ΑΡΘΡΟ

Της Σωτηρίας Γιαννακοπούλου

Πτυχιούχου του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ.

Βρισκόμαστε μία ανάσα πριν από την ανάδειξη του επόμενου Προέδρου των Η.Π.Α. Η αντίστροφη μέτρηση για τη 3η Νοεμβρίου έχει μόλις ξεκινήσει και παρά τις δημοσκοπήσεις, που θέλουν τον Biden να ηγείται της αναμέτρησης, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την τελική έκβαση της εκλογικής διαδικασίας. Τόσο η πολυπλοκότητα του αμερικανικού εκλογικού συστήματος όσο και ο αστάθμητος παράγοντας της «ψήφου της τελευταίας στιγμής» μπορεί να ανατρέψει εύκολα το κλίμα, επιφέροντας απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Μια ακόμη εξαιρετικής σημασίας παράμετρος των αμερικανικών εκλογών είναι και οι swing states, ή, όπως συνηθίζουμε να τις αποκαλούμε, οι «μωβ πολιτείες». Στις Η.Π.Α. οι περισσότερες πολιτείες είναι χαρακτηρισμένες, όσον αφορά τις εκλογικές τους προτιμήσεις, δεδομένου ότι παραδοσιακά υποστηρίζουν ένα συγκεκριμένο κόμμα και η ψήφος τους είναι σταθερά υπέρ του. Βάσει αυτού, λοιπόν, θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει μεγάλη αγωνία για το αποτέλεσμα, εφόσον ο προσανατολισμός των πολιτειών είναι εμφανής. Η ύπαρξη, ωστόσο, μιας μερίδας αναποφάσιστων πολιτειών απορρίπτει την παραπάνω υπόθεση, αυξάνοντας την αγωνία για τη ροπή των μωβ πολιτειών και ασφαλώς για τα τελικά αποτελέσματα. Αυτός είναι και ο λόγος, άλλωστε, που τα δύο κόμματα εστιάζουν, κατά την προεκλογική τους εκστρατεία, στις συγκεκριμένες πολιτείες, επενδύοντας τεράστια ποσά στη διαφήμιση, επιδιώκοντας ασφαλώς την προσηλύτισή τους. Ποιες πολιτείες, ωστόσο, εντάσσονται στο μοντέλο συμπεριφοράς των swing states;

Είναι γεγονός ότι υπάρχει μία σύγχυση γύρω από το ποιες πολιτείες θεωρούνται swing states, με τον αριθμό τους να διαφοροποιείται ανά εκλογική μάχη. Αναμφίβολα, οι πολιτείες οι οποίες βρίσκονται σταθερά σε αυτήν την κατηγορία είναι η Florida, η Pennsylvania, η Βόρεια Καρολίνα, το Michigan, η Iowa και το Wisconsin. Το τελευταίο διάστημα, τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και οι εταιρείες δημοσκοπήσεων, έχουν εστιάσει στις συγκεκριμένες πολιτείες, επιδιώκοντας την πρόβλεψη των διαθέσεων και φυσικά τις ψήφους τους. Ποιες είναι τάσεις που αναδεικνύονται ανά πολιτεία και κατά πόσο μπορούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα;

Η πολιτεία της Florida καθιστά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα swing states, κάτι το οποίο αποδεικνύεται περίτρανα, την τελευταία εικοσαετία, δεδομένου ότι οι προτιμήσεις της διαφοροποιούνται συνεχώς. Το 2000 και το 2004, η Florida έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στον Ρεπουμπλικανό Πρόεδρο George W. Bush, ενώ, στις δύο επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ψήφισε υπέρ του Δημοκρατικού Κόμματος, ενισχύοντας την εκλογή του Προέδρου Obama. Το 2016, ωστόσο, η Φλόριντα αποτέλεσε μία από τις πολιτείες-κλειδιά στην εκλογή Trump, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί κατάφεραν να επικρατήσουν κατά μία ποσοστιαία μονάδα έναντι των δημοκρατικών. Τα δεδομένα, βέβαια, φαίνεται να έχουν αλλάξει φέτος. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στον Joe Biden κατά μία ποσοστιαία

μονάδα, αναδεικνύοντας ως κυρίαρχη δύναμη το Κόμμα των Δημοκρατικών. Ασφαλώς, αν και το ποσοστό είναι ιδιαιτέρως μικρό και συνεπώς εύθραυστο, αποτελεί δείγμα της τάσης των ψηφοφόρων, χωρίς να αφήνει περιθώρια εφησυχασμού στους δύο υποψηφίους. Μάλιστα, ο Πρόεδρος Trump επέλεξε να ψηφίσει στη Florida, γεγονός που ερμηνεύθηκε από πολλούς ένα μέσο ισχυροποίησης της παρουσίας του στην εν λόγω πολιτεία.

Η πολιτεία της Pennsylvania, επίσης, θεωρείται ένα ενδεικτικό παράδειγμα swing state. Παρά το γεγονός ότι ο Trump κατάφερε να κερδίσει την εν λόγω πολιτεία στις εκλογές του 2016, ξεπερνώντας κατά μία μονάδα την Clinton, φαίνεται ότι η στήριξή της προς το πρόσωπό του ήταν μάλλον παροδική. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι Δημοκρατικοί προηγούνται με μεγάλη διαφορά στην Pennsylvania, καθώς η εκτίμηση, που δίνουν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις, είναι ότι τα ποσοστά του Biden ξεπερνούν κατά 6-7 μονάδες τα αντίστοιχα ποσοστά Trump, αποδεικνύοντας ότι το παιχνίδι στην συγκεκριμένη πολιτεία έχει μάλλον ολοκληρωθεί.

