ΑΡΘΡΟ

Της Σωτηρίας Γιαννακοπούλου

Πτυχιούχου του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ.

 

 

  • Ο παρασκηνιακός ρόλος των Obama στις αμερικανικές εκλογές και οι φιλοδοξίες των Δημοκρατικών για τη θέση του Αντιπροέδρου

 

Εν όψει των Αμερικανικών εκλογών του Νοεμβρίου, οι δύο διεκδικητές της προεδρίας των Ηνωμένων Πολιτειών ετοιμάζονται να εισέλθουν στην αρένα της εκλογικής μάχης, δηλώνοντας έτοιμοι να τεθούν υπό την κρίση του αμερικανικού λαού. Trump και Biden ακονίζουν τα ξίφη τους για την πολυαναμενόμενη αναμέτρηση, επιδιώκοντας την ενίσχυση της δημοτικότητάς τους μέσω της στελέχωσης της ομάδας τους με πρόσωπα ικανά και συνάμα αγαπητά στην αμερικανική κοινή γνώμη.

Όσον αφορά την ομάδα των Ρεπουμπλικανών δεν παρατηρούνται μεγάλες αλλαγές. Άλλωστε και οι χρονικές συγκυρίες δεν ενδείκνυνται για κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι η υγειονομική κρίση που σαρώνει τις Ηνωμένες Πολιτείες τίθεται σε πρώτο πλάνο από το επιτελείο του Trump, αναγνωρίζοντας ότι η έκβαση της μάχης με τον κορωνοϊό θα καθορίσει επί της ουσία και το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών από την άλλη, παρατηρείται μία σύγχυση γύρω από την επιλογή του Αντιπροέδρου του Joe Biden, με τις φήμες αλλά και τις προβλέψεις γύρω από τα υποψήφια πρόσωπα να παίρνουν φωτιά, ενισχύοντας την παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα. Ο ηγέτης των Δημοκρατικών, σε δηλώσεις του σχετικά με το θέμα, δεσμεύτηκε για την ύπαρξη της γυναικείας παρουσίας στο συγκεκριμένο αξίωμα, τονίζοντας την αναγκαιότητα της εν λόγω τοποθέτησης για την προσομοίωση της σύστασης του έθνους στο κυβερνητικό σχήμα, τροφοδοτώντας τοιουτοτρόπως τις φήμες συμπόρευσής του με την πρώην πρώτη κυρία των ΗΠΑ Michelle Obama.

Η αλήθεια είναι ότι τόσο ο Barack Obama, όσο και η σύζυγος του, παρά το γεγονός ότι αποσύρθηκαν από την ενεργό πολιτική δράση, δεν έπαψαν να επηρεάζουν την αμερικανική πολιτική σκηνή, χωρίς ασφαλώς να αναλώνονται σε φαμφάρες και βαρύγδουπες δηλώσεις. Αντιθέτως, επέλεξαν έναν πιο «σιωπηλό» και παρασκηνιακό ρόλο, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις αποδεικνύεται αποδοτικότερος, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται άλλωστε και από την ανάδειξη του Biden στη θέση του Προέδρου των Δημοκρατικών.

Με την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για το χρίσμα των Δημοκρατικών κατέστη σαφές ότι ο πρώην Αντιπρόεδρος θα απολάμβανε την αμέριστη υποστήριξη των Obama. Εξάλλου η κοινή συμπόρευση των δύο οικογενειών στο Λευκό Οίκο, καθώς και η στενή σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους δεν άφηνε και πολλά περιθώρια αμφισβήτησης αυτής της θεωρίας. Μάλιστα λέγεται ότι ο πρώην Πρόεδρος κρύβεται πίσω από τη χάραξη στρατηγικής του Biden, την οποία επεξεργάζονται μεθοδικά το τελευταίο χρόνο. Ωστόσο ο Obama δεν εξέφρασε δημόσια την υποστήριξή του στο πρόσωπο του πρώην συνεργάτη του κατά την διάρκεια των προκριματικών εκλογών. Όπως ο ίδιος δήλωσε, αρμοδιότητα του είναι να κρατήσει ενωμένους τους Δημοκρατικούς, διευκολύνοντας την συμπόρευση τους και όχι να προκαλέσει προστριβές ανάμεσα τους, παρεμβαίνοντας στην εκλογική διαδικασία. Δεδομένης της αναστάτωσης που προκάλεσε η πανδημία στους υποψηφίους, ανατρέποντας τα έως τότε σχέδια για την προώθηση τους, επέλεξε να βρεθεί δίπλα τους, συμβουλεύοντάς τους για τις επόμενες κινήσεις τους. Ανάμεσα σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνεται ασφαλώς και ο κύριος αντίπαλος του Biden Bernie Sanders, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης και ετοιμότητας του Δημοκρατικού κόμματος για τις επικείμενες εκλογές του φθινοπώρου.

