Φούρνοι Ικαρίας

ΑΡΘΡΟ

Της Τόλης Καραγιαννίδου – Τσολπίδου

Συνταξιούχου τραπεζικής υπαλλήλου πρώην Α.Τ.Ε.

Αυτόν τον καιρό γίνεται πολύς λόγος για το νησί αυτό με την προκλητικότητα των Τούρκων και το χαμό του Σμηναγού πιλότου της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Ας δούμε τι ήταν οι Φούρνοι Κορσεών ή Ικαρίας: Συστάδα νήσων ΝΔ της Σάμου και Ανατολικά της Ικαρίας. Ανήκει στις Κυκλάδες. Παλιά ήταν τόπος κατοικίας μοναχών. Εκεί φυτρώνει το ποώδες φυτό Μανδραγόρας με καρπούς που αν φαγωθούν έχουν αντισπαστικές και υπνωτικές ιδιότητες.

Φούρνοι, ένα από τα πάμπολα νησιά εξορίας για την Ελληνική Αριστερά περιόδου 1938-1954. Νησί βραχώδες, απομακρυσμένο από τον ηπειρωτικό κορμό, που επιλέχθηκε για την εξορία των κομμουνιστών. Νησί που αγκάλιασε την κατατρεγμένη Αριστερά και την περιέθαλψε με τον καλύτερο τρόπο ο ζεστός λαός του και δεν ήταν όλοι ομοϊδεάτες. Δεν υπήρχαν στρατόπεδα συγκέντρωσης εξορίστων που έφθαναν με πολεμικά πλοία και ξεφόρτωναν το «φορτίο» των αμπαριών τους σε μικρά ντόπια ψαροκάικα. Η Χωροφυλακή αναλάμβανε τη συγκέντρωσης εξόριστων, την καταγραφή τους και την αποστολή σε διάφορα χωριά του νησιού, όπου εκεί βρήκαν την φιλοξενία και τη ζεστασιά του Ικαριώτικου λαού. Οργάνωναν τη ζωή τους με σκοπό τη διαβίωση τόσο των παλαιών εξορίστων, όσο και των νεοτέρων που κατέφθαναν στο νησί. Γι’ αυτό κάθε εξόριστος δήλωνε την ιδιότητά του, ώστε να αξιοποιείται αναλόγως τόσο γι’ αυτούς, όσο και για τους ντόπιους. Υπήρξε έκδοση εντύπων χειρογράφων. Εφημερίδες: ο «Αλύγιστος», «Σπίθα». Μόνοι τους κατασκεύαζαν σπίτια και τους βοηθούσαν και οι ντόπιοι, ενώ οι εξόριστοι εργάζονταν κοντά τους στα ζώα, στα κτήματα, με αύξηση των κιλών της ελιάς. Επίσης οργάνωναν θεατρικές παραστάσεις και δίδασκαν το Σοσιαλισμό. Έτσι συστάθηκαν οι ΟΣΠΕ (Ομάδες Συμβίωσης Πολιτικών Εξορίστων). Οι εξόριστοι του κάθε χωριού είχαν το Γραφείο τους, που καθοδηγούσε και ήταν τόσο άριστες οι σχέσεις με τους ντόπιους που οι Ικαριώτες διαμαρτυρόντουσαν έντονα στη Χωροφυλακή για τον ξυλοδαρμό τους και την παρακράτηση του ταχυδρομείου. Οι δε Ικαριώτες μετανάστες έστελναν χρήματα για τους εξόριστους. Οι εξόριστοι δάσκαλοι, καθηγητές βοηθούσαν τους μαθητές και τους προετοίμαζαν ακόμη και για τα Πανεπιστήμια. Γεωπόνος έδειξε στους ντόπιους μια νέα μέθοδο για την καλλιέργεια της πατάτας. Εξόριστοι έφεραν νερό μέσα στα χωριά, έκαναν τον πρώτο νερόμυλο, λειτούργησαν το πρώτο Νοσοκομείο και πολλά άλλα.

1947-48. Πολιτικοί εξόριστοι στο νησί ήταν 15.000, ενώ οι ντόπιοι 11.000.

Μονή Μουντέ: γίνεται ετήσια εκδήλωση τιμής για τους πολιτικούς εξόριστους της περιόδου 1944-54 από το Σύλλογο Ραχιωτών και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Χριστού εκεί όπου υπάρχουν μνήματα αντιστασιακών και ήταν και το Σανατόριο. Μάλιστα φροντίζουν για να γίνει και κάποιο Μνημείο.

Σήμερα οι επιπτώσεις περικοπών στην υγεία απειλούν σοβαρά τη ζωή των κατοίκων. Κάλυψη λοιπόν γρήγορα των περιφερειακών υγειονομικών αναγκών σ’ αυτό το ακριτικό νησί. Με το κείμενό μου αυτό τιμώ και τον ηρωικό ξεσηκωμό των εργατών τον Μάη του ’36 για τον αγωνιστικό γιορτασμό της 1^ης Μάη.