Στην ομιλία της στη Βουλή, την Πέμπτη 1 Απριλίου 2021, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια του του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με θέμα «Αναγκαίες ρυθμίσεις για την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τον αναθεωρημένο, με ισχύ από 1ης.1.2021, Κώδικα Αντιντόπινγκ του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντιντόπινγκ», η Τομεάρχης Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής και Βουλευτής Ν. Δράμας κ. Χαρά Κεφαλίδου ανέφερε τα εξής:
Καλό μήνα κύριε Υπουργέ, κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι,
Θέλω και εγώ με τη σειρά μου να συγχαρώ τη Σοφία Σακοράφα για την εκλογή της και να της ευχηθούμε καλή θητεία στο έργο της. Είναι ένα αντικείμενο που το ξέρει πολύ καλά και το αγαπάει πολύ.
Συζητάμε για την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τον αναθεωρημένο, με ισχύ από 1ης.1.2021, Κώδικα Αντιντόπινγκ του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντιντόπινγκ της WADA.
Η αλματώδης και συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας, με ρυθμούς που το δίκαιο και οι κοινωνικές επιστήμες δεν μπορούν να παρακολουθήσουν, καθιστούν τις σύγχρονες κοινωνίες ανήμπορες, ουραγούς των τεχνολογικών επιτευγμάτων.
Ασθμαίνοντας, οι κοινωνίες, προσπαθούν με κανόνες και απαγορεύσεις να ρυθμίσουν και να οριοθετήσουν την διαρκή εισβολή στη ζωή μας όλο και πιο εξελιγμένων επιτευγμάτων.
Σε έναν κόσμο που ο αθλητισμός αποτελεί χρήσιμο εργαλείο ισχύος και εξουσίας από κράτη και κυβερνήσεις, η εμπορευματοποίηση είναι συνεπακόλουθη και φυσικά τροφοδοτείται από τα ίδια τα κράτη.
Γίνεται έτσι ένας φαύλος κύκλος ανταλλαγής εξυπηρετήσεων.
Το πάθος για δόξα του αθλητή εξυπηρετείται από την υπόσχεση ενός νέου επιτεύγματος της επιστήμης.
Με τη σειρά τους οι αθλητές θα χρηματοδοτήσουν τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και την άνθησή τους από την ίδια την κεντρική εξουσία κάθε κράτους που έτσι αποκτά (ή νομίζει πως αποκτά) περισσότερη δύναμη επιρροής.
Σε ένα τέτοιο παγκόσμιο περιβάλλον μοιάζει μάταιο και ανεδαφικό να εξαντλούμαστε σε έναν δημόσιο διάλογο που αναλύει και επικαλείται τις αξίες του «Ευ Αγωνίζεσθαι».
Στο τέλος της κάθε συζήτησης:
-τα κράτη θα συνεχίσουν να επιδιώκουν τη δόξα ως δύναμη επιρροής και ισχύος,
-οι βιομηχανίες του αθλητισμού θα αρπάζουν κάθε ευκαιρία εύκολου πλουτισμού,
-τα άτομα θα πασχίζουν για μια θέση στο βάθρο, εισιτήριο μιας «καλύτερης» ζωής:
-έστω και με απαγορευμένες ουσίες με κίνδυνο της υγείας τους (συνήθως υποβαθμιζόμενο από προπονητές, αθλητικά σωματεία, συλλόγους κ.λ.π.),
-έστω και με γονιδιακή θεραπεία ή γονιδιακή μεταφορά ή με εξωσκελετικά προϊόντα.
Εκεί και ίσως πιο μπροστά από εκεί, στη δημιουργία των νέων υπεραθλητών, βρισκόμαστε σήμερα.
Τα ισχύοντα κριτήρια που καθορίζουν την απαγόρευση μιας τεχνολογίας ντόπινγκ (ουσιών ή μεθόδων), σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Κώδικα Αντι-Ντόπινγκ είναι:
-Η βελτίωση της αθλητικής επίδοσης.
-Η δημιουργία προβλημάτων υγείας στον αθλητή.
-Η σύγκρουση με το πνεύμα του «ευ αγωνίζεσθαι».
Στην περίπτωση που πληρούνται 2 από τα 3 κριτήρια τότε η τεχνολογία αυτή χαρακτηρίζεται ως απαγορευμένη.
Κι ενώ το ντόπινγκ με χρήση ουσιών ελέγχεται συστηματικά και αναθεωρείται σε συχνή βάση από τους αρμόδιους διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς, (παραμένοντας όμως πολλά βήματα πίσω από την τεχνολογία αιχμής), άλλες μέθοδοι αρχίζουν και αποτελούν νέα και δύσκολα ζητήματα για τις Αρχές Αντι-ντόπινγκ. Όπως για παράδειγμα η εφαρμογή γενετικών τεχνολογιών στους αθλητές, (π.χ. γονιδιακή μεταφορά).
Η βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων χρησιμοποιώντας γενετικές τεχνολογίες αποτελεί σχετικά πρόσφατο ζήτημα που καλούνται να εξετάσουν οι αρμόδιες Αρχές Αντι-ντόπινγκ. Αντιμετωπίζουν δε τις γενετικές παρεμβάσεις ως μια μορφή ντόπινγκ:
-με πολλές δυσκολίες στην ερμηνεία τους και
-με δυσδιάκριτα τα όρια του αν αποτελούν θεραπευτική μέθοδο για ιατρικούς λόγους και όχι τελικά κατάχρηση για τη βελτίωση αθλητικών επιδόσεων.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να παραδεχτούμε, ότι η διεθνής προσέγγιση του ζητήματος με επιμονή σε ελεγκτικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς, όλο και περισσότερο εξελιγμένους και ενημερωμένους, μπορεί να φανεί χρήσιμη.
