Το Μεσοχώρι της ορεινής Δράμας, ένα μικρό χωριό του δήμου Παρανεστίου, κάθε χρόνο τέτοια εποχή μετατρέπεται σε ένα μεγάλο κέντρο οικολογικής και κοινωνικής αναγέννησης, καθώς δέχεται χιλιάδες Έλληνες και ξένους επισκέπτες που συμμετέχουν στην ετήσια Γιορτή Σπόρων του Πελίτι.
Ένα τέταρτο του αιώνα συμπληρώνει φέτος ο θεσμός που γεννήθηκε από το όραμα του Παναγιώτη Σαϊνατούδη, με σκοπό να διασώσει, να προστατεύσει και να διαδώσει τις παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων. Μια γιορτή που δεν αφορά μόνο τη γεωργία, αλλά έναν ολόκληρο εναλλακτικό τρόπο ζωής.
Η ετήσια Γιορτή Σπόρων του Πελίτι, που φέτος θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 26 Απριλίου και αναμένεται να συγκεντρώσει χιλιάδες επισκέπτες από πολλές περιοχές της Ελλάδας είναι κάτι παραπάνω από μια απλή γιορτή ανταλλαγής παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων. Είναι μια γιορτή πολιτισμού, αυτάρκειας και ελευθερίας. Σε έναν κόσμο όπου η γεωργική παραγωγή ελέγχεται ολοένα και περισσότερο από εταιρείες μέσω των υβριδίων και των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η ελεύθερη διακίνηση σπόρων αποτελεί μια μορφή ελευθερίας.
Οι σπόροι που διακινούνται στη Γιορτή του Πελίτι δεν αγοράζονται, ούτε πωλούνται. Ανταλλάσσονται χωρίς χρήματα, μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαιότητας και κοινοτικής προσφοράς. Ο κάθε παραγωγός προσφέρει ό,τι μπορεί: σπόρους, γνώση, εμπειρία, αγάπη για τη γη. Αυτή η αχρήματη οικονομία ενισχύει τον δεσμό ανάμεσα στους ανθρώπους και τον τόπο τους, βασίζεται στην εμπιστοσύνη και ενδυναμώνει τις τοπικές κοινότητες.
Η 25η Γιορτή Σπόρων περιλαμβάνει πολλές και ενδιαφέρουσες δράσεις, εργαστήρια, διαλέξεις, μουσική, χορό, χαριστικό παζάρι, έκθεση φωτογραφίας και λαογραφικού υλικού. Ειδικά για φέτος, οι διοργανωτές ετοίμασαν και ένα μεγάλο αφιέρωμα για τα τριάντα χρόνια από την ίδρυση της εναλλακτικής κοινότητας Πελίτι.
Ένα παγκόσμιο κίνημα με ρίζες στην Ελλάδα
Ήταν Δεκέμβριος του 1990 όταν ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης σε ηλικία μόλις 21 ετών οργάνωσε, μαζί με την Βεατρίκη Βίντερστάϊν, τον πρώτο μεγάλο κύκλο μαθημάτων οικολογικής γεωργίας στην Ελλάδα. Έναν χρόνο μετά που επαναλήφθηκε ο κύκλος μαθημάτων πρότεινε στους συμμετέχοντες την δημιουργία μιας ομάδας. Έτσι γεννήθηκε το Εργαστήρι Οικολογικής Πρακτικής, που συντόνισε τις δράσεις του ως το 1993. Τον Ιανουάριο του 1991 ξεκίνησε την πρώτη ομάδα στην Ελλάδα για τις τοπικές ποικιλίες σπόρων. Το 1995 ξεκίνησε το Πελίτι που συντονίζει έως σήμερα.
Οι δράσεις του Παναγιώτη Σαϊνατούδη έχουν επηρεάσει μέχρι σήμερα χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ανοίγοντας νέους δρόμους, ενώ δικαίως θεωρείται ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον χώρο διεθνώς. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι το 2013, η Γιορτή του Πελίτι χαρακτηρίστηκε από τους σποροφύλακες της Αυστραλίας (Seed Savers Network) ως η μεγαλύτερη γιορτή ανταλλαγής παραδοσιακών ποικιλιών στον κόσμο.
«Ξεκινήσαμε με ελάχιστες ποικιλίες και σήμερα έχουμε εκατοντάδες. Το Πελίτι δεν είναι μόνο σπόροι, είναι σχέσεις ανθρώπων. Είναι η ανάγκη να ξανασμίξουμε με τη Γη, να ξαναγίνουμε κοινότητα, να παράγουμε αυτό που χρειαζόμαστε, και να το προσφέρουμε ο ένας στον άλλο. Οι σπόροι που χαρίζονται είναι σπόροι που ανθίζουν. Οι σπόροι που φυλακίζονται, χάνονται και μαζί τους χάνεται ένα μεγάλο μέρος του πολιτισμού και των παραδόσεών μας», τονίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Σαϊνατούδης.
«Η Γιορτή του Πελίτι δεν είναι απλώς ένα γεγονός», συνεχίζει και εξηγεί: «Είναι ένα οικοσύστημα γνώσης και ελπίδας. Είναι ένας χώρος που ενώνει τοπικά με παγκόσμια κινήματα για την αγροτική κυριαρχία, τη βιωσιμότητα, τη βιοποικιλότητα και τα κοινά αγαθά. Κάθε σπόρος που ανταλλάσσεται είναι μια πράξη μέλλοντος. Προσκαλούμε όλους τους φίλους στη φετινή 25η διοργάνωση για να δώσουμε όλοι μαζί την υπόσχεση ότι δεν θα αφήσουμε τη φύση στα χέρια των αγορών, ούτε τη ζωή μας στα χέρια της παγκοσμιοποιημένης γεωργικής βιομηχανίας».
Κάθε επίσκεψη στη γη του Πελίτι, κάθε συμμετοχή στην ετήσια Γιορτή Σπόρων, που φέτος συμπληρώνει 25 ολόκληρα χρόνια, είναι μια μεγάλη εμπειρία για τον επισκέπτη. Μια εμπειρία που γίνεται μοναδική και πολύτιμη χάρη στη συμβολή των διοργανωτών, των δεκάδων εθελοντών και στο μοναδικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον του Παρανεστίου, που πραγματικά μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε όλες του τις αισθήσεις.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Βασίλης Λωλίδης
