ΑΡΘΡΟ
του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου
Δικηγόρου Δράμας
Έγκλημα; Ναι, συμφωνούμε όλοι. Να αποδοθούν ευθύνες; Βεβαίως. Να υπάρξει τιμωρία; Προφανώς. Να επέλθει κάθαρση; Ποιος θα διαφωνήσει. Πως αλλιώς θα απαλλαγούμε από το άγος; Πως αλλιώς θα καταλαγιάσει η κοινωνική έκρηξη. Πως αλλιώς θα συνεχίσουμε την πορεία μας, τη ζωή μας; Ως χώρα. Ως κοινωνία. Ως άνθρωποι.
Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Στον τρόπο. Στον βαθμό. Στο βάθος. Αναμενόμενο.
Προϊστάμενοι, Κυβέρνηση, επιχειρούν να πείσουν πως η κύρια ευθύνη βαρύνει τον μοιραίο σταθμάρχη. Άντε και μερικούς συναδέλφους του. Δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει. Να λογοδοτήσει. Να του επιβληθούν οι προβλεπόμενες στον νόμο ποινές. Όπως και στους συναδέλφους του, που εγκατέλειψαν ενδεχομένως νωρίτερα το πόστο τους.
Ακόμη όμως κι αυτοί αντιλαμβάνονται ότι δεν αρκεί. Δεν φτάνει μόνο η λογοδοσία και τιμωρία του σταθμάρχη και ενίων συναδέλφων του. Αναζητούν ευθύνες και σε άλλους.
Υπάρχουν διαχρονικές παθογένειες; Προφανώς. Να γίνει έλεγχος σε βάθος; Καμία αντίρρηση. Να ερευνηθούν όλα τα δυστυχήματα που συνέβησαν τα τελευταία 15 χρόνια; Ναι αμέ. Να διερευνηθούν ευθύνες όλων όσων διετέλεσαν Υπηρεσιακοί παράγοντες και Διευθυντές Οργανισμών, Υπουργοί, Πρωθυπουργοί, Κυβέρνηση; Γιατί όχι.
Υπάρχουν πολυεπίπεδες ευθύνες; Ποιος μπορεί να διαφωνήσει. Να διερευνηθεί ποιος είχε καταχρεώσει τον ΟΣΕ, ποιος κατασπατάλησε τόσα δισ., ποιος μεθόδευσε την ιδιωτικοποίησή του, ποιος τον πώλησε και με μικρό τίμημα, ποιος ευθύνεται για την αποψίλωση του προσωπικού, ποιος ευθύνεται για την καθυστέρηση υλοποίησης των συμβάσεων, για τον μη εκσυγχρονισμό, τη μη ολοκλήρωση της τηλεδιοίκησης, τις ελλείψεις στα συστήματα ασφάλειας, να διερευνηθούν οι ευθύνες όλων; Γιατί όχι.
Ευκαιρία είναι να γίνουν και όλα αυτά. Να συσταθούν Επιτροπές Εμπειρογνωμόνων, Επιτροπές της Βουλής. Να διερευνήσουν σε βάθος. Να εργαστούν επί μακρόν. Να καταλήξουν σε πορίσματα. Ομόφωνα; Το πιθανότερο αντικρουόμενα. Να ριχθεί άπλετο φως στο «σκάνδαλο» του ΟΣΕ.
Ή μήπως όχι; Γιατί υπάρχει και η άλλη άποψη. Αν θέλεις να συσκοτίσεις. Να κουκουλώσεις. Η συνταγή είναι να αναζητήσεις ευθύνες σε βάθος δεκαετιών. Σε όλα τα επίπεδα. Να συστήσεις επιτροπές. Να διαχυθούν οι ευθύνες σε πάμπολλους. Ιδιοφυές.
Αλάνθαστη συνταγή. Αν επιδιώκουμε να καταλήξουμε εν τέλει στο «ουδείς αναμάρτητος». Στο ότι όλοι είναι ίδιοι. Ότι ευθύνονται όσοι κυβέρνησαν από εποχής Τρικούπη, που έφερε το σιδηρόδρομο. Το πιθανότερο να μη τιμωρηθεί κανείς πέραν του σταθμάρχη. Να απογοητευθεί η κοινωνία. Να διοχετεύσει την οργή της στο «διεφθαρμένο» πολιτικό σύστημα. Να αναζητήσει οξυγόνο σε «αντισυστημικούς». Διέξοδο στην ακροδεξιά. Είναι αυτή η επιλογή που έχουμε ως χώρα; Είναι αυτό που θέλουμε ως κοινωνία;
Ε, λοιπόν όχι. Ας γίνουν και οι παραπάνω έρευνες σε βάθος χρόνου. Για να εντοπιστούν χρόνιες παθογένειες και πολυεπίπεδες ευθύνες. Μήπως και διορθώσουμε κάποια στιγμή ριζικά το πρόβλημα.
Ας παρθούν όμως και άμεσα πρακτικά μέτρα. Για άμεση καλύτερη οργάνωση και υποδομές. Για μεγαλύτερη ασφάλεια. Για να μην έχουμε άλλα τέτοια δυστυχήματα.
