ΑΡΘΡΟ

του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου

Δικηγόρου Δράμας

«Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» είχε αναφωνήσει στην Ελληνική Βουλή το 1893 ο Χαρίλαος Τρικούπης.

«Δυστυχώς αποτύχαμε» θα αναφωνήσει με μαθηματική βεβαιότητα η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στο Ευρωκοινοβούλιο το 2023.

Μετά τον βαρύ χειμώνα που έρχεται. Τον χειρότερο από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως όλοι πλέον αναμένουν και ομολογούν.

Η Ευρώπη σε περιδίνηση. Μέλλον δυστοπικό.

Με ενεργειακή κρίση. Με δελτίο σε ενέργεια και καύσιμα. Με πανάκριβα τρόφιμα ή και έλλειψή τους. Με καλπάζοντα πληθωρισμό. Με βαριά ύφεση. Με επιχειρήσεις να κλείνουν. Την ανεργία να γιγαντώνεται. Την οικονομία να παραπαίει.

Προφανώς και δεν θα γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων, όπως κάποιοι – επιρρεπείς σε συνωμοσιολογίες – κινδυνολογούν. Θα ζήσουμε όμως στιγμές, που όσοι δεν βιώσαμε πραγματικό πόλεμο, ελπίζαμε πως έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Εμείς οι εξήντα plus που προλάβαμε τις γκαζόλαμπες. Το σίδερο με κάρβουνα. Τη σκάφη. Που διαβάζαμε για το σχολείο κουκουλωμένοι με πάπλωμα. Ας μη μιλήσουμε για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Που γεννήθηκαν σε εποχές αφθονίας. Και ζούνε τη μια κρίση μετά την άλλη. Οικονομική. Επιδημιολογική. Πόλεμο στη γειτονιά μας. Και τώρα ενεργειακή κρίση. Και κίνδυνο μεγάλου κραχ.

Ως γνωστόν όποιος δεν γνωρίζει Ιστορία, δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει.

Οι παλιοί ηγέτες της Ευρώπης (Βίλι Μπράντ, Ντε Γκολ, Σμιτ, Κολ, Μιτεράν, Θάτσερ) που έζησαν και τους μεγάλους πολέμους ή έστω τον απόηχό τους, γνώριζαν.

Πως για την ειρήνη και ασφάλεια της γηραιάς ηπείρου θα πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα ασφάλειας, στο οποίο αναγκαία θα πρέπει να συμμετέχει και η Ρωσία.

Δεν ήταν πολιτική κατευνασμού. Ήταν ostpolitik. Αυτό το ρεαλισμό ακολούθησαν και οι διάδοχοί τους. Μέρκελ, Ολάντ, Σαρκοζί. Πέτυχαν τις συμφωνίες του Μίνσκ. Τις οποίες η Ουκρανία του Ζελένσκι με την προτροπή των ΗΠΑ δεν εφάρμοσε.

Κράτησαν αποστάσεις από τις ΗΠΑ. Που επιδίωκαν την περικύκλωση και απομόνωση της Ρωσίας. Την επέκταση του ΝΑΤΟ και στο μαλακό της υπογάστριο. Και ας προειδοποιούσαν έμπειροι διπλωμάτες, πολιτικοί και αναλυτές. Για κίνδυνο σύρραξης. Για νέο ψυχρό πόλεμο. Για ενδεχόμενο 3ο Παγκόσμιο.

Η σύγκρουση τελικά δεν αποτράπηκε. Ο Πούτιν εισέβαλε παράνομα. Η Ουκρανία είναι μια χώρα καταστραμμένη. Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες. Εκατομμύρια πρόσφυγες. Έχει πτωχεύσει. Επιβιώνει με τη βοήθεια της Δύσης.

Σολτς και Μακρόν επιχείρησαν να διαφοροποιηθούν. Να συνομιλούν με τη Ρωσία. Για να λήξει όσο το δυνατόν συντομότερα ο πόλεμος. Για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Τελικά υπέκυψαν στις πιέσεις των Αμερικανών, των ΜΜΕ, του διαδικτύου, της κοινής γνώμης. Τους παρέσυρε το κύμα λαϊκισμού και αγανάκτησης που επέφεραν και δικαίως ο παράνομος πόλεμος και τα εγκλήματα των εισβολέων.

