«Σύμβολο ἀξιοθαύμαστης εκκλησιαστικής προσφοράς στον τόπο και την πατρίδα μας»

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2023 ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΥΡΟ ΠΑΥΛΟ, «ΜΙΑ ΛΑΜΠΡΗ ΜΟΡΦΗ», Η ΟΠΟΙΑ «ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΚΑΙ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΜΑΣ, ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ, ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ»

Το ημερολόγιο της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας για το έτος 2023 είναι αφιερωμένο στον μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας κυρό Παύλο, ο οποίος εκοιμήθη αδόκητα στις 2 Μαΐου του 2022.

Στο μήνυμά του, στις πρώτες σελίδες του ημερολογίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος, διάδοχος του μακαριστού κυρού Παύλου, αναφέρει: «Μέ πατρική ἐν Κυρίῳ ἐγκαρδιότητα χαιρετίζω ὅλους τούς ἀγαπητούς κληρικούς, τίς μοναστικές ἀδελφότητες, τούς λαϊκούς συνεργάτες καί συνολικά τό πλήρωμα τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, μέ τίς ἔντιμες Ἀρχές καί τούς φορεῖς κοινωνικῆς καί πολιτιστικῆς προσφορᾶς. Εὔχομαι καλή χρονιά σέ ὅλους, εἰρηνική καί δημιουργική μέσα στή χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Τρισαγίου Θεοῦ. Mνημονεύω εὐλαβικά τόν μακαριστό προκάτοχό μου Μητροπολίτη κυρό Παῦλο, στον ὁποῖο καί ἀφιερώνω τό φετινό ἡμερολόγιο».

Μάλιστα, σε κείμενο, που ακολουθεί, στη μνήμη του μακαριστού Δράμας Παύλου, ο Σεβασμιωτάτος κ. Δωρόθεος αναφέρει πως «κέρδισε τίς καρδιές ὅλων τῶν Δραμινῶν καί ὅλης τῆς ἐπαρχίας μας, σέ βάθος χρόνου, καί ὄχι μόνο», ενώ σημειώνει ακόμη πως ο μακαριστός κυρός Παύλος «θά παραμείνει σύμβολο ἀξιοθαύμαστης ἐκκλησιαστικῆς προσφορᾶς στόν τόπο καί τήν πατρίδα μας».

Το ημερολόγιο περιλαμβάνει το βιογραφικό του μακαριστού Μητροπολίτη κυρού Παύλου, καθώς και αποσπάσματα κειμένων που είτε εκφώνησε ο ίδιος (Χειροτονητήριος λόγος στις 9 Οκτωβρίου 2005 και Ενθρονιστήριος λόγος στις 19 Νοεμβρίου 2005), είτε εκφωνήθηκαν μετά την κοίμησή του (Προσφώνηση Α.Θ.Π. Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στον τάφο του Μακαριστού Παύλου στις 25 Μαΐου 2022 και απόσπασμα επικηδείου λόγου στην εξόδιο ακολουθία από τον Επίσκοπο Ὠρεῶν Φιλόθεο, εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος).

Αναλυτικά το περιεχόμενο του ημερολογίου της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας για το έτος 2023 έχει ως εξής:

Εις μνήμην του μακαριστού Δράμας Παύλου (2005-2022)

Ἡ Ἐκκλησία στήν προαιώνια βουλή τοῦ Θεοῦ καί στη σωτηριώδη οἰκονομία του εἶναι κάτι τό δεδομένο. Ἔτσι τήν ἀποκαλύπτει στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Θεολόγο, ὡς μία ἐσχατολογία συντελεσμένη. Τήν γνωρίζει ἀπό τότε πού τήν θέλησε, ἀπό τότε πού τήν δημιούργησε καί μέχρι τότε πού θά φανερώσει τό ἀτέλειωτο ἔσχατο μεγαλεῖο της στη Β΄ παρουσία του.

Ὅμως τήν ἀποκαλύπτει καί ὡς κάτι πού συντελεῖται διαρκῶς διά μέσου τῶν ἀνθρώπων. Αὐτῶν πού συμμετέχουν, αὐτῶν πού δέν θέλουν τελικά νά μετάσχουν και αὐτῶν πού ἀντιπαλαίουν τό πραγματοποιούμενο γεγονός τῆς Ἐκκλησίας.

Στήν ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας τοποθετεῖται καί ἡ ἱστορία τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας. Ἀνήκουν ὅσοι στάθηκαν ἐπικεφαλῆς καί τήν ὑπηρέτησαν ὡς Μητροπολίτες.

Μιά τέτοια λαμπρή μορφή ἦταν ὁ προκάτοχός μας μακαριστός Μητροπολίτης Δράμας κυρός Παῦλος (Ἀποστο λίδης).