Και όσον αφορά τις ευθύνες, ας διερευνήσουμε πρωτίστως τα κύρια, τα άμεσα, τα χειροπιαστά; Να συνεννοηθούμε τουλάχιστον ως κοινωνία στα αυτονόητα:
-Ήταν ανεπαρκής, ανεκπαίδευτος και ανίκανος ο συγκεκριμένος σταθμάρχης, όπως και πολλοί άλλοι εργαζόμενοι; Ναι ή όχι;
-Είχε τεράστιες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, σε υποδομές και συστήματα ασφάλειας ο Ελληνικός Σιδηρόδρομος; Ναι ή όχι;
-Είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένα με απεγνωσμένες εκκλήσεις, διαβήματα και διαμαρτυρίες οι εργαζόμενοι για επερχόμενα πολύνεκρα δυστυχήματα; Ναι ή όχι;
-Υπήρχαν διοικήσεις, διευθυντές και προϊστάμενοι στον ΟΣΕ, στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στην ΕΡΓΟΣΕ, στην HELLENIC TRAIN, που κώφευαν, που ολιγώρησαν; Ναι ή όχι;
-Κυβερνά εδώ και 4 χρόνια τώρα η Ν.Δ., είναι στο τιμόνι της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ήταν αρμόδιος Υπουργός ο Κώστας Καραμανλής; Ναι ή όχι;
Αν ΝΑΙ. Αν ισχύουν αυτά. Τότε. Για την ανεπάρκεια και ακαταλληλότητα του εν λόγω σταθμάρχη και συναδέλφων του. Για τις υπαρκτές εγκληματικές ελλείψεις. Για το τυχόν βαθύ κράτος που έφερνε προσκόμματα στην εξυγίανση και ορθολογιστική λειτουργία του σιδηρόδρομου. Για την ολιγωρία στην επίλυση προβλημάτων. Ευθύνονται συγκεκριμένοι άνθρωποι, που τα τελευταία χρόνια είχαν την ευθύνη και αρμοδιότητα; ΝΑΙ ή ΟΧΙ;
Ευθύνονταν διαχρονικά οι προηγούμενοι αρμόδιοι, Προϊστάμενοι, Διοικούντες, Υπουργοί. Γιατί η εκπαίδευση των σταθμαρχών ήταν ελλιπής; Ας την βελτίωναν οι υπεύθυνοι τα τελευταία χρόνια. Ευθύνονταν για τις ελλείψεις οι πρώην; Ας προσλάμβαναν οι νυν.
Τα επιχειρήματα ότι ευθύνονται οι προηγούμενες Κυβερνήσεις. Ότι ευθύνονται οι συνδικαλιστές. Ότι ευθύνεται το βαθύ κράτος. Ότι ευθύνονται μόνο οι σταθμάρχες. Ότι φταίνε τα σουβλάκια, που παρήγγειλαν οι σιδηροδρομικοί. Ότι φταίει το κακό το ριζικό μας. Ότι είναι αδικαιολόγητες οι διαμαρτυρίες και η κοινωνική έκρηξη. Δεν μπορούν απλά να γίνουν αποδεκτά.
Οι Άνθρωποι, οι Κοινωνίες δεν λειτουργούν έτσι. Επιζητούν κάθαρση. Για να αποτινάξουν το άγος. Πέραν των ποινικών ευθυνών. Δεν αρκεί η καταδίκη ενός εργαζόμενου. Δεν ικανοποιούν οι τυχόν εκ των υστέρων απολύσεις διοικήσεων και εργαζομένων. Η κοινωνία αποζητά και την ουσιαστική ανάληψη της πολιτικής ευθύνης. Άλλως την επιβάλλει στην κάλπη. Όταν οι αρμόδιοι δεν την αναλαμβάνουν.
Έτσι έγινε και το 2019. Η Κοινωνία δεν συνέχισε να αναζητά ευθύνες στις προηγούμενες Κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, που καταχρέωσαν τη χώρα και μας οδήγησαν στα μνημόνια. Που ήταν υπεύθυνοι για τη στρεβλή ανάπτυξη και την άναρχη δόμηση. Καταλόγισε ευθύνες στην τότε και επί 5 χρόνια Κυβέρνηση. Για τους δικούς της χειρισμούς. Την αποτυχημένη εξάμηνη διαπραγμάτευση. Το αχρείαστο δημοψήφισμα. Το επαχθές 3ο μνημόνιο. Την τραγωδία στο Μάτι. Καταψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ.
Έτσι μόνο μπορεί να συνεχιστεί ομαλά η πολιτική ζωή. Έτσι μόνο μπορεί να αισθανθεί η Κοινωνία ότι υπήρξε εν μέρει τουλάχιστον δικαίωση και κάθαρση. Με την ανάληψη πλήρους ευθύνης. Άλλως με τον καταλογισμό της στις κάλπες.
Γιατί αν τυχόν δεν συμβεί αυτό, τότε η οργή θα συνεχίσει να διογκώνεται. Η αγανάκτηση να ξεχειλίζει. Η Κοινωνία να ασφυκτιά. Η νέα τυχόν Κυβέρνηση Ν.Δ. και Κυριάκου Μητσοτάκη, όχι μόνο δεν θα έχει περίοδο χάριτος. Όχι μόνο δεν θα τυγχάνει της αποδοχής και εμπιστοσύνης της πλειοψηφίας του Ελληνικού Λαού. Όχι μόνο δεν θα έχει την απαιτούμενη ηθική νομιμοποίηση. Αλλά δεν θα μπορεί καν να κυβερνήσει.
ΝΑΙ λοιπόν είναι διαχρονικές οι ευθύνες. Δεν είναι όμως ισοβαρείς.
ΝΑΙ λοιπόν ήταν έγκλημα. ΝΑΙ πρέπει να διερευνηθεί. ΝΑΙ πρέπει να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι. ΝΑΙ πρέπει να αναληφθεί η πολιτική ευθύνη. ΝΑΙ πρέπει να επέλθει κάθαρση.
Γιατί «ΟΤΑΝ ΛΑΘΟΣ ΑΡΧΕΙΣ, ΔΕΝ ΦΤΑΙΕΙ ΜΟΝΟ Ο ΣΤΑΘΜΑΡΧΗΣ», όπως λέει και το σύνθημα στα ελληνικά γήπεδα των υποτίθεται απολίτικων οπαδών.
