Ποιος ήταν ο Αντώνης Κ. Φωστηρίδης «Αντών Τσαούς»

Έρευνα- Επιμέλεια

Νικόλαος Στ. Γεωργιάδης

Πρόεδρος Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης & Σερρών

Ο Αντώνης Φωστηρίδης του Κυριάκου γεννήθηκε στο Ερουκλί Σαμψούντας του Πόντου το 1912. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαταστάθηκε στο χωριό Οροπέδιο της κοινότητας Σιδηρόνερου Δράμας και μετά από λίγα χρόνια στις Κρηνίδες Καβάλας. Υπηρέτησε την θητεία του ως λοχίας πυροβολικού. Στην γενική επιστράτευση της 28/10/1940 κλήθηκε και τοποθετήθηκε στο αλβανικό μέτωπο (όπου πολέμησε μπροστά στην πρώτη γραμμή χωρίς φόβο. Ένας συνάδελφος που ήταν πίσω, λέει σε εμάς: «Τι κάνει αυτός; Δεν φοβάται; Θα σκοτωθεί.. Ποιος είναι;».

Δίπλα του συνάδελφος που τον ακούει Μπαφραλής μιλούσε μόνο ποντιακά και τουρκικά του λέει: «Αμπέ ο Αντών Τσαούς». Δηλαδή ο Αντώνης ο τσαούσης –στα τουρκικά ο λοχίας λέγεται τσαούσης- καθότι ο Αντώνης ήταν λοχίας. Και από τότε διαδόθηκε, ακούστηκε και έμεινε ο Αντών Τσαούς δηλαδή ο Αντώνης ο λοχίας) όπου και προήχθη Εν Ανδραγαθία στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού.

Με την κατάρρευση του μετώπου επανήλθε στις Κρηνίδες και επιδόθηκε σε δραστήριες επαφές για δημιουργία ενόπλου Εθνικής αντιστάσεως κατά του Βούλγαρου κατακτητή. Διότι τον Απρίλιο του 1941 ο Χίτλερ έκανε δώρο στον Βόρι Βασιλιά της Βουλγαρίας την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Τον Ιούνιο του 1941 το βουλγαρικό κοινοβούλιο είχε προσαρτήσει την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στο βουλγαρικό κράτος. Άρχισαν τα βάσανα των πολιτών. «Ή γίνε Βούλγαρος ή θα υποφέρεις». «Θα αλλάξετε τα ονόματά σας παντού, ακόμα και στα νεκροταφεία». Όλες τις υπηρεσίες τις ανέλαβαν Βούλγαροι.

Έτσι λοιπόν πρώτος ο Αντώνης Φωστηρίδης ξεκίνησε από τις Κρηνίδες στο βουνό Τσαλ-Νταγ μεταξύ Λεκάνης Καβάλας και Πλατανιάς Δράμας. Το σύνθημα δόθηκε και από πολλά χωριά της Δράμας και της Καβάλας ανέβηκαν αντάρτες στο βουνό υπό τας διαταγάς του Αντωνίου Φωστηρίδη ο οποίος είχε αποκτήσει και εμπειρία στην εφηβική του ηλικία από τα βουνά του Πόντου καθότι ο πατέρας του Κυριάκος ήταν καπετάνιος πολεμιστής στον Πόντο. Τα βουνά της Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης και Σερρών πολύ γρήγορα γέμισαν από αντάρτες με έναν αρχηγό όπως:

1ον Αρχηγείο Τσαλ-Νταγ Δράμας-Καβάλας με αρχηγό τον Αντώνη Φωστηρίδη και υπαρχηγό το Θωμά Πεχλιβανίδη μετέπειτα αρχηγό του Τσαλ-Νταγ.

