Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΞΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ» ΤΟΥ Α. ΜΙΛΛΕΡ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΙΛΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΔΡΑΜΑΣ
- Άρτια αισθητικό αποτέλεσμα και υψηλού επιπέδου ερμηνείες σε μια επαγγελματική παράσταση από ερασιτέχνες ηθοποιούς
Μια όχι και τόσο συνηθισμένη Κυριακή μιας συνηθισμένης κατ’ αρχήν αμερικανικής οικογένειας, λίγο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρουσιάζει στο κοινό η θεατρική παράσταση «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μίλλερ, η οποία ανεβαίνει από τη θεατρική ομάδα του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας, σε σκηνοθεσία Πάνου Τσετίνη και με συνολικά 20 συντελεστές.
Το θεατρικό έργο παρουσιάζεται στη μεγάλη αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου Δράμας από τις 12 Ιανουαρίου 2019 και όσοι δεν έχουν προλάβει ακόμη να το παρακολουθήσουν, θα έχουν την ευκαιρία να το κάνουν το Σαββατοκύριακο 2 και 3 Φεβρουαρίου, όταν και θα δοθούν οι τελευταίες παραστάσεις, με ώρα έναρξης στις 20.00. Η τιμή του εισιτηρίου είναι 7 ευρώ (κανονικό) και 5 ευρώ (μαθητικό-φοιτητικό-ομαδικό άνω των 15 ατόμων), ενώ η είσοδος είναι δωρεάν για όσους διαθέτουν κάρτα ανεργίας ή κάρτα Α.Μ.Ε.Α..
Το έργο, με έντονα πολιτικά στοιχεία, αλλά και με την απαιτούμενη δόση κοινωνικής κριτικής, αφηγείται την τραγική ιστορία μιας οικογένειας στην μεταπολεμική Αμερική, η οποία λαμβάνει χαρακτηριστικά αρχαίας τραγωδίας, καθώς το δραματικό φινάλε έρχεται ως νέμεσις για πράξεις που λειτούργησαν ως ύβρις κατά τα πρότυπα του αρχείου θεάτρου. Φυσικά, δεν λείπει η κριτική και για τις ανθρώπινες, οικογενειακές, ερωτικές ή κοινωνικές, σχέσεις, αλλά και για τη δικαιοσύνη, η οποία έκρινε ως ένοχο έναν αθώο και αθώωσε έναν ένοχο.
Η υπόθεση εξελίσσεται μέσα σε ένα 24ωρο στην αυλή της οικογένειας. Ο Τζο (Κωνσταντίνος Σαλπιγκτίδης), πατριάρχης της οικογένειας των Κέλλερ, πλούτισε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατασκευάζοντας εξαρτήματα πολεμικών αεροσκαφών, όμως η πραγμάτωση του αμερικάνικου ονείρου του πλούτου και της ευμάρειας επισκιάζεται από το θάνατο του ενός γιού της οικογένειας, του Λάρρυ, όσο κι αν η μητέρα του και σύζυγος του Τζο, Κέιτ (Μπελίνα Παπαϊωάννου), αρνείται να συμβιβαστεί με αυτό το γεγονός. Ο Τζο ήταν πιλότος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας και τυπικά θεωρείται αγνοούμενος, όμως όπως προκύπτει στη συνέχεια οι λόγοι του θανάτου του σχετίζονται με πράξεις του πατέρα του Τζο και όχι με την υλοποίηση πολεμικών επιχειρήσεων. Το άλλο μελανό σημείο της οικογενειακής ευτυχίας των Κέλλερ είναι η άδικη φυλάκιση του Ντήβερ, συνεταίρου και γείτονα του Τζο, με τον ίδιο να αθωώνεται, αν και είναι ο κύριος υπεύθυνος για την υπόθεση παραγωγής και διάθεσης ελαττωματικών εξαρτημάτων, που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 21 πιλότων αεροσκαφών.
