ΑΡΘΡΟ
του Παναγιώτη Χατζηγεωργίου
Δικηγόρου Δράμας
Ο Πρώσος στρατηγός Κάρλ φον Κλαούζεβιτς (1780 – 1831) υπήρξε κορυφαίος θεωρητικός του πολέμου. Η πραγματεία του «Περί του πολέμου», όπως και ο Πελοποννησιακός Πόλεμος του Θουκυδίδη, διδάσκονται στις Στρατιωτικές Ακαδημίες όλου του κόσμου.
Είναι γνωστό σε όλους το απόφθεγμά του: «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Αν δηλαδή δεν μπορείς να επιτύχεις τους στόχους σου με επιχειρήματα, πειθώ και διπλωματία, προσφεύγεις στη στρατιωτική πυγμή.
Προφανώς ο Πούτιν είχε διαβάσει το έργο του Κλαούζεβιτς και ήξερε το ρητό. Γι’ αυτό και όταν θεώρησε πως εξαντλήθηκαν τα περιθώρια της διπλωματίας, εξαπάτησε Σόλτς και Μακρόν, που πίστευαν πως θα τον αποτρέψουν και ξεκίνησε τον πόλεμο.
Προφανώς γνώριζε και το έτερο δίδαγμα του Κλαούζεβιτς: «κανείς δεν πρέπει να αρχίζει ένα πόλεμο, αν δεν είναι βέβαιος πως θα τον κερδίσει». Και ο Τσάρος ήταν σίγουρος πως θα τον κερδίσει. Χωρίς μάλιστα ιδιαίτερες δυσκολίες.
Από υπερβολική αυτοπεποίθηση και αλαζονεία. Αλλά έχοντας υπόψη του και το προηγούμενο της αναίμακτης κατάληψης και προσάρτησης της Κριμαίας. Δίχως αντίσταση του Ουκρανικού στρατού. Δίχως ουσιαστική αντίδραση της Δύσης.
Όλα φαίνονταν εφικτά για τον παντοδύναμο Πούτιν και την ισχυρή υπερδύναμη Ρωσία. Ο κύβος λοιπόν ερρίφθη. Προχώρησε στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», με στόχο την «απελευθέρωση» των ανατολικών ρωσόφωνων επαρχιών της Ουκρανίας.
Πιθανότατα εισέβαλε με αυτόν τον σκοπό. Όχι για την κατάληψη όλης της Ουκρανίας. Δεν καταλαμβάνεις μια χώρα μεγαλύτερη από τη Γαλλία και με πάνω από 40 εκατομμύρια κατοίκους μόνο με 120 – 150.000 στρατιώτες και μάλιστα εθελοντές και μισθοφόρους.
Όταν ο Ουκρανικός στρατός αριθμεί περί τις 400.000. Όταν οι Γερμανοί το 40, που κατείχαν μόνο Κρήτη και Κεντρική Μακεδονία, για να τις ελέγξουν διέθεταν περί τις 120.000 άνδρες.
Δεν θα μπορούσε με αυτό τον στρατό ο Πούτιν να κατακτήσει όλη την Ουκρανία. Ούτε ίσως να καταλάβει το Κίεβο και να επιβληθεί σε εκατομμύρια Ουκρανούς.
Σίγουρος πως θα τα καταφέρει, απέρριψε προτάσεις στρατιωτικών για επιστράτευση εξ αρχής. Για εισβολή πολύ μεγαλύτερων στρατιωτικών δυνάμεων. Για ολοκληρωτικό πόλεμο, όπως έκαναν οι Γερμανοί στον 2ο Παγκόσμιο. Για καταστροφή όλων των υποδομών της χώρας, όπως έκαναν οι Νατοϊκοί στη Σερβία.
Πίστευε πως με τη γρήγορη προέλαση του ρωσικού στρατού θα τραπεί σε φυγή η Κυβέρνηση. Πως θα συνθηκολογήσουν οι Ουκρανοί. Δίχως μεγάλη αιματοχυσία. Δίχως πολλές παράπλευρες απώλειες. Δίχως να ερεθίσει και δυσαρεστήσει τη Δύση υπέρ του δέοντος.
Πλην όμως άλλα τα σχέδια επί χάρτου του Τσάρου και άλλα φέρνει η Ζωή. Μπορεί να είχε την ευλογία του Πατριάρχη Μόσχας, όχι όμως του Θεού και της Ανθρωπότητας Ήταν ο εισβολέας. Αυτός που καταπατά το Διεθνές Δίκαιο. Ο εγκληματίας πολέμου. Οι Ουκρανοί ήταν αυτοί που είχαν το δίκιο με το μέρος τους. Αυτοί που μάχονταν υπέρ βωμών και εστιών.
Αρχικά οπισθοχώρησαν. Παρέσυραν τις ρωσικές δυνάμεις. Στη συνέχεια τις σφυροκόπησαν αντεπιτιθέμενοι. Οι Δυτικοί ομόθυμα αντέδρασαν αποφασιστικά. Όχι μόνο με κυρώσεις στη Ρωσία. Αλλά και με ουσιαστική βοήθεια στην Ουκρανία. Με πακτωλό χρημάτων. Με σύγχρονο και βαρύ εξοπλισμό.
