Ο καπετάνιος Γιάννης «Τρικούλης» Καφιέρης (αριστερά) και ο Μανόλης «Καστοριάς», ημιονηλάτης από το Κοντοχώρι, ξεκουράζονται στο καφενείο του Γιαλού, λιμανιού των Φηρών. Το «Αιγαίον» καθελκύστηκε το 1911 (το ίδιο έτος με τον «Τιτανικό»). Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως κρουαζιερόπλοιο, αργότερα ως επιβατηγό πλοίο. Από την έκθεση του Robert A McCabe με τίτλο «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» © Robert McCabe

Η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΚΥΚΛΩΨ παρουσιάζει το έργο του γνωστού φωτογράφου Robert McCabe, Αναμνήσεις από το Αιγαίο, με ογδόντα φωτογραφικές εκτυπώσεις που επέλεξε ο ίδιος ο δημιουργός για την έκθεση στη Δράμα.

Με τις εικόνες του ο Ρόμπερτ Μακέιμπ μας καλεί συνοδοιπόρους στα νησιά της Ελλάδας του ’50 πριν την έκρηξη της τεχνολογίας και του τουρισμού, όπου άνθρωποι φτωχοί και αγέρωχοι, δίνουν με αξιοπρέπεια τον αγώνα τους για επιβίωση.

Στις φωτογραφίες του αποκρυσταλλώνονται με τρυφερότητα εφήμερες καθημερινές στιγμές των ανθρώπων, αλλά και η αθωότητα σε νησιά που σήμερα αποτελούν κοσμικούς προορισμούς, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη.

Ντόπιοι συγκεντρώνονται για πρωινό καφέ στο καφενείο του Κλάρη στην Κάσο. Από την έκθεση του Robert A McCabe με τίτλο «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» © Robert McCabe

Robert Α. McCabe – βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1934 στο Σικάγο και μεγάλωσε στο Rye της Νέας Υόρκης. Ο πατέρας του εργαζόταν για μια εφημερίδα στη Νέα Υόρκη που έκανε φωτορεπορτάζ και, το 1939, του έκανε δώρο μια μηχανή Kodak Baby Brownie. Έτσι, ο McCabe άρχισε να φωτογραφίζει από την ηλικία των πέντε ετών.

Στην αρχή προσπαθούσε να βγάλει φωτογραφίες με δημοσιογραφικό ενδιαφέρον και συγκέντρωσε εικόνες από τυφώνες, πνιγμούς και ατυχήματα αυτοκινήτων και τρένων. Κατά τη διάρκεια τριών ετών που πέρασε στη δυτική Μασαχουσέτη, όπου τα δραματικά συμβάντα ήταν ελάχιστα, το ενδιαφέρον του στράφηκε στους ανθρώπους, τη νεκρή φύση και το τοπίο.

Τράβηξε τις πρώτες φωτογραφίες του στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού το 1954 στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα ενώ ήταν προπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Princeton. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1955 και στη συνέχεια το 1957, χρονιές που ταξίδεψε πολύ στο Αιγαίο, φωτογραφίζοντας με μηχανή Rolleiflex και φιλμ Plus-X. Το 1957 τράβηξε μια σειρά έγχρωμων φωτογραφιών στα ελληνικά νησιά μετά από αίτημα της National Geographic Society.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες του εκτέθηκαν για πρώτη φορά το 1954 και το 1955 στη βιβλιοθήκη Firestone στο Princeton και σε μια περιοδεύουσα έκθεση που ακολούθησε. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε στην τηλεόραση μαζί με τον Πρέσβη Γιώργο Μελά παρουσιάζοντας ένα φωτογραφικό ταξίδι στην Ελλάδα. Το 1967 επιλεγμένες φωτογραφίες του εκτέθηκαν στην Ολυμπιακή Πινακοθήκη (τώρα Ολυμπιακός Πύργος) στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα του Σπύρου Σκούρα. Το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο Μεταμόρφωση, εκδόθηκε το 1979. Έκτοτε, έχει εκδώσει περισσότερα από 20 βιβλία και καταλόγους. Το μπεστ σέλερ βιβλίο του Images of an Enchanted Land 1954-1965 εκδόθηκε το 2004 από τον οίκο Quantuck Lane Press στις ΗΠΑ και από τις εκδόσεις Πατάκη στην Ελλάδα με τίτλο Ελλάδα: Τα χρόνια της Αθωότητας (1954-1965).

