ΑΡΘΡΟ
Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά
ATPL
AIRLINE PILOT
B737NG AIRBUS 320
(συνέχεια από το προηγούμενο)
Δεύτερο φαινόμενο: Αυτό της «σαλαμοποίησης» όπου η προμήθεια ελικοπτέρων γίνεται σε μικρές παρτίδες, είτε αυτά είναι μεταχειρισμένα (όπως τα Chinook) είτε καινούργια (όπως τα Super Puma). Με αποτέλεσμα να μην μπορεί να λειτουργήσει ποτέ ομαλά μια προμηθευτική αλυσίδα και ένας σωστός προγραμματισμός.
Στο μεσοδιάστημα μεταξύ αρχικών αγορών και νέων αγορών εμφανίζεται και το τρίτο ελληνικό φαινόμενο, αυτό της «απαξίωσης». Όπου π.χ. τα αρχικά Apache τύπου Α που είχαμε αγοράσει δεν αναβαθμίστηκαν όταν έπρεπε, μέχρι που έληξε η υποστήριξή τους από την κατασκευάστρια εταιρία και τώρα αναζητείται νέα λύση που έχει ευτυχώς βρεθεί με ισραηλινή υποστήριξη. Κάποτε είχε εξαγγελθεί πρόγραμμα αναβάθμισης κάποιων UH-1/205 που δεν συνέβη, τα Dauphin του Λιμενικού είχαν για μεγάλο διάστημα καθηλωθεί στο έδαφος κ.ο.κ.
Σαν να μην έφθαναν αυτά, Λιμενικό Σώμα και Αστυνομία, αλλά και Πυροσβεστική κινούνται σε παράλληλη τροχιά με τις Ένοπλες Δυνάμεις, κάνοντας τις δικές τους αγορές ελικοπτέρων χωρίς τον απαραίτητο συντονισμό.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω: Τρία είναι τα κύρια αποτελέσματα. Το ένα είναι το πιο εμφανές, η σπατάλη κονδυλίων καθώς απαιτείται να εξυπηρετηθούν πολλοί τύποι και υποτύποι ελικοπτέρων που ο καθένας έχει διαφορετικές απαιτήσεις ροής ανταλλακτικών, ενώ δεν μπορεί να υπάρξει οικονομία κλίμακος.
Το δεύτερο είναι η υποβάθμιση της απόδοσης και διαθεσιμότητας των μέσων. Όταν απαιτείς από το τεχνικό προσωπικό Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας να εξυπηρετήσει ένα τέτοιο χάος, που έχει τελείως διαφορετικές ανάγκες, π.χ. διαφορετικούς κύκλους συντήρησης, αναβάθμισης, βαριάς επισκευής, όταν ζητάς από τους μηχανικούς σου να εξειδικευθούν σε τελείως ασύμβατα μεταξύ τους συστήματα (δεν κάνουμε καν τον κόπο να καταγράψουμε πόσοι διαφορετικοί κινητήρες, γεννήτριες, ηλεκτρονικά περιλαμβάνονται σε όλη αυτή την πολυτυπία), τότε είναι προφανές πως δεν μπορούν να γίνουν όλα μαζί. Έτσι ξεκινά ο «χορός» των προτεραιοτήτων, δηλαδή τι πιέζει περισσότερο να γίνει άμεσα, τι μπορεί να αναβληθεί, τι μπορεί να καθυστερήσει.
Τρίτο ζήτημα: Η έλλειψη οργάνωσης στην προμήθεια και η πολυτυπία είναι αυτοαναπαραγώμενη. Δηλαδή -μιας και τα οικονομικά μας είναι περιορισμένα- η αντικατάσταση των παλαιότερων ελικοπτέρων γίνεται όποτε βρεθούν κονδύλια και όχι όποτε υπάρχει η ανάγκη απόσυρσης. Αλλά η μεγάλη χρονική απόσταση των νέων προμηθειών παράγει νέα κενά και ασυμβατότητες: το ελικόπτερο που είχες κάποτε προμηθευθεί ως «νέο» μετά από δέκα χρόνια δεν παράγεται πλέον στην ίδια έκδοση, οπότε θα πάρεις είτε την νέα (άλλος υποτύπος) είτε τελείως διαφορετικό κ.ο.κ. οπότε έχουμε νέο φαύλο κύκλο. Στο «τρένο» αυτό προστίθεται και η εκάστοτε προμήθεια μεταχειρισμένων, συνήθως αμερικανικών ελικοπτέρων, που εμφανίζεται ως «ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί», έστω και αν προσθέτει ακόμη ένα τύπο.