Είναι γεγονός πλέον πως ο ρωσικός στρατός έχει καταστεί αμυνόμενος. Οπισθοχωρεί. Αφήνει πίσω του νεκρούς, κατεστραμμένα οχήματα, πολεμοφόδια και αιχμαλώτους. Βομβαρδίζονται πόλεις στις ρωσόφωνες επαρχίες. Πλήττεται η μεγάλης σπουδαιότητας γέφυρα στην Κριμαία. Ο πόλεμος μπορεί να αγγίξει και τα εδάφη της ίδιας της Ρωσίας πλέον. Το πλήγμα για το ηθικό και το κύρος της Ρωσίας και της ηγεσίας της είναι τεράστιο.
Ο Πούτιν βρίσκεται πλέον σε δυσχερή θέση. Μέχρι και κριτική σε βάρος της στρατιωτικής ηγεσίας και του ιδίου ακούγονται στη Μόσχα. Κηρύσσει μερική επιστράτευση. Συγκαλεί εσπευσμένα πολεμικά συμβούλια. Αλλάζει τη στρατιωτική ηγεσία στο πεδίο των μαχών. Απειλεί με πυρηνικά χτυπήματα. Πολλοί στη Ρωσία ζητάνε εκδίκηση. Ισοπέδωση κατοικημένων περιοχών και υποδομών. Ήδη ξεκίνησαν ρωσικοί βομβαρδισμοί.
Στη Δύση και στην Ουκρανία πολλοί θεωρούν πως αυτό ήταν το τελευταίο έργο με πρωταγωνιστή τον Πούτιν. Μερικοί ήδη ζητούν αλλαγή ηγεσίας στη Ρωσία. Επιδιώκουν την ήττα της. Τη συνθηκολόγησή της. Ακόμη και την αποστρατιωτικοποίησή της.
Άλλοι όπως η Μέρκελ, ο στρατηγός Πετρέους, αλλά και ο Πρόεδρος Μπάιντεν, συνιστούν ψυχραιμία. Συμβουλεύουν να παίρνουμε σοβαρά υπόψη μας τον Πούτιν και τις απειλές του. Ειδικά τώρα που είναι στριμωγμένος και απελπισμένος.
Αναλυτές επεξηγούν πως τυχόν αλλαγή ηγεσίας σε αυτή τη χρονική συγκυρία μπορεί να είναι επί τα χείρω. Είναι πιθανόν να αναλάβει την ηγεσία αντί του γνωστού μας επί τόσα χρόνια αυταρχικού και εν μέρει απρόβλεπτου Πούτιν, μια στυγνή στρατιωτική δικτατορία, που θα συνιστά μεγαλύτερη απειλή.
Γεγονός είναι πως ο Τσάρος έπεσε έξω στις προβλέψεις του. Μπορεί να καυχιόταν ότι είναι καλός μαθητής του Κλαούζεβιτς. Φαίνεται όμως πως τον διάβαζε, αλλά δεν τον κατανοούσε. Αντίθετα τον παρερμήνευε. Γιατί αλλιώς θα ήξερε και το ρητό: «όταν ξεκινάς έναν πόλεμο, θα πρέπει να ξέρεις και πώς να τον σταματήσεις».
Πολλοί πίστευαν ότι γνώριζαν τα του πολέμου. Πίστευαν πως θα ήταν νικητές. Αλλά η ζωή τους διέψευσε οικτρά. Πλήθος τα ιστορικά παραδείγματα προς αποφυγή. Ο Ξέρξης που ρεζιλεύτηκε στην Ελλάδα. Ο Ναπολέοντας που απέτυχε παταγωδώς. Ο Χίτλερ που εξαιτίας του καταστράφηκε ολοσχερώς η Γερμανία.
Φαίνεται λοιπόν πως ο Πούτιν δεν διάβαζε Ιστορία. Ειδάλλως θα ήξερε πολλούς που σαν αυτόν ξεκίνησαν δήθεν νικηφόρους πολέμους και έφθασαν να ψάχνουν απεγνωσμένα διέξοδο.
Ας ελπίσουμε πως οι ιθύνοντες στη Δύση διαβάζουν και καταλαβαίνουν τον Γερμανό θεωρητικό του Πολέμου καλύτερα από τον Τσάρο. Πως γνωρίζουν Ιστορία. Και πως μέλημά τους είναι να σταματήσει μια ώρα αρχύτερα αυτός ο καταστροφικός Πόλεμος. Να επιτευχθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα Ειρήνη.
Πριν επεκταθεί περαιτέρω. Πριν η κατάσταση καταστεί απολύτως ανεξέλεγκτη. Πριν ξεσπάσει 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Πριν γίνει χρήση πυρηνικών όπλων. Πριν καταστραφεί ολοσχερώς ο Πλανήτης και η Ανθρωπότητα.
