ΑΡΘΡΟ
του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου
Δικηγόρου και μέλους της ΣΕ Δράμας της Νέας Αριστεράς
Η «μαγεία» πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει γύρω μας. Δεν είναι αναγκαία κακό. Όλοι μας θέλουμε κάποια στιγμή με έναν υπερφυσικό τρόπο να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ξεπερνάμε έστω και για λίγο τα προβλήματά μας. Να διασκεδάσουμε με μάγους και τα μαγικά τους. Αρκεί να ξέρουμε ότι πρόκειται για ταχυδακτυλουργικά κόλπα. Για διασκέδαση. Για να μην μας εξαπατούν οι επιτήδειοι.
Ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ είναι γνωστός Αμερικανός ταχυδακτυλουργός. Ανακηρύχτηκε από το Forbes ως ο πιο εμπορικά επιτυχημένος «μάγος». Έχει βραβευτεί σε διαγωνισμούς, έχει πλήθος βραβείων, έχει τιμηθεί από Κυβερνήσεις. Έχει κερδίσει δισεκατομμύρια δολάρια από τις παραστάσεις του. Εκατομμύρια είναι οι θαυμαστές του. Όλοι μας όμως αντιλαμβανόμαστε πως είναι ταχυδακτυλουργός. Διασκεδαστής είναι, όχι μάγος. Δεν λύνει προβλήματα της ζωής και της καθημερινότητας.
Η αυτοβελτίωση πάντα θα είναι ζητούμενο για τον καθένα μας. Πάντα θα έχουμε ανάγκη να ξεπεράσουμε φοβίες και αναστολές. Να αδράξουμε ευκαιρίες. Να ανακαλύψουμε τη δύναμη που κρύβεται μέσα μας. Να πετύχουμε. Συχνά έχουμε ανάγκη βοήθειας. Θέλουμε τον θεραπευτή μας. Και εκτός από ψυχίατρους και ψυχολόγους υπάρχουν και κάποιοι «δάσκαλοι». Αυτοδίδακτοι «γκουρού». «Life coaches» και «σύμβουλοι επιτυχίας».
Δεν είναι αναγκαία κακό να προσφεύγουμε και σε αυτούς. Είναι πολύ πιθανόν να βοηθηθούμε. Έστω και πρόσκαιρα. Αρκεί να θυμόμαστε, ότι δεν είναι επιστήμονες. Δεν πρόκειται μακροπρόθεσμα και ουσιαστικά να μας επιλύσουν ατομικά και κοινωνικά μας προβλήματα. Και ότι ενίοτε ορισμένοι πλασάρονται ως θεραπευτές, ενώ δεν είναι ούτε αυτό. Για να μην πιανόμαστε κορόιδα. Για να μη μας εξαπατούν οι επιτήδειοι.
Ο Άντονι Ρόμπινς θεωρείται «δάσκαλος» και αυθεντία στην ψυχολογία της αυτοβελτίωσης. Έχει βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να πετύχουν στην προσωπική, οικογενειακή, οικονομική και κοινωνική τους ζωή. Έχει εκδώσει πλήθος βιβλίων, με εκατομμύρια πωλήσεις σε όλο τον κόσμο. Έχει κερδίσει εκατομμύρια από τα σεμινάρια αυτοβελτίωσης που διοργανώνει έναντι αδράς αμοιβής. Μαγεύει τα πλήθη με τον τρόπο που το κάνει ένας ιεροκήρυκας, ένας (τηλε)ευαγγελιστής, που εγγυάται τη σωτηρία μας. Είναι όντως ένα φαινόμενο.
Ο ψυχίατρος Αριστοτέλης Βάθης, αναλύει το φαινόμενο «…ο καθένας μπορεί να ισχυριστεί ότι θέλει…. Αν ένας γιατρός πει ότι “θεραπεύω τον καρκίνο”, υπόκειται σε έλεγχο για τα λόγια και τις πράξεις τους. Όμως ένας “θεραπευτής”, life coach ή σύμβουλος δεν ελέγχεται από κανέναν, όταν πει ότι “θα αλλάξω τη ζωή σας”… Τα σεμινάριά του Άντονι Ρόμπινς είναι εστιασμένα στους στόχους, και κυρίως τους επαγγελματικούς. Δεν έχει καμία εκπαίδευση ψυχολογίας, ψυχοθεραπείας, όμως κάνει (φαινομενικά) “μαγικές” παρεμβάσεις… παρεμβάσεις οι οποίες είναι φανταχτερά πυροτεχνήματα. Στην ουσία πρόκειται για ένα επικίνδυνο μείγμα “ψυχολογίζειν”, δηλαδή ένα μείγμα ψυχοθεραπευτικών τεχνικών, υλικό από ψευδο-επιστημονικά άρθρα και βιβλία αυτοβοήθειας. Για ορισμένους ανθρώπους που απλά χρειάζονται ένα σπρώξιμο για να προχωρήσουν, μπορεί να βοηθήσει…».