Η θέση του ήταν ιδιαιτέρως λεπτή, με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να εξετάζουν εξονυχιστικά κάθε του κίνηση προκειμένου να τον κατηγορήσουν για μεροληψία υπέρ του Biden, γεγονός που ενδεχομένως να αποτελούσε και τη χαριστική βολή για την εκστρατεία του. Η διακριτικότητα που επέδειξε ήταν παραδειγματική και κατά την παραίτηση των υποψηφίων. Παρόλο που οι υποψήφιοι δήλωναν σε προσωπικές συνομιλίες μαζί του ότι έχουν σκοπό να υποστηρίξουν τον πρώην σύμμαχό του, ο ίδιος διατηρώντας το «poker face», που επιβάλλει η θέση του στο κόμμα δεν σχολίαζε περαιτέρω την απόφασή τους.

Με άλλα λόγια, η θέση που έλαβε κατά την διαδικασία των προκριματικών εκλογών ήταν σκηνοθετική. Όλοι γνώριζαν την επιθυμία του και επηρεάζονταν έμμεσα από αυτή, ενώ μέσω της σιγής του ενέκρινε τις επιλογές των μελών του Δημοκρατικού κόμματος. Η σιγή αυτή έλαβε τέλος στα μέσα του προηγούμενου μήνα, μετά την οριστική παραίτηση Sanders και την επίσημη νίκη του Biden στις εσωκομματικές εκλογές. Ο πρώην Πρόεδρος απαλλαγμένος από τον άχαρο ρόλο του παρατηρητή, υποστήριξε σε δηλώσεις του ότι ο Biden αποτελεί το κατάλληλο πρόσωπο, ώστε να «καθοδηγήσει τους Αμερικανούς σε μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές στην ιστορία των ΗΠΑ, βάσει της εμπειρίας αλλά και της ψυχραιμίας που τον χαρακτηρίζουν».

Η θέση της Michelle Obama γύρω από το ζήτημα των εκλογών δεν διέφερε και πολύ από εκείνη του συζύγου της. Τηρώντας διακριτικά τις αποστάσεις της από την εκλογική διαδικασία, επέλεξε να βρεθεί κοντά στους πολίτες, συμμετέχοντας ενεργά στο νέο της project με τίτλο «When we all vote», με σκοπό την μείωση της αποχής από τις εκλογές και την διάδοση των νέων μέσων ψηφοφορίας (ταχυδρομική ψήφο), οι οποίες δεν απαιτούν την φυσική παρουσία των ψηφοφόρων. Το εν λόγω εγχείρημα φυσικά δεν απευθύνεται αποκλειστικά στους Δημοκρατικούς ψηφοφόρους αλλά στο σύνολο των αμερικανών πολιτών. Εξάλλου η πρώην πρώτη κυρία της Αμερικής δεν χαίρει της εκτίμησης μόνο των μπλε ψηφοφόρων, αλλά είναι συμπαθής και στους φίλους του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που τόσο ο ίδιος ο Biden, όσο και η πλειοψηφία των στελεχών των Δημοκρατικών επιθυμούν την τοποθέτησή της στη θέση του Αντιπροέδρου.

Η Michelle Obama δεν πέρασε στην ιστορία σαν μία ακόμη σύζυγος αμερικανού Προέδρου, κατάφερε να αποκτήσει το δικό της φανατικό κοινό, να ταυτίσει την εικόνα της με το πρότυπο της σύγχρονης, δυναμικής και παράλληλα ευαίσθητης γυναίκας, η οποία δεν στέκεται πλέον πίσω, αλλά δίπλα στον άνδρα της, ξεδιπλώνοντας την δική της προσωπικότητα. Μάλιστα σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της προεδρίας του Barack Obama, η δημοτικότητά της ξεπερνούσε εκείνη του συζύγου της, ενώ και η επιρροή που ασκεί στο Αμερικανικό κοινό εξακολουθεί να είναι μεγάλη, καθώς αναδείχθηκε η πιο θαυμαστή γυναίκα στην Αμερική για το 2018 και το 2019, σύμφωνα το Gallup και το YouGov. Επιπροσθέτως, σε έρευνες που πραγματοποιήθηκαν για τις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών, το 10% των ψηφοφόρων, παρά το γεγονός ότι η ίδια δεν δήλωσε ποτέ πρόθυμη να συμμετάσχει στον αγώνα για το χρίσμα του μπλε κόμματος, υποστήριξε ότι είναι η καταλληλότερη για τη θέση. Πέραν ωστόσο της δημοφιλίας της, πληροί και όλα τα απαραίτητα προσόντα που απαιτεί μια τέτοια θέση κομβικής σημασίας, διαθέτοντας μεγάλη εμπειρία, επικοινωνιακές δεξιότητες αλλά και ευστροφία, ούτως ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί την βαρύτητα των καθηκόντων της.

