Ματωμένα ράσα

ΑΡΘΡΟ

Της Τόλης Καραγιαννίδου – Τσολπίδου

Συνταξιούχου τραπεζικής υπαλλήλου πρώην Α.Τ.Ε.

Η αδέκαστη και απροσωπόληπτη Ιστορία έχει καταγράψει την αντίσταση 1940-1944 που έκαναν και πολλοί κληρικοί μας. 168 ιερωμένοι εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς – Βουλγάρους μα και από τους ταγματασφαλίτες. Ας δούμε για κάποιους:

ΠΑΠΑ – ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΔΗΜΑΚΗΣ: Η Εκκλησία τον αναγνώρισε ως ήρωα τον Πελοποννήσιο με κοσμικό όνομα Γεώργιος, που ήταν φίλος στενός του Άρη Βελουχιώτη, που του χάρισε και έναν σταυρό. Έλεγε: Με την συμμετοχή μου στην Εθνική Αντίσταση δεν έκανα τίποτα άλλο από το να δικαιώσω την παράδοση του Ελληνικού Ράσου. Όταν τον καταζητούσαν οι Γερμανοί, εισχώρησε στον ΕΛΑΣ και επειδή ριχνόταν πρώτος στην μάχη τον ονόμασαν ΠΑΠΑ – ΑΝΥΠΟΜΟΝΟ. Έγινε στρατιωτικός ιερέας του Γενικού Αντιστασιακού Στρατηγείου. 1946, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας επέστρεψε στο Μοναστήρι Αγάθωνα ως ηγούμενος. Όμως η συμμορία εθνικοφρόνων του Βουρλάκη τον απήγαγε τον βασάνισε για να αναθεματίσει τους Αριστερούς της Φθιώτιδας. Η Χούντα το 1968 τον οδήγησε στο Συνοδικό Δικαστήριο, αλλά αθωώθηκε. Νοιαζόταν για συγγραφικό έργο, όπως είχε και ιδέες για την ανακατασκευή της Γέφυρας του Γοργοποτάμου. Πέθανε στη Λαμία το 2004 σε ηλικία 92 ετών.

ΠΑΠΑ – ΙΩΑΚΕΙΜ ΛΙΟΥΛΙΑΣ: Στην γειτονιά μου υπάρχει οδός με το όνομά του. Ήταν Δεσπότης Κοζάνης, βγήκε αντάρτης ε τον ΕΛΑΣ, ήταν από την Βιθυκία της Μ. Ασίας με επίθετο Αποστολίδης. Ήταν επίτιμος Πρόεδρος ΠΕΕΑ ως Κυβέρνηση του βουνού. Το 1943 οδηγήθηκε από τους Ναζί στις φυλακές, βασανίστηκε και μαζί με άλλους 50 αθώους πολίτες εκτελέστηκε φωνάζοντας: Βαράτε, είμαι Έλληνας παπάς, πεθαίνω για τον Χριστό και την Πατρίδα. Ήταν γνωστός με το όνομα ο Αντάρτης Δεσπότης.

ΠΑΠΑ – ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ: Θεολόγος, Επίσκοπος Ηλείας, προσχώρησε στην Εθνική Αντίσταση με το ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση παρέμεινε στην παράταξη με αποτέλεσμα το 1945 κηρύχθηκε έκπτωτος. Το 1963 απεβίωσε στο Αιγάλεω όπου και υπάρχει δρόμος με την ονομασία στη μνήμη του.

ΠΑΠΑ – ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ: Δάσκαλος, υπεύθυνος του ΕΑΜ και της Εθνικής Αλληλεγγύης στον Δομοκό. Το 1944 πιάστηκε από την Γκεστάπο, βασανίστηκε στη Λαμία, φυλακίστηκε στην Άμφισσα και εκτελέστηκε μαζί με το γιό του Κώστα. Ήταν παππούς του Γενικού Γραμματέα του Κ.Κ.Ε. Δημήτρη Κουτσούμπα.