Και θα έλεγε κανείς πως δεν είναι κακό κάποιοι συνάνθρωποί μας να προσφεύγουν σε τέτοιους θεραπευτές. Αν έτσι αισθάνονται καλύτερα. Αν βελτιώνουν τη ζωή τους. Έστω και πρόσκαιρα.
Και συνεχίζει ο ψυχίατρος: «…Υπάρχει μια ανάγκη στους ανθρώπους να πιστέψουν. Να πιστέψουν στην ελπίδα, σε κάτι, ότι και αν είναι αυτό… Αν για παράδειγμα πιστέψετε ότι ένας ιερέας θα σας λυτρώσει, ένας γιατρός θα σας γιατρέψει, ένας γκουρού θα σας δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα της ζωής ή του εαυτού σας, αυτό θα σας δώσει εξαιρετική δύναμη για λίγες ημέρες… Οι προκαταλήψεις οδηγούν τους ανθρώπους στους διαφόρους “life coaches” και “συμβούλους”. Είναι πιο δύσκολο να αποδεχτεί κανείς να επισκεφτεί ένα επιστήμονα, ένα ειδικό ψυχίατρο ή ψυχοθεραπευτή, και πιο εύκολο να κλείσει ένα ραντεβού με κάποιον “θεραπευτή” που δεν σχετίζεται με την ψυχοπαθολογία ή μιλάει στην ίδια γλώσσα (για χρήματα, ευτυχία, επιτυχία) πουλώντας ελπίδα. Ένας πιο ώριμος και έξυπνος άνθρωπος, δεν θα παρασυρθεί από πυροτεχνήματα και μεταξωτές κορδέλες. Σχετικό το ποίημα του Άρη Αλεξάνδρου, “Το μαχαίρι”:
Όπως αργεί τ’ ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ’ οι λέξεις ν’ ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιππαστείς
απ’ τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.
Είναι ζητούμενο στη ζωή αυτή να μπορείτε να εστιάζετε στην ουσία των πραγμάτων, και να μην παρασύρεστε από οτιδήποτε “φανταχτερό”…».
Αυτά τα μαγικά και αυτοβελτιωτικά λοιπόν συνέβαιναν στο παρελθόν και θα συμβαίνουν και στο μέλλον. Όλοι μας έχουμε ανάγκη από παραμύθια, μαγικά και αυτοβελτίωση. Γιατί όχι λοιπόν και στην πολιτική; Αν έτσι θα νιώσουμε καλύτερα; Αν θα πετύχουμε κάποιους έστω από τους στόχους μας;
Μα βεβαίως ο καθένας δικαιούται να κάνει τις επιλογές του. Αντί να προσφύγει εν όψει εκλογών σε έγκυρους επιστήμονες και αξιόπιστους πολιτικούς, δικαιούται να επιλέξει «πετυχημένα» λαμπερά πρόσωπα από τον χώρο του θεάματος και του Αθλητισμού. Να προσφύγει σε μαθητευόμενους μάγους και (τηλε)ευαγγελιστές που υπόσχονται Λύτρωση, Νίκη, Σωτηρία.
Δικαίωμά του καθενός είναι να αφήνεται να παρασυρθεί από το φανταχτερό. Αρκεί να κατανοεί ότι είναι ψευδαίσθηση. Και μάλιστα εφήμερη. Αρκεί να μη ξεχνάει το στόχο. Και ο στόχος πάντα είναι «το μαχαίρι». Ο ορθός πολιτικός λόγος. Οι οριστικές λύσεις στα προβλήματα.
Γιατί και όσοι αρέσκονται στα παραμύθια, όσοι τρέχουν στους «μάγους» και τους «θεραπευτές», εν τέλει στην Πολιτική αναζητούν αξιόπιστους Πολιτικούς για να λύσουν τα προβλήματά τους. Δεν ψηφίζουν ούτε τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, ούτε τον Άντονι Ρόμπινς.
Οι οποίοι «μάγοι» και «θεραπευτές» ειρήσθω εν παρόδω είναι αρκετά έξυπνοι, επαναπαύονται στις δάφνες και στα κέρδη τους και αποφεύγουν να αναμειχθούν με την Πολιτική. Κάτι που δεν χαρακτηρίζει μαθητευόμενους μάγους της πολιτικής.
