ΑΡΘΡΟ

Της Τόλης Καραγιαννίδου – Τσολπίδου

Συνταξιούχου τραπεζικής υπαλλήλου πρώην Α.Τ.Ε.

Αυτές τις ημέρες ακούμε, διαβάζουμε τη λέξη Ευπατρίδης που σημαίνει προσφορά, ευεργεσία, δωρεά στην πόλη μας, χωρίς δημοσιότητα. Όπως αναφέρει και η «Εργασία… συν» στις 29/2/2024 «Η Δράμα έχασε τον ευεργέτη της».

Ας δούμε κάτι σχετικό… Ευπατρίδης = ο καταγόμενος από ευγενές γόνο, ο αριστοκράτης που έχει διακριθεί για την προσφορά του, σε ένα χώρο δράσης, μέσα στα πλαίσια των κοινωνιών της σύγχρονης εποχής (λεξικό).

Η αρχαία Αθήνα αναδείκνυε τους δικούς της ευπατρίδες, επιβραβεύοντας τους χορηγούς, δημιουργώντας κίνητρα και προϋποθέσεις για τη συμμετοχή όλων των πολιτών στα κοινά.

Ας δούμε τη ζωή δύο πολιτικών που χαρακτηρίστηκαν ευπατρίδες.

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Ευπατρίδης πολιτικός της ΕΡΕ, δεξιός, Πρωθυπουργός το 1956 με «τριφασικό» σύστημα, δηλαδή χωρίς πλειοψηφία ψήφων των Ελλήνων πολιτών. Πρώτη φορά ψήφισαν και γυναίκες. Βαρύνεται η θητεία του με πολλά ατοπήματα κατά της δημοκρατικής λειτουργίας της χώρας μας. Διατήρησε τα στρατόπεδα εξορίας για τους αριστερούς στον Άη Στράτη ως το 1962 και στη Γυάρο (1956-61). Υπήρξε υπό την ανοχή του το παρακράτος της δεξιάς (δολοφονία Λαμπράκη) με «κυνηγητό» άγριων διωγμών αριστερών. Έμεινε στην ιστορία για τις εκλογές «της νοθείας – βίας» το 1961, όπου ψήφισαν μέχρι και τα δέντρα (εφημ. ΤΑ ΝΕΑ). Καταγγελία εγκυρότητας εκλογών, λόγω απροκάλυπτης τρομοκρατίας (χιλιάδες εκλογέων –ιδίως στα χωριά- έμειναν στα σπίτιά τους, κατόπιν «συμβουλής» κρατικών οργάνων). Αναμετρήθηκαν ΕΡΕ – Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ένωση Κέντρου – Γεώργιος Παπανδρέου, ΠΑΜΕ – Γιάννης Πασαλίδης.

Γιάννης Πασαλίδης: Ο ευπατρίδης πολιτικός της αριστεράς, «ο γιατρός των φτωχών», ο Πόντιος αγωνιστής και Πρόεδρος της ΕΔΑ με ήθος και αξίες, μια ενωτική φυσιογνωμία της αριστεράς, ο μετριοπαθής Βουλευτής. Υπερασπιστής των Ποντίων που λάτρευε την ποντιακή διάλεκτο και των προσφύγων, ο πρωτεργάτης της Εθνικής Αντίστασης. Ανθρωπιστής που αφιλοκερδώς προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μαιευτήρας. Πέθανε φτωχός επί Χούντας και ήταν 11 μήνες σε κατ’ οίκον περιορισμό ως τον θάνατό του (15/3/1968) και η κηδεία του έγινε σε στενό οικογενειακό κύκλο, αφού δεν ανήγγειλε η δικτατορία των συνταγματαρχών τον θάνατό του, φοβούμενοι παρουσία κόσμου που τόσο τον αγαπούσαν, υπό το άγριο βλέμμα των χωροφυλάκων. Είχε την αναγνώριση και εκτίμηση φίλων και εχθρών. Γεννήθηκε στον Καύκασο και σπούδασε Ιατρική στην Οδησσό. Μιλούσε έξι γλώσσες. Η οικογένειά του ήρθε στην Ελλάδα το 1923.

Τελειώνω με αυτό που έγραψε «Η Καθημερινή».

Ας μην συγχέουμε τους ευπατρίδες με τους καραμπουζουκλήδες. Ο τύπος «ευπατρίδηδες» χρησιμοποιείται πλέον ευρέως, ακόμη και από αποφοίτους Πανεπιστημίου και χωρίς αμφιβολία ότι σημαίνει πλέον κάτι τελείως διαφορετικό από την έννοια ευπατρίδες.

Αναζητούνται ευπατρίδες σε τομείς δράσης πολιτικής, κοινωνίας.