Ποντιακῆς καταγωγῆς, γεννήθηκε στή Βέροια, 60 χρόνια πρίν τό φετινό μας ἀφιέρωμα (1963-2023). Ἡ γενέτειρα πόλη τοῦ μακαριστοῦ Προκατόχου μας φέρνει στό νοῦ μας τήν ἱστορική Βέροια τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί μᾶς ἀνάγει στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπί τῆς Μακεδονίας ξεκίνησε ἀπό τούς Φιλίππους, πέρασε ἀπό τή Θεσσαλονίκη καί ἔφθασε στήν τότε Βέροια. Ὁ νεότερος Ἐπίσκοπος Παῦλος ξεκίνησε «ἀντίστροφα» ἀπό τή Βέροια, σπούδασε στή νεότερη Θεσσαλονίκη καί τελικά ἔφθασε στή Δράμα τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας.

Γιά νά πορευθεῖ σέ μιά πρώιμη ὡριμότητα, περίπου σάν τόν Ἀπόστολο Παῦλο, στήν αἰωνιότητα τοῦ Θεοῦ. Τι κέρδισε μέ τή ζωή του; Κέρδισε τίς καρδιές ὅλων τῶν Δραμινῶν καί ὅλης τῆς ἐπαρχίας μας, σέ βάθος χρόνου, καί ὄχι μόνο.

Ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός τόν χαιρόταν ὡς ἱερέα καί διοικητικό στέλεχος στή Νέα Σουμελᾶ στό Βέρμιο καί ὡς Μητροπολίτη δίπλα στόν Οἰκουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο καί μάλιστα στήν ἱστορική Σουμελᾶ τοῦ Πόντου. Ὁ ἐντόπιος καί ὁ προσφυγικός Ἑλληνισμός τόν χαιρόταν γιά τήν ἔμπρακτη εὐλάβειά του πρός τόν ἅγιο Χρυσόστομο Σμύρνης τόν ἀπό Δράμας καί τόν ὅσιο Γεώργιο Καρσλίδη. Ὁ οἰκουμενικός Ἑλληνισμός τόν χαιρόταν ὡς φερέφωνο τῶν ἱστορικῶν του δικαίων γιά τήν Ἁγια-Σοφιά καί γιά τήν πολιτιστική του τοπική μακρά διαχρονία (διαρπαγμένα κειμήλια Εἰκοσιφοίνισσας).

Αὐτό καί μόνο δείχνει τή μεγαλοσύνη καί λεβεντιά τοῦ στιβαροῦ χαρακτήρα του. Δέν σταμάτησε νά ὑπηρετεῖ τη σπουδαία ἐκκλησιαστική διάρκεια «τοῦ τόπου τῆς ἁγίας Βαρβάρας» καί τόσων νεότερων Ἁγίων καί ἡρώων.

Μέ αὐτά τά βασικά χαρακτηριστικά ἀπέδειξε πόσο τιμοῦσε τό χάρισμα πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ἡ Ἐκκλησία τον Ὀκτώβριο τοῦ 2005 καί τό σεβάστηκε μέχρι τήν τελευταία του πνοή. Θά παραμείνει σύμβολο ἀξιοθαύμαστης ἐκκλησιαστικῆς προσφορᾶς στόν τόπο καί τήν πατρίδα μας.

Αἰωνία ἡ μνήμη του.

† Ὁ Δράμας Δωρόθεος

Βιογραφικό μακαριστοῦ Μητροπολίτου Δράμας κυροῦ Παύλου

Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Δράμας κυρός Παῦλος (κατά κόσμον Ἀλέξανδρος Ἀποστολίδης) γεννήθηκε στή Βέροια τό 1963. Μετά τίς ἐγκύκλιες σπουδές του ἀποφοίτησε ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική Σχολή Λαμίας. Πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης τό 1988, κατέστη διπλωματοῦχος (master) τό 1995 καί Δρ Θεολογίας τοῦ αὐτοῦ Πανεπιστημίου τό 2002. Διάκονος χειροτονήθηκε τό 1983 καί Πρεσβύτερος τό 1988 ἀπό τό μακαριστό Μητροπολίτη Βεροίας Παῦλο. Διετέλεσε ᾿Εφημέριος τοῦ ῾Ι. Ναοῦ τοῦ Πολιούχου Βεροίας Ὁσίου ᾿Αντωνίου (1988-1991) κι ἀπό τό ἔτος 1991 ῾Ηγούμενος τῆς ῾Ι. Μονῆς Παναγίας Σουμελᾶ καί α´ Αντιπρόεδρος τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ ὁμώνυμου Πανελληνίου Ἱδρύματος.

Συνέγραψε ἄρθρα σέ περιοδικά καί ἐφημερίδες, πραγματοποίησε ὁμιλίες-διαλέξεις καί ἔλαβε μέροςσέ ἐκκλησιαστικές ἀποστολές στήν ῾Ελλάδα καί τό ἐξωτερικό. Πέντε μέρες μετά τήν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ Δράμας Διονυσίου, ἐξελέγη ἀπό τή Σεπτή Ἱεραρχία Μητροπολίτης Δράμας στίς 5.10.2005. Χειροτονήθηκε ᾿Επίσκοπος στίς 9.10.2005 καί ἐνθρονίστηκε στή Δράμα στίς 19.11.2005.

