Από την πρώτη πτήση της πάλαι ποτέ Ολυμπιακής Αεροπορίας μέχρι την τελευταία (Μέρος Α’)

ΑΡΘΡΟ

Του Captain Νικόλαου Κ. Μεταξά

ATPL

AIRLINE PILOT

B737NG AIRBUS 320

ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ: 40 XPONIA ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ TOY ΚΟΣΜΟΥ

Στις 6 Απριλίου του 1957 οι Ολυμπιακές Αερογραμμές – Olympic Airways, (μετέπειτα Ολυμπιακή Αεροπορία και πλέον Olympic Air) με τον Αριστοτέλη Ωνάση στο τιμόνι της νέας εταιρείας, πραγματοποίησαν την πρώτη τους πτήση.

Σε αυτό και στα επόμενα φύλλα της εφημερίδας αναδημοσιεύουμε ένα εκτενές ιστορικό αφιέρωμα του Δημήτρη Θ. Στεργίου για τα 40 χρόνια (τότε) της εταιρείας των πέντε Ηπείρων.

Κάθε αναφορά στον εθνικό μας αερομεταφορέα είναι μια συναισθηματικά δύσκολη υπόθεση. H Ολυμπιακή από την ημέρα της ίδρυσής της πετά με τη γαλανόλευκη και τις αποχρώσεις της επάνω στα αεροσκάφη της και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί ένα ελληνικό επίτευγμα και ένα μεγάλο κομμάτι της αεροπορικής δραστηριότητας σε αυτή τη χώρα. Υπάρχει όμως και το «αλλά…». H μεταμόρφωσή της, ιδίως τα 15 τελευταία χρόνια, σε κομματικό τσιφλίκι της εκάστοτε κυβέρνησης και η αναγωγή της σε μία επιχείρηση με καθαρά δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία μάς απογοητεύει βαθύτατα και μας στερεί κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο σε ό,τι αφορά τα αεροπορικά πράγματα της χώρας μας. Ας δούμε όμως τι συνέβη στα 40 αυτά χρόνια…

Είναι καλοκαίρι του 1956. H Ελλάδα μετά τα πρώτα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της πολυετούς σύρραξης, συμπεριλαμβανομένου και του εμφυλίου, και να σταθεί στα πόδια της. Οι καταστάσεις εξακολουθούν να είναι δύσκολες παρά τη φανερή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα, σε σύγκριση βέβαια με τα χρόνια του δεύτερου μισού της δεκαετίας του ’40. H μοναδική ελληνική αεροπορική εταιρία «ΕΘΝΙΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ-Τ.Α.Ε.» δεν ξεφεύγει από τη γενικά επικρατούσα κατάσταση. Έχοντας «συγκροτηθεί» πέντε χρόνια πριν (1951), με τη συγχώνευση των T.A.E., ΕΛΛ.Α.Σ. και A.M.E., η εταιρία βρίσκεται υπό εκκαθάριση. Μέσα στο 1955 βγαίνει σε πλειστηριασμό με πρώτη προσφορά το ποσό των 60 εκατομμυρίων δραχμών και κατακυρώνεται στο Ελληνικό Δημόσιο λόγω του ότι δεν υπάρχουν άλλοι ενδιαφερόμενοι! O καιρός περνά και η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Οι εργαζόμενοι είναι επί μήνες απλήρωτοι, τα ανταλλακτικά για τη συντήρηση και κατ’ επέκταση τη διατήρηση των αεροσκαφών σε πτητική κατάσταση είναι σχεδόν ανύπαρκτα και η κρατική φορολογική πολιτική απέναντι στην εταιρία κάθε άλλο παρά προνομιακή και βοηθητική είναι. Το Ελληνικό Δημόσιο συνέχισε, μη έχοντας και άλλη επιλογή, τις προσπάθειες πώλησης της εταιρίας και έτσι προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για την παραχώρηση του προνομίου αποκλειστικής εκμετάλλευσης των αερομεταφορών της χώρας μας, προκειμένου να προσφέρει ένα όσο το δυνατόν πιο «δελαστικό» πακέτο στους υποψήφιους αγοραστές… Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν τελικά με την υπογραφή συμβάσεως μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Αριστοτέλη Ωνάση, για την ανάληψη της αποκλειστικής εκμετάλλευσης των ελληνικών αεροπορικών συγκοινωνιών. H συμφωνία υπογράφεται στις 30 Ιουλίου του 1956 με το υπ’ αριθμόν 3560, ΦΕΚ Α 222 νομοθετικό διάταγμα και η πολιτική αεροπορία στην Ελλάδα στα χρόνια που θα ακολουθήσουν αποκτά μία υγιή ανάπτυξη αντίστοιχη με αυτήν άλλων ευρωπαϊκών κρατών.

