ΑΡΘΡΟ

Του Βασίλειου Μελαδίνη

Αρχιτέκτονα Χωροτάκτη

Μέχρι να αποκτήσω δικό μου σπίτι είχα κάνει, συνολικά, δεκαεπτά (17) μετακομίσεις ανά την επικράτεια. Όλα αυτά τα χρόνια, δεν αγόραζα σπίτι γιατί δεν ήμουν σίγουρος ότι το δάνειο που θα έπαιρνα θα μπορούσα να το εξυπηρετήσω. Η υποχρεωτική επιλογή λοιπόν ήταν να παραμένω, μαζί με χιλιάδες άλλους συμπολίτες, ένας ενοικιαστής που καλοπιάνει τον ιδιοκτήτη κάθε που λήγει το ενοικιαστήριο, μη και του ζητήσει παράλογη αύξηση, ή επικαλεσθεί την ιδιοκατοίκηση καθώς αυτό σημαίνει νέα μετακόμιση! Ναι τα έζησα και εγώ. Δεν σκέφτηκα όμως ποτέ πως ανήκα σε κανενός είδους «ευάλωτο στρώμα», ούτε πως είχε κανείς υποχρέωση να μου αγοράσει σπίτι!

Μετά από δεκαετίες σκληρής δουλειάς στον ιδιωτικό τομέα, έφτασε η στιγμή που είχα την οικονομική δυνατότητα για να αποκτήσω ένα σπίτι που κάλυπτε τις ανάγκες και τις προδιαγραφές που έθετα. Αυτό σήμαινε πως, για ολόκληρο το ποσό του τιμήματος ή για μέρος αυτού, μπορούσα να πάρω δάνειο αφού είχα τη σιγουριά πως μπορούσα να το εξοφλήσω.

Όταν πήγα για την έγκριση του δανείου ο τραπεζίτης προσπάθησε, με εμπιστευτικό ύφος, να με πείσει ότι το κυμαινόμενο επιτόκιο με συνέφερε γιατί, εκτός των άλλων, ήταν ονομαστικά πιο χαμηλό εκείνη τη στιγμή από το αντίστοιχο προσφερόμενο σταθερό επιτόκιο. Είχα χρόνο και με απλή αριθμητική του δημοτικού του απέδειξα ότι μέσα στη πενταετία, που στο τέλος της θα υπογράφαμε τη νέα συμφωνία για τη μορφή των επιτοκίων, αυτό που πρότεινε συνέφερε μόνο την τράπεζα καθώς με τα χρόνια το κυμαινόμενο επιτόκιο γινόταν πολλαπλάσιο του προσφερομένου εκείνη τη στιγμή ακριβού σταθερού επιτοκίου! Επέλεξα το σταθερό επιτόκιο.

Στα γενέθλια των πέντε και δέκα χρόνων της δανειακής σύμβασης, άλλοι «πρόθυμοι και ειλικρινείς» τραπεζίτες πάλι προσπάθησαν να μου πουλήσουν το κυμαινόμενο επιτόκιο. Δεν τσίμπησα!

Το δάνειο εξοφλήθη χωρίς καμία καθυστέρηση γιατί οι δόσεις πληρωνόταν με πάγια εντολή, καθώς αντιμετωπίσθηκαν ως μηνιαία καταβολή ενοικίου. Λίγο ακριβό ενοίκιο, αλλά ενοίκιο!

Ας έρθουμε τώρα στο φαινόμενο των «κόκκινων δανείων», φαινόμενο που η εκμετάλλευσή του από το 2010 και μέχρι σήμερα αποτελεί την επιτομή του λαϊκισμού που στο τέλος καταλήγει να είναι ενάντια στο συλλογικό καλό!

Μέσα στον ορυμαγδό και την αλλοφροσύνη της κρίσης, το 2010, επετράπη σε ανθρώπους που δεν θα τους εμπιστευόσασταν να διαχειρισθούν ούτε τα οικονομικά ενός κουλουρτζή, να θεμελιώσουν ανόητες «φιλολαϊκές» δακρύβρεκτες ιστορίες υπέρ παραπλανημένων και μπαταξήδων! Παραπλανημένοι, αυτοί δηλαδή που δεν ήξεραν τι πάνε να κάνουν. Αυτό όμως δεν τους κάνει συμπαθείς, ούτε τους απαλλάσσει από τα χρέη τους λόγω άγνοιας και βλακείας. Μπαταξήδες, οι καιροσκόποι που γνώριζαν από την αρχή πως θα έπαιζαν το χαρτί του αδικημένου και του κατατρεγμένου, ελπίζοντας, βάσιμα, πως κάποιο αριστερό γκρουπούσκουλο θα έκανε σημαία το δράμα τους! Η πρόβλεψη ήταν σωστή. Η εμπνεύστρια του «λεφτά υπάρχουν», εισέβαλε στις τράπεζες καταργώντας με το έτσι θέλω δανειακές συμβάσεις, δικαστικά επικυρωμένες, σηκώνοντας τη παντιέρα του: «κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη»!