Μέ δικές του πρωτοβουλίες ὡς Μητροπολίτου τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἀναγνώρισε ἐπίσημα τό 2008 τό θεοφόρο καί θαυματουργό ὅσιο Γεώργιο τόν Καρσλίδη, ἀπό τήν Ἀργυρούπολη τοῦ Πόντου, μοναχό καί ὁμολογητή τῶν Σοβιετικῶν διώξεων στή Γεωργία, πρόσφυγα στήν Ἑλλάδα καί προασπιστή τοῦ λαοῦ στά χρόνιατῆς Κατοχῆς, ἅγιο σύμβολο τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ.Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Παῦλος παραβρέθηκε καί εὐλόγησε τήν ἀνακομιδἠ τῶν ἱερῶν του λειψάνων, μεριμνώντας νά ἀποδοθοῦν σεβάσματα καί στή Γεωργία, ὅπου πρωτοασκήθηκε.

Ὡς Μητροπολίτης μερίμνησε γιά τήν ἀνακαίνιση καί τόν ἐξωραϊσμότῶν ἱερῶν Μονῶν καί Ἐκκλησιῶν σέ ὅλη τή Μητρόπολη. Ἐγκαινίασε μεταξύ ἄλλων τόν νέο ναό τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης στή Δράμα τό 2016, ἐνῶ ἐπιδόθηκε καί στή σύσταση τῆς Λαυρεντιανῆς Μονῆς ὡς Ἱ. Μονῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος-Νέα Σουμελᾶ, μιά προσπάθεια ἀναβίωσης τῆς ἱστορικῆς Μονῆς Παναγίας Σουμελᾶ.

Ἦταν ποιμαντορικά προσηνής καί ἰδιαίτερα ἀγαπητός στούς νέους, φρόντισε γιά τή σύσταση ἑνός ὑπερσύγχρονου κέντρου διανομῆς συσσιτίων – τοῦ «Χριστοδούλειου Οἴκου Ξενίας» -καί δημιούργησε τό Πνευματικό Κέντρο τῆς Μητροπόλεως – ὡσάν νέο «Ἑλληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζοῦντος»- κόσμημα γιά τή Δράμα. Καθιέρωσε τή χορήγηση ὑποτροφιῶν σέ ἱεροσπουδαστές καί φοιτητές καί μερίμνησε γιά τή λειτουργία τῶν παιδικῶν κατασκηνώσεων.

Στάθηκε συμπαραστάτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, συνοδός Ἱεράρχης τῆς Α.Θ.Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου προπαντός σέ ἐξορμήσεις του καί ἱερουργίες στήν κυριώνυμη Ἱερά Μονή Παναγίας Σουμελᾶ.

Ἀγωνιζόταν γιά τά δίκαια τῆς Μακεδονίας προβάλλοντας μέ μαχητική ἐπιμονή τό πάγιο ἱστορικό αἴτημα ἐπιστροφῆς τῶν κλαπέντων ἱστορικῶν κειμηλίων τῆς Ἱ. Μονῆς Εἰκοσιφοίνισσας Δράμας. Ἀξιώθηκε νά ὀργανώσει στά τέλη Νοεμβρίου τοῦ 2016 τήν πρώτη ἐπίσημη ἐκκλησιαστική παραλαβή ἀνευρεθέντος στό Σικάγοχειρογράφου κειμηλίου τῆς Καινῆς Διαθήκης τοῦ 9ου αἰ. (cod. 1424) μέ λιτανεία τῶν ἱερῶν Εἰκόνων τῆς Παναγίας καί τῆς πολιούχου ἁγίας Βαρβάρας στή Δράμα, ὅπου συμμετεῖχαν ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς κ. Δημήτριος μέ ἄλλους Ἱεράρχες.

Μετά ἀπό εὐδόκιμη ποιμαντορία, μετασχών τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων ἀπελευθέρωσης τῆς Νάουσας, προσβλήθηκε ἀπό ὀξύ ἔμφραγμα τοῦ μυοκαρδίου καί ἀπεβίωσε στή Θεσσαλονίκη στίς 2.5.2022.

Ἡ ἐξόδιος Ἀκολουθία ἐψάλη στίς 3.5.2022 τό ἀπόγευμα στό Μητροπολιτικό Ναό Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Δράμας, μέ προεξάρχοντα τό Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν & πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο, ἐν μέσῳ πολλῶν Σεβ. Ἱεραρχῶν.Ἐνταφιάστηκε στήν Ἱ. Μονή Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος στή Σίψα.

Ἡ Α.Θ.Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος τέλεσε Τρισάγιο ὑπέρ τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Παύλου,μετά τήν περυσινή ἱερουργία στήν Παναγία Σουμελᾶ, καί ἐρχόμενος στήν Ἑλλάδα ἐπισκέφθηκε τή Σίψα καί τέλεσε Τρισάγιο πρό τοῦ τάφου τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχη.