Η ΕΕ σύρθηκε πίσω από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Επέβαλλε βαρείς κυρώσεις στη Ρωσία. Επιδίωξε τον οικονομικό αποκλεισμό της χώρας.

Ο Μιτεράν στη Σύνοδο της G7 το 1988 στην Οττάβα είχε προειδοποιήσει «Μη ξεκινήσουμε αποκλεισμό της Ρωσίας, όπως έκανε ο Ναπολέων. Δεν πιάνει ποτέ…».

Ο Χοντορκόφσκι (εξόριστος Ρώσος μεγιστάνας, με πολυετή φυλάκιση και ορκισμένος εχθρός του Πούτιν) προειδοποιούσε: «οι κυρώσεις βλάπτουν την Ευρώπη περισσότερο… τι στην ευχή κάνετε!!!».

Τελικός στόχος των κυρώσεων ήταν να πιεστεί ο Πούτιν. Να σταματήσει τον πόλεμο. Παράλληλοι στόχοι. Να καταρρεύσει η οικονομία της Ρωσίας. Να γονατίσει η χώρα. Να ξεσηκωθούν λαός και στρατός. Να ανατραπεί ο Πούτιν.

Τι επιτεύχθηκε μήνες μετά;

Κλυδωνίστηκε η οικονομία της, είναι σε ύφεση, αλλά αντέχει. Δεν προκλήθηκε τραπεζικός πανικός. Δεν κατέρρευσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Δεν ξεσηκώθηκαν οι Ρώσοι. Δεν ανατράπηκε ο Τσάρος. Τον στηρίζει ο λαός. Λόγω αύξησης των τιμών πετρελαίου και αερίου αυξήθηκαν τα έσοδα της χώρας.

Και βεβαίως ο πόλεμος συνεχίζεται. Η Δύση τον ανατροφοδοτεί. Τον διεξάγει η ίδια διά αντιπροσώπου. Η Ουκρανία ανθίσταται. Αντεπιτίθεται. Δεν φαίνεται στο ορατό μέλλον η λήξη των εχθροπραξιών. Η έναρξη διαπραγματεύσεων. Η Ειρήνη.

Όμως η Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αν. Μπέρμποκ μίλησε για «πολεμική κόπωση» της Ευρώπης. Ο Επίτροπος Εξωτερικών και Ασφάλειας της Ε.Ε. Ζοζέ Μπορέλ δήλωσε πως Ευρωπαϊκές χώρες έχουν πλέον μειώσει σημαντικά τα στρατηγικά αποθέματά τους σε οπλικά συστήματα. Μεγάλες χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Πολωνία) έχουν μειώσει σημαντικά τη βοήθεια στην Ουκρανία.

Η Ευρώπη πυροβολεί πλέον τα πόδια της. Οι κυρώσεις ομολογουμένως δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Αντίθετα έπληξαν βαρύτατα την ίδια την Ε.Ε. Έπρεπε να βρεθούν άλλοι τρόποι (σημ. δασμοί ίσως, όπως πρότειναν ορισμένοι). Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος, όσο αγριεύει η αντιπαράθεση με τη Ρωσία, όσο πλησιάζει ο χειμώνας, οι συνέπειες θα γίνονται όλο και ποιο δυσβάσταχτες.

Ο πληθωρισμός ακόμη και στις ισχυρές χώρες (Γερμανία, Γαλλία) είναι υψηλότερος από εκείνο του Μεξικού. Η ύφεση βαθαίνει ολοένα και περισσότερο. Τα χρηματιστήρια της Ευρώπης βρίσκονται στο ναδίρ. Η οικονομία της κλυδωνίζεται.

Δεν τα λένε Κασάνδρες. Δεν τα λέει μόνο ο λαϊκιστής και «φιλοπουτινικός» Σαλβίνι. Αλλά και διαπρεπείς οικονομολόγοι. Διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Το διαπιστώνει ο Πωλ Κρούγκμαν. Τα λέει ο Ρουμπινί. Ο Κένεθ Ρόγκοβ. Ο Έλον Μάσκ. Το επιβεβαιώνει το ΔΝΤ. Το Νomura. H GOLDMAN SACHS. Οι ΝΥΤ. Ο GUARDIAN.

Όχι μόνο η Ε.Ε., αλλά και οι ΗΠΑ μπαίνουν σε ένα βαθύ, τρομακτικό σπιράλ ύφεσης. Αν παρασυρθεί σε ύφεση και η Κίνα θα επέλθει «η μητέρα των κραχ». Θα είναι χειρότερο και από το 1929.

