ΑΡΘΡΟ
Του Γ.Κ. Χατζόπουλου
Τ. Λυκειάρχη
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020
- «…Όταν μια δημοκρατούμενη πόλη νιώσει τη δίψα της ελευθερίας και συμβεί κακοί οινοχόοι να της την προσφέρουν με περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει άκρατο κρασί, η πόλη αυτή αναπόφευκτα, θα μεθύσει με ολέθριες συνέπειες…» (Πλάτων, Πολιτεία, κεφ. 7, παρ. 8).
Την πρωτοβουλία για επίσκεψη στο ερημητήριο του σοφού τους δασκάλους πήρε τούτη τη φορά ο Δημοφάνης, αρκετά νέος στην ηλικία από τους άλλους. Ειδοποίησε τον Αναξιμένη, τον Γοργία και τον Καλλίστρατο.
Αποφάσισαν ομόφωνα να συζητήσουν αυτή τη φορά το θέμα του ηγέτη, πολιτικού κυρίως, εξετάζοντάς το από κάθε δυνατή άποψη, αφού το ήθος και η συμπεριφορά, αλλά και οι αρετές ενός ηγέτη παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή των πολιτών, τους οποίους με τη θέλησή τους αναλαμβάνουν να διοικήσουν.
Χαρούμενος, όπως πάντα, ο μεγάλος δάσκαλός τους, τους υποδέχθηκε στο λιτό του ερημητήριο. Είχε καιρό να τους δει και δικαιολογημένα άφησε να εκδηλωθούν τόσο φανερά τα συναισθήματά του.
Το λόγο έλαβε ο Γοργίας παρακαλώντας το σοφό δάσκαλό τους να αναλώσουν τούτη τη φορά την ενδιαφέρουσα πάντοτε συνομιλία τους μαζί του για τις αρετές του ηγέτη.
-Λατρευτέ μας δάσκαλε, ποιες κατά την άποψή σας πρέπει να είναι οι αρετές ενός ηγέτη, που εκούσια αναλαμβάνει να διοικήσει έναν λαό;
-Ορθά το θέτεις αρχικά το θέμα, λαμπρέ μου φίλε Γοργία.
Οφείλω κατ’ αρχάς να επισημάνω πως όσοι διεκδικούν να αναλάβουν την εξουσία με τη θέλησή τους, δεν είναι όλοι ούτε οι κατάλληλοι μα ούτε και οι ικανοί. Η άσκηση της εξουσίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γι’ αυτό και ο ηγέτης πρέπει να κοσμείται κυρίως από τις ακόλουθες αρετές: Πρέπει πρώτα να αισθάνεται πηγαία αγάπη και ειλικρινή για το λαό. Να πιστεύει πραγματικά στις αρχές της γνήσιας δημοκρατίας και να στέκει μακριά από τον λαϊκισμό. Να είναι ειλικρινής σ’ ό,τι λέει και πράττει. Να μη λαμβάνει εν θερμώ αποφάσεις αλλά ύστερα από συνετή και ώριμη μελέτη του προβλήματος, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει. Εδώ η απόφασή του δεν πρέπει να είναι μόνο δική του. Πρέπει προηγουμένως να ακούσει με μεγάλη προσοχή τις απόψεις των ειδημόνων συμβούλων του, τους οποίους έχει χρέος να επιλέξει προτού να προβεί στη διεκδίκηση της εξουσίας.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι πρέπει πάντοτε να έχει το νου του, ώστε να περνάει από αυστηρή κρησάρα τις απόψεις τους. Δεν είναι λίγες οι φορές, που σύμβουλοι του ηγέτη τον οδήγησαν σε εσφαλμένες αποφάσεις είτε από βιασύνη, είτε από μη επαρκή γνώση είτε και από προσωπική σκοπιμότητα. Συμβαίνει ενίοτε και αυτό. Συνεπώς η ευθύνη της ορθής επιλογής τους αποτελεί μια από τις βασικές αρετές του.
-Αυτές μόνο πρέπει να είναι οι αρετές; ρώτησε με τη σειρά του ο Αναξιμένης.
-Θα συνεχίσω με τις αρετές του ηγέτη, που πρέπει να τον κοσμούν; Μετριοφροσύνη, έλλειψη αλαζονείας, σύνεση, έλλειψη βιασύνης, συνέπεια, σεμνότητα, διαλλακτικότητα, ψυχραιμία, ανταγωνιστικότητα, σεβασμό προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σεβασμό προς τον ιδρώτα και το αίμα του λαού, ευθυκρισία στη χρηση του δημοσίου χρήματος.
(συνεχίζεται…)
