«Εκλογικό δικαίωμα ατόμων υπό δικαστική συμπαράσταση
Με πρωτοβουλία του Βουλευτή Δράμας και Κοινοβουλευτικού Εκπρόσωπου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Θ. Ξανθόπουλου κατατέθηκε Ερώτηση προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, σχετικά με την ανάγκη να μεταρρυθμιστεί ο θεσμός της δικαστικής συμπαράστασης και να αναγνωρισθεί το εκλογικό δικαίωμα των υπό δικαστική συμπαράσταση ατόμων.
Όπως επισημαίνεται στην Ερώτηση που συνυπογράφεται από 22 Βουλευτές, αν και το άρθρο 1676 ΑΚ δίνει δυνατότητα εξατομικευμένης επιλογής, ανάλογα με την κατάσταση του προσώπου, τα Δικαστήρια εκδίδουν σχεδόν αποκλειστικά (ποσοστό άνω του 90%) αποφάσεις πλήρους στερητικής δικαστικής συμπαράστασης, η οποία ισοδυναμεί με «αστικό θάνατο», υπό την έννοια ότι το πρόσωπο υποκαθίσταται και θεωρείται εντελώς «ανίκανο» να προβεί το ίδιο σε δικαιοπραξίες. Αυτό οδηγεί στην προσβολή των δικαιωμάτων του, σε διακριτική μεταχείριση και στιγματισμό, ενώ δεν συμβιβάζεται με τις παραδοχές της σύγχρονης ψυχιατρικής. Επιπλέον δεν υφίσταται καμιά πρόβλεψη αυτεπάγγελτης επανεξέτασης της κατάστασης του προσώπου και της αναγκαιότητας για συνέχιση, τροποποίηση ή άρση της δικαστικής συμπαράστασης. Ακολούθως επέρχεται αυτόματα στέρηση του εκλογικού δικαιώματος χωρίς δηλ. να μεσολαβεί κάποια ειδικότερη διαδικασία αξιολόγησης της ικανότητας του ατόμου ούτε να ακολουθεί κάποια νεότερη δικαστική απόφαση.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάποιες χώρες δεν αφαιρούν το δικαίωμα του εκλέγειν ενώ σε πολλές ακόμα χώρες το πρόσωπο που έχει τεθεί σε καθεστώς κηδεμονίας/δικαστικής συμπαράστασης για να στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν πρέπει να υπάρξει ξεχωριστή δικαστική απόφαση. Σε κάποιες χώρες μάλιστα (π.χ. Γερμανία) η θέση του προσώπου σε επιτροπεία δεν συνεπάγεται καν στέρηση της δικαιοπρακτικής του ικανότητας, Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μεγάλη κινητικότητα στις νομοθεσίες των ευρωπαϊκών χωρών για την άρση της αυτόματης αφαίρεσης του εκλογικού δικαιώματος, την ύπαρξη ατομικής αξιολόγησης και την παροχή εγγυήσεων στο πρόσωπο μέσω ξεχωριστής δικαστικής απόφασης.
Η αυτόματη στέρηση του εκλογικού δικαιώματος των προσώπων αυτών δεν είναι συμβατή με την ΕΣΔΑ και τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ, η οποία ορίζει ρητά ότι τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) πρέπει να απολαμβάνουν την ικανότητα για δικαιοπραξία σε ίση βάση με τους άλλους, σε όλες τις δραστηριότητες της ζωής τους και ότι από μόνη της η αναπηρία δεν δικαιολογεί τη στέρηση της ικανότητας τους να λαμβάνουν αποφάσεις ή να συμμετέχουν στη λήψη συλλογικών αποφάσεων, αναφέρουν οι Βουλευτές.
Κατόπιν τούτων ερωτώνται οι Υπουργοί, πόσα άτομα έχουν στερηθεί το εκλογικό τους δικαίωμα επειδή τέθηκαν σε καθεστώς πλήρους δικαστικής συμπαράστασης και αν προτίθεται η κυβέρνηση να προχωρήσει στην αναθεώρηση του καθεστώτος δικαστικής συμπαράσταση, όπως έχει εξαγγείλει επανειλημμένα, σχηματίζοντας και ειδική ομάδα εργασίας.