2ον Αρχηγείο Παγγαίου-Σερρών με αρχηγό τον Θεόδωρο Τσακιρίδη «Μπάρμπα Θεόδωρο, οπλαρχηγό και πολεμιστή στην Μπάφρα του Πόντου»

3ον Αρχηγείο Καρά-Ντερε (Ελάτιας Δράμας) με αρχηγό τον Αναστάσιο Αβραμίδη.

4ον Αρχηγείο Μποζ-Νταγ Δράμας με αρχηγό τον Παντελή Παπαδάκη.

5ον Αρχηγείο Μπαϊράμ-Τεπε Δράμας με αρχηγό τον Θεόδωρο Μικρόπουλο.

6ον Αρχηγείο Κοτζά-Ορμαν Χρυσούπολης Καβάλας με αρχηγό τον Ευάγγελο Καρατάσιο.

7ον Αρχηγείο Συμβόλου Ελευθερούπολης Καβάλας με αρχηγό τον Νικόλαο Κάππα.

8ον Το αρχηγείο αυτό δημιουργήθηκε τελευταίο στην Χαϊτου Ξάνθης λόγω αύξησης των δυνάμεων της αντίστασης. Από τα χωριά του Εχίνου Ξάνθης οι Έλληνες Πομάκοι Μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα ανέβηκαν στο βουνό της Χαϊτούς και ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους αντάρτες υπό την αρχηγεία του Αναστασίου Τοπούζογλου.

Οι συγκρούσεις με τους Βούλγαρους πολλές. Η ανάγκη για καλύτερη οργάνωση οδήγησε πολεμιστές από τον Πόντο έμπειρους όπως ο Σαρηγιαννίδης Καλλίνικος από το Καστανοτό Ξάνθης «Μπόϊβα», ο Τσακιρίδης Θεόδωρος από την Νέα Μπάφρα

Σερρών, ο Φωστηρίδης Κυριάκος από τις Κρηνίδες Καβάλας και άλλοι πολλοί να συνενώσουν τα οκτώ αρχηγεία κάτω από την ηγεσία ενός γενικού αρχηγού. Αυτό έγινε στις 22 Φεβρουαρίου του 1943 στο χωριό Καστανοτό «Μπόϊβα» που βρίσκεται στους πρόποδες του Χιονοβουνίου στα σύνορα Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης στο σπίτι του καπετάνιου Σαρηγιαννίδη. Εκεί λοιπόν πρότειναν ομόφωνα ως αρχηγό τον Αντώνιο Φωστηρίδη (Αντών Τσαούς), που ήταν τότε αρχηγός του Τσαλ-Νταγ και τη θέση του πήρε ο τότε υπαρχηγός Θωμάς Πεχλιβανίδης και αυτός πολεμιστής από τον Πόντο με υπαρχηγό τον Κωνσταντίνο Βασιλειάδη από την Ψιλή Ράχη Δράμας «Μπελίκιρικ» επίσης πολεμιστή από τον Πόντο.

Στον αγώνα μετείχε εκείνη την εποχή και ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος από τον Κεχρόκαμπο Καβάλας έμπειρος πολεμιστής από τον Πόντο και μετέπειτα Ρωσία.

Γνώριζε πολύ καλά τα αρχαία Ελληνικά και άπταιστα Ρωσικά, Αγγλικά και Τουρκικά. Ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος ανέλαβε το 9ο αρχηγείο εσωτερικής αντιστάσεως, κατασκοπείας, προπαγάνδας, διαφωτίσεως, δολιοφθοράς και εκτελούσε μαζί και καθήκοντα γενικού γραμματέως.

