Στις εντάξεις στάθηκε η Περιφερειακή Αρχή, στις πληρωμές η «Περιφερειακή Σύνθεση»

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΠ Α.Μ.Θ. ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΣΠΑ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΙΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η πορεία υλοποίησης των έργων ΕΣΠΑ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, μέσω του Π.Ε.Π. (Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα) κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, απασχόλησε την πρόσφατη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της Περιφέρειας Α.Μ.Θ., η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020.

Το θέμα, με τίτλο «Πορεία υλοποίησης των έργων και δράσεων που περιλαμβάνονται στα μέτρα του ΠΕΠ ΑΜΘ. Επίπεδα απορροφητικότητας. Αναπροσαρμογές προγράμματος σε σχέση με την αναγκαιότητα εξυπηρέτησης των τρεχουσών αναγκών λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού» εισήχθη στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης με πρωτοβουλία παρατάξεων της αντιπολίτευσης και ως εκ τούτου εισηγητής ήταν ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, της παράταξης «Περιφερειακή Σύνθεση», κ. Χριστόδουλος Τοψίδης.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως σε νούμερα που αποδεικνύουν την απορροφητικότητα που έχει να επιδείξει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με την κάθε πλευρά να επικεντρώνεται σε αυτά που η ίδια θεωρεί σημαντικά. Έτσι, η μεν παράταξη της αντιπολίτευσης «Περιφερειακή Σύνθεση» στάθηκε στο ποσοστό πληρωμών του προγράμματος, η δε Περιφερειακή Αρχή στα ποσοστά των εντάξεων (κυρίως), καθώς και σε αυτά των συμβάσεων. Πάντως, κοινή συνισταμένη από όλες τις πλευρές ήταν η ύπαρξη προβλημάτων, πέρα από τον κορωνοϊό, ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στην καθυστέρηση διαδικασιών, ενώ δεν έλειψαν οι επισημάνσεις και για το ΕΣΠΑ της επόμενης προγραμματικής περιόδου, με προτροπές για το πώς θα πρέπει να κινηθεί η Περιφέρεια. Επίσης, υπήρξαν προτάσεις και για πραγματοποίηση ειδικής συνεδρίασης με μοναδικό θέμα το ΕΣΠΑ.

Ο επικεφαλής της παράταξης «Περιφερειακή Σύνθεση» κ. Χριστόδουλος Τοψίδης, κατά την εισαγωγική τοποθέτησή του, σημείωσε πως η Περιφέρεια Α.Μ.Θ. είναι μια από τις φτωχότερες στην Ε.Ε. με ένα από τα χαμηλότερα ΑΕΠ και επεσήμανε πως «πρέπει να βρούμε τους βασικούς άξονες και τους δυναμικούς κλάδους της Περιφέρειάς μας, να γίνει ένας σχεδιασμός για να μπορέσουμε να έχουμε απορροφητικότητα τουλάχιστον στο νέο ΕΣΠΑ». Όπως ανέφερε πως με βάση τα τελευταία στοιχεία, από τις 14 Σεπτεμβρίου, η απορροφητικότητά της Περιφέρειας από το ΕΣΠΑ όσον αφορά τις πληρωμές προγραμμάτων είναι στο 32,1%, ενώ τα συμβασιοποιημένα έργα είναι στο 63,08%. «Υπολείπεται μεγάλο ποσοστό» τόνισε ο κ. Τοψίδης και πρόσθεσε πως εφόσον «ολοκληρώνεται αυτή η περίοδος, είναι ένα θέμα που οφείλει η διοίκηση της Περιφέρειας να φέρει στο Περιφερειακό Συμβούλιο για να δούμε, αν θέλετε, τα κακώς κείμενα». Όπως εξήγησε ο κ. Τοψίδης, πρέπει να γίνει «κουβέντα για να δούμε ποιες ήταν οι ευκαιρίες που δεν αξιοποιήσαμε και πού πρέπει να μεταφερθούν μερικά υπόλοιπα των προγραμμάτων αυτών που μπορούν να γίνουν», αλλά και «ένας νέος σχεδιασμός για το νέο ΕΣΠΑ που έρχεται». «Εάν δεν αξιοποιήσουμε τους ευρωπαϊκούς πόρους και σε αυτή την περίοδο, θα είμαστε μη ανταγωνιστικοί έναντι των άλλων των Περιφερειών της χώρας μας και θα δημιουργήσουμε ένα μειονέκτημα, είτε αυτό είναι στο επιχειρείν είτε στις κοινωνικές δομές είτε ακόμη και στις υποδομές» επεσήμανε ο κ. Τοψίδης και εξέφρασε την άποψη πως «αυτή η χαμηλή απορροφητικότητα πρέπει να μας προβληματίσει, πρέπει να μας εντατικοποιήσει και να έχουμε ανοιχτά τα ώτα μας για να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερη απορρόφηση στο μέλλον και στο νέο ΕΣΠΑ που έχουμε να διαχειριστούμε».