Με κίνδυνο να διασαλευτεί η ειρήνη και η κοινωνική συνοχή. Να υπάρξουν εξεγέρσεις. Να φουντώσει ο λαϊκισμός.

Αν δεν προλάβουν να αναγνωρίσουν το λάθος η Ούρσουλα και ο Σάρλ Μισέλ. Θα τους το φωνάξουν από τα Ηλύσια η Λεπέν. Από την Αιώνια Πόλη ο Σαλβίνι και η Μελόνι. Από την πύλη του Βραδεμβούργου η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AFD). Ευτυχώς η εγγονή του Μουσολίνι δεν κατέρχεται στις εκλογές. Και στη Γερμανία δεν υπάρχουν κληρονόμοι του Αδόλφου. Υπάρχουν όμως νοσταλγοί. Που συνιστούν και πάλι σοβαρή απειλή. Μιλάνε «για καιρούς δοξασμένους και πάλι… μιλάνε για του έθνους ξανά την τιμή…».

Όπως συμβουλεύουν έγκυροι διπλωμάτες: «όταν μπαίνεις στο κλουβί με το λιοντάρι, τον ελέφαντα (εδώ τη ρωσική αρκούδα), πρέπει να έχεις εξασφαλίσει οδό διαφυγής».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αγνόησαν τα σημάδια. Τις προειδοποιήσεις. Την Ιστορία.

Και τώρα;

Όπως λένε οι Γάλλοι Πυροσβέστες, αν έχεις μια μικρή φωτιά, τη σβήνεις με ένα κουβά νερό. Αν λαμπαδιάσει το σύμπαν ρίχνεις νερό με όλα τα μέσα, εναέρια και επίγεια, στην εστία της, στην καρδιά της.

Οι ηγεσίες σήμερα σπεύδουν να δώσουν επιδόματα Με ημίμετρα και ασπιρίνες επιχειρούν να περιορίσουν τη ζημιά. Ελπίζουν πως θα αποτραπούν τα χειρότερα. Πως ο χειμώνας δεν θα είναι βαρύς. Πως ο κόσμος θα επιδείξει αυτοσυγκράτηση.

Αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων. Οφείλουν να δράσουν άμεσα. Δραστικά.

Να σταματήσουν αυτό τον καταστροφικό πόλεμο. Και τις εκατέρωθεν κυρώσεις. Να αρχίσουν άμεσα οι διαπραγματεύσεις. Η σύγκρουση δεν αφορά μόνο την Ουκρανία και τη Ρωσία. Πρόκειται για οικονομικό πόλεμο Ανατολής – Δύσης. Με κίνδυνο από ψυχρός να εξελιχθεί σε θερμό. Πρέπει να αποφευχθεί ο επικείμενος οικονομικός, αλλά και πολεμικός Αρμαγεδδών.

Να κτισθεί η νέα αρχιτεκτονική μιας πιο ειρηνικής, πιο ασφαλούς Ευρώπης.

Το όραμα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για αποφυγή χρήσης βίας, για Ειρήνη στη γηραιά ήπειρο και τον κόσμο παραμένει ζωντανό.

Το πλήρωσε βέβαια με την ανατροπή του, την απόρριψη από το λαό του. Η Ιστορία θα τον κρίνει. Θα καταγράψει τη συμβολή του. Το ότι επί των ημερών του υπήρξαν ραγδαίες εξελίξεις (σημ. που θα επέρχονταν ούτως ή άλλως) δίχως να ξεσπάσει 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Πως επιτεύχθηκε ειρήνη για δεκαετίες.

Ζητούμενο οι Ηγέτες που θα πρέπει να πηγαίνουν και κόντρα στο ρεύμα. Που αδιαφορούν για την υστεροφημία τους. Που ενδιαφέρονται για το καλό της Ανθρωπότητας. Για την Παγκόσμια Ειρήνη και Ασφάλεια.

Ευχή οι Λαοί να αποζητούν τέτοιους Ηγέτες.

Αισιοδοξία πως το Καλό θα νικήσει και πάλι.

Γιατί είναι νομοτέλεια.

Γιατί οι άνθρωποι μπορεί να παρασύρονται σε συγκρούσεις και πολέμους.

Αλλά δεν παύουν τελικά να αγωνίζονται για το πανανθρώπινο αγαθό της Ειρήνης.