«Σημαντικό γεγονός για τη Μονή της Εικοσιφοινίσσης, τη Μητρόπολη και την περιοχή της Δράμας»

ΣΤΙΣ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΗΣ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΤΕΛΕΤΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΑΡΙΟΥ ΜΕ ΚΩΔΙΚΟ 220 ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΤΗΣ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ

• Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, Τοποτηρητής της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας, κ. Παντελεήμων «Αυτό το γεγονός ας είναι ένα μήνυμα για τους γείτονές μας, τους ομοδόξους μας, τους Βουλγάρους, να κάνουν ό,τι κάνει το Μουσείο της Βίβλου, να επιστρέψουν αυτά τα οποία πήραν στον φυσικό τους χώρο και είναι στη διάθεση του καθενός που θα θέλει να τα μελετήσει»
• Παρών στην τελετή ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος ως εκπρόσωπος της Α.Θ.Π. Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου

Την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, θα πραγματοποιηθεί στην Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης η επίσημη τελετή παράδοσης και παραλαβής του χειρογράφου Ευαγγελισταρίου, κωδικοποιημένο ως 220, το οποίο χρονολογείται περί τα τέλη του 10^ου και τις αρχές του 11^ου αιώνα. Το Ευαγγελιστάριο εκλάπη, μεταξύ άλλων χειρογράφων και κειμηλίων, από την Ιερά Μονή Εικοσιφοίνισσας τον Μάρτιο του 1917, κατά την Α’ Βουλγαρική κατοχή και επιστρέφει στον φυσικό του χώρο με οικειοθελή απόφαση του Μουσείου της Βίβλου της Ουάσινγκτον.

Σχετική συνέντευξη τύπου για την επιστροφή του κειμηλίου, το οποίο εδώ και περίπου 10 ημέρες βρίσκεται ήδη στην Ιερά Μονή, παραχώρησαν το πρωί της Δευτέρας 19 Σεπτεμβρίου, στον ανακαινισμένο παλαιό Μητροπολιτικό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας, κ. Παντελεήμων, ο Αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Γρηγόρης Παπαεμμανουήλ, ο Δήμαρχος Δράμας κ. Χριστόδουλος Μαμσάκος, η Γερόντισα της Ι.Μ. Εικοσοιφινίσσης μοναχή Αντωνίνη και η αδελφή Ισιδώρα, η οποία έχει ασχοληθεί με την επιστροφή του κειμηλίου.

Από όλους τους συμμετέχοντες στη συνέντευξη τύπου απευθύνθηκε κάλεσμα προς τους πολίτες του Νομού Δράμας, αλλά και των γειτονικών περιοχών, να συμμετάσχουν στην εκδήλωση της επίσημης επιστροφής του χειρογράφου στην Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης.