Ο επικεφαλής της παράταξης «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία» κ. Κώστας Κατσιμίγας είπε πως είναι «αναγκαίο να γίνει μια ειδική συνεδρίαση για το θέμα αυτό» και ανέφερε πως θα πρέπει «να αναδείξουμε από κοινού το θέμα της κακοδαιμονίας του θεσμικού πλαισίου περί δημοσίων συμβάσεων, είτε λέγεται ανάθεση μελετών είτε λέγεται ανάθεση μεγάλων έργων». Μάλιστα, έκανε λόγο για «διαχρονική κακοδαιμονία εδώ και δεκαετίες από όλες τις Κυβερνήσεις», καθώς «δεν είναι τόσο εύκολο η Περιφέρεια να κάνει τόσο μεγάλης κλίμακας έργα, τα οποία ουσιαστικά θα ανατρέψουν το σκηνικό στο οποίο ζούμε αυτή την στιγμή». Ακόμη, ο κ. Κατσιμίγας στάθηκε στην υποστελέχωση της Περιφέρειας, αλλά και στο εχθρικό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο «πρέπει να αναδείξουμε».

Με τη θέση του κ. Κατσιμίγα για ειδική συνεδρίαση συμφώνησε και ο επικεφαλής της παράταξης «Περιφέρεια σε Δράση» κ. Κωστής Σιμιτσής, ενώ ο επικεφαλής της παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση» κ. Χρήστος Τρέλλης ζήτησε συγκεκριμένα στοιχεία για το «σε ποια φάση βρίσκεται κάθε έργο», γιατί αλλιώς «κάνουμε συζήτηση για τη συζήτηση». Επίσης, ο κ. Τρέλλης στάθηκε και στο θεσμικό πλαίσιο, με βάση το οποίο το Περιφερειακό Συμβούλιο «δεν έχει να παίξει ουσιαστικό προγραμματικό ρόλο». Όπως είπε, «τα μεγάλα έργα, δυστυχώς, όλα αυτή την στιγμή είναι κλαδικά έργα» και «δεν διατίθενται οι αντίστοιχοι πόροι από την ίδια την Περιφέρεια». Έτσι, συνέχισε, «ή προκηρύσσουμε διαγωνισμούς ή έχουμε την επιτροπή για να ελέγχει τα έργα».

Τέλος, ο επικεφαλής της παράταξης «Αριστερή Αντικαπιταλιστική Παρέμβαση-Ανταρσία στην ΠΑΜΘ» κ. Θοδωρής Περεντίδης σημείωσε πως το θέμα του ΕΣΠΑ «δεν είναι τεχνικό ζήτημα, είναι ένα βαθιά πολιτικό ζήτημα και σχέδιο» και ζήτησε «σχεδιαγράμματα σχετικά με τα έργα που εντάχθηκαν και πού βρίσκονται».

Απαντώντας ο Περιφερειάρχης κ. Χρήστος Μέτιος παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για την πορεία υλοποίησης του ΠΕΠ. Όπως είπε, όσον αφορά τις εντάξεις και την εξασφάλιση χρηματοδότησης, «είμαστε στο 134% του ΕΣΠΑ», προσθέτοντας πως για την υπερδέσμευση του προγράμματος «έχουμε έγκριση και οι εντάξεις μπορούν να φτάσουν στο 183,5% των διαθέσιμων πόρων, ξεπερνώντας και το 200% για συγκεκριμένους άξονες». Μάλιστα, συνέχισε, η Περιφέρεια Α.Μ.Θ. όσον αφορά τις εντάξεις είναι στην τέταρτη θέση πανελλαδικά σε ποσοστό και στην τρίτη θέση σε απόλυτα νούμερα, μετά τις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας. Όσον αφορά τις συμβάσεις, ο κ. Μέτιος σημείωσε πως η Α.Μ.Θ. είναι στο 63,1% και το ποσοστό αυτό την φέρνει στην ένατη θέση πανελλαδικά, ενώ σε απόλυτα νούμερα είναι στην τέταρτη θέση, πίσω από τις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Κρήτης. Τέλος, όπως είπε ο Περιφερειάρχης το ποσοστό των πληρωμών, στο ΕΣΠΑ της τρέχουσας περιόδου, στην Α.Μ.Θ. είναι στο 32,1% και με αυτό το ποσοστό βρίσκεται στην ενδέκατη θέση πανελλαδικά, ενώ σε απόλυτα ποσά είναι στην τέταρτη θέση.