Έσπευσαν οι μακαρίως και εκ του ασφαλούς επαναστατημένοι της αριστερής πτέρυγας του κόμματος της Βουλής, να υιοθετήσουν ασθμαίνοντας συνθήματα, φλάμπουρα και πρακτικές. Έκτοτε απορρίπτοντας τη λογική, θεοποιώντας τον λαϊκισμό και το παράλογο, γέμισαν τη πολιτική σκηνή με θεατρικά ψεύδη! Στα φανερά και πριν αναλάβουν την εξουσία υπόσχονταν σεισάχθεια, δηλαδή παραγραφή όλων των χρεών, και όταν εγκατέλειψαν το θρόνο είχαν κάνει, όσο πιο κρυφά μπορούσαν, μερικές δεκάδες χιλιάδες πλειστηριασμούς που οφειλόταν σε κόκκινα δάνεια. Η προσοχή στράφηκε στο νέο αφήγημα: Αυτοί, των οποίων πρέπει να πλειστηριαστούν τα «δικά τους σπίτια» είναι τίμιοι και σώφρονες νοικοκυραίοι που ανήκουν στα «ευάλωτα στρώματα», που η κακή συγκυρία, ο μοχθηρός τραπεζίτης που παραφύλαγε στη γωνία, η άτιμη κοινωνία και τα άκαρδα κόμματα που στηρίζουν το κεφάλαιο, τους τρώνε τη περιουσία και τους πετάνε στον δρόμο!

Αλήθεια σε ποιους ηλίθιους πιστεύουν ότι απευθύνονται οι απατεώνες που τα λένε αυτά;

Κατ’ αρχήν, δεν έχω δει καμία κομματική καμπάνια ή μανιφέστο, με το ίδιο δακρύβρεκτο περιεχόμενο, που να περιγράφει με τόσο μελανά χρώματα μία έστω από τις χιλιάδες περιπτώσεις εξώσεων που πραγματοποιούν ιδιοκτήτες εναντίον κακοπληρωτών ενοικιαστών κάθε χρόνο!

Να συμφωνήσουμε ότι όποιος δεν πληρώνει τη δόση του δανείου του στην τράπεζα, είναι σαν να μην πληρώνει το ενοίκιο στον ιδιοκτήτη που του νοίκιασε το σπίτι που μένει, γιατί στα χαρτιά που υπέγραψε για το δάνειο φαίνεται πως μέχρι να το εξοφλήσει, ιδιοκτήτης είναι η τράπεζα και όχι ο ίδιος όπως φαντάζεται ή βραχνιάζει να το φωνάζει στις διαδηλώσεις;

Να συμφωνήσουμε ότι οι ενήλικες πολίτες είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις και την υπογραφή τους! Είναι γνωστό ότι «άγνοια του νόμου δεν νοείται και δεν μπορεί να την επικαλεσθεί κανείς». Άρα κανείς δανειολήπτης δεν μπορεί να επικαλεσθεί άγνοια ή παρανόηση των όρων και των κανόνων του δανείου του. Οφείλει να γνωρίζει ακόμη και τα «ψιλά γράμματα».

Να συμφωνήσουμε πως κανείς από τους δανειολήπτες κόκκινων δανείων, όταν πήρε το δάνειο να αγοράσει σπίτι, δεν ζούσε στο δρόμο. Είχε ένα σπίτι και πλήρωνε κάποιο νοίκι. Το δάνειο δεν ήρθε να καλύψει κάποια άμεση και επιτακτική ανάγκη της οικογένειάς του που «δεν έπαιρνε αναβολή»! Κανείς δεν τον εξανάγκασε να πάρει δάνειο, κανείς δεν του όρισε το ύψος του δανείου που πήρε, όλα ήταν απόλυτα προσωπικές αποφάσεις ενός φυσικού προσώπου σε απόλυτη ηρεμία!