Άλλα βιβλία που έχει εκδώσει είναι:

  • Η Ελλάδα μετά τον Πόλεμο: Τα Χρόνια της Ελπίδας
  • H Μαγεία της Σερίφου
  • Οι Δελφοί τη δεκαετία του 1950 μέσα από τον φωτογραφικό φακό του Robert McCabe
  • Γράμμα από την Κάσο (με τους Κέδρος & Μαστροπαύλος).
  • Grèce: Sentiers vers un pays enchanté (στη γαλλική γλώσσα)
  • Χαίρε Ξένε στη Χώρα των Ονείρων (έκδοση Μουσείου Ακρόπολης)
  • Σαντορίνη. Εικόνες μιας άλλης εποχής (με την Μ. Πουρνάρα)
  • Μύκονος. 1955-1957 (με τους Σαμιωτάκη & Καμπάνη)
  • Ο τελευταίος μοναχός των Στροφάδων. Αναφορά από ένα άγνωστο νησί του Ιονίου (με την Κ. Λυμπεροπούλου)
  • Μυκήνες 1954: Το καταμεσήμερο (με την Α. Κακούρη)
  • Mycenae from Myth to History (στην αγγλική γλώσσα) (με την Α. Κακούρη)
  • Chronography: 180 χρόνια Αρχαιολογική Εταιρεία
  • Στο δρόμο για την Ελλάδα
  • Αιγαιοπελαγίτικα καΐκια, 1954-64
  • Grèce: les années d’innocence (στη γαλλική γλώσσα)
  • Πάτμος: Μονοπάτια της μνήμης
  • Τρεις μέρες στην Αβάνα. Ένας Αμερικανός φωτογράφος στην Απαγορευμένη Πόλη
  • Ελλάδα – Κίνα. Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν
  • DeepFreeze! A Photographer’s Antarctic Odyssey in the Year 1959 (στην αγγλική γλώσσα)
  • The Ramble in Central Park: A Wilderness West of Fifth (στην αγγλική γλώσσα)
  • Φωτογραφίες του Robert McCabe στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Βοστώνη

Η δουλειά του Robert Α. McCabe έχει εκτεθεί διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες, στη Χάγη, στη Βουδαπέστη, στη Σεούλ, στο Τόκιο και στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα, οι φωτογραφίες του έχουν εκτεθεί στην Αθήνα, μεταξύ άλλων στο Μουσείο Ακρόπολης, στο Κυκλαδικό Μουσείο και στο Μουσείο Μπενάκη, καθώς και σε Πάτμο, Μύκονο, Σαντορίνη, Θεσσαλονίκη, Μονοδένδρι, Δελφούς, Πάτρα, Κέρκυρα, Αμοργό, Σέριφο και Πόρο. Έχει επίσης κάνει εκθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη και στο Jackson Hole, WY.

Ο νεαρός γιος του ιδιοκτήτη του καϊκιού κάθεται στην πλώρη, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού από την Κω προς το Γυαλί. Από την έκθεση του Robert A McCabe με τίτλο «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» © Robert McCabe

Άρθρα της Καθημερινής από τη δημοσιογράφο Μαργαρίτα Πουρνάρα:

