ΑΡΘΡΟ
Της Τόλης Καραγιαννίδου – Τσολπίδου
Συνταξιούχου τραπεζικής υπαλλήλου πρώην Α.Τ.Ε.
Η ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη σήμερα απαρτίζεται από 10 καταξιωμένους μουσικούς και συνεργάζεται με τραγουδιστές αναγνωρισμένης καλλιτεχνικής αξίας. Ήταν στην πόλη μας στις 20/5 για τη γιορτή του Δραμινού κρασιού. Πλήθος κόσμου από εμάς που τον ξέραμε από τους γονείς μας και που ήμασταν μικροί, όταν τον ακούγαμε –όπως και οι γονείς μας- κρυφά τα απαγορευμένα τραγούδια του- μέχρι και τον νεαρό κόσμο.
Σπουδαία τραγούδια ποιητών, μελοποιημένα και εμείς οι μεγαλύτεροι με συγκίνηση τα ακούγαμε… πώς να μην συγκινηθούμε από το τραγούδι «που πέταξε τ’ αγόρι μου…» στίχοι Ρίτσου – Επιτάφιος, που αναφέρεται στον πρώτο νεκρό τον 25χρονο Τάσο Τούση στις 9/5/1936 κατά την απεργία στη Θεσσαλονίκη, όταν η χωροφυλακή του δικτάτορα Μεταξά τον δολοφόνησαν. Είδε ο ποιητής μας (όπως έχω ξαναγράψει για το συμβάν) τη μάνα πάνω στο νεκρό παιδί της και έγραψε το ποίημα που μελοποιήθηκε από τον Μίκη και κυκλοφόρησε σε δίσκους 33 στροφών το 1960. Η εικόνα της μάνας έκανε τον γύρο της υφηλίου που υποκλίθηκε μπροστά στους Έλληνες που τραγουδούσαν τους ποιητές με πάθος και ενθουσιασμό.
Το τραγούδι «Άπονες εξουσίες» σε στίχους Μ. Κακογιάννη που τραγούδησε ο Καζαντζίδης το 1961 και που κανείς δεν επιχείρησε να τραγουδήσει το δύσκολο αυτό τραγούδι, εκτός από τη Γλυκερία που την ακούσαμε στην πόλη μας. Χειροκρότημα μεγάλο, εγώ όρθια φωνάζοντας μπράβο και μακάρι οι νέοι μας πέρα από την ευχαρίστηση, τη ψυχική διάθεση, χαρά, από το περιεκτικό συναίσθημα θαυμασμού στον Μίκη και στη Γλυκερία να γνωρίζουν το νόημα των στίχων… Μάνα σε ξεκληρίσανε άπονες εξουσίες… σκοτώσαν τον Αντώνη (καθότι κομμουνιστής)… ο ένας γιός της μπάρκαρε κρυφά από τη Μεθώνη… τον άλλον τον συλλάβανε γιατί ήταν γιός του Αντώνη… Μάνα ψυχή δεν σου αφήσανε μόνο φωτογραφίες… (κύκλος τραγουδιών ΑΝΑΤΟΛΗ).
Και το άσμα ασμάτων «της Δικαιοσύνης Ήλιε νοητέ», απόσπασμα από τον Άξιον Εστί, σύμβολο τραγουδιού για τον Μίκη, γραμμένο από τον Ελύτη το 1959 που κυκλοφόρησε το 1964 με τη φωνή του Μπιθικώτση. Οι στίχοι του μιλούν για Δικαιοσύνη, Ελευθερία, Αγάπη, Ειρήνη, Δημοκρατία, τόσο επίκαιρο. Προκαλεί ανατριχίλα, υποκλινόμαστε σ’ αυτόν τον Ύμνο.
Θέλω οι νέοι μας όχι μόνο να τραγουδούν Έλληνες ποιητές μας, αλλά να γνωρίζουν και για ποιον λόγο έγραψαν αυτούς τους στίχους και το τι επικρατούσε πριν μερικές 10ετίες στη χώρα μας.
Εγώ έζησα αυτήν την εποχή… από παιδί από τις 10ετίες του 1960, 1970… με τις επιθέσεις της Κυβέρνησης στην καλλιτεχνική έκφραση (που έλεγε αλήθειες σε ό,τι συνέβαινε), με λογοκρισία, απαγόρευση τραγουδιών σε ραδιοφωνικές μεταδόσεις και κυκλοφορίας δίσκων και με κίνδυνο όσοι τ’ άκουγαν να βρεθούν ή στην Ασφάλεια ή στη φυλακή. Όμως ξέρουμε ΟΛΑ τα απαγορευμένα τραγούδια από τη Φωνή της Αλήθειας, από τη Ντόιτσε Βέλε, χάρις των δημοκρατικών γονιών μας που αψηφούσαν τους κινδύνους!!!