Ἀπό τόν χειροτονητήριο λόγο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Δράμας κυροῦ Παύλου (Μητρόπολη Ἀθηνῶν, 9.10.2005)

…Σήμερον Αὐτό τοῦτο τό θεῖον καί ἅγιον καί ὁμοούσιον καί ὁμοδύναμον καί ὁμόδοξον καί συναΐδιον τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ Πανάγιον Πνεῦμα χρίει με τῷ ἐλαίῳ τῆς χρίσεως Αὐτοῦ, καί διά τῶν τιμίων Ὑμῶν χειρῶν καί τῶν περί Ὑμᾶς Ἱεραρχῶν, ἐνδύει με τήν λαμπράν τῆς ἀρχιερωσύνης στολήν…

Ἡ Ἐκκλησία ἐν ἐπαρχίᾳ τοιαύτης ἐκκλησιαστικῆς καί ἐθνικῆς σημασίας δέν ἔστελλε παρά κληρικούς δεδοκιμασμένης πίστεως καί ἱκανότητος, ἐγγυωμένης τήν εὐδόκιμον ἀρχιερατικήν αὐτῶν δρᾶσιν, ἀπαραίτητον οὖσαν διά τήν ἄμυναν τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί ἐθνικῶν ἡμῶν δικαίων κατά τῶν ἐμφανῶν καί ἀφανῶν ξενικῶν προπαγανδῶν.Τῆς χορείας ταύτης κορυφαῖος ὑπάρχει ὁ ἱεροεθνομάρτυς Χρυσόστομος, τό καύχημα τῆς Σμύρνης καί συνόλου τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἐλθών εἰς Δράμαν ἠγωνίσθη σθεναρῶς ὑπέρ τοῦ ποιμνίου του προασπίζων καί προστατεύων τούς δεινῶς δοκιμαζομένους χριστιανούς του, μεταβάλλων τούτους ἀπό λαγωούς εἰς λέοντας… Θεωρῶ ἰδιάζουσαν τήν τιμήν τῆς ἐπιλογῆς ὑφ᾿ Ὑμῶν ἐμοῦ τοῦ ἀναξίου νά ἀνέλθω ἐπί τοῦ θρόνου ἐκείνου…Ἔχουσα τ᾿ ἀνωτέρω ἀσφαλῶς ὑπ᾿ ὄψιν ἡ Σεπτή Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἐθεώρησεν ὅτι πληρῶ τάς ἀπαιτήσεις Αὐτῆς καί δύναμαι σπασάμενος τήν παρ᾿ Αὐτῆς μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, νά ἵσταμαι φρυκτωρός ἐπί τῶν ἀδαμαντίνων ἐπάλξεων τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους ἐν τῇ περιβλέπτῳ ταύτῃ ἐκκλησιαστικῇ καί ἐθνικῇ ἀκροπόλει.

Διό ὁλοκάρδιος, υἱοπρεπής καί πατροπόθητος πρός Αὐτήν ἡ εὐχαριστία διά τήν τιμήν καί ἡ παράκλησις, ὅπως εὔχεται διά τήν ἐμήν ἐλαχιστότητα, ἵνα μή γένωμαι κακός ποιμήν, τό γάλα καταπίνων καί τά ἔρια περιβαλλόμενος, ποιμαίνων ἐμαυτόν καί οὐ τά πρόβατα, ὡς πάλαι ὠνείδιζον οἱ προφῆται τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά λαβόν με ἔχῃ τό Πνεῦμα πρός τήν ἑαυτοῦ διακονίαν, πρός καταρτισμόν τοῦ λαοῦ, πρός διδασκαλίαν τήν ἐν λόγῳ καί ἔργῳ καί ὑποδείγματι, πρός ποιμαντικήν εὔθετον, θηρία καί λύκους ἐλαύνουσαν καί εἰς νομάς σωτηρίους τό ποίμνιον καθοδηγοῦσαν…

Ἐπιτρέπουσα οὕτως ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὑφ᾿ ἡμῶν τῶν ἀναξίων τά θειότατα τελεσιουργῶνται μυστήρια, κἀγώ θαρρῶν προσέρχομαι πρό τῶν ἁγίων πυλῶν τοῦ φρικωδεστάτου θυσιαστηρίου κράζων: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με… Κύριε, σύ πάντα οἶδας, σύ γιγνώσκεις ὅτι φιλῶ σε…» (Ἰωάν. κα’ 17).

Εἰς τήν ὑπερτάτην ταύτην διακονίαν αὐτόκλητος οὐ προσέρχομαι, πρός ἱκανοποίησιν ἔστω καί ἔν τινι μέτρῳ θεμιτῆς προσωπικῆς φιλοδοξίας. Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, ὑπήρξατε ἀποδέκτης πληθύος ἐπιστολῶν συμπατριωτῶν μου Ποντίων, γνωστῶν καί ἀγνώστων, ἐπιφανῶν καί ἀφανῶν, Προέδρων καί διοικητικῶν συμβουλίων ἔκ τε τοῦ ἐσωτερικοῦ καί ἐξωτερικοῦ, ἀπό τῆς Εὐρώπης, Αὐστραλίας καί Ῥωσίας, οἵτινες μετά σεβασμοῦ ἐζήτουν τήν προαγωγήν μου, προαγωγήν εἰς τό ἐπισκοπικόν ἀξίωμα, ἑνός Ποντίου κληρικοῦ, θεωροῦντες, ὡς ἐφρόνουν τινές, ὑποτιμητικήν διά τόν Ποντιακόν Ἑλληνισμόν τήν μή ὕπαρξιν Ποντίου εἰς τάς τάξεις τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διό κατά τήν παροῦσαν ὥραν ἐκ μέσης καρδίας εὐχαριστῶ ἅπαντας… Εἶναι γεγονός ὅτι οἱ ποντιακῆς καταγωγῆς κληρικοί διακονοῦν τήν Ἐκκλησίαν εἰς τάς ἐσχατιάς τῆς φιλτάτης πατρίδος ἡμῶν, καί ὡς ἐκ τούτου δέν ἔχουν προσβάσεις εἰς τά κέντρα τῶν ἀποφάσεων. Τό αὐτό θά ἴσχυε καί δι᾿ ἐμέ, ἐάν δέν εἶχον τήν εὐλογίαν καί τήν τιμήν τῆς ἀπό ἐτῶν, καί μάλιστα πρό τῆς ἀνόδου Σας εἰς τόν Ἀρχιεπισκοπικόν θρόνον, γνωριμίας μεθ᾿ Ὑμῶν…