Να συμφωνήσουμε πως κανείς δεν υποχρεώνει κανέναν να πάρει δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο. Για τον λόγο αυτό ας σταματήσουν τις κακόγουστα δραματικές αναφορές, πασπαλισμένες με ολίγη «αγωνία» των εκφωνητών για το ότι τα επιτόκια ανεβαίνουν και τι θα κάνουν οι φουκαράδες οι δανειολήπτες! Απλά πρέπει να σκεφθούν πως έχουν δεχθεί να αναλάβουν το ρίσκο του κυμαινόμενου επιτοκίου και δεν τους βγήκε. Έπαιξαν και χάνουν. Το έχουν ξανακάνει οι Νεοέλληνες παλαιότερα «παίζοντας» στο χρηματιστήριο, ως να ήταν ρουλέτα, ενώ έπρεπε να επενδύουν, ενέργεια που απαιτεί γνώσεις.

Να συμφωνήσουμε ότι τα «ευάλωτα στρώματα» δεν μπορούν να δανειοδοτηθούν καθόσον η έγκριση ενός τέτοιου δανείου από στέλεχος οποιασδήποτε τραπέζης θα έθετε αυτομάτως το άτομο αυτό υπό έλεγχο και δυσμένεια διότι θα δημιουργούσε εξ αρχής επισφάλεια για την τράπεζα. Άρα τα κόκκινα δάνεια «ευάλωτων στρωμάτων» είναι απλά μια καλή αρχή για παραμύθι!

Να συμφωνήσουμε, τέλος, ότι οι πολίτες που πήραν εορτοδάνεια, διακοποδάνεια και με όποια άλλη σαχλή ονομασία βάφτισαν οι τραπεζίτες τα καταναλωτικά δάνεια, αφορούν μερίδα ανθρώπων που δεν χρειάζονταν συμβουλές εχέφρονος αλλά ψυχιάτρου. Αν δεν τα εξυπηρέτησαν και προσημειώθηκε το σπίτι που είχαν, είναι η πιο ανόητη, επιπόλαια και ανεύθυνη κίνηση θα μπορούσε να κάνει κανείς και δεν με ενοχλεί καθόλου προσωπικά να «βρεθούν στον δρόμο»!

Ποτέ η οργανωμένη πολιτεία δεν μας ανέφερε τον ακριβή αριθμό των κόκκινων δανείων που αφορούν την αγορά πρώτης κατοικίας, παρά του ότι είναι το κοινωνικά και πολιτικά ευαίσθητο ζητούμενο και επίμαχο. Είναι απολύτως βέβαιο ότι οι δανειολήπτες των κόκκινων δανείων που αφορούν την πρώτη κατοικία είναι μια αμελητέα μειονότητα σε σχέση με τους αντίστοιχους συνεπείς δανειολήπτες, την τεράστια μάζα των συμπολιτών μας που ζουν στο νοίκι καθώς και αυτών που απέκτησαν σπίτι εξοφλώντας το δάνειό τους ή όσων το απέκτησαν από κληρονομιά!

Τι ζητούν λοιπόν από την πλειοψηφία; Είναι απλό, καλούμαστε να πληρώσουμε όλοι εμείς για τις ανεδαφικές και εμμονικές απόψεις μιας λαϊκίστικης «αριστερόστροφης στρεβλής κοινωνικής πολιτικής» ανέξοδα για τους ίδιους προκειμένου να εκπληρώσουν ένα ακόμα «κομματικό τάμα» και να αποκτήσουν σπίτι όσοι περιγράφηκαν νωρίτερα, χωρίς να πληρώσουν τα χρωστούμενα. Δεν πιστεύω ότι κανείς θέλει από το υστέρημά του να στηρίξει την άδικη για το κοινωνικό σύνολο και εχθρική για το συλλογικό καλό ιδεοληψία τους.

Η αναπόδραστη λύση είναι να συνεχισθεί η πώληση των κόκκινων δανείων στα funds και να διεξάγονται απρόσκοπτα οι ακολουθούντες πλειστηριασμοί γιατί ως χώρα και λαός δεν αντέχουμε και τέταρτη διάσωση των τραπεζών στην πλάτη μας.

Αν αυτή η θέση σας φαίνεται σκληρή και απόλυτη, σκεφθείτε ότι περιγράφω την πραγματικότητα χωρίς να είμαι πολιτικά αιθεροβάμων ή ιδεολογικά αγκυλωμένος. Απλά είμαι δίκαιος και αυτή τη φορά είμαι από την πλευρά του συλλογικού καλού.

Από την άλλη, είναι πλέον βέβαιο ότι στη χώρα και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα τα τελευταία χρόνια έχουμε μεγάλο στεγαστικό πρόβλημα που επηρεάζεται δυσμενώς από τη νέα επιχειρηματικότητα των airbnb. Τα ενοίκια αυξάνονται, τα διαθέσιμα προς ενοικίαση μειώνονται και όλα μαζί επηρεάζουν και αυξάνουν την υπογεννητικότητα στη χώρα. Οι γραφειοκρατικές λύσεις που δίνονται και αφορούν τα νέα ζευγάρια είναι εμβαλωματικές και αποσπασματικές, εκτός του ότι παραμένουν υψηλού κόστους για τους ενδιαφερόμενους.