Το καλά κρυμμένο μυστικό, αργά ή γρήγορα, έρχεται στην επιφάνεια, όσο κι αν οι κύριοι και δευτερεύοντες χαρακτήρες [όπως οι γείτονες, τα ζεύγη Φρανκ (Αντώνης Χριστιανόπουλος) και Λύντια (Μαρία Αλτιντζή) και Τζιμ (Νικόλαος Κοσμίδης) και Σου (Εύα Παπαδοπούλου)] της υπόθεσης φαίνεται να έχουν συμβιβαστεί με την απόφαση της δικαιοσύνης, ξέροντας όμως ότι ο υπεύθυνος συνεχίζει κανονικά τη ζωή του. Καταλύτης των εξελίξεων, η επίσκεψη στους Κέλλερ της κόρης του Ντήβερ, Άννυ (σε διπλή διανομή από τις Κατερίνα Μανούση και Μαρία Χοτοκουρίδου), μνηστής του Λάρρυ, η οποία αποφασίζει να παντρευτεί τον αδελφό του, Κρις (Βασίλης Δερμεντζής), καθώς και η επίσκεψη του αδελφού της Άννυς, του δικηγόρου Τζωρτζ (Χρήστος Ζέρβας), μετά τη συνάντηση με το φυλακισμένο πατέρα τους.
Κι όσο και αν ο Τζο Κέλλερ υποστηρίζει πως ό,τι έκανε είχε ως στόχο να θωρακίσει την οικογένειά του, θέλοντας να αφήσει υλικά αγαθά στο εν ζωή γιό του, δεν αργεί να έρθει αντιμέτωπος με τις πράξεις τους, όχι σε τυπικό επίπεδο ενώπιον της Δικαιοσύνης, αλλά σε ηθικό, αντιμετωπίζοντας τις κατηγορίες του ίδιου του γιού του, του Κρις, ο οποίος θεωρεί ως υπέρτατο χρέος, σύμφωνα με το δικό του αξιακό σύστημα, την υποχρέωση του ατόμου απέναντι στο σύνολο. Για αυτό και ο πατέρας του φέρει ευθύνη για τους 21 νεκρούς, σαν να τους σκότωσε με τα ίδια του τα χέρια. Και για αυτό, λίγο πριν το τέλος, ο Τζο αναφωνεί για τους 21 πιλότους ότι «ήταν όλοι τους παιδιά μου», φράση που είναι και ο τίτλος της παράστασης. Ο συμβιβασμός και το ψέμα, ακόμη και η εθελοτυφλία (με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Κρις, που αν και έχει ενδείξεις, διστάζει να αντικρίσει κατάματα την αλήθεια), που επιλέγουν οι άνθρωποι για να κρύψουν πράξεις για τις οποίες φέρουν ευθύνη, τελικά ηττώνται. Η μακιαβελική πρακτική «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» οδηγεί εν προκειμένω σε ένα τραγικό φινάλε.
Όπως σημειώνεται και στο ίδιο το πρόγραμμα της παράστασης, το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» «ασκεί δριμεία κριτική στην αμερικανική κοινωνία, την επιδίωξη του κέρδους και της επιτυχίας με οποιοδήποτε τίμημα και το αποκαλούμενο “αμερικανικό όνειρο”, ενώ πραγματεύεται, συγχρόνως, την ατομική και κοινωνική ευθύνη απέναντι στο ανθρώπινο σύνολο, την αναγκαιότητα του ουμανισμού ως υπέρτατης, διαχρονικής και παναθρώπινης, ηθικής αξίας και στάσης ζωής αλλά και τη συγκρουσιακή, εσώτερη φύση και δυναμική των οικογενειακών σχέσεων».
Για ακόμη μια χρονιά, το αισθητικό αποτέλεσμα μιας παράστασης της θεατρικής ομάδας του ΣΦΓΤ είναι εξαιρετικά άρτιο και οι υψηλού επίπεδου ερμηνείες κρατούν αμείωτο μέχρι το φινάλε το ενδιαφέρον των θεατών, δίνοντας ταυτόχρονα την ευκαιρία να αναδειχθούν τα πλούσια νοήματα του έργου και να παρουσιαστεί εκτενώς ο ψυχικός κόσμος των ηρώων, στον οποίο, άλλωστε, οφείλονται και οι καθοριστικές πράξεις για την εξέλιξη της πλοκής.
Οι θεατές, στη γεμάτη αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου σε όλες τις μέχρι τώρα παραστάσεις, παρακολούθησαν ουσιαστικά μια επαγγελματική παράσταση, αν και οι ερμηνείες προέρχονται από ερασιτέχνες ηθοποιούς, και το θερμό χειροκρότημα στο τέλος ήταν μια δίκαιη ανταμοιβή για όλους τους συντελεστές.
Θανάσης Σιουτόπουλος