Ο αριθμός των ανταρτών άγγιζε τους 6500, ενώ οργανώθηκαν και ομάδες τροφοδοσίας από όλα τα χωριά. Παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι (περί τα 6000 άτομα) που μετέφεραν ρούχα, τρόφιμα, ιατρικό υλικό και πολεμοφόδια. Συνολικά 12500 άτομα πολέμησαν τον αιμοσταγή Βούλγαρο κατακτητή. Ο γενικός αρχηγός των Ε.Α.Ο. (Εθνικές Αντάρτικες Ομάδες)-Ε.Σ.Ε.Α. (Ένωση Συμπολεμιστών Εθνικού Αγώνα) Αντώνιος Φωστηρίδης γρήγορα αγαπήθηκε από όλους διότι ήταν πάντα μπροστά, έφτανε παντού με το γρήγορο άλογό του και έλεγχε τα πάντα με αγάπη. Σαν άνθρωπος ήταν λιγομίλητος, μεθοδικός και οργανωτικός οραματιστής μαχητής φωτισμένος από τον Θεό, ακαταμάχητος. Ο φόρος αίματος κατά τα έτη 1941 έως το τέλος του 1944 υπήρξε ιδιαίτερα μεγάλος στις μικρές και μεγαλύτερες μάχες που έλαβαν χώρα στην Βουλγαροκρατούμενη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη από αυτές ήταν η μάχη στους Παπάδες στη γέφυρα του ποταμού Νέστου. Στις 6 Μαΐου του 1944 ένα Βουλγαρικό Σύνταγμα προσπάθησε να περάσει από τη γέφυρα του Νέστου μήκους 75 μέτρων για να επιτύχει καίριο και αιφνιδιαστικό πλήγμα κατά των ανταρτών που δρούσαν στην περιοχή. Η μάχη που ακολούθησε σφοδρή και συνεχίστηκε για 4 ημέρες. Οι Έλληνες αντάρτες πληροφορούνται εγκαίρως τις κινήσεις των Βούλγαρων. Ολόκληρος ο όγκος του Βουλγαρικού Συντάγματος με συνταγματάρχη τον Μιχαήλ Μιχαήλοφ στέλνει 5 άντρες να ερευνήσουν την γέφυρα, αν υπάρχουν κρυμμένοι αντάρτες. Φτάνουν στην απέναντι πλευρά ήσυχοι και κάνουν νόημα «όλα εντάξει», τότε ο συνταγματάρχης δίνει εντολή να περάσει ο πρώτος λόχος, στην συνέχεια ο δεύτερος και ο τρίτος. Όταν βρίσκονται οι περισσότεροι στη γέφυρα τότε δίνει το πρωτοπαλλήκαρο του Αντώνη Φωστηρίδη ο καπετάνιος Ηλίας Σελαλματσίδης από το οροπέδιο Σιδηρόνερου την χειροβομβίδα. Ακολουθεί ηρωική μάχη από τα λίγα παλληκάρια της Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. που είχαν καταλάβει όλη την περιοχή γύρω από την γέφυρα σε όλες τις πλαγιές των βουνών. Πίστη στην πατρίδα, στην θρησκεία, στην οικογένεια. Με Ελληνική ψυχή πολέμησαν ηρωικά.

Πολλοί Βούλγαροι στρατιώτες έπεφταν μέσα στα ορμητικά νερά του Νέστου για να σωθούν από τα πυρά αλλά το νερό τους παρέσυρε και πνίγονταν αβοήθητοι. Ο ποταμός Νέστος γέμισε από πτώματα πνιγμένων και σκοτωμένων. Το νερό έρεε κόκκινο από το αίμα. Η μάχη κράτησε από τις 6 έως τις 10 Μαΐου του 1944. Σύμφωνα με τις Βουλγάρικες εφημερίδες της εποχής εκείνης στη μάχη σκοτώθηκαν 600 στρατιώτες ενώ 400 ήταν τραυματισμένοι, πολλοί από τους οποίους πέθαναν. Στις απώλειες υπήρχαν και 42 αξιωματικοί μεταξύ αυτών και ο συνταγματάρχης ο Μιχαήλ Μιχαήλοφ, ο σφαγέας της Δράμας που άφησε στο διάβα του μαρτύρια, καταστροφές και βαρύ πένθος το οποίο μαρτυρούν όλα τα μνημεία που βρίσκονται στη Δράμα και στα γύρω χωριά, με πολλές χιλιάδες νεκρούς.