Καί Ὑμεῖς, Μακαριώτατε, δέν μέ ἐλησμονήσατε. Καί ἰδού σήμερον τά τελεσιουργούμενα καταδεικνύουν τοῦ λόγου τό ἀληθές. Μετά Θεόν, εἰς Ὑμᾶς ὀφείλεται ἡ χαρά τῆς παρούσης ἡμέρας, κατά τήν ὁποίαν τιμᾶτε, δικαιώνετε, χαροποιεῖτε καί ἀναγνωρίζετε τήν ἀξίαν, τήν ἱστορίαν, τούς ἀγῶνας καί τάς θυσίας συνόλου τοῦ Ποντίου Ἑλληνισμοῦ. Δι᾿ αὐτόν ὁ ἀοίδιμος μέγας προκάτοχός Σας μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Χρύσανθος ὁ ἀπό Τραπεζοῦντος ἔγραψε: «Τῇ ἐνόχῳ συνεργίᾳ τῶν συμμάχων χριστιανικῶν δυνάμεων τῆς Δύσεως, κατά τά ἔτη 1919-1922 τό ἐθνικόν κίνημα τῶν Τούρκων τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ πασᾶ συνεπλήρωσε τό ἔργον τῶν Νεοτούρκων, καί ἐπῆλθεν ἡ ἐρήμωσις Πόντου, Μικρᾶς Ἀσίας, Θράκης, καί ἡ καταστροφή ὁλοκλήρου χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Αἱ λυχνίαι τῶν ἐκκλησιῶν τῆς Τραπεζοῦντος καί τῶν ἄλλων πόλεων τοῦ Πόντου ἐσβέσθησαν κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, καί ἡ κληρονομία ἡμῶν μετεστράφη ἀλλοτρίοις, οἱ οἶκοι ἡμῶν ξένοις… Οἱ ὑπολειφθέντες τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1923 ἄραντες ἐπ᾿ ὤμων, ὁμοῦ μετά τοῦ Σταυροῦ τοῦ μαρτυρίου, τά ποντιακά παλλάδια καί λάβαρα καί ἀποκομίσαντες μετ᾿ αὐτῶν ὅλον τόν πλοῦτον τῶν ἀναμνήσεων εἰς δρᾶμα, εἰς τραγῳδίαν, εἰς ἔπος καί εἰς «μεμουσωμένην» λύραν, ἔφθασαν εἰς τήν κοινήν τῶν πανελλήνων μητέρα Ἑλλάδα, μέ τήν στερεάν ἀπόφασιν, ὅπως συμβάλουν «εἰς τήν ἀνοικοδόμησιν» τῶν τειχῶν αὐτῆς. Ὅμως, αἱ ψυχαί των καί αἱ ψυχαί τῶν ἀπογόνων αὐτῶν ἵπτανται πάντοτε νοσταλγικῶς εἰς τούς ἁγίους ἐκείνους τοῦ Πόντου τόπους, καί τά χείλη των ψιθυρίζουν:«Ἀνάθεμα καί τά μακρά, ὅθεν ᾿κί πάει λαλίαν! τ᾿ ὀμμάτια μ᾿ ἐσκοτείνεψαν ἀς σήν ἀροθυμίαν».

Τά ἀπαχθέντα ἁλυσοδεμένα συντρίμματα, ὠθούμενα εἰς τήν αἰώνιον ἀποδημίαν των, εἶχον τούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς των προσηλωμένους ἀναποτρέπτως ἐπί τῆς πατρίδος ἐξ ἧς ἀπεσπῶντο. Τά ἐν ἀγκάλαις τῶν μητέρων των φερόμενα νήπια ἐκράτουν ἐστραμμένον εἰς τά ὀπίσω τό πρόσωπον, οἱ ἐν ταῖς χώραις τῆς ἐγκαταστάσεως γεννώμενοι βλαστοί ἔχουσιν ἔμφυτον τήν ἰδέαν καί τρέφονται ὑπό ὁρμῆς ἐπανόδου καί δικαιώσεως, καί ὁ συνδετικός κρίκος ταθείς καί λεπτυνθείς ἐπικινδύνως δέν διερράγη, ἀλλ᾿ ἐκτρέφεται, νοσταλγῶν τήν πατρώαν τοῦ Πόντου γῆν.