Τι μπορεί να γίνει για να αντιμετωπιστεί αυτό το χάος; Να προτείνουμε -από την ασφάλεια βέβαια του εξωτερικού παρατηρητή- μερικά: Αρχικά να τελειώνουμε με την ιστορία των ΝΗ-90. Επείγει μια πλήρης μελέτη, αν μπορούμε να τα συντηρήσουμε, αν αντέχουμε το κόστος χρήσης τους, αν ταιριάζουν στις αμυντικές απαιτήσεις μας. Αν ναι τα κρατάμε και συνεχίζουμε την επένδυση σε αυτά, π.χ. αναζητώντας και μεταχειρισμένα του τύπου, όπως τα Αυστραλιανά. Αν δεν μας κάνουν, ας πωληθούν τώρα που είναι σε ελάχιστη χρήση και ίσως μας δώσουν ένα καλό αντίτιμο. Αλλά αυτή η ασάφεια δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Επόμενο βήμα είναι η απόσυρση των παλαιών UH-1/ΑΒ-212/ΑΒ-205/ΑΒ-206 από κάθε Κλάδο. Δεν προσφέρουν πια και δεν επαρκούν ενώ οι διαθεσιμότητές τους φθίνουν. Η αντικατάστασή τους πρέπει να γίνει με το δυνατόν φθηνότερα μεταχειρισμένα είτε της οικογενείας UH-60, είτε Eurocopter (και τα δύο δοκιμασμένα και σε ελληνική χρήση). Δεν χρειαζόμαστε πολυτέλειες εδώ, απλά ένα στιβαρό μεταφορικό μέσο με αφθονία ανταλλακτικών.
Ως εκπαιδευτικά ελικόπτερα πρέπει να κρατήσουμε μόνο ένα τύπο. Ενώ είναι σημαντικό να εξεταστεί αν κάποια από τα ΟΗ-58 Kiowa Warrior μπορούν να αξιοποιηθούν για περαιτέρω ανάγκες της Αστυνομίας και Πυροσβεστικής, χωρίς να προχωρήσουμε σε νέες αγορές.
Ακόμη είναι κρίσιμο να μειωθεί η συνεχής χρήση πολεμικών ελικοπτέρων για κάθε μη στρατιωτικό λόγο. Είναι τεράστια η φθορά και το κόστος της διαμετακομιδής ασθενών όλο το έτος, αλλά και η χρήση για χιλιάδες ώρες πυρόσβεσης κάθε σεζόν, που «αποσυναρμολογούν» κάθε προσπάθεια συντήρησής τους. Είναι καλύτερο να προμηθευθεί η χώρα μας ακόμη 4-5 A109 (νέα ή μεταχειρισμένα) για να ενισχυθεί το ΕΚΑΒ, ίσως και με τη βοήθεια χορηγών όπως έγινε από το Ίδρυμα Νιάρχου, παρά να έχουμε τα πολεμικά ελικόπτερα σε μόνιμο ρόλο ασθενοφόρου.
Το ίδιο ισχύει και για τις πυρκαγιές: το leasing εξειδικευμένων ελικοπτέρων πυρόσβεσης δεν είναι φθηνό, αλλά από την άλλη δεν μπορεί η χώρα μας να εξαντλεί π.χ. τα Chinook της, το σχεδόν μοναδικό μέσο αεραπόβασης που διαθέτει, για να «τραβούν καλάθι» όλο το καλοκαίρι. Προφανώς τα πολεμικά ελικόπτερα θα συνδράμουν σε κάτι έκτακτο, π.χ. μια μεγάλη φυσική καταστροφή, αλλά δεν μπορεί να έχουν αυτό το ρόλο μόνιμα καταναλώνοντας μεγάλο μέρος της ωφέλιμης ζωής τους. Το ίδιο βέβαια πρέπει να περικοπούν και οι πτήσεις VIP, επίδειξης κ.λπ.
Που καταλήγουμε: Πως η πολυτυπία στα ελληνικά πολεμικά ελικόπτερα είναι εξωφρενική, αντιπαραγωγική, κοστοβόρα, αντιπαλεύει τις αμυντικές μας ανάγκες και τελικά δεν παρέχει το απαιτούμενο έργο. Η όποια επόμενη αγορά λοιπόν οποιουδήποτε τύπου, πρέπει να ικανοποιεί πρώτα από όλα αυτό τον σκοπό: Να μειώσει το χάος και το κόστος της πολυτυπίας, ενώ το ίδιο πρέπει να γίνει με γενναίες, έστω και αιματηρές, αποσύρσεις και περικοπές.
ΠΗΓΕΣ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΤΗΣΗ
PRONEWS.TV