Ο Αντώνης Φωστηρίδης ήταν ενημερωμένος για την μάχη αυτή αφού ο ίδιος είχε δώσει εντολές με σύνδεσμο που έστειλε και είχε ενημερώσει ότι θα ξεκινήσει Βουλγαρική ταξιαρχία από την Καβάλα για την γέφυρα του Νέστου προς ενίσχυση. Έτσι ο Αντώνης Φωστηρίδης με τα παλληκάρια του, τους περίμεναν στο δρόμο μεταξύ Αμυγδαλεώνα Καβάλας προς Δράμα όπου και έδωσαν σκληρή μάχη και διέλυσαν την Βουλγαρική ταξιαρχία με αποτέλεσμα να μην μπορέσει ποτέ να φτάσει στους Παπάδες για ενίσχυση.

Η σημασία της νίκης της μάχης του Νέστου στη γέφυρα των Παπάδων ήταν εξαιρετικά μεγάλη αφού προκάλεσε τις μεγαλύτερες απώλειες στον κατακτητή και έβαλε φρένο στα βουλγάρικα σχέδια για απόσχιση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης από την Ελλάδα και καταξίωσε τους Έλληνες αντάρτες του Αντωνίου Φωστηρίδη να ενταχθούν στην 8η στρατιά των συμμαχικών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής. Με αυτή τη μάχη οι Βούλγαροι έχασαν την μεγάλη ευκαιρία που είχαν πάντα στο μυαλό τους, το μεγάλο τους όνειρο.

9 Οκτωβρίου 1944 στη γνωστή διάσκεψη της Μόσχας ο Τσόρτσιλ είχε συνάντηση με τον Στάλιν, ο οποίος του μετέφερε το πάγιο αίτημα του τότε πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Δημητρόφ να προσαρτήσει τη Δράμα και την Καβάλα ώστε να υπάρξει η πολυπόθητη έξοδος των Βούλγαρων στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Ο Τσόρτσιλ απάντησε στον Στάλιν ότι οι Έλληνες νίκησαν στο Νέστο τους Βούλγαρους και σύμφωνα με το δίκαιο του πολέμου οι νικητές δεν παραχωρούν εδάφη στους ηττημένους. Ο Στάλιν αποδέχθηκε την πρόταση και το θέμα έκλεισε υπέρ της Ελλάδας.

Ο Αντώνιος Φωστηρίδης ο οποίος είναι πλέον αναγνωρισμένος Γενικός Αρχηγός και ηγέτης των αντάρτικων ομάδων τον Φεβρουάριο του 1944 έστειλε από τα λημέρια του Τσαλ-Νταγ με τον ασύρματο του συμμαχικού κλιμακίου υπό τον Άγγλο Ταγματάρχη Μύλλερ το εξής τηλεγράφημα στον Βασιλέα των Ελλήνων Γεώργιο Β’

«12500 αντάρτες και συνεργάτες Βουλγαροκρατούμενης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αγωνιωδώς αναμένομεν υμετέρας διαταγάς προς αποτελεσματικήν δράσην υπέρ Εθνικής ημών ανεξαρτησίας ΣΤΟΠ.

Σύσσωμος Ελληνικός λαός αναμένει σύνθημα υμών ΣΤΟΠ.

Πρώτον νεύμα υμών έτοιμοι προς τρίτους δυνάμενοι να φέρουν όπλα ΣΤΟΠ.

Διαβεβαιούμεν με Εθνική υπερηφάνεια ότι είμεθα πανέτοιμοι να επιφέρωμεν αποτελεσματικό πλήγμα εις τον εχθρό ενισχυόμενοι υπό των συμμάχων και της κυβερνήσεως ΣΤΟΠ».