ΠΑΠΑ – ΒΑΛΗΣ: Από το Αγρίνιο. Επισκεπτόταν φυλακές με πρόσχημα την εξομολόγηση και έφερνε υλικά για δραπετεύσεις (σιδηροπρίονο μέσα στο γιαούρτι). Και μεταφορά όπλων με την κοινοτική νεκροφόρα.

ΠΑΠΑ – ΣΤΑΘΗΣ ΚΤΕΝΑΣ: Από Καρυά Λευκάδας. Οργανώθηκε στο Κ.Κ.Ε. και τον ΕΛΑΣ και επί 12 χρόνια σερνόταν από κάτεργο σε κάτεργο. 1949, η Μητρόπολη τον καθαιρεί και το 1967 οι Στρατοκράτες τον στέλνουν στα κολαστήρια της Γιούρα. 1971, λόγω ασθένειας αποφυλακίζεται και στην Καρυά μετέχει στην πρώτη παράνομη οργάνωση του Κ.Κ.Ε.. 1978, βρίσκεται στο τιμητικό προεδρείο της 10^ης Συνεδρίασης του Κ.Κ.Ε. στην Αθήνα, ως αντιστασιακός.

ΠΑΠΑ – ΧΟΛΕΒΑΣ: Με ψευδώνυμο ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ. Ιερεύς, ιστορικός, αρχαιολόγος, μέλος του ΕΛΑΣ ο Δημ. Χολέβας από τη Φθιώτιδα (1907-2001) σπουδαίος αντιστασιακός.

ΠΑΠΑ – ΚΟΥΜΠΟΥΡΑΣ: Ιερεύς που κάνει αντίσταση κατά Γερμανών, προσχωρεί στον ΕΛΑΣ, κοσμικό όνομα Κώστας Τσεβελέκης που παρά τη Συνθήκη του Περτουλίου, τον συλλαμβάνει ο γιατρός του ΕΔΕ Στυλιανός Χούτος και χωρίς λόγο τον εκτελεί.

ΙΕΡΕΥΣ ΔΗΜ. ΛΑΜΨΑΚΗΝΟΣ: Φημισμένος Μικρασιάτης πρωτοψάλτης, διορισμένος τιμητικά ως εφημέριος στο Θέρισο Κρήτης με δράση αντιστασιακή και στη σημαία λάβρο του ΕΛΑΣ υπογράφει κι αυτός μαζί με πολλούς άλλους.

ΙΕΡΕΥΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΑΜΟΥΡΙΔΗΣ: Γεννημένος στον Καύκασο το 1900, πρόσφυγας του ’22 στο χωριό Ολυμπιάδα της Ελασσόνας με 7 παιδιά. Προοδευτικός Επαναστάτης που για να γλυτώσει την Μεκεδεμβριανή τρομοκρατία, εντάχθηκε στον ΔΣΕ. Αντιστασιακός, συνελήφθη και καταδικάστηκε από το Έκτακτο Στρατοδικείο σε ηλικία 44 ετών, εκτελέστηκε από το Αμερικανόδουλο Ελληνικό Κράτος. Στο μνημείο πεσόντων της Ολυμπιάδας Ελασσόνας είναι γραμμένο το όνομά του.

ΠΑΠΑ – ΓΙΩΡΓΗΣ ΧΙΩΤΑΚΗΣ: Από τα Σφακιά, γνωστός ως Επαναστάτης ιερεύς. Οργανωμένος στην ΕΠΟΝ και ήρωας της Κρητικής Επανάστασης (1941). «Τον θάνατο δεν τον έχω για τίποτα. Το να οπλοφορείς είναι δειλία. Το να ασκείσαι όμως στην τέχνη των αρμάτων είναι εθνικό καθήκον. Αυτό είναι άλλο πράγμα». Πέθανε το 2016 σε ηλικία 88 ετών.

2000. Η Ιερά Σύνοδος έκδωσε έναν τόμο με τίτλο «Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή». Έχει ονόματα ιερέων που έκαναν Αντίσταση. Τα περήφανα ΟΧΙ κληρικών απέναντι στους Ναζιστές – φασίστες κατακτητές.

*Τα στοιχεία από το βιβλίο του Καΐλα