Μια λαμπρή εξέλιξη

H 6η Απριλίου του 1957 είναι η μεγάλη ημέρα για τη νέα εταιρία που έχει ονομαστεί «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ». Την ημέρα εκείνη υπογράφονται τα πρακτικά πωλήσεως και παραλαβής της «ΕΘΝΙΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ-Τ.Α.Ε.». Ας δούμε όμως τι αναφέρεται σε μικρό άρθρο της τελευταίας σελίδας της εφημερίδας «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»: «Ο υπουργός Οικονομικών κ. X. Θηβαίος και ο υφυπουργός Συγκοινωνιών κ. Χρ. Καραπιπέρης υπέγραψαν χθες τα δύο επίσημα πρακτικά εκ μέρους του δημοσίου διά την παραλαβή αφ’ ενός από την εκκαθαριστική επιτροπήν των περιουσιακών στοιχείων της T.A.E. και την πώληση αφετέρου τούτων εις την νέαν εταιρία του κ. A. Ωνάση, η οποία φέρει τον τίτλο “Ολυμπιακή Αεροπορία”. Εκ μέρους της εκκαθαριστικής επιτροπής υπέγραψε το πρακτικό παραλαβής ο πρόεδρος αυτής κ. Βογιατζής, το δε πρακτικό πωλήσεως εις την νέαν αεροπορική εταιρία ο αντιπρόεδρος του Δ.Σ. αυτής κ. Πατρονικόλας. Κατά την υπογραφήν παρίστατο και ο εφοπλιστής κ. Γερ. Κονιαλίδης, ως γενικός αντιπρόσωπος του κ. Ωνάση. Συμφώνως προς το πρακτικό, το δημόσιον κατέβαλαν 98 εκατ. δρχ εις την T.A.E. διά την καθορισθείσα υπό του προέδρου πρωτοδικών αξίαν των περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας, πλην των εις το εξωτερίκον ευρισκομένων, τα οποία είναι ασήμαντα. Το ποσόν τούτο έχει κατατεθεί από προχθές εις το Ταμείον Παρακαταθηκών και Δανείων. Εξ άλλου η “Ολυμπιακή Αεροπορία” έχει αναλάβει διά της υπογραφείσης ήδη συμβάσεως μεταξύ κράτους και A. Ωνάση την αγορά των περιουσιακών στοιχείων της παλαιάς εταιρίας αντί 2.826.000 δολαρίων, τα οποία θα πληρωθούν εις 12 ετησίας δόσεις, της πρώτης καταβληθησομένης ένα έτος μετά την ανάληψη της εκμεταλλεύσεως των συγκοινωνιών υπό της νέας εταιρίας. Κατόπιν της ανωτέρω τυπικής υπογραφής παραδόσεως όλων των περιουσιακών στοιχείων της παλαιάς εταιρίας εις την νέαν, άρχεται από σήμερον η πλήρης εκμετάλλευσης των ελληνικών αεροπορικών συγκοινωνιών υπό της “Ολυμπιακής Αεροπορίας” του κ. Ωνάση. Εγνωρίσθη ότι τα επίσημα εγκαίνια της ενάρξεως των εργασιών της νέας εταιρίας θα γίνουν παρουσία του κ. Ωνάση κατά τα μέσα του προσεχούς Μαΐου, οπότε υπολογίζεται ότι θα έχει παραδοθεί το νέον αεροπορικό υλικό, το οποίον θα περιλαμβάνει αεροσκάφη τελειότατου τύπου. Ανακοινώσε επισήμως ότι καθήκοντα γενικού διευθυντού εις την νέα εταιρία του κ. Ωνάση «Ολυμπιακή Αεροπορία» ανέλαβε προσωρινώς ο κ. Σπ. Δαμασκηνός και τεχνικού διευθυντού ο κ. K. Ντάνης».