Ο κ. Μέτιος ανέφερε πως υπάρχει υστέρηση και αυτή οφείλεται στον κορωνοϊό, στη νομοθεσία και στην έλλειψη προσωπικού. «Όλα παίζουν ρόλο» επεσήμανε και πρόσθεσε πως «γίνεται μεγάλη προσπάθεια να εντάξουμε ώριμα έργα κι ας γνωρίζουμε ότι το έργο δεν θα ολοκληρωθεί σε αυτή την προγραμματική περίοδο και θα γίνουν έργα “γέφυρες”». Παράλληλα, όπως είπε ο Περιφερειάρχης, «γίνεται μια προσπάθεια, εκτός από τις εντάξεις, να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί, να γίνουν οι συμβάσεις και να υπάρξουν οι πληρωμές. Και σίγουρα ψάχνουμε έργα που θα δώσουν και περισσότερες πληρωμές». Ακόμη, ο κ. Μέτιος υπογράμμισε πως υπάρχουν προβλήματα και στους Δήμους, καθώς «υπάρχουν έργα που έχουν ενταχθεί πριν από 2 ή περισσότερα χρόνια και δεν έχουν ακόμη δημοπρατηθεί». «Προσπαθούμε να δούμε στην κάθε περίπτωση, στον κάθε Δήμο ξεχωριστά, πως θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε και να προχωρήσουν αυτά τα έργα. Υπάρχουν αντικειμενικές αδυναμίες και στους Δήμους», ανέφερε ο κ. Μέτιος. Για να ξεπεραστεί αυτή η υστέρηση, εξήγησε ο Περιφερειάρχης, υπάρχει ο σχεδιασμός από πλευράς διοίκησης «με έργα που θα δώσουν πιο γρήγορα πληρωμές». Έτσι, συνέχισε, ήδη υπάρχει λίστα με έργα ύψους 160 εκ. ευρώ, τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή και «θα δώσουν πιο γρήγορα πληρωμές». Τα έργα αυτά αφορούν προγράμματα επιχειρηματικότητας, που υλοποιεί ο ΔΕΣΜΟΣ, το πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί σε λίγες ημέρες από την διοίκηση της Περιφέρειας, την πρόσκληση για τις ενεργειακές αναβαθμίσεις και την πολιτιστική διαδρομή. Όπως είπε, αυτή η λίστα των 160 εκ. ευρώ «θα επιταχύνει τους επόμενους μήνες και θα έχουμε καλύτερη εικόνα στα αποτελέσματα».

Ο κ. Μέτιος, στην τοποθέτησή του, στάθηκε και στο τι θα γίνει «αν κάτι πάει στραβά και κάποιοι πόροι, πλησιάζοντας στο τέλος του 2023, δεν έχουν απορροφηθεί». «Δεν θα αφήσουμε πόρους να χαθούν» υπογράμμισε ο κ. Μέτιος και πρόσθεσε πως «σε συνεννόηση με την Κυβέρνηση θα εντάξουμε κάποιο έργο πιο ώριμο να υλοποιηθεί ή θα εντάξουμε κάποια δράση της Περιφέρειας». Όπως είπε, «σίγουρα δεν θα χαθούν πόροι. Αυτό θα επιδιώξουμε», τονίζοντας πως θα γίνει ό,τι έγινε και τις προηγούμενες φορές κατά τη λήξη των προγραμμάτων.

Τέλος, όσον αφορά το χαμηλό ΑΕΠ της Περιφέρειας Α.Μ.Θ., ο κ. Μέτιος είπε πως αυτό δεν εξαρτάται μόνο από το ΕΣΠΑ, αλλά και από αρκετούς ακόμη παράγοντες, όπως το, τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις και την κατανάλωση των νοικοκυριών κ.α.