Με στόχο την προβολή και ανάδειξη μιας από τις σημαντικότερες σελίδες της ελληνικής ιστορίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου, οι τοπικοί φορείς δύο περιοχών με κοινά ιστορικά στοιχεία (Σέρρες και Δράμα), ενώνουν δυνάμεις και συνεργάζονται στενά για την ανάδειξη του ηρωισμού και της ανδρείας των Ελλήνων στρατιωτών.
Δύο από τα πιο γνωστά και καλοδιατηρημένα οχυρά, του Ρούπελ στις Σέρρες και του Λίσσε στο Κάτω Νευροκόπι Δράμας, τμήματα της επονομαζόμενης και Γραμμής Μεταξά, εντάσσονται πλέον σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τουριστικής προβολής και ανάπτυξης.
Πρόκειται για ένα διατοπικό σχέδιο συνεργασίας, με τίτλο «Ανάπτυξη του ιστορικού τουρισμού – Η μάχη των οχυρών», που θα υλοποιήσουν από κοινού οι αναπτυξιακές εταιρείες Δράμας και Σερρών και το οποίο χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΑΑ 2014-2020, στο πλαίσιο της υλοποίησης τοπικών προγραμμάτων CLLD/ LEADER των δύο εταίρων. Το ύψος της δημόσιας δαπάνης ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 153.000 ευρώ.
Τα δυο αυτά οχυρά εξακολουθούν να αποτελούν, μέχρι σήμερα, σύμβολα ηρωισμού και αυταπάρνησης των Ελλήνων στρατιωτών, αξιωματικών και υπαξιωματικών που έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια των συγκρούσεων με τα γερμανικά στρατεύματα στην προσπάθειά τους, τον Απρίλιο του 1941, να εισβάλουν στην Ελλάδα. Η σφοδρότητα των μαχών δεν έκαμψαν ούτε για μια στιγμή το ηθικό των Ελλήνων μαχητών των οχυρών, παρά το γεγονός ότι οι γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν πάνοπλες με εξοπλισμό που υπερτερούσε αριθμητικά και τεχνολογικά έναντι των Ελλήνων.
Στις μάχες που ακολούθησαν, η αντίσταση των Ελλήνων υπήρξε ηρωική, καθώς τα οχυρά δεν καταλήφθηκαν ποτέ, αλλά παραδόθηκαν την 11η Απριλίου 1941, κατόπιν συνθηκολόγησης μεταξύ των Γερμανών και της διοίκησης της Ελληνικής Στρατιάς της Κεντρικής Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη.
Οχυρωματικές υποδομές, οχυρά συγκροτήματα με παρατηρητήρια και πυροβολεία και πολυβολεία εντοπίζονται σε όλο το μήκος της οριογραμμής των ελληνοβουλγαρικών συνόρων τόσο στην Π.Ε. Σερρών όσο και στην Π.Ε. Δράμας, ενώ επεκτείνονται ως την Κομοτηνή καλύπτοντας τμηματικά μία ζώνη συνολικού μήκους 300 χιλιομέτρων.
Διατήρηση της ιστορικής μνήμης
Σύμφωνα με τη μελέτη του προγράμματος που έχει εκπονηθεί, αντικείμενο της συνεργασίας θα αποτελέσει η ανάδειξη της ιστορικής αξίας των εμβληματικών αυτών οχυρωματικών υποδομών ως συγκριτικό πλεονέκτημα για την τουριστική ανάπτυξη των δύο περιοχών, της διατήρησης της ιστορικής μνήμης και της ανάδειξης της ενότητας και συμφιλίωσης των λαών μέσα από τη συμμετοχή ομάδων και φορέων της περιοχής.
Όπως επισημαίνει ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών Παναγιώτης Σπυρόπουλος, «η ανάδειξη των οχυρών της Γραμμής Μεταξά ως πόλος τουριστικής έλξης απαιτεί τον σχεδιασμό μιας στρατηγικής, η οποία θα εφαρμοστεί όχι μόνο από μια ομάδα αναπτυξιακών εταιρειών στο στενό χρονικό πλαίσιο χρηματοδότησης ενός διατοπικού σχεδίου, αλλά και την ύπαρξη ενός φορέα – δικτύου με βιώσιμη προοπτική και ευρεία απήχηση, ο οποίος θα διαχειριστεί τη συνέχιση αυτού του σχεδίου και τη μακροπρόθεσμη διαχείριση των αποτελεσμάτων. Η συγκεκριμένη ενέργεια, στόχο θα έχει τη δημιουργίας ενός δικτύου, στο οποίο θα συμμετέχουν φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιμελητήρια, τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι».
Στο πρόγραμμα προβλέπεται -μεταξύ άλλων- η δημιουργία ενός δικτύου διαδρομών που θα ενοποιήσει εννοιολογικά την περιοχή όσον αφορά την ιστορική οπτικής της. Η δημιουργία διαδρομών θα αποτελέσει ένα σημαντικό σημείο της προσπάθειας για την καθιέρωση της ιστορικής ταυτότητας της περιοχής. Θα προσφέρει την ευκαιρία στον επισκέπτη- τουρίστα να λάβει μια ολοκληρωμένη πληροφόρηση, μετατρέποντας την επίσκεψή του στα οχυρά σε μία μοναδική εμπειρία ζωής σε συνδυασμό με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον των δυο περιοχών (Ρούπελ και Κάτω Νευροκοπίου Δράμας).
Οι άξονες δράσεις του προγράμματος για την κοινή ανάδειξη των οχυρών περιλαμβάνουν επίσης ένα σύνολο πολυποίκιλων δράσεων και ενεργειών, που σκοπό έχουν την τουριστική προβολή των δυο περιοχών. Για τις ανάγκες της προβολής θα δημιουργηθεί μια δικτυακή πύλη τουρισμού, έκδοση φωτογραφικού λευκώματος, προωθητικά βίντεο κ.ά, τα οποία θα συνοδεύουν τις ενέργειες προβολής και προώθησης, όπως εκδηλώσεις, εκθέσεις και συνέδρια. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία τρισδιάστατης ψηφιακής αναπαράστασης των οχυρών, με τη χρήση εικονικής πραγματικότητας, εστιάζοντας στο ψηφιακό περιβάλλον και τα ψηφιακά εργαλεία προβολής της διατοπικής συνεργασίας.
«Ογδόντα και πλέον χρόνια μετά τη Μάχη των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά, τον Απρίλιο του 1941», υπογραμμίζει ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών, «η συλλογική και ιστορική μνήμη παραμένει αναλλοίωτη αλλά και ανεκτίμητη, γιατί διατηρεί τη βιωμένη εμπειρία των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία τους. Η αγάπη για τις ρίζες, την αναβίωση του παρελθόντος και της ταυτότητας παραμένουν ακόμα ισχυρές. Η διατήρηση της ιστορικής συνείδησης είναι πράξη καθήκοντος απέναντι στις μελλοντικές γενεές. Κανένας πολιτισμός θεωρούμενος ως ένα σύστημα επιστημονικών και καλλιτεχνικών ιδεών, θρησκειών και καθημερινών συνηθειών δεν μπορεί να υπάρξει και να επιβιώσει χωρίς συλλογική μνήμη. Το παρελθόν ως ιστορική μνήμη είναι πάντα παρόν και επηρεάζει το μέλλον των ανθρώπων.
Πηγή: ΑΠΕ / Βασίλης Λωλίδης