Γιατί περιορίζει την ανεξέλεγκτη διάχυση του ντόπινγκ παντού, (από το αθλητικό σωματείο της γειτονιάς μας, ή το διπλανό γυμναστήριο), όμως θα είναι πάντοτε (στην καλύτερη περίπτωση) αρκετά βήματα πίσω από την τεχνολογία που φαίνεται ότι καλπάζει.
Κάθε ημέρα εφευρίσκει νέους τρόπους λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνους για την υγεία των αθλητών, αδιαφορώντας για την όποια ηθική διάσταση του «ευ αγωνίζεσθαι» και της κατάφωρης παραβίασης της αρχής της ισότητας και των ίσων όρων συμμετοχής σε αγώνες.
Συνεπώς πολύ καλή η σημερινή συζήτηση για την εναρμόνιση της νομοθεσίας μας, με τον αναθεωρημένο Κώδικα Αντιντόπινγκ της WADA αλλά ασήμαντη, (όπως και των άλλων κρατών), από τη σκοπιά της αποτελεσματικής αντιμετώπισης ενός παγκόσμιου φαινομένου που συνεχίζει να μολύνει τον αθλητισμό, τους αθλητές και τελικά τις σύγχρονες κοινωνίες.
Ίσως, μοναδική αποτελεσματική τομή στο φαινόμενο, θα αποτελούσε η μετατόπιση του κέντρου βάρους από την καταστολή και την απαγόρευση (όπου πάντα θα είμαστε πίσω) στη συντονισμένη διεθνή δράση για αλλαγή κουλτούρας και προτύπων.
Εδώ η Εκπαίδευση πιστεύω ότι διαδραματίζει τον σπουδαιότερο ρόλο.
Δεν είμαι τόσο ρομαντική ώστε να πιστεύω ότι θα κινηθούν γρήγορα οι διαδικασίες. Τα αποτελέσματα θα αργήσουν. Δεν θα έρθουν την επόμενη ημέρα. Αυτός όμως δεν είναι λόγος για να μην μπούμε από σήμερα στη διαδικασία να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ένα υγιέστερο αύριο στον αθλητισμό που θα επιστρέψει επιτέλους στις αρχές του.
Κομβικό ρόλο για την υλοποίηση ενός τέτοιου μεγαλόπνοου σχεδίου αλλαγής και ελέγχου της βιομηχανίας του ντόπινγκ, διαδραματίζει η επιστημονική κοινότητα και οι άμεσα εμπλεκόμενοι αθλητίατροι, προπονητές, αθλητικά σωματεία καθώς είναι αυτοί που στον βωμό μιας επιτυχίας (ενδεχομένως τεράστιας, συχνά αξίας πολλών εκατομμυρίων) προτρέπουν αθλητές:
-να βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και εξυπακούεται
-να διαλύσουν την βασική προϋπόθεση του αθλητισμού.
Η Ελλάδα, αξιοποιώντας το ειδικό βάρος του πολιτισμού της και το ιστορικό της παρελθόν, ως η μήτρα του παγκόσμιου αθλητισμού και του αθλητικού πνεύματος, θα μπορούσε να είναι πρωτοπόρος, παρακινώντας την παγκόσμια κοινότητα σε μια διαδικασία αλλαγής μοντέλου στην αθλητική βιομηχανία.
Μέχρι τότε, η σημασία του αυστηρού ελέγχου απαγορευμένων ουσιών και προϊόντων από τις αρμόδιες αρχές και παράλληλα η επιμονή στην διάχυση πλήρους και ακριβούς πληροφόρησης των αθλητών για βλαπτικές ενδεχόμενες παρενέργειες του ντόπινγκ είναι σημαντικές για τον περιορισμό του φαινομένου.
Σε αυτό το περιορισμένης αποτελεσματικότητας πλαίσιο, ο νέος κώδικας WANDA περιέχει μια περισσότερο εξελιγμένη προσέγγιση στο φαινόμενο του ντόπινγκ:
-θέτοντας στο επίκεντρο την προστασία των δικαιωμάτων των αθλητών,
-ενθαρρύνοντας την καταγγελία περιστατικών ντόπινγκ,
-καθορίζοντας ως ευθείες παραβάσεις που επισύρουν κυρώσεις, τόσο τις πράξεις εκφοβισμού όσο και απειλών, που έχουν ως στόχο να ανακόψουν καταγγελίες για το ντόπινγκ.
Παρόλα αυτά, οι προβλέψεις του Κώδικα WANDA, με θλίψη πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι εντελώς ανίκανες να οδηγήσουν στην εξάλειψη του φαινομένου.
Κυρίες και κύριοι,
Και τελειώνω με αυτό,
Η ριζική λύση (όσο αυστηρό πλαίσιο και να φτιάξουμε) δεν βρίσκεται στην καταστολή και την απαγόρευση.
Η λύση βρίσκεται στον μακρύ δρόμο της Εκπαίδευσης που ξεκινά μέσα από το σχολείο, τον μικρό σύλλογο, το αθλητικό σωματείο, για να φτάσει στην κορυφή της πυραμίδας και να την αναγκάσει να αλλάξει.
Μέχρι να γίνει αυτό, θα ξαναέρθουμε, θα ξαναψηφίσουμε έναν εμπλουτισμένο κάθε φορά κώδικα, που μοιρολατρικά θα έπεται των καταστάσεων και θα παραμένει κατώτερος των περιστάσεων και των αναγκών της κοινωνίας.
Ευχαριστώ.