Συνολικά ηγήθην άνω των 12500 ανδρών και συνεργατών επιφέροντας καίρια πλήγματα κατά του σκληρού κατακτητή που ως τότε με ανήκουστα εγκλήματα σε βάρος του Ελληνικού πληθυσμού για εθνολογική αλλοίωση και επίτευξη των δόλιων επεκτατικών σχεδίων και πανσλαβισμού.

Απονομή αξιώματος. Με εισήγηση του αρχηγού της συμμαχικής αποστολής Ταγματάρχη Μυλλερ απένειμε ο βασιλεύς της Μ. Βρετανίας Γεώργιος VI το αξίωμα του επίτιμου μέλους της ευγενούς κοινωνίας του εξαίρετου τάγματος της Βρετανικής αυτοκρατορίας εις τον Γενικό Αρχηγό Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. δια τας παρ’ αυτής προσφερθήσας εξαίρετους υπηρεσίας εις τον αγώνα της ελευθερίας και την τελική συμμαχική νίκη. Ας σημειωθεί ότι οι υπό τον Γενικό Αρχηγό της Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. δρώσες για την ελευθερία Εθνικές Αντάρτικες Ομάδες ενεργούσαν ως τμήμα της 8ης συμμαχικής στρατιάς των συμμαχικών δυνάμεων η οποία είχε και την ευθύνη του ανεφοδιασμού με αεροπορικές ρίψεις. Όταν δε ο Ρώσος στρατηγός Τολπουχιν προήλαυνε για την κατάληψη Ελληνικών εδαφών το 1944 από τον τομέα της Βουλγαρίας, ο Τσόρτσιλ αποτανθής στον Στάλιν ζήτησε να σταματήσει την περαιτέρω προέλαση ο Τολπουχιν επί των Ελληνικών εδαφών καθόσον αυτά κατελήφθησαν από τμήματα της 8ης Στρατιάς Συμμαχικών δυνάμεων και Ελλήνων Αγωνιστών της Ε.Α.Ο-Ε.Σ.Ε.Α.

Η Ε.Α.Ο-Ε.Σ.Ε.Α. αναγνωρίστηκε βάσει του Α.Ν 971/49 και τιμήθηκε σε πανηγυρική συνεδρίαση από την Δ’ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων. Επίσης δυνάμει του Ν.Δ 179/1966 ανεγνωρίσθη εις το υπ’ αριθμ. 161 ΦΕΚ ΖΑ 19/08/1971 με γενικό ηγέτη αρχηγό τον Αντώνιο Φωστηρίδη.

Εμφύλιος 1946-1949. Κατά τον «εμφύλιο αδερφοκτόνο» αγώνα ο Αντώνιος Φωστηρίδης κλήθηκε από την τότε Ελληνική Κυβέρνηση και τον νέο Ελληνικό στρατό να βοηθήσει διότι είχαν μεγάλες επιθέσεις από το Κ.Κ.Ε και το Ε.Α.Μ.

Ο Γενικός Αρχηγός Αντώνιος Φωστηρίδης ανταποκρίθηκε αμέσως. Δημιούργησε το τάγμα επίλεκτων οπλαρχηγών, καπεταναίων και αγωνιστών της Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. με την επωνυμία «Τάγμα Α. Φωστηρίδη ΚΕΡΑΥΝΟΣ» σήκωσε μεγάλο βάρος και ευθύνη των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και κυρίως στην περιοχή του Έβρου.

Στον απελευθερωτικό αγώνα και τον αγώνα καταστολής του αδερφοκτόνου εμφυλίου η Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. έδωσε χίλια εκατόν πενήντα (1150) θύματα.

Ημερήσια διαταγή Μεράρχου 28/8/1948. Τον έφεδρο αντισυνταγματάρχη πυροβολικού Αντώνιο Κ. Φωστηρίδη για να πολεμήσει τον κατακτητή. Εξήλθεν αντάρτης το 1941. Δια της προσωπικής του επιβολής κατόρθωσε να συγκροτήσει ισχυρή ομάδα Εθνικοφρόνων ανταρτών και να επιφέρει σοβαρές απώλειες επί των Γερμανοβούλγαρων.