Τήν ἱεράν ταύτην στιγμήν κλίνω τό γόνυ πρό τῶν 353.000 θυμάτων τῆς γενοκτονίας τῆς μαύρης τραγῳδίας τοῦ Πόντου, ἅτινα ἀπήχθησαν ὁλοκαυτώματα ἀμόλυντα εἰς τούς ἀπαισίους βωμούς τῆς φρίκης, τοῦ πάθους καί τῶν αἱμάτων καί ἀπώλοντο μετά δακρύων, πόνων καί στεναγμῶν, ὑπό τήν πίεσιν ἀπαισίων ἀνοσιουργημάτων, σφάγια γενόμενοι ὑπό τά ξίφη τῶν τυράννων. Αἱ ἱεραί σκιαί των ἀνήσυχοι πτερουγίζουσιν ἀνά τούς θόλους τοῦ Ἀπείρου καί ἐπίμονοι δονοῦσι τάς πύλας τ᾿ οὐρανοῦ, ἐκζητοῦσαι τήν ἀποκατάστασιν τῆς Δικαιοσύνης. Αὐτῆς τῆς ἠθικῆς δικαιώσεώς των ὑπέρμαχος καί ἐκ τῆς θέσεως εἰς τήν ὁποίαν μέ ἀναβιβάζετε θά ὑπάρξω. Αἰωνία των ἡ μνήμη!

Χαίρω δέ, διότι μέγα τμῆμα τοῦ ποιμνίου μου προέρχεται ἐκ τῶν ἱερῶν ἐδαφῶν τοῦ Πόντου, τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί Θράκης, καί μάλιστα μετά πείσματος διακρατεῖ τάς προγονικάς παραδόσεις, εὑρισκόμενον εἰς τήν κορυφήν τοῦ προσφυγικοῦ Ἑλληνισμοῦ. Συνδεθέν ἀρρήκτως μετά τῶν λεοντοκάρδων γηγενῶν κατοίκων ἀποτελοῦν πλέον μίαν σιδηρᾶν πυγμήν προσηλωμένην εἰς τά ἰδεώδη τῆς φυλῆς μας. Νοερῶς καθ᾿ ἑκάστην ἐπισκέπτομαι τόν Πόντον τόν «ἀνάσπαλτον, τόν τσιτσεκοσκεπαγμένον», πραγματοποιῶν καρδιακόν προσκύνημα εἰς τήν πόλιν τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Εὐγενίου, τήν κλεινήν καί περίδοξον Τραπεζοῦντα, ἀνέρχομαι εἰς τόν Φαιόν λόφον, ἔνθα τά ἀνάκτορα τῶν Μεγάλων Κομνηνῶν, ἀποθαυμάζω τήν καλλίστην θέαν, φέρω εἰς τά χείλη μου τούς στίχους τοῦ ποντίου δημώδους ᾄσματος: «ἐξέβα ᾿παν᾿ σό Πόζ-τεπέ κι εἶδα τήν Τραπεζοῦνταν, ἔμορφος κάτω σό Μεϊτάν, κι ἄσκεμος σήν Διαφούνταν». Ἐξυμνῶ μετά τοῦ νομοφύλακος Ἰωάννου τοῦ Εὐγενικοῦ τό κάλλος τῶν Ναῶν αὐτῆς… Διέρχομαι τήν πρός μεσημβρίαν τῆς Τραπεζοῦντος χώραν, καί μάλιστα τάς ἐπαρχίας Ματσούκας καί Χαλδίας, καί μέ ὁδηγόν τήν περιγραφήν τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιμ. Ἀνθίμου Παπαδοπούλου μένω ἔκπληκτος πρό τοῦ θεάματος πολυαρίθμων λευκῶν οἰκίσκων ἀκεραίων ἤ ἑτοιμορρόπων, κτισμένων εἰς τάς κορυφάς λόφων, εἰς τάς πλευράς ὀρέων ἤ εἰς τάς λόχμας δασοσκεπῶν φαράγγων. Εἶναι παρεκκλήσια, ἐκ τῶν ὁποίων ἄλλα μέν φέρουν ἀκόμη καταφανῆ τά ἴχνη τῆς βυζαντινῆς τεχνοτροπίας εἰς τάς τοιχογραφίας, ἄλλα δέ εἶναι μεταγενέστερα τῶν χρόνων τῆς ἁλώσεως. Ἕκαστον ἐξ αὐτῶν μέ τήν μελαγχολικήν του σιωπήν κραυγαλέως βοᾷ πρός τόν διαβάτην ὑπενθυμίζον καί λέγον: «Ἐδῶ ἔχυσαν δάκρυα πικρά οἱ χριστιανοί, ἰδόντες τάς εἰκόνας μου βεβηλωμένας ὑπό χειρῶν ἀπίστων». «Ἐδῶ μεσονυκτίως ἐτελέσθη τό βάπτισμα μουσουλμανίδος, συζύγου χριστιανοῦ καί εὐθύς συνήφθη ὁ ἀληθινός ὑμέναιος κατά τάς διατάξεις τῆς χριστιανικῆς πίστεως». «Ἐδῶ ἱερεύς τελῶν λειτουργίαν νύκτωρ ὑπό τό τρεμοσβῆνον φῶς μιᾶς κανδήλας καί μόλις ψιθυρίζων τάς εὐχάς ἐκ φόβου μήπως τό ρεῦμα τοῦ ἀέρος μεταφέρῃ ἐνάρθρους φθόγγους εἰς τάς ἀκοάς τῶν Ἀγαρηνῶν, ἀνέμιξεν εἰς τό ποτήριον τῆς Εὐχαριστίας ἀντί ὕδατος δάκρυα τῆς δουλείας». «Ἐδῶ, ἐνῷ ἐτέλουν στέψιν μετημφιεσμένοι χριστιανοί, εἰσώρμησαν Ἀγαρηνοί κατόπιν προδοσίας, πάλλοντες ἀπαίσια ξίφη καί εἰς ὀλίγα λεπτά τῆς ὥρας μετεβλήθην εἰς σφαγεῖον. Ἰδού τά αἵματα, διακρίνονται ἀκόμη ἐπί τοῦ ἐδάφους μου καί ἐπί τῶν τοίχων μου». «Ἐδῶ ἔγινεν αὐτό, ἐδῶ ἔγινεν ἐκεῖνο…». Καί τί δέν λέγουν τά ἐρημοκκλήσια ἐκεῖνα; Μάρτυρες παραμένουν στιγμῶν ὑπερτάτης ἀγωνίας ὑπό δαμόκλειον σπάθην θηριώδους τυραννίας.

