ΑΡΘΡΟ
Του Γ.Κ. Χατζόπουλου
Άρχοντος Ιερομνήμονος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κων/πόλεως
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Με τη ζωή και το έργο του αοιδίμου Ιεράρχη Αγαθαγγέλου Β’ Κωνσταντινίδη, του επονομαζομένου και Μάγνητος, του μπαρουτοκαπνισμένου Μακεδονομάχου, όσα χρόνια εποίμανε το χριστεπώνυμο ποίμνιο της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών, η ταπεινότητά μου άρχισε να ασχολείται από το 1971.
Ο Αγαθάγγελος Β’ έρχεται στη Δράμα με εντολή του ηπίου τόνου και εξαίρετου διπλωμάτη Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωακείμ του Γ’, ύστερα από τη βίαιη απομάκρυνση από την Ιερά Μητρόπολη Δράμας του Αγίου Εθνοϊερομάρτυρα Χρυσοστόμου με τη συνέργεια των Τούρκων, Βουλγάρων και Άγγλων.
Αφού ο Αγαθάγγελος ολοκλήρωσε τον τιτάνιο αγώνα του κατά του εκσλαβισμού της θεοσώστου Μητροπόλεώς του, των Γρεβενών, έρχεται στη Δράμα για να αντιμετωπίσει δυναμικά τη νέα φάση εκσλαβισμού της νέας Μητροπόλεώς του για να δρέψει τους ηδύγευστους καρπούς του αγώνα του, ύστερα από τρία περίπου χρόνια και να πανηγυρίσει περιχαρής την ενθρόνιση της θεόδοτης ελευθερίας στα αγιασμένα και μυρωμένα χώματα, τα ποτισμένα με εκατόμβες αίματος αθώων, αλλά και σθεναρών μαχητών. Στη σημερινή μας αναφορά σ’ αυτού του τιτάνα της Μακεδονικής ελευθερίας, θα αποφύγουμε τη σθεναρή του δράση εναντίον του αδυσώπητου αγώνα του εξαρχισμού και εκσλαβισμού της περιοχής μας.
Εκτενώς για τη δράση του στη θεόσωστο Μητρόπολη της Δράμας ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει στο πόνημα της ταπεινότητάς μας με τίτλο «Ιστορικά Ανάλεκτα της Εκκλησίας της Δράμας».
Στην παρούσα αναφορά μας θα προβούμε στο σχολιασμό του τίτλου αυτής.
Πρόκειται για έναν πρωτοπόρο Κανονισμό, τον οποίο συνέταξε ο Ιεράρχης στις 12 Δεκεμβρίου 1912, λίγους μήνες πριν από την απελευθέρωση της περιοχής μας από διπλή κατοχή, Τούρκων και Βουλγάρων.
Ο κανονισμός αποτελείται από 55 άρθρα και χωρίζεται σε 5 ενότητες. Η πρώτη ενότητα, που δεν τιτλοφορείται, περιλαμβάνει 1-13 άρθρα, η δεύτερη έχει τον τίτλο «Περί των Μελών του Συλλόγου» και περιλαμβάνει τα άρθρα 14-23, η τρίτη με τίτλο «Περί Διοικητικού Συμβουλίου» περιλαμβάνει τα άρθρα 24-42, η τέταρτη φέρει τον τίτλο «Περί Συνελεύσεων Γενικών» και περιλαμβάνει τα άρθρα 43-45 και τέλος η πέμπτη έχει τον τίτλο «Περί Διπλωμάτων» και περιλαμβάνει τα άρθρα 46-55.
Στο άρθρο 1 ορίζεται ως έδρα του Συλλόγου η Δράμα. Αυτός ακριβώς ο ορισμός ως έδρας του Συλλόγου μαρτυρεί εύγλωττα την τεράστια σημασία, την οποία θα έχει στην πορεία του ο Σύλλογος για τη Δράμα, η οποία θα έχει μεγαλύτερο κύρος στη λήψη των αποφάσεων, όπως συνήθως συμβαίνει με τις έδρες όλων σχεδόν των οργανωμένων φορέων.
Αξιοπρόσεκτο είναι το άρθρο 2, όπου ρητά ορίζεται ο σκοπός του Συλλόγου, που είναι: «Η δια δημοσιεύσεων, διαλέξεων και παντός άλλου νομοταγούς μέσου ενίσχυσις εν τη Επαρχία Δράμας παρά τοις ενταύθα Έλλησι και Βουλγάροις και αλλαχού, όπου προσήκει, της ιδέας ότι ωφελιμωτάτη εις όλους τυγχάνει η αδελφοποίησις Ελλήνων, Βουλγάρων, Σέρβων και Μαυροβουνίων, των νυν συμμάχων και η συν τω χρόνω πρόσληψης και των Ρουμάνων εις την αδελφικήν Βαλκανικήν ταύτην συμμαχίαν και αδελφοποίησιν».
Εξίσου αξιοπρόσεκτο είναι και το άρθρο 3, το οποίο διαλαμβάνει τα ακόλουθα: Θεμελιώδης αρχή του Συλλόγου, ακράδαντος και αναλλοίωτος, θα είναι ότι ουδείς Έλλην θα εκβουλγαρίζηται, ουδείς Βούλγαρος θα εξελληνίζεται ενταύθα τε και αλλαχού, θα επιδώκηται δε υπό το πνεύμα τούτο η εντελής και ανεπηρέαστος ελευθερία του ατόμου, Έλληνος, Βουλγάρου, Σέρβου, Μαυροβουνίου και Ρωμούνου.
Ωσαύτως δε δι’ όλων των νομίμων μέσων ο Σύλλογος θα φροντίζει δια την θρησκευτικήν, εθνική ελευθερίαν και παντός Μουσουλμάνου και Ισραηλίτου και εν ελαχίστη μειοψηφία Κοινοτική κι αν ευρίσκηται τις ούτως, ώστε Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Ισραηλίται ως μία μεγάλη οικογένεια αδελφικώς να εργάζωνται δια την πρόοδον του πολιτισμού εν τη Βαλκανική Χερσονήσω».
Επέκταση αυτής της πρωτοπόρου ιδέας αποτελεί το άρθρο 4, το οποίο διαλαμβάνει: «Έκαστον Μέλος θα θεωρεί τιμήν να λέγηται Έλλην Βαλκανικός, Βούλγαρος Βαλκανικός, Σέρβος Βαλκανικός, Μαυροβούνιος Βαλκανικός, Μουσουλμάνος Βαλκανικός, Ισραηλίτης Βαλκανικός, δι’ ού θα δηλούται ότι είναι θιασώτης της Βαλκανικής αδελφοποιήσεως Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Ισραηλιτών».
(συνεχίζεται…)
