ΑΡΘΡΟ

Του Κωνσταντίνου Π. Παπακοσμά

Έχει την πρόθεση να αλλάξει το λογότυπο της, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, υπάρχουν ήδη οι σχετικές αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και πρόσκληση για κατάθεση ιδεών για το νέο λογότυπο. Πεδίο δόξης λαμπρό για συνθέσεις… αλλά και διαφωνίες.

Η Περιφέρειά μας έχει πολλά πλεονεκτήματα αλλά και συμβολισμούς που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά στην σύνθεση ενός λογότυπου. Να αναφέρω ότι το συγκεκριμένο λογότυπο που είχε επιλεγεί, από την εποχή της κρατικής διοίκησης 1986 – 2010 συνάδει με τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν στην περιοχή.

Αρχικά όμως είχε παρουσιαστεί ως σήμα της Περιφέρειας σχήμα του δικέφαλου αετού του Βυζαντίου με μια ξεχωριστή μορφή, το οποίο συναντάμε σε διάφορα έντυπα και έγραφα πριν… 30 χρόνια.

Η αιρετή Περιφέρεια, από το 2011, δεν άλλαξε τουλάχιστον η διοίκηση στην οποία υπηρέτησα, το λογότυπο, άλλωστε αυτό θα σήμαινε πολλές αλλαγές σε έντυπα, σύμβολα, πινακίδες, συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά προγράμματα. Θα αχρηστεύονταν πληροφοριακές πινακίδες κ.α. με τεράστιο κόστος.

Από ότι έχω δει όλες οι Περιφερειακές ενότητες προχώρησαν σε κατασκευή πινακίδων προσόψεων κτιρίων με το υπάρχον σήμα απομακρύνοντας τις παλιές με τα… σήματα των Νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων.

Όλα τα εκτελούμενα Ευρωπαϊκά προγράμματα αλλά και οι πολλές εισόδους στην Περιφέρεια από τη Βουλγαρία και την Τουρκία φέρουν το σήμα… της κρατικής Περιφέρειας.

Αλλαγές έγιναν μόνο στην Τουριστική προβολή με νέο λογότυπο, καλαίσθητο, που επιχειρεί να καταστήσει αναγνωρίσιμη την Περιφέρειά μας στο εξωτερικό.

 

Η σύνθεση

 

Στοιχείο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η ΣΥΝΘΕΣΗ. Εδώ συμβιώνουν αρμονικά αιώνες τώρα, άνθρωποι διαφορετικών θρησκευμάτων και γλωσσών.

Εδώ είναι η αφετηρία της Ευρώπης, τα σύνορα του δυτικού πολιτισμού, ο τόπος έλευσης του Αποστόλου των Εθνών Παύλου που με τη διδασκαλία του Χριστιανισμού άλλαξε την μοίρα της Ευρώπης, της ηπείρου που διαμόρφωσε τον κόσμο στον πλανήτη.

Εδώ υπάρχουν ακόμα και σήμερα τα σημεία της Εγνατίας Οδού, του δρόμου που ένωνε Πολιτισμούς και συνέβαλε στην πρόοδο της οικονομίας, αλλά και στη διάδοση ιδεών.

Εδώ η φύση ήταν γενναιόδωρη με το πιο εντυπωσιακό οικοσύστημα στα Βαλκάνια, με βουνά, δάση, κάμπους, ακτές, θάλασσα και δυο πανέμορφα νησιά, τη Θάσο και τη Σαμοθράκη.

Εδώ ήρθαν, ρίζωσαν και δημιούργησαν οι πρόγονοί μας, πρόσφυγες από τις Πατρίδες της Ανατολής, μεταφέροντας πολιτισμό, παραδόσεις γνώσεις και επιχειρηματικότητα.

Εδώ εδράζονται Πανεπιστημιακά ιδρύματα που ανέδειξαν και αναδεικνύουν το αύριο της χώρας μας στην καινοτομία, στην έρευνα, στη φιλοσοφία, στη Νομική επιστήμη, στην, Ιατρική, στην Ιστορία, στις τέχνες.

 

Η Ιστορία της Περιφέρειας

 

Ευκαιρία όμως να ανατρέξουμε και στην ιστορία της Περιφέρειας, του διοικητικού αυτού σχήματος που σε διάρκεια… 100 χρόνων έχει αλλάξει πολλές μορφές, διοικητές, διοικήσεις, συμβούλια, Γενικούς Γραμματείς, Περιφερειάρχες, έκταση και το κυριότερο πληθυσμιακή σύνθεση.

Πέντε ενότητες (Νομοί για τους παλαιότερους) αποτελούν σήμερα την Περιφέρεια. Αυτό ισχύει από το 1986, όπου έχουμε την οριστική δημιουργία των 13 Περιφερειών στην χώρα. Η δική μας είναι η… πρώτη σύμφωνα με τις τότε κυβερνητικές ανακοινώσεις. Ο νόμος προβλέπει την τοποθέτηση Γενικού Γραμματέα αλλά και συμβουλίου, το οποίο αποτελείται από αιρετούς εκπροσώπων Δήμων, φορέων και οργανώσεων. Με την πάροδο του χρόνου ο Γενικός Γραμματέας αποκαλείται Περιφερειάρχης.

Έδρα της Περιφέρειας ορίζεται η Κομοτηνή και μια σειρά υπηρεσιών μεταφέρεται εκεί, κυρίως από την Καβάλα, όπου μέχρι τότε ήταν έδρα διαφόρων υπηρεσιών διαπεριφερειακής εμβέλειας. Ο νομοθέτης όμως προβλέπει τη δυνατότητα ίδρυσης γραφείου του Περιφερειάρχη και στην Καβάλα (μόνο οι διορισμένοι Περιφερειάρχες Άρης Παπαδόπουλος, Ζαφείρης Σακελλάρης και Μιχάλης Αγγελόπουλος λειτούργησαν το γραφείο αυτό…). Γιατί όμως η Καβάλα είχε τέτοια μεταχείριση; Εδώ ήταν εγκατεστημένες μια σειρά υπηρεσιών από το 1972, τότε η χώρα… διοικητικά είχε χωριστεί σε… εφτά μείζονες διοικήσεις, η… 7η αυτή με τους Νομούς Σερρών, Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Έδρα η πόλη της Καβάλας και ο επικεφαλής είχε τον τίτλο του… Υφυπουργού. Την εποχή εκείνη μια σειρά υπηρεσιών… είχε μετακομίσει σε χρόνο ρεκόρ από την Κομοτηνή στην Καβάλα. Γιατί από την Κομοτηνή; Γιατί η πόλη αυτή για δεκαετίες ήταν ή έδρα της Γενικής Διοίκησης Θράκης, όπου υπάγονταν και η Καβάλα.

Ο θεσμός αυτός εφαρμόστηκε λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον τουρκικό ζυγό και την ένταξη στη συνέχεια της Θράκης στον εθνικό κορμό το 1919. Οι Γενικές διοικήσεις στην χώρα άλλαξαν μορφή πολλές φορές στο διάβα των 100 αυτών χρόνων. Μετά τον πόλεμο του 1940 και για βραχύ χρονικό διάστημα δημιουργήθηκε και Γενική Διοίκηση Ανατολικής Μακεδονίας με έδρα την Καβάλα.

Από την δεκαετία του 1950, η διοικητική σύνθεση της χώρας επικεντρώθηκε στους Νομούς και στις υπερεξουσίες των Υπουργείων, έτσι αποδυναμώθηκαν οι Γενικές Διοικήσεις μέχρι που καταργήθηκαν. Ο θεσμός των Περιφερειακών διοικήσεων στη διάρκεια της επταετίας κράτησε μόλις δύο χρόνια.

Όλα άλλαξαν το 2010 όταν ψηφίστηκε ο νόμος για τη διοικητική αλλαγή στη χώρα, ο «Καλλικράτης». Οι Περιφέρειες απόκτησαν αιρετές διοικήσεις άμεσα εκλεγόμενες από τους πολίτες, σε επίπεδο Νομού. Ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου που κέρδιζε στις εκλογές ήταν ο Περιφερειάρχης και αναλογικά από κάθε Νομό, που ονομάσθηκε Περιφερειακή Ενότητα, εκλέγονταν οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι. Στις δυο πρώτες θητείες ο Αντιπεριφερειάρχης κάθε ενότητας ήταν ο επικεφαλής, τοπικού ψηφοδελτίου που είχε ο νικητής συνδυασμός. Από το 2019 όλοι οι Αντιπεριφερειάρχες (θεματικοί και χωρικοί) ορίζονται με αποφάσεις του Περιφερειάρχη.

Στην Περιφέρειά μας έμειναν οι πέντε Νομοί, όπως είχε διαμορφωθεί το σχήμα από το 1986. Η Θάσος στο νόμο ορίστηκε ξεχωριστή Περιφερειακή Ενότητα, εκλέγει μόνο Περιφερειακό Σύμβουλο, σε ξεχωριστά ψηφοδέλτια κάθε συνδυασμού, όμως εκλέγεται ο πρώτος ή πρώτη από όλους τους συνδυασμούς ανεξάρτητα αν ο συνδυασμός του εκλεγέντος δεν έχει πρωτεύσει στο σύνολο της Περιφέρειας.

 

Όαση ελπίδας

 

Σε μια εποχή έντονων αναταραχών, ανακατατάξεων και αμφισβητήσεων στην Ευρώπη η Περιφέρεια Α.Μ.Θ., οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ της και ο τόπος που ζούμε όλοι αρμονικά, αποτελεί την όαση Ελπίδας και δημιουργίας και ανάταξης, παράδειγμα για όλους.

Με αυτές της σκέψεις θα πρέπει να «σχεδιαστεί» το… σήμα του τόπου μας.

Έχουμε… δρόμο μακρύ αλλά και πολλές νέες δημιουργικές δυνάμεις. Ας δείξουμε εμπιστοσύνη στους Νέους, ας τους «προτρέψουμε» να σχεδιάσουν, ας τους δώσουμε κίνητρα, μια υποτροφία, μια επιβράβευση. Ας τους δώσουμε τον… λόγο. Ας το τολμήσουμε. Μπορούμε και Μπορούν…

*Στίγμα, ταυτότητα, αποτύπωμα, σύνθεση, πλεονέκτημα.

Ο Κωνσταντίνος Π. Παπακοσμάς καταγράφει την τοπική ιστορία, διετέλεσε Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού – Τουρισμού στην πρώτη αιρετή διοίκηση της Περιφέρειας Α.Μ.Θ. (2011 – 2014).