Η Βόρεια Καρολίνα, σύμφωνα με τα ποσοστά, θα είναι ακόμη μία πολιτεία που θα κρίνει το αποτέλεσμα των εκλογών. Παραδοσιακά, οι προτιμήσεις αλλάζουν ανά εκλογική αναμέτρηση αποτελώντας μία πολιτεία «στοίχημα» για κάθε υποψήφιο πρόεδρο. Στις προηγούμενες εκλογές, οι Ρεπουμπλικανοί κατάφεραν να εδραιωθούν στη Βόρεια Καρολίνα, επικρατώντας κατά 4% έναντι των Δημοκρατικών. Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων για τις εκλογές της Τρίτης μάλλον δεν ικανοποιούν τις προσδοκίες τους, καθώς δίνουν προβάδισμα στον Biden κατά μία με δύο ποσοστιαίες μονάδες, ανατρέποντας τις βλέψεις τους για επικράτηση. Ωστόσο, δεδομένου ότι η διαφορά είναι μικρή μεταξύ των δύο υποψηφίων, αφήνει περιθώρια για μία ενδεχόμενη ανατροπή, αν και αποτυπώνει την προτίμηση των ψηφοφόρων υπέρ των δημοκρατικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Κομητείες Mecklenburg και Wake αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα της πολιτείας της Βόρειας Καρολίνα.

Την ταυτότητά της ως swing state επικύρωσε η πολιτεία του Michigan στις προηγούμενες εκλογές, καθώς η διαφορά στα ποσοστά μεταξύ Τrump και Clinton ήταν μηδαμινή. Συγκεκριμένα, οι Ρεπουμπλικανοί προηγήθηκαν με 47,50% έναντι των Δημοκρατικών, οι οποίοι συγκέντρωσαν 47,27%. Η ελάχιστη αυτή διαφορά αποτέλεσε μαξιλάρι ασφαλείας για τον Trump, καθώς το σύστημα «the winner takes it all» του εξασφάλισε το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Το οριακό αυτό αποτέλεσμα του 2016, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δεν επρόκειτο να επαναληφθεί. Μάλιστα, η επικράτηση Biden προβλέπεται σαρωτική, καθώς, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, τα ποσοστά ξεπερνούν κατά 9% τα αντίστοιχα των Ρεπουμπλικανών, μην αφήνοντας περιθώρια αμφισβήτησης του αποτελέσματος. Η λευκή εργατική τάξη της πολιτείας έχει γυρίσει την πλάτη στον Trump, τη στιγμή που η θλιβερή αποχή των μαύρων πολιτών από τις εκλογές του 2016 και τα αποτελέσματά της ανέδειξαν τη δύναμη, την αξία αλλά και την αναγκαιότητα της λαϊκής ψήφου.

Το Wisconsin αποτελεί μία από τις πολιτείες που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία κατά τη διάρκεια του 2020. Οι λανθασμένες επιλογές Trump και η κρίση στο υγειονομικό σύστημα κόστισε πολλές ζωές στους κατοίκους της πολιτείας, με το βάρος της ευθύνης να βαραίνει τον πρόεδρο Trump, κοστίζοντάς του, παράλληλα, πλήθος ψήφων. Στις προηγούμενες εκλογές, ο νυν πρόεδρος είχε καταφέρει οριακά

να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, ξεπερνώντας κατά 1 μονάδα την Clinton, ωστόσο το σενάριο αυτό μοιάζει απίθανο να επαναληφθεί στις φετινές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ξεκάθαρο προβάδισμα στον Biden στην εν λόγω πολιτεία, εκτινάσσοντας την διαφορά των δύο υποψηφίων πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες, οι οποίες ασφαλώς δύσκολα θα μπορούσαν να ανατραπούν.

Η τελευταία πολιτεία, που επρόκειτο να συμβάλλει αποφασιστικά στο τελικό αποτέλεσμα των εκλογών, δεν είναι άλλη από την πολιτεία της Iowa. Γνωστή και ως «η πολιτεία που πάει πάντα με το πλευρό του νικητή» καθιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα swing state. Στις εκλογές του 2016, πράγματι, βρισκόταν στο πλευρό του νικητή, καθώς ο Trump κατάφερε να συγκεντρώσει 51,15% έναντι 41,74% της Clinton, κερδίζοντας κατά κράτος τους εκλέκτορες της πολιτείας. Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων δύο ημερών, ωστόσο, αλλάζουν διαρκώς φέρνοντας με διαφορές της τάξεως του 1 και 2 τοις εκατό τον εκάστοτε υποψήφιο.

Όπως διαπιστώνουμε, η πλειοψηφία των swing states τίθεται υπέρ της λήξης της προεδρίας Trump. Ασφαλώς, στα ποσοστά των δημοσκοπήσεων πάντα υπάρχει και το ενδεχόμενο λάθους, ωστόσο, στην περίπτωσή μας, παρατηρείται μία ξεκάθαρη ροπή προς το στρατόπεδο των Δημοκρατικών. Θα μπορέσει ο Trump να διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις για άλλη μία φορά, όπως συνέβη το 2016; Δύσκολα…

 

*Το άρθρο της κ. Γιαννακοπούλου δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.offlinepost.gr