Ο Joe Biden στην ερώτηση των δημοσιογράφων σχετικά με την συμπόρευσή του με την Michelle Obama, δήλωσε ότι θα ήθελε από καρδιάς να την έχει στο πλευρό του και ότι θα είχαν μία υπέροχη συνεργασία. Επιπλέον πρόσθεσε ότι την θεωρεί ταλαντούχα στην πολιτική, ενώ επισημαίνει ότι είναι πολύ καλή με ό,τι και αν καταπιαστεί. Ασφαλώς δεν είναι ο μόνος που αναγνωρίζει τις δυνατότητες της πρώην πρώτης κυρίας. Ο Al Sharpton δήλωσε χαρακτηριστικά ότι προσεύχεται καθημερινά στο Θεό, ώστε να επιτρέψει στην Michelle να γίνει η Αντιπρόεδρος του Biden. «Όταν ο πρώην Αντιπρόεδρος Biden είπε ότι θα επέλεγε μια γυναίκα, θεωρήθηκε από τους περισσότερους Αμερικανούς όλων των φυλών και όλων των οικονομικών καταστάσεων ως η απόλυτη γυναίκα», αναφέρει ο Sharpton στο Politico. «Κοιτάξτε τις πωλήσεις των βιβλίων της. Είναι η πρώτη φορά που έχω δει κάποιον να γράφει ένα βιβλίο που μπορεί να γεμίσει αρένες. Έχει γεμίσει περισσότερες αρένες από τον Donald Trump». Πράγματι, η αυτοβιογραφία της με τίτλο «Becoming» πούλησε πάνω από 11 εκατομμύρια αντίτυπα, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο στο χώρο των εκδόσεων, επικυρώνοντας την αποδοχή και την αγάπη του κόσμου προς το πρόσωπο της.

Γιατί επομένως δεν κατέχει ήδη τη θέση της Αντιπροέδρου δίπλα στον Πρόεδρο των Δημοκρατικών; Η απάντηση είναι σαφής και επαναλαμβανόμενη τόσο από την ίδια, όσο και από τον κύκλο της: Γιατί δεν το επιθυμεί η ίδια! Όπως αναφέρει η προσωπική της φίλη και σύμβουλος του Obama Valerie Jarrett, «Προφανώς, υποστηρίζει τον Αντιπρόεδρο Μπάιντεν, αλλά δεν βλέπει τον εαυτό της ως πολιτική προσωπικότητα». Την ίδια άποψη έχει εκφράσει και η ίδια μέσα από το βιβλίο της, γνωστοποιώντας ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ασχοληθεί με την πολιτική και να ζήσει στο Λευκό Οίκο, δεδομένου ότι το χρονικό διάστημα της προεδρίας του συζύγου της της στέρησε μια φυσιολογική και ανώνυμη ζωή, την οποία θέλει πλέον να προστατεύσει. Ο Πρόεδρος Obama σε αντίστοιχη ερώτηση που δέχτηκε σχετικά με τις βλέψεις της συζύγου του για την διεκδίκηση κάποιου πολιτικού αξιώματος απάντησε χαριτολογώντας το εξής: «Νομίζω ότι όσο πιθανόν είναι να χορέψω στο Μπαλέτο Μπολσόι το 2020, τόσες είναι και οι πιθανότητα να τρέξει για αξίωμα».

Βάσει όλων των παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το σενάριο για την αποδοχή της θέσης του Αντιπροέδρου από την Michelle Obama είναι μάλλον ουτοπικό. Η άρνηση της είναι σαφής κάθε φορά που τίθεται το ζήτημα επί τάπητος. Ωστόσο στην πολιτική κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτος και να αποκλείει καταστάσεις. Το δίλημμα που τίθεται από πλευράς των δημοκρατικών προς την πρώην πρώτη κυρία είναι σαφές. Ανανέωση της προεδρικής θητεία του Donalt Trump ή έμπρακτη συμμετοχή της στον αγώνα εναντίον του; Θα υποκύψει; Ίδωμεν…

 

*Το άρθρο της κ. Γιαννακοπούλου δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.offlinepost.gr