ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

τ. Λυκειάρχη

«Σωφρονούντες θριαμβεύουμε, διχονοούντες δοκιμαζόμαστε σκληρά»

 

Κάποιοι ιστοριογραφούντες αποδίδουν τον ανελέητο ξεριζωμό του Ελληνισμού από τις πανάρχαιες κοιτίδες του σε μεγάλο βαθμό στον διχασμό, που καταπονούσε και εξακολουθεί να καταπονεί τον νου του ελλαδικού Ελληνισμού.

Ας ξετυλίξουμε τον μίτο αυτής της ολέθριας σελίδας του Ελληνισμού. Και πρώτα πρώτα πρέπει να επισημάνουμε ότι η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν η μεγαλύτερη και η πιο μελανή σελίδα της ιστορικής Ελληνικής Δέλτου και από αυτήν της Άλωσης της Βασιλίδος των Πόλεων, της Κωνσταντινούπολης.

Και τούτο, γιατί με την Άλωση της Πόλης, ο Ελληνισμός του μικρασιατικού χώρου, παρά τα όσα υπέστη τέσσερις και πλέον αιώνες από τον ανελέητο κατακτητή, παρά τη σωρεία των δολοφονιών και την απειλητική αλλαξοπιστία παρέμεινε στα πατρογονικά του εδάφη, ενώ με τον οδυνηρό και πρωτάκουστο στην ανθρώπινη ιστορία ξεριζωμό εγκατέλειψε τα πατρώα εδάφη, στα οποία επί τρεις χιλιετηρίδες δημιούργησε υψηλό πολιτισμό, άνοιξε καινούργιους δρόμους στην τέχνη, στη θρησκεία, στην οικονομία και στη διαμόρφωση νέων αξιών της ζωής.

Και τα επιτεύγματα του νου και των χεριών του Ελληνισμού της Μ. Ασίας, του Πόντου και της Ανατ. Θράκης κινούν και σήμερα ακόμη τον παγκόσμιο θαυμασμό, παρά τη βάρβαρη, ανιστόρητη και ανευλαβή συμπεριφορά του ανελέητου δυνάστη.

Ασφαλώς ο ελλαδικός διχασμός συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στη διακοπή της πολιτιστικής δημιουργίας και πνευματικής ανάτασης του Ελληνισμού της Ανατολής, όμως το σαράκι, που κατέφαγε τον νου και τα σπλάχνα του Ελληνισμού δεν ήταν πρωτόγνωρο.

Ξεκινάει από την ελληνική αρχαιότητα, από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Καρπός του κατά την περίοδο αυτή ήταν η απομάκρυνση από τις εστίες του της μεγάλης μερίδας του Ελληνισμού. Ήταν σε μεγάλο βαθμό οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, η κομματική φαγωμάρα. Πολύ χαρακτηριστικά την εικόνα εκείνου του διχασμού μας τη δίνει ο μεγάλος ιστορικός της κλασικής αρχαιότητας, ο Αλιμούσιος Θουκυδίδης, γράφοντας στο ανεξίτηλο από τον πανδαμάτορα χρόνο πόνημά του «Ιστορία»: «Οι εκ των στάσεων εκπίπτοντες έκτιζον τας αποικίας».

Είχαν γεμίσει τα παράλια της Μ. Ασίας από ελληνικές αποικίες, αλλά και τα στενά του μικρασιατικού χώρου, οι ακτές της Θράκης, της Μαύρης Θάλασσας και της σημερινής Ρωσίας και Ουκρανίας. Δεν πήγαν πίσω και οι ακτές της σημερινής Ιταλίας και της Βόρειας Αφρικής. Δεν έμεινε τόπος του τότε γνωστού κόσμου, που να μην αποπνέει άρωμα ελληνικό, άρωμα δημιουργίας, οικονομικής ευρωστίας, αλλά και ήχηση της ελληνίδας γλώσσας κατά τον μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή Κ.Π. Καβάφη.

Και δεν έφτανε μόνον εκείνος ο διχασμός, ο οποίος είχε και τα ευεργετικά του αποτελέσματα, ακολούθησε ο φοβερότερος, γνωστός ως Πελοποννησιακός πόλεμος, κατά τον οποίο η Ελλάς έγινε δυο κομμάτια. Οι ολιγαρχικοί Σπαρτιάτες συμμαχήσανε με τους ετερόκλητους καπιταλιστές Κορινθίους και στράφηκαν εναντίον της μητρόπολης, του καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού, της Αθήνας.

Και ο μακροχρόνιος εκείνος διχασμός που κράτησε 27 χρόνια, ξεθεμέλιωσε ό,τι υψηλό επιτεύχθηκε μετά τους λαμπρούς επινίκιους αγώνες εναντίον του περσικού σκοταδισμού. Και το αποτέλεσμα. Η Ελλάς του μεγαλείου, έγινε δούλη του βαρβάρου Λατίου κι ας έγραψε ο μεγάλος Ρωμαίος ποιητής Οράτιος: «Η Ρώμη υπέταξε με τα όπλα την Ελλάδα, υπετάγη όμως από αυτήν με τα γράμματα».

(συνεχίζεται…)