ΑΡΘΡΟ

Της Τόλης Καραγιαννίδου – Τσολπίδου

Συνταξιούχου τραπεζικής υπαλλήλου πρώην Α.Τ.Ε.

 

Αυτά τα λόγια είπε ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος για τον αριστερό μουσικοσυνθέτη Απόστολο Καλδάρα για το τραγούδι του «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι». Γεννήθηκε στα Τρίκαλα από Μετσοβίτες γονείς και πέθανε στην Αθήνα στις 8-4-1990. Είχε ένα σπουδαίο έργο και πορεία στο λαϊκό μας τραγούδι, όπου τα τραγούδια του έχουν ερμηνευτεί από ξακουστούς καλλιτέχνες σε επανεκτελέσεις. Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1947, ενώ γράφτηκε το 1945. Είπε: Όταν ήμουν στην Θεσ/νίκη συνεργαζόμουν σε διάφορα κουτούκια, τον Οκτώβρη του 1944. Μετά τον Δεκέμβρη άρχισαν οι πρώτες συλλήψεις των αριστερών, των κομμουνιστών, που τους πιάναν και τους κλείναν στο Γεντί Κουλέ. Βλέποντας εγώ τα τείχη του Επταπυργίου, η εικόνα αυτή μου ‘δωσε την έμπνευση να γράψω το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».

Αρχικοί στίχοι:

Νύχτωσε και στο Γεντί

το σκοτάδι είναι βαθύ

κι όμως ένα παληκάρι

δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Άραγε τι περιμένει

όλη νύχτα ως το πρωί,

στο στενό το παραθύρι

που το φωτίζει το κελί.

Πόρτα κλείνει,

πόρτα ανοίγει,

μα διπλό είναι το κλειδί,

τι έχει κάνει

και το ‘ριξαν το παιδί

στη φυλακή

Οι στίχοι αυτοί ενόχλησαν την λογοκρισία, απαγορεύτηκε το τραγούδι κι έτσι ο Καλδάρας αναγκάστηκε να αλλάξει τους στίχους, ώστε να φαίνονται ερωτικοί.

1949, στίχοι:

Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι,

το σκοτάδι είναι βαθύ

κι όμως ένα παληκάρι

δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Άραγε τι περιμένει

όλη νύχτα ως το πρωί,

στο στενό το παραθύρι

που φωτίζει με κερί.

πόρτα ανοίγει,

πόρτα κλείνει

με βαθύ αναστεναγμό

ας μπορούσα να μαντέψω

της καρδιάς του τον καημό.

Πολιτικό, κοινωνικό τραγούδι. Ένα θλιμμένο τραγούδι που ηχογραφήθηκε σε μια εποχή κατά την οποία ο ελληνικός λαός ήταν βαθύτατα θλιμμένος για την αδικία. Για μια ακόμη αδικία σε βάρος του για την ιδεολογία του. Έτσι αγαπήθηκε αμέσως κι έγινε διαχρονικό, κλασικό τραγούδι που πάντα το τραγουδούμε κι ας μην γνωρίζουμε πολλοί τους πραγματικούς αρχικούς στίχους του.

Δυστυχώς το πιο προσιτό λαϊκό μέσο ψυχαγωγίας είναι από τα πιο συνηθισμένα θύματα σε καταπιεστικές εξουσίες.

Αυτά συνέβαιναν που πρέπει να μαθαίνουν οι νεότεροι και μακάρι στα επαρχιακά κανάλια να υπάρχουν αναδρομικές πολιτικές εκπομπές.