Στις δηλώσεις του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ανέφερε πως «πρόκειται για ένα ευχάριστο, αλλά και σημαντικό γεγονός για τη Μονή της Εικοσιφοινίσσης και γενικά για τη Μητρόπολη και την περιοχή της Δράμας» και πρόσθεσε: «Η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη, μετά από την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό των 500 χρόνων, υπέστη και βίωσε δύο κατοχές από τους ομοθρήσκους, ομοδόξους και γείτονές μας Βουλγάρους, οι οποίοι πρέπει να πούμε ότι ήταν σκληρότεροι κι από αυτούς ακόμη τους Τούρκους. Αφαιρέθηκαν από τις ιστορικές Μονές της περιοχής, που ήταν τότε η Μονή της Εικοσιφοινίσσης, ο Πρόδρομος των Σερρών, η Αρχαγγελιώτισσα και η Καλαμού της Ξάνθης, όλα τα κειμήλιά τους. Εκείνη βέβαια η οποία υπέστη τη μεγαλύτερη λεηλασία είναι η Μονή της Εικοσιφοινίσσης. Γράφει στο ημερολόγιό του ο ηγούμενος της Μονής, 27 Μαρτίου 1917, “Εβδομάδα των παθών του Χριστού και των παθών των μοναχών της Μονής”. Μεγάλη Δευτέρα, 27 Μαρτίου 1917, στις 2 το μεσημέρι, ένας Βούλγαρος οπλαρχηγός ονόματι Πανίστας, με τα παλικάριά του, συνοδευόμενος από έναν Αυστριακό, Βούλγαρο υπήκοο, Βλαδίμηρο Σις, που ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Σόφιας, τυμβωρύχος των αρχαίων μνημείων των Φιλίππων. Έτσι τον χαρακτηρίζει ο ηγούμενος της Μονής. Ήρθαν στη Μονή και αφήρεσαν τα κειμήλιά της. Η Εικοσιφοίνισσα είναι το αρχαιότερο μοναστήρι στον ελλαδικό χώρο. Και πριν ακόμη και από το Άγιον Όρος. Αφήρεσαν 430 χειρόγραφα και 470 κειμήλια. Ήταν λειψανοθήκες, ήταν εικόνες. Τα μετέφεραν στη Βουλγαρία. Ο αρχαιολόγος, ο Βλαδίμηρος Σις, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη σύζυγό του, πούλησαν μερικά από αυτά τα κειμήλια.

Ένα χειρόγραφο, αριθμημένο με κώδικα 220, Ευαγγελιστάριο, χρονολογείται στα τέλη του 10^ου και αρχές του 11^ου αιώνος, με δημοπρασίες για 100 ολόκληρα χρόνια περιεφέρετο στις χώρες της Ευρώπης, για να καταλήξει το 2014 στην Ουάσινγκτον. Σε μια δημοπρασία που έγινε εκεί –δεν ξέρουμε βέβαια τι ποσό κατέβαλε- το πήρε ένας φορέας, το Μουσείο της Βίβλου. Από το 2014 το κατέχει το Μουσείο της Βίβλου, το οποίο έχει μια συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ερεύνησαν την προέλευσή του και μετά από πολλές έρευνες, διαπιστώθηκε ότι είναι Ευαγγελιστάριο με αριθμό 220, κωδικοποιημένο, της Μονής Εικοσιφοινίσσης. Έρχεται σε επικοινωνία το Μουσείο της Βίβλου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Ιούνιο του 2020 ανακοινώνει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο ότι προτίθεται να επιστρέψει αυτό το κειμήλιο στον φυσικό του χώρο, που είναι η Μονή της Εικοσιφοινίσσης. Ασχολήθηκε ο Αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος Σίσκος, αρχαιοφύλακας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και η καθηγήτρια κα Ελισάβετ Προδρόμου, που είναι σύμβουλος του Μουσείου της Βίβλου, ούτως ώστε να επιστρέψει, να επαναπατριστεί το Ευαγγελιστάριο στη Μονή. Ήδη εδώ και 10 ημέρες το Ευαγγελιστάριο βρίσκεται στο Μοναστήρι της Εικοσιφοινίσσης.

Έχει προγραμματιστεί την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, στο Μοναστήρι, να έρθει ο Πρόεδρος του Μουσείου της Βίβλου, μαζί με τους συνεργάτες του, εκπρόσωπος του Οικουμενικού πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου θα είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος. Θα γίνει μια τελετή. Κατ’ αρχήν μια ευχαριστήρια δοξολογία προς την Παναγία για τον επαναπατρισμό αυτού του σπουδαίου κειμηλίου. Θα μας παραδοθεί. Θα υπογραφεί πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής.

Είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός και για τη Μονή, αλλά και γενικότερα για τη Μητρόπολη της Δράμας. Έχουν κληθεί να παραστούν η Υπουργός Πολιτισμού κα Μενδώνη, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών -ίσως στείλει εκπρόσωπό του-, ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, η Πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, ο Υπουργός Μακεδονίας – Θράκης, ο Περιφερειάρχης, οι φορείς, οι Αντιπεριφερειάρχες, οι Δήμαρχοι Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, οι Αρχιερείς όλης της περιοχής, για αυτό το σημαντικό γεγονός.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε πρώτα τον Πρόεδρο του Μουσείου της Βίβλου, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, τον πατέρα Αγαθάγγελο, την καθηγήτρια κα Προδρόμου, τον Μητροπολίτη Νεαπόλεως κ. Βαρνάβα, γιατί αυτός μερίμνησε τα της μεταφοράς του Ευαγγελισταρίου από το αεροδρόμιο της Αθήνας μέχρι την επιστροφή του κειμηλίου στη Μονή και βέβαια να μνημονεύσω και τον Μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας κυρό Παύλο, γιατί από το 2020 μέχρι την εκδημία του είχε μια στενή συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την επαναφορά, τον επαναπατρισμό αυτού του κειμηλίου της Ιεράς Μονής».

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ολοκλήρωσε τις δηλώσεις του απευθύνοντας κάλεσμα προς πολίτες να συμμετάσχουν στην τελετή παράδοσης – παραλαβής στην Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης.

Μιλώντας στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Παπαεμμανουήλ σημείωσε: «Δεν είναι ένα γεγονός αυτό που θα λάβει χώρα την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, που συμβαίνει συχνά. Είμαστε στην ευχάριστη θέση, όπως είπε και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας, να υποδεχθούμε στο σπίτι του ένα κειμήλιο από τα κλαπέντα του Μαρτίου του 1917, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, από τους ομοδόξους και γείτονές μας Βουλγάρους, από τα περίπου 900 που έχουν αφαιρεθεί από την Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης και χάρη στην πρόνοια του Θεού, αλλά και τις ενέργειες της σεπτής κορυφής της Ορθοδοξίας, του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, αλλά και του Μακαριστού Μητροπολίτου Δράμας κυρού Παύλου, επιστρέφει στο σπίτι του, δηλαδή στην Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης.

Αυτό το Ευαγγελιστάριο ήταν και είναι από τη στιγμή που θα επαναπατριστεί, ένα ζωντανό παράδειγμα της πίστεώς μας. Μιλάμε για τον 10^ο αιώνα. Μιλάμε για περίπου 10 αιώνες πίσω. Ένα ζωντανό μνημείο, που παρόλο που περιπλανήθηκε ανά τον κόσμο μέσα από αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες, από πολέμους, από φτώχιες, από πείνες, επαναπατρίζεται στο σπίτι του, με την παρουσία του εκείνη την ημέρα και την πάνδημη υποδοχή του. Και για αυτό κάνουμε ένα κάλεσμα σε όλους τους φιλέορτους και φιλοπάτριδες Δραμινούς και όχι μόνο, να παραβρεθούν στην Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης την ημέρα αυτή, την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, που και για τη Δράμα είναι μια ημέρα μνήμης, γιατί είναι η μέρα της Σφαγής της Δράμας και το πρωί θα τιμήσουμε τη μνήμη των σφαγιασθέντων προγόνων μας με την επιμνημόσυνη που θα τελέσετε Σεβασμιώτατε στον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου και το απόγευμα της ημέρας με την παρουσία και του εκπροσώπου της Α.Θ.Π. Οικουμενικού μας Πατριάρχου, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου, θα είμαστε εκεί, κλήρος, αρχές του τόπου και λαός να υποδεχτούμε αυτό το κειμήλιο.

Εμείς από την πρώτη στιγμή που μας καλέσατε με τον κ. Δήμαρχο στο Μητροπολιτικό Μέγαρο, στο Επισκοπείο, μαζί με την παρουσία της πολυσεβάστου Γεροντίσσης μας, συντρέξαμε και προστρέξαμε να είμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες σε αυτή την εθνική προσπάθεια. Γιατί είναι ένα γεγονός ύψιστης σημασίας και ιστορικής και εθνικής.

