφέρει γιατί δεν μπορεί να μας δώσει λύση π.χ. σε ανίατες αρρώστιες, η επιστήμη είναι η κορυφαία έκφραση του ανθρώπου. Μη νομίζουμε πως επιστήμη κάνει μόνο αυτός που είναι κλεισμένος σε ένα εργαστήριο. Επιστήμη κάνει κάθε άνθρωπος στο χώρο εργασίας του, ο εργάτης, ο αγρότης, ο επαγγελματία, ο καλλιτέχνης, ο αθλητής.

Στη σύγχρονη εποχή, ο όρος επιστήμη δηλώνει το σύστημα απόκτησης γνώσης με βάση την επιστημονική μεθοδολογία που βασίζεται στην επιστημονική έρευνα, καθώς και στην οργάνωση και ταξινόμηση της αποκτώμενης με αυτόν τον τρόπο γνώσης.

Υπάρχουν όμως γνωρίσματα που χρειάζεται να έχει η επιστήμη για τεθεί στην υπηρεσία του. Η επιστήμη τι σχέση πρέπει να έχει με την ηθική; Πρέπει να έχει; Η επιστήμη μπορεί να μην έχει όρια, όμως ο επιστήμονας πρέπει να έχει όρια ηθικής, ώστε η γνώση του να είναι για την ωφέλεια της ανθρωπότητας. Έχουμε γίνει μάρτυρες χρησιμοποίησης των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας για την καταστροφή της ζωής(ατομική βόμβα). Πιστεύω πως η επιστήμη είναι επιβεβλημένο να τίθεται στην υπηρεσία του ανθρώπου και όχι στην καταδυνάστευσή του.