Αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη αυξάνουν τον κίνδυνο κατάθλιψης στις γυναίκες

Θα μπορούσε ένα αναψυκτικό ή επεξεργασμένα τρόφιμα με τεχνητά γλυκαντικά να προκαλέσει κατάθλιψη;

Οι ερευνητές τείνουν να απαντήσουν καταφατικά, μετά από πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, η οποία ενισχύει τα συνεχώς αυξανόμενα δεδομένα που συνδέουν τη διατροφή όχι μόνο με τη σωματική μας υγεία, αλλά και με την ψυχική, καθώς προδιαθέτει και για κατάθλιψη.

Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συνδεθεί με την πρόκληση ασθενειών, όμως τα δεδομένα για τη σύνδεσή τους με την κατάθλιψη είναι ελάχιστα. Μελέτες έχουν υποστεί περιορισμούς εξαιτίας βραχυπρόθεσμων διατροφικών δεδομένων, ενώ δεν είναι γνωστά τα συστατικά των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων που θα μπορούσαν να σχετιστούν με την κατάθλιψη.

Η σχετική μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που δημοσιεύθηκε στο JAMA, διερεύνησε την σύνδεση της διατροφής με υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (δηλαδή, είδη ενεργειακά πυκνά, εύγευστα και έτοιμα προς κατανάλωση) με την κατάθλιψη και όχι μόνο διαπίστωσε τη σύνδεση, αλλά επιβεβαίωσε και ότι ο κίνδυνος κατάθλιψης μειώνεται ανάλογα με τη μείωση των μερίδων επεξεργασμένων τροφίμων.

Όσο λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα βάζουμε στη ζωή μας, τόσο λιγότερο κινδυνεύουμε από κατάθλιψη

Κατηγορίες τροφίμων

Για την πραγματοποίηση της μελέτης, οι επιστήμονες ομαδοποίησαν τα τρόφιμα ανάλογα με το βαθμό επεξεργασίας τους και ταξινόμησαν τα συστατικά τους όπως δημητριακά, γλυκά σνακ, έτοιμα προς κατανάλωση γεύματα, λίπη και σάλτσες, υπερεπεξεργασμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλμυρά σνακ, επεξεργασμένο κρέας, ποτά και τεχνητά γλυκαντικά.

Τι είδους κατάθλιψη

Για την κατάθλιψη χρησιμοποιήθηκαν δύο ορισμοί:

• ο αυστηρός ορισμός που απαιτεί κατάθλιψη με διάγνωση κλινικού ιατρού και τακτική χρήση αντικαταθλιπτικών που δηλώνεται από τον ασθενή και
• ο ευρύτερος ορισμός που απαιτεί κλινική διάγνωση ή και χρήση αντικαταθλιπτικών.

Οι ερευνητές προχώρησαν σε προοπτική μελέτη στο πλαίσιο της «Μελέτης για την υγεία των νοσηλευτών ΙΙ» που διενεργήθηκε από το 2003 ως το 2017, με τη συμμετοχή γυναικών μέσης ηλικίας χωρίς κατάθλιψη στο ξεκίνημα της έρευνας.

Χαρακτηριστικά της μελέτης

Συνολικά μετείχαν 31.712 γυναίκες, ηλικίας 42 έως 62 ετών κατά την έναρξη. Οι συμμετέχουσες με μεγάλη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων είχαν μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος, κάπνιζαν περισσότερο και αυξημένη συννοσηρότητα λόγω διαβήτη, υπέρτασης και δυσλιπιδαιμίας, ενώ δεν ασκούνταν τακτικά. Η ανάλυση διερεύνησε τη σύνδεση της χρήσης υπερεπεξεργασμένων τροφών με την κατάθλιψη, ανά τετραετία.

Εντοπίστηκαν 2.122 περιστατικά κατάθλιψης με τον αυστηρό ορισμό και 4.840 περιστατικά με τον ευρύτερο ορισμό.

Ο κίνδυνος

Σε σύγκριση με εκείνες που είχαν τη χαμηλότερη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, οι συμμετέχουσες με την υψηλότερη κατανάλωση, είχαν από 35-49% μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν κατάθλιψη.

Τα τεχνητά γλυκαντικά, ιδίως στα αναψυκτικά, ανεβάζουν τον κίνδυνο κατάθλιψης

Διερευνώντας τα συστατικά των τροφίμων αυτών, ο κίνδυνος κατάθλιψης συνδέθηκε μόνο με τα τεχνητά γλυκαντικά ή αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά, σε ποσοστό 26% και 37%, αντίστοιχα.

Η έρευνα επιχείρησε να εντοπίσει τον κίνδυνο βάσει της ποσότητας κατανάλωσης των τεχνητών γλυκαντικών και διαπιστώθηκε ότι όσες μείωσαν την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων κατά 3 και πλέον μερίδες την ημέρα, μείωσαν κατά 26% τον κίνδυνο να πάθουν κατάθλιψη με τον αυστηρό ορισμό της νόσου σε σύγκριση με τις συμμετέχουσες που διατηρούσαν σταθερή την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων στη διάρκεια της τετραετίας.

Προβληματισμοί

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι ο μηχανισμός που συνδέει τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με την κατάθλιψη είναι άγνωστος, όμως πρόσφατα πειραματικά δεδομένα έχουν αναφέρει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά προκαλούν πουρινεργική μετάδοση στον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να εμπλέκεται στην αιτιοπαθογένεση της κατάθλιψης.