Ήταν πραγματικά οι προσπάθειες που έκανε ο Μακαριστός Μητροπολίτης Δράμας κυρός Παύλος σε όλα τα φόρα, εντός και εκτός Ελλάδος, πάρα πολύ έντονες και για αυτό τον λόγο έχουμε χρέος και νομίζω ότι αναγράφεται στην πρόσκληση, η εκδήλωση θα είναι αφιερωμένη στον Μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας κυρό Παύλο. Θα είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για τη μνήμη του, μεταξύ άλλων ενεργειών που ήδη έχουμε κάνει.

Καλούμε όλους τους κατοίκους της Π.Ε. Δράμας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής να είναι παρόντες σε αυτό το πολύ σπουδαίο γεγονός, υπερτοπικού χαρακτήρα και εθνικής σημασίας».

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Δράμας κ. Μαμσάκος δήλωσε: «Είναι μια θεάρεστη πράξη αυτό το γεγονός που λαμβάνει σάρκα και οστά στην περιοχή μας. Το να επιστρέφεται ένα κειμήλιο του 10^ου αιώνα, ένα Ευαγγελιστάριο, στον Ναό, στον άγιο αυτό τόπο της Μονής της Εικοσιφοινίσσης, μετά από τόσα χρόνια, είναι μοναδικό. Πραγματικά είναι ύψιστης σημασίας, όχι μόνο για την περιοχή μας, για την Εκκλησία μας, για τον τόπο μας, είναι για όλη μας τη χώρα. Γιατί ο κόσμος μας είναι συνυφασμένος με τη θρησκεία. Ο κόσμος αγαπάει την Εκκλησία και τα εκκλησιαστικά κειμήλια.

Πιστεύω λοιπόν ότι η 29^η Σεπτεμβρίου θα είναι μια ξεχωριστή ημέρα για όλη μας την περιοχή και καλώ κι εγώ με τη σειρά μου όλο τον κόσμο να παραβρεθεί, γιατί τέτοιες ενέργειες, τέτοιες κινήσεις, ενδυναμώνουν την πίστη μας, φέρνουν τον κόσμο πιο κοντά στην Εκκλησία».

Τέλος, η Γερόντισσα Αντωνίνη, στις δηλώσεις της, επεσήμανε: «Θα ήθελα πρώτα από όλους να ευχαριστήσω την Παναγία μας που Αυτή ευδόκησε να μας φέρει αυτό το κειμήλιο και φώτισε όλους όσους ασχολήθηκαν. Μετά να ευχαριστήσω τον σεπτό Πατριάρχη μας, τον κ.κ. Βαρθολομαίο, για τις προσπάθειες που έκανε. Κατόπιν τον Μακαριστό Μητροπολίτη μας κυρό Παύλο, γιατί έκανε μεγάλη προσπάθεια για να επιστρέψει αυτό το κειμήλιο και όλους όσους έλαβαν μέρος σε αυτή την προσπάθεια για αυτό το σημαντικό γεγονός που είναι μεγάλο και ιστορικής σημασίας για τη Μονή μας. Θα θέλαμε όσοι αγαπούν το μοναστήρι και γενικώς την Εκκλησία μας να παραβρεθούν σε αυτό το σημαντικό γεγονός».

Η συνέντευξη τύπου ολοκληρώθηκε με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου, Τοποτηρητή της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας, κ. Παντελεήμων να αναφέρει: «Αυτό το γεγονός ας είναι ένα μήνυμα για τους γείτονές μας, τους ομοδόξους μας, τους Βουλγάρους, να κάνουν ό,τι κάνει το Μουσείο της Βίβλου, να επιστρέψουν αυτά τα οποία πήραν στον φυσικό τους χώρο και είναι στη διάθεση του καθενός που θα θέλει να τα μελετήσει».