Το ζήτημα της θέρμανσης στο ακριτικό Νευροκόπι βρίσκεται στα πρόθυρα της ανθρωπιστικής κρίσης.

Το δυστύχημα είναι ότι, οι πολίτες που υφίστανται και θα υποστούν περαιτέρω τις συνέπειες αυτής της κρίσης, είναι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, με περιορισμένη πρόσβαση στην εξουσία και ελάχιστη δυνατότητα παρέμβασης στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και του επηρεασμού του εκλογικού αποτελέσματος.

Ο συντελεστής του επιδόματος θέρμανσης, μολονότι αυξήθηκε τον περασμένο χειμώνα, σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην αρχή της ισονομίας μιας ευνομούμενης πολιτείας. Στις προθέσεις του κειμένου αυτού, δεν είναι η ανταγωνιστική ή η συγκριτική τοποθέτησή του, απέναντι σε άλλες περιοχές της χώρας, καθόσον όλες, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο, πλήττονται από το υψηλό κόστος των καυσίμων.

Σύμφωνα με επίσημα επιστημονικά στοιχεία, το Νευροκόπι αποτελεί την ψυχρότερη περιοχή της χώρας τόσο σε ένταση, όσο και σε διάρκεια, γεγονός το οποίο επιβάλει τη λειτουργία των συστημάτων θέρμανσης τουλάχιστον επτά μήνες τον χρόνο. Με βάση το κριτήριο αυτό, ο συντελεστής θέρμανσης θα έπρεπε να βρίσκεται στο υψηλότερο ποσοστό.

Επιπλέον, είναι τραγελαφικό να παρατηρούνται αποκλίσεις στο συντελεστή θέρμανσης μεταξύ δύο γειτονικών οικισμών του Νευροκοπίου, όταν στον έναν οικισμό η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 9,6 ο C και στον άλλο 10,2 ο C. Με γενικές και οριζόντιες λογικές οι οποίες εδράζονται σε πρόχειρα και ψηφοθηρικά κριτήρια, όπως η γεωγραφία και ο αριθμός των ψήφων, δεν προστατεύεται ούτε η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά ούτε και η αξιοπιστία του κράτους.

Ο φετινός χειμώνας με ανεξέλεγκτες τις τιμές των καυσίμων, προβλέπεται δυσβάσταχτος έως και μη αντιμετωπίσιμος, για την πλειοψηφία των κατοίκων του Οροπεδίου.

Για τις ανάγκες θέρμανσης ενός μέσου σπιτιού στο Νευροκόπι, απαιτούνται κατ’ ελάχιστο, 20-25 χωρικά (12-15 τόνοι) ξυλείας ή 7-8 τόνοι πέλλετ ή 3,5 – 4 τόνοι πετρελαίου.

Το μέσο ποσό των 400 ευρώ που διαθέτει το κράτος ως επίδομα θέρμανσης στους κατοίκους του δήμου Νευροκοπίου, καλύπτει ένα μικρό ποσοστό του κόστους θέρμανσης μιας μέσης οικογένειας.

Ακόμα και οι ποσότητες καυσοξύλων που διατίθενται από το Δασαρχείο – με την συγχρηματοδότηση κράτους και δικαιούχων, σε ειδικές κατηγορίες πολιτών, όπως τρίτεκνων, πολύτεκνων, ΑμεΑ, ευπαθών ομάδων και συνταξιούχοι ΟΓΑ, απλώς περιορίζουν το πρόβλημα, αφού η χορηγούμενη ποσότητα των 8-10 χωρικών, η οποία μέχρι την σόμπα κοστίζει 300 ευρώ, δεν καλύπτει το σύνολο των αναγκών των κατηγοριών αυτών, οι οποίες (ανάγκες) είναι προφανές ότι είναι αυξημένες. Στο σημείο αυτό αναφύονται ορισμένα ανθρωπιστικά ζητήματα, όπως π.χ.:

– Είναι δυνατόν να είσαι πολύτεκνος ή άτομο με ιδιαίτερες δεξιότητες στο Νευροκόπι και το κράτος να μην διασφαλίζει την επιβίωσή σου;

– Είναι δυνατόν να είσαι συνταξιούχος των 360 ευρώ και να υποχρεούσαι να καταβάλεις επιπλέον 1.000 και πλέον ευρώ, για την θέρμανσή σου;

– Είναι δυνατόν, να ζεις σε μια ακριτική περιφέρεια με το χαμηλότερο ΑΕΠ της χώρας και τα υψηλότερα ποσοστά μείωσης και γήρανσης του πληθυσμού, και να μην μπορείς να ανταπεξέλθεις στα έξοδα του χειμώνα;

Από τα προαναφερόμενα σε συνδυασμό με την γενική αίσθηση της κοινωνίας, διαφαίνεται ότι το υψηλό κόστος θέρμανσης μπορεί να αποτελέσει παράγοντα «κοινωνικής έκρηξης».