Η φήμη του αστραπιαία διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη καθώς και η βοήθεια του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής, γι’ αυτό εχρήσθη Γενικός Αρχηγός της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και κατόρθωσε να ηγείται δώδεκα χιλιάδες πεντακόσιους (12500) άνδρες αγωνιστές της Ελευθερίας.

Από το 1946 έως το 1949 το καλοκαίρι ο Αντώνιος Φωστηρίδης με το τάγμα του βοήθησε τον Ελληνικό Στρατό από τον Στρυμόνα ποταμό των Σερρών έως το Σουφλί του νομού Έβρου που εκεί έδωσαν την τελευταία μεγάλη μάχη με το ΕΑΜ και νίκησαν στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Στις 29 Αυγούστου του 1949 ο Ελληνικός στρατός και η χωροφυλακή στο Γράμμο και στο Βίτσι έδωσαν τα τελευταία χτυπήματα στο Κ.Κ.Ε. και ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και τελείωσαν με αυτούς. Οι αρχηγοί του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ όταν νικήθηκαν έφυγαν στην Ρωσία και σε άλλες κομμουνιστικές χώρες.

Ο Αντώνης Φωστηρίδης ως Γενικός Αρχηγός των Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α. για τις ανωτέρω πράξεις του και διότι αυτός αποτελεί Εθνικό Κεφάλαιο προτείνεται από την Ελληνική κυβέρνηση και τον Ελληνικό στρατό η μονιμοποίηση του στον βαθμό του Συνταγματάρχη πυροβολικού. Ο Αντώνιος Κ. Φωστηρίδης το 1952 εκλέχτηκε Βουλευτής Δράμας για δύο τετραετίες πρώτος σε ψήφους. Στην Δραμινή κοινωνία αλλά και στην ευρύτερη περιοχή Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ήταν πολύ αγαπητός.

Τιμήθηκε δια Χρυσών Αριστείων Ανδρείας, Αργυρών Πολεμικών Σταυρών και άλλες ηθικές διακρίσεις μοναδικές δια την ανδρεία και φιλοπατρία του. Ήταν η προσωποποίηση της εθελοθυσίας της ύψιστης αυτής ανθρώπινης αρετής στον βωμό της Ελευθερίας και της Πατρίδας. Τιμή και Δόξα αλλά και ευγνωμοσύνη αιώνια οφείλει η Ελλάς σε τέτοια παλληκάρια που την κράτησαν με μεγαλοσύνη και αίγλη ελεύθερη στο προσκήνιο της ιστορίας.

«ΠΕΘΑΝΕ Ο ΑΕΤΟΣ» έγραψε η εφημερίδα «ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ» ο αετός και στρατηλάτης των Θρακικομακεδονικών βουνών Αντώνιος Κ. Φωστηρίδης ο θρυλικός «Αντών Τσαούς» ο Γενικός Αρχηγός της Ε.Α.Ο.-Ε.Σ.Ε.Α., ο συνταγματάρχης πυροβολικού και τέως βουλευτής πέθανε ώρα 5 και 10 το πρωί της 30ης Αυγούστου 1979 στην Αθήνα και ενταφιάστηκε στη Δράμα δημοσία δαπάνη και με τιμές αντιστράτηγου.

Εχθροί και φίλοι αναγνώριζαν την λεβεντιά και την ανδριοσύνη του. Εθνική σύναξη στη Δράμα. Οι Πανέλληνες και τα κρατικά Μ.Μ.Ε., τουφεκιές και τύμπανα το ύστατο χαίρε σε έναν πολύμαχο Έλληνα.

Ο επικήδειος λόγος εκφωνήθηκε από τον τότε μητροπολίτη Δράμας μακαριστό Διονύσιο.

«Έλληνες Προσοχή! Ένας Έλληνας Ήρωας απέρχεται».