Η αλήθεια είναι ότι είμαστε λαός που έχουμε θεοποιήσει την ιδιοκατοίκηση και όχι άδικα. Αυτό είναι αποτέλεσμα της απουσίας από τη χώρα του είδους των εταιρειών που υπάρχουν στην Ευρώπη με χιλιάδες διαμερίσματα στην ιδιοκτησία τους που στα ενοικιάζουν επιπλωμένα ή όχι με μακροχρόνια συμβόλαια δέκα, είκοσι ή και τριάντα χρόνια με αποτέλεσμα να αμβλύνεται το αίσθημα της ανασφάλειας που σου δημιουργεί στην Ελλάδα ο «μικρός τύραννος ιδιοκτήτης».

Για τους λόγους αυτούς επιβάλλεται να χαραχθεί μια καθολική και μακροχρόνια κοινωνική πολιτική που όμως θα πρέπει να δώσει αποτελέσματα άμεσα μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, σε πρώτη φάση. Η λύση αυτή, μεταξύ άλλων έχει μηδενικό οικονομικό κόστος για την κεντρική κυβέρνηση και το Ελληνικό κράτος. Μπορεί μάλιστα να γίνει εργαλείο κοινωνικού έργου για δεκαετίες.

Η ιδέα είναι να αξιοποιηθούν ιδιοκτησίες γης του δημοσίου, εντός σχεδίου πόλεων ή περιμετρικά του οικιστικού ιστού, που θα ενταχθούν στο σχέδιο πόλης. Υπάρχει η δυνατότητα η Βουλή να ψηφίσει για όλα αυτά ειδικούς και ευνοϊκούς όρους δόμησης για μεγαλύτερη εκμετάλλευσή τους και θέσπιση καθεστώτος ειδικής διευκόλυνσης εκδόσεως των αντίστοιχων οικοδομικών αδειών όταν θα υποβληθούν. Όλα αυτά θα διενεργηθούν με κατεπείγουσες διαδικασίες εντός τριών μηνών.

Αμέσως μετά θα υπάρξει πρόσκληση ενδιαφέροντος σε κατασκευαστικές Ελληνικές εταιρείες πέμπτης τάξεως και άνω για κατάθεση προσφορών μελετητικού πακέτου για κατασκευή κατοικιών με βάση το κτιριοδομικό πρόγραμμα που θα τους δοθεί. Στην προσφορά τους οι εταιρείες θα αναφέρουν το ποσοστό που θα αντιπαρέχουν στο δημόσιο για το συγκεκριμένο οικόπεδο και τη ρητή δέσμευση αποπεράτωσης εντός 22 μηνών από της υπογραφής, αχρεωστήτως για το δημόσιο.

Τα διαμερίσματα που θα αποκτά ο κατασκευαστής θα μπορεί να τα πουλήσει στην ελεύθερη αγορά ή να συστήσει εταιρείες που θα τα εκμεταλλεύονται ενοικιάζοντάς τα, στα πρότυπα αντιστοίχων Ευρωπαϊκών εταιρειών, με βάση νόμο – πλαίσιο που θα ψηφισθεί.

Στο τέλος λοιπόν των τριών χρόνων, και εφόσον το δημόσιο αποφασίσει να δουλέψει με ιδιωτικά κριτήρια απόδοσης, η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να έχει αποκτήσει δωρεάν τα πρώτα 15.000 νεόδμητα διαμερίσματα με μια διαδικασία η οποία θα προσθέτει πάνω από 10.000 κάθε χρόνο! Ο ρυθμός αυτός διάθεσης χιλιάδων διαμερισμάτων δωρεάν με κοινωνικά κριτήρια κυρίως σε νεαρά ζευγάρια εκτός του ότι αποτελεί την πραγματική έκφραση κοινωνικής αλληλεγγύης, αποτελεί και πίεση στην αγορά ακινήτων για μια ομαλοποίηση και επιστροφή στην Ελληνική πραγματικότητα.

Ακούει η αριστερή πτέρυγα του κόμματος της Βουλής ή θα πει όχι και σε αυτό που λύνει ριζικά και οριστικά το πρόβλημα της στέγασης των πιο ευάλωτων ομάδων και των νέων ζευγαριών; Μήπως η διαιώνιση των προβλημάτων και οι αργόσυρτες και αναποτελεσματικές λύσεις τους προσφέρουν το άλλοθι της ύπαρξής τους;