Μέχρι και το 2018 σε κάθε οικογένεια του Νευροκοπίου ανεξαρτήτου κατηγορίας, διατίθεντο, αρχικά 15 και τα τελευταία χρόνια 10 χωρικά ξυλείας, με έκπτωση ισόποση των σημερινών ειδικών κατηγοριών. Η χρηματοδότηση του κράτους, η οποία έφτανε τα 1,2 εκατομμύρια, προοριζόταν για την προμήθεια 35.000 περίπου χωρικών ξυλείας από τους υλοτόμους της περιοχής. Την ποσότητα αυτή διέθετε στη συνέχεια το Δασαρχείο στην κοινωνία. Το 2019 για πρώτη φορά δεν διατέθηκαν καυσόξυλα σε όλους τους κατοίκους, πάρα μόνο στις ειδικές κατηγορίες.

Αυτή την περίοδο το Δασαρχείο Νευροκοπίου αναζητά την χρηματοδότηση 500 χιλιάδων ευρώ, προκειμένου να προμηθευτεί 13,5 χιλιάδες χωρικών ξυλείας και να την διαθέσει σε περίπου 1.300 δικαιούμενους των ειδικών κατηγοριών.

Σήμερα, που ο πληθυσμός έχει μειωθεί κατακόρυφα και επιπλέον το 40% περίπου των κατοίκων χρησιμοποιεί πέλλετ ή πετρέλαιο, είναι απορίας άξιο γιατί δεν μπορεί να βρεθεί λύση στην επιδοτούμενη διάθεση καυσοξύλων από το Δασαρχείο, επ’ ωφελεία όλης της κοινωνίας.

Σαφώς και δεν θα πρέπει να αγνοηθεί η παράμετρος της οικολογίας και της προστασίας του δάσους, όμως δεν υπάρχουν απολύτως συγκεκριμένα στοιχεία για τις εκτάσεις που ξυλεύονται σήμερα σε σύγκριση με παλαιότερες περιόδους και την παρεπόμενη οικολογική επιβάρυνση. Από την έλλειψη επίσημων δημοσιοποιημένων στοιχείων, ενσκήπτουν διάφορα ερωτήματα, αναφορικά με την επάρκεια και τις τιμές καυσοξύλων του εμπορίου αφενός, και την αδυναμία των υπηρεσιών να χρηματοδοτήσουν επαρκώς τους συνεταιρισμούς των υλοτόμων για την προμήθεια και τη διάθεση ξυλείας σε προσιτές για τους κατοίκους τιμές. Ακόμα είναι αναγκαίο να συνεκτιμήσουμε και την ελεγχόμενη ξύλευση, ως παράμετρο προστασίας των δασών μας από ενδεχόμενη πυρκαγιά. Η εξάπλωση της δάσωσης σε πολλά σημεία του Οροπεδίου απειλεί τα χωριά, με την καλλιέργεια και τον καθαρισμό των δασών να κρίνονται απαραίτητα μέτρα πρόληψης, μετά μάλιστα και τη φετινή πυρκαγιά στο δάσος της Δαδιάς.

Στο Νευροκόπι η κοινωνία δεν χρειάζεται να περιμένει τα μέτρα περιορισμού κατανάλωσης της ενέργειας, τα οποία πρόκειται να ανακοινώσει τις επόμενες ημέρες η Κομισιόν, τα έχει εφαρμόσει ήδη, αφού κανένας δεν έχει τα οικονομικά περιθώρια να σπαταλά άσκοπα ενέργεια.

Η θέρμανση σε αυτή την ακριτική περιοχή αποτελεί προϋπόθεση ύπαρξης ανθρώπινης ζωής και κρίνεται αναγκαίο να συμπεριληφθεί στις πρόνοιες των κοινωνικών αγαθών.

Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση της επερχόμενης ανθρωπιστικής κρίσης στο Νευροκόπι:

– Αύξηση του ποσού χρηματοδότησης των καυσόξυλων, για την εφαρμογή του μέτρου υπέρ όλης της κοινωνίας, όπως συνέβαινε μέχρι το 2018, με την ικανοποιητική αποζημίωση των υλοτόμων.

– Αύξηση του συντελεστή θέρμανσης στο υψηλότερο ποσοστό.

– Μείωση του ΦΠΑ στη θέρμανση (το επιχείρημα ότι απαιτείται έγκριση από την Ε.Ε. είναι αβάσιμο).

– Τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας και μεταφορά αρμοδιοτήτων στον Δήμο για τη δυνατότητα παρεμβάσεων στην αντιμετώπιση του ζητήματος.

Εάν η πολιτεία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό, τη λύση ίσως πρέπει να την δώσει η κοινωνία.

 

Γ.Μ.