…«Η φιλοξενία προς τον ξένο ήταν κάτι το εξαιρετικό» τονίζει ο McCabe. «Οι Έλληνες φέρονταν στον επισκέπτη σαν να ήταν το τιμώμενο μέλος της οικογένειάς τους. Θα σας διηγηθώ το δικό μου παράδειγμα, όταν πήγα στην Ίο, μαζί με έναν φίλο που ήταν ο οικογενειακός μας γιατρός στη Νέα Υόρκη. Ο δήμαρχος του νησιού, του παραχώρησε το κρεβάτι του και κοιμήθηκε στο πάτωμα, σαν να ήταν το φυσιολογικότερο πράγμα στον κόσμο. Για τα σημερινά δεδομένα, θα ήταν τρελό. Στη Σαντορίνη, ένα ακόμα παράδειγμα από το 1963: Την επισκεφθήκαμε παρέα με τον γιατρό που σας έλεγα. Όσες ημέρες μείναμε εκεί, τρώγαμε πρωί – βράδυ στη μοναδική ταβέρνα του νησιού, στον Λουκά στα Φηρά. Ήταν ένας πρόσχαρος, φτωχός άνθρωπος. Μετά από κάθε γεύμα πηγαίναμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό για την παρέα μας, που ήταν συνολικά πέντε άτομα. Μας έλεγε πάντα «Αύριο». Την τελευταία ημέρα πια, όταν πήγα να κλείσω τον λογαριασμό, αρνήθηκε να πάρει χρήματα και μου είπε με τις λιγοστές ξένες λέξεις που ήξερε. Μας είπε

“Souvenir”. Ήθελε να φύγουμε από την πατρίδα του και να έχουμε καλές αναμνήσεις».

Η Ελλάδα του Robert A. McCabe: Η φωτογραφική περιπέτεια ενός φιλέλληνα

Συλλεκτική έκδοση της «Καθημερινής της Κυριακής» (4/5/2024)

…«Στην Ίο, στις αρχές του ’60, συναντήσαμε μια παρέα πέντε Γάλλων και ο αδελφός μου ήθελε να φύγουμε, λέγοντας ότι ο τόπος έχει πια χαλάσει. Στη Σαντορίνη, είχαμε πάρει έναν χάρτη και συμπληρώσαμε επάνω για πλάκα με τον αδελφό μου διάφορα υποθετικά στοιχεία, που τότε δεν υπήρχαν ούτε στην πιο ζωηρή φαντασία όπως αεροδρόμιο, ξενοδοχεία, επιχειρήσεις που θα χτίζονταν στο μέλλον. Σχολιάζαμε μάλιστα πόσο υπερβολικοί ήμασταν. Και να που σήμερα αποδεικνύεται ότι ο χάρτης μας έπεσε έξω, η πραγματικότητα μας ξεπέρασε. Τότε ήταν υπέροχο συναίσθημα να ανακαλύπτω τα ελληνικά νησιά. Λόγω της απομόνωσής τους –τότε δεν υπήρχαν φεριμπότ παρά μόνον καΐκια– καθένα συγκροτούσε έναν ξεχωριστό μικρόκοσμο με τη δική του μουσική, τους χορούς, την υφαντική τέχνη, την αρχιτεκτονική του. Αισθανόμουν σαν να είμαι στον Αμαζόνιο. Ήταν λες και ανακάλυπτα άγνωστους πολιτισμούς».

Η Ελλάδα του Robert A. McCabe: Η φωτογραφική περιπέτεια ενός φιλέλληνα

Συλλεκτική έκδοση της «Καθημερινής της Κυριακής» (4/5/2024)

…Πριν από λίγο καιρό, ο Μακέιμπ έγινε τιμητικά Έλληνας πολίτης για την προσφορά του στην πατρίδα μας. Οι λήψεις του διατήρησαν –όπως τα έντομα που αιχμαλωτίστηκαν στο κεχριμπάρι για χιλιάδες χρόνια– την όψη νησιών και χωριών πριν τον ηλεκτρισμό, την τηλεφωνία, τα αυτοκίνητα, τα φέριμποτ και το τρεχούμενο νερό με ανθρώπους φτωχούς αλλά αξιοπρεπείς και πεισματάρηδες, έτοιμους να αντιμετωπίσουν κάθε εμπόδιο, στωικούς και σοφούς.

Η Ελλάδα του Robert A. McCabe: Η φωτογραφική περιπέτεια ενός φιλέλληνα

Συλλεκτική έκδοση της «Καθημερινής της Κυριακής» (4/5/2024)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΚΘΕΣΗΣ:

Πολυχώρος Πολιτισμού της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Δράμας «ΚΥΚΛΩΨ»

Αγίας Βαρβάρας 5, Δράμα

Διάρκεια: 10 Μαίου 2025 έως 28 Σεπτεμβρίου 2025

Ωράριο λειτουργίας:

Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή: 11.00-14.00 και 18.00-21.30

Είσοδος ελεύθερη