Περαίνων τό νοερόν τοῦτο προσκύνημα εἰς τόν μαρτυρικόν Πόντον σταθμεύω καί εἰς τό Ἱερόν τοῦ Γένους Κέντρον – τό Φανάριον- χρεωστικῶς καταθέτω τόν ἀνυπόκριτον σεβασμόν μου πρός τόν ἱερώτατον θεσμόν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀσπάζομαι τήν Δεξιάν τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ἐκζητῶ τάς θεοπειθεῖς εὐχάς Αὐτοῦ καί εὐλογίας, καί ἐκφράζω τάς υἱοπρεπεῖς εὐχαριστίας μου διά τό ἐνδιαφέρον καί τήν ἀγάπην του πρός ἐμέ.

Χάριτι θείᾳ ἠλεήθην νά διακονήσω τό Ἱερόν Παλλάδιον τοῦ ἐν Ἑλλάδι Ποντίου Ἑλληνισμοῦ, τήν Ἱεράν Μονήν τῆς Παναγίας Σουμελᾶ. Πρό δέκα ἑπτά αἰώνων αἱ βουλαί τοῦ Κυρίου καί τά πεπρωμένα τοῦ Γένους ἐπί πτερύγων ἀνέμων ἔφερον τό ἀποστολοχάρακτον θεομητορικόν ἐκτύπωμα εἰς τά ἀκροτελεύτια σύνορα τῆς Ῥωμαιοσύνης, ἐν τῇ Γῇ τῶν ἀκριτῶν, εἰς τήν χώραν τοῦ Πόντου, καί ἵδρυσαν τό ἀνάκτορον τῆς Ἀθηνιωτίσσης ἐν τῷ Κολχικῷ ὄρει Μελᾶ τῆς Τραπεζοῦντος . Ἐπί 1550 ἔτη τό ἱερόν ἐκεῖνο καθίδρυμα, ἡ Παναγία Σουμελᾶ, ἐφώτισεν, ἐδίδαξεν, ἐδόξασεν, ἐπαρηγόρησε τόν λαόν τοῦ προπυργίου ἐκείνου τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἐμφυτεύουσα εἰς αὐτόν τά ὑψηλότερα καί εὐγενέστερα τῶν συναισθημάτων. Τό αἴσθημα τῆς πίστεως εἰς τόν Χριστόν καί τό αἴσθημα τῆς ἀγάπης εἰς τήν πατρίδα. Σύμβολον, θαῦμα, θρύλος τῆς ποντιακῆς ψυχῆς ἕως τῆς σήμερον ζῇ εἰς τάς καρδίας τῶν Ποντίων ὡς τό «ἆσμα τῶν ἀσμάτων» τοῦ Πόντου, ἆσμα πίστεως καί παιάν ἐθνικός. Ὑπό τήν κραταιάν αὐτῆς σκέπην ὑπέμειναν χιλιάδες Ποντίων τά πικρά τῆς δουλείας βάσανα, καί μέ τήν ἀρωγήν της ἐχαλυβδώνετο ἡ θέλησις καί ἡ δύναμις πρός ἀντίστασιν, ἐπιβίωσιν καί ἐπικράτησιν τοῦ Γένους. Ὑπῆρξε καί ἔμεινεν ἡ συνισταμένη τοῦ θρησκευτικοῦ καί ἐθνικοῦ πιστεύω τῶν Ποντίων.

Ὅτε, ὅμως, αἱ βουλαί τοῦ Ὑψίστου καί αἱ ἁμαρτίαι τῶν ἀνθρώπων ἐξεπάτρισαν ἐκ τῶν αἰωνοβίων ἑστιῶν τούς ἀκρίτας τῆς Ῥωμαιοσύνης, καί εὗρον καταφύγιον εἰς τήν ἀγκάλην τῆς μητρός πατρίδος, θλιβερόν παρόν ἑνός ἐνδόξου παρελθόντος, τότε καί ἡ Θεομήτωρ ἀπέβαλε τήν βασιλικήν ἁλουργίδα καί ἠκολούθησεν ἐν σιγῇ καί ἀφανείᾳ, πτωχή πρόσφυξ Παναγία, τούς πρόσφυγας ὑπηκόους της. Ἡ ἀθάνατος ποντιακή μοῦσα ὑπό τούς πενθίμους ἤχους τῆς λύρας ἐθρήνησε τήν καταστροφήν: «Τῆ Σουμελᾶς τό μοναστήρι ἐζβῆεν κι ἐχαλάεν, ἡ Παναΐα ἐπέταξεν σά λίβια ἐταράεν». Ἐπί εἴκοσι συναπτά ἔτη παρέμεινεν εἰς χῶρον, ὅπου ἐναποτίθενται αἱ ἀναμνήσεις καί ἡ ἱστορία τοῦ παρελθόντος δεομένη διά τά τέκνα της τά ἀγωνιζόμενα ν᾿ ἀποκτήσουν νέον καί ἀξιοπρεπές παρόν.

Ὅτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, τά πιστά αὐτῆς τέκνα τονωθέντα ἠθικῶς καί ὑλικῶς ἡτοίμασαν τό νέον της ἀνάκτορον εἰς τό Βέρμιον ὄρος, ὅπερ καίτοι ὑπολειπόμενον τῆς αἴγλης τοῦ παλαιοῦ, ὑπενθυμίζει μέ τήν ἀκτινοβολίαν του τό πρῶτον. Ἴσως τό νέον ἀνάκτορον νά εἶναι προσωρινόν… ἴσως νά μή παραμείνῃ κενόν ἐπ᾿ ἄπειρον τό πρῶτον… Ἄγνωστοι αἱ βουλαί τοῦ Ὑψίστου. Ἴσως ἄλλοι νά χαροῦν τό φῶς ἐκείνης τῆς ἡμέρας. Ἴσως ἄλλοι ν᾿ ἀφαιρέσουν τό πένθιμον χρῶμα, σύμβολον τοῦ πόνου, τῆς νοσταλγίας καί τοῦ θρήνου, ὅ προσέθηκαν ἐπί τῆς εἰκόνος οἱ ἀπελευθερώσαντες ταύτην ἐκ τοῦ Μουσείου…

Εἴθε καί αἱ εὐχαί τῶν ἀοιδίμων προκατόχων μου καί τοῦ ἀμέσου Μητροπολίτου κυροῦ Διονυσίου ὡς θώραξ νά μέ θωρακίσουν ἐκ τῶν προσβολῶν τοῦ ἐχθροῦ καί νά μέ ἀξιώσουν νά βαδίσω ἐπί τά ἴχνη ἐκείνων…

† ὁ Δράμας Παῦλος

Ἀπό τόν ἐνθρονιστήριο λόγο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Δράμας κυροῦ Παύλου (Μητροπολιτικός Ναός Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Δράμας, 19 -11 -2005)

Εὐλογητός ὁ Θεός, καί δεδοξασμένον εἴη τό ἅγιον Αὐτοῦ ὄνομα, ὅστις ἐν τῇ ἀφάτῳ Αὐτοῦ συγκαταβάσει καί φιλανθρωπίᾳ εὐδοκεῖ, ἵνα ἐνδείξηται τό ἔλεος Αὐτοῦ διά τῶν ταπεινῶν καί ἀσθενῶν, ὅπως μή καυχήσηται πᾶσα σάρξ ἐνώπιον Αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἐπί μᾶλλον κραταιωθῇ καί ὡς φωσφόρος ἀνατείλῃ ἡ θεία Αὐτοῦ σοφία καί ἀΐδιος ἰσχύς…

Ἀναλαμβάνομεν μετά φόβου Θεοῦ καί ἀκαταισχύντου ἐλπίδος πρός Αὐτόν καί τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον τούς οἴακας τῆς περιβλέπτου καί αἱματοβαφοῦς ταύτης Μητροπόλεως, ἱστάμενοι ἐπί τῆς φυλακῆς, ἐν ᾗ ἔστησεν ἡμᾶς ἱεροκανονικῶς καί νομίμως ἡ ψῆφος τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Ἐρχόμενος πρός ὑμᾶς, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα, ἤ μᾶλλον σταλείς ὑπό τῆς πνοῆς τοῦ Παναγίου Πνεύματος, τοῦ συγκροτοῦντος τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας, ἵσταμαι ἐν τῷ μέσῳ ὑμῶν οὐχί διά νά κηρύξω ἐμαυτόν, ἀλλά τό Εὐαγγέλιον καί τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ…

Καλοῦμαι ν᾿ ἀπεκδυθῶ τόν κατά κόσμον ἑαυτόν μου, νά γίνω αὐλός, διά τοῦ ὁποίου ὁ Θεός θά ὁμιλήσῃ εἰς τόν λαόν…

Αἰφνιδιασθέντες ἐκ τῆς ἀπροβλέπτου ἐκλογῆς μου, μέ ἀνταