Επερώτηση, με θέμα «Η διαχείριση των περιβαλλοντικών γνωμοδοτήσεων από την Περιφερειακή Αρχή βλάπτει σοβαρά το Περιβάλλον» κατέθεσε η παράταξη «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία».
Στην επερώτηση αναφέρονται τα εξής:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Περιφερειακή Αρχή, ως θεσμικό όργανο, φέρει την υποχρέωση να λαμβάνει αποφάσεις που ενσωματώνουν τόσο την αναπτυξιακή προοπτική όσο και την προστασία του περιβάλλοντος. Ωστόσο, παρατηρείται μία ανησυχητική τάση παραμέλησης των αρνητικών εισηγήσεων που καταθέτουν συναρμόδιοι φορείς όπως τα Τμήματα Περιβάλλοντος των Π.Ε της Α.Μ.Θ., οι Διευθύνσεις Δασών, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) κ.ά.
Αυτή η πρακτική εγείρει σοβαρά ερωτήματα τόσο για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων όσο και την τεκμηρίωση τους από την Περιφερειακή Αρχή.
Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει στη διάθεσή της ένα πλήθος επιστημονικών και διοικητικών εργαλείων για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Παρόλα αυτά, παραβλέπονται γνωμοδοτήσεις που αναδεικνύουν κρίσιμους κινδύνους για τη βιωσιμότητα της περιοχής μας.
Για παράδειγμα, οι εισηγήσεις που αφορούν τη χωροθέτηση λατομείων ή έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) συχνά αγνοούνται, παρά τις ξεκάθαρες προειδοποιήσεις για επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και στη βιοποικιλότητα.
Σχετικά με τις ΑΠΕ, η Περιφέρεια πρέπει να προσανατολιστεί σε λύσεις που να ανταποκρίνονται στις τοπικές ιδιαιτερότητες και να προστατεύουν τα οικοσυστήματα της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η χωροθέτηση και η ανάπτυξη των ΑΠΕ οφείλει να γίνεται με βάση τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών και με τη διασφάλιση ότι δεν θα υπονομευθούν οι παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες, όπως η γεωργία και ο τουρισμός. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να εξεταστεί ο τρόπος ενσωμάτωσης των προτάσεων των επιστημονικών φορέων για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στα φυσικά τοπία και στη βιοποικιλότητα.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να υπογραμμίσουμε και την καθυστέρηση που παρατηρείται στην προστασία των πυρόπληκτων περιοχών στον Έβρο και στη Ροδόπη.
Η έλλειψη άμεσων και αποφασιστικών μέτρων ενισχύει την περιβαλλοντική υποβάθμιση και την αδυναμία των περιοχών να ανακάμψουν οικολογικά και οικονομικά. Αυτή η καθυστέρηση αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδυναμίας της Περιφερειακής Αρχής να ανταποκριθεί στις ανάγκες της περιοχής με υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα.
Η μελέτη που είχε ανακοινώσει στις πληγείσες περιοχές ο Υπουργός Περιβάλλοντος έχει ολοκληρωθεί ήδη από τον Ιούλιο του 2024, όμως δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί από το ΥΠΕΝ. Στη μελέτη προτείνεται, βάσει επιστημονικής τεκμηρίωσης, να ανασταλούν για 5 χρόνια οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης συγκεκριμένων ομάδων έργων (μεταξύ αυτών και οι Αιολικοί Σταθμοί) τόσο στην καμένη έκταση όσο και σε παρακείμενες άκαφτες εκτάσεις του Έβρου και της Ροδόπης που αποτελούν κρίσιμα οικοσυστήματα για την επιβίωση των απειλούμενων ειδών πουλιών.
Επιπλέον, στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που αφορούν λατομικές δραστηριότητες, παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις. Ειδικότερα:
-Δεν διερευνάται η συνεργατικότητα των εκμεταλλεύσεων της εκμεταλλεύτριας εταιρείας.
-Οι τμηματικές ΜΠΕ δεν εξετάζουν τη συνεργατική δράση των λατομείων και δεν γίνεται συνολική αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία όμορων εκμεταλλεύσεων, γεγονός που αντίκειται στην εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
-Οι χάρτες της ΜΠΕ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα λόγω μεταβολών που προκαλούνται από τη λειτουργία των λατομείων, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων.
-Η πρακτική της «σαλαμοποίησης» έργων, δηλαδή η κατάτμηση ενός έργου σε πολλά μικρότερα, οδηγεί σε παράκαμψη της πιο σύνθετης διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής είναι πολυεπίπεδες:
- Περιβαλλοντική Υποβάθμιση: Αποδυναμώνονται οι προσπάθειες προστασίας ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
- Κοινωνική Απαξίωση: Υπονομεύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
- Νομικές Επιπτώσεις: Δημιουργείται νομικό προηγούμενο που μπορεί να οδηγήσει σε ακυρώσεις έργων ή αποζημιώσεις.
Απευθύνομαι στην Περιφερειακή Αρχή και ζητώ απαντήσεις στα εξής:
- Γιατί δεν λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις συναρμόδιων φορέων;
- Ποια μέτρα θα ληφθούν για να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση όλων των παραμέτρων στις αποφάσεις;
- Πώς θα ενισχυθεί ο ρόλος της Επιτροπής «Αγροτικής Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης» ώστε να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον;
- Ποια είναι η στρατηγική της Περιφέρειας για τη βιώσιμη ανάπτυξη των ΑΠΕ στην περιοχή, ώστε να εναρμονίζεται με την προστασία των φυσικών και κοινωνικών πόρων;
- Θα λάβετε υπόψη την επιστολή του Δήμου Κ. Νευροκοπίου στην οποία αναφέρει ότι αυτή την στιγμή είναι στην διαδικασία σύνταξης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού, όπου θα ορίσει χρήσεις γης και θα λύσει όλα τα ζητήματα που απασχολούν τις αδειοδοτήσεις λατομείων;
Τέλος, καλώ την Περιφερειακή Αρχή να αναλάβει την ευθύνη και να δεσμευτεί ότι θα συμμορφωθεί με τις αρχές της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της αειφόρου ανάπτυξης. Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη αξίζει μία πολιτική που θα σέβεται τον φυσικό πλούτο της και τις ανάγκες των ανθρώπων της.
Για την «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία»
Ηλιόπουλος Στέργιος