Έτσι λοιπόν αρχίζει η ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Βέβαια τα δρομολόγια άρχισαν τον ίδιο κιόλας μήνα χωρίς τα «τελειότατου τύπου» αεροσκάφη που ανέφερε η «Καθημερινή». Το πρώτο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη εκτελείται από ένα DC-3 με κυβερνήτη τον Παύλο Ιωαννίδη. Το προσωπικό της εταιρίας αποτελούν φυσικά οι 865 συνολικά εργαζόμενοι της «ΕΘΝΙΚΑΙ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ-Τ.Α.Ε.», ενώ τον στόλο της τα 14 DC-3 και το μοναδικό DC-4 της τελευταίας. H υπόσχεση όμως του πρώτου διαφημιστικού της O.A. (στο οποίο απεικονιζόταν και το αρχικό της σήμα) για τη μετάβαση των επιβατών στο εξωτερικό με αεροσκάφη τύπου DC-6B τηρήθηκε… Στις 2 του επόμενου μόλις Μαΐου η Ολυμπιακή ενοικιάζει τρία DC-6B από τη γαλλική U.A.T. αναμένοντας τα δικά της αεροσκάφη του ίδιου τύπου που θα παραλαμβάνονταν κάτι περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα. Τα DC-6B της U.A.T. αρχίζουν αμέσως τις πτήσεις εκτελώντας δρομολόγια της γραμμής Αθήνα-Ρώμη-Παρίσι-Λονδίνο, ενώ το ένα και μοναδικό DC-4 (SX-DAC) δεν ξαναπέταξε σε προορισμούς του εξωτερικού. Οι δραστηριότητες της εταιρίας επεκτείνονται περαιτέρω με την έναρξη πτήσεων προς Βυρηττό και Κωνσταντινούπολη με DC-6B. Την εκπαίδευση των πληρωμάτων θαλάμου διακυβέρνησης για τα DC-6B ανέλαβε, στα πλαίσια της συμφωνίας ενοικίασης, η U.A.T. στις εγκαταστάσεις της στο αεροδρόμιο του Le Bourget στο Παρίσι.

Ήταν η πρώτη και η τελευταία (;) φορά που χειριστές και μηχανικοί της O.A. θα περνούσαν σχολείο διεξαγόμενο στη Γαλλική γλώσσα !

Πριν από το τέλος του χρόνου η εταιρία εξυπηρετεί 12 πόλεις στην Ελλάδα και εννέα στο εξωτερικό και η δύναμη του προσωπικού της αυξάνεται κατά 66 άτομα. Τον Ιούνιο του 1958 η εταιρία θα αγοράσει ένα DC-4 (SX-DAG) από την KLM, ενώ ένα μήνα αργότερα θα παραληφθεί το πρώτο DC-6B που θα πάρει στοιχεία νηολογίου SX-DAD. Τα δύο άλλα αεροσκάφη του ίδιου τύπου θα παραληφθούν τον Αύγουστο και θα πάρουν νηολόγια SX-DAE και SX-DAF, οπότε τα αεροσκάφη της U.A.T. επιστράφηκαν. Νέες γραμμές ανοίγουν εξυπηρετώντας τη Λευκωσία, το Κάιρο, το Τελ Αβίβ, τη Ζυρίχη και τη Φρανκφούρτη και δημιουργείται το πρώτο γραφείο πώλησης εισιτηρίων στη Βόρεια Αμερική και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη.

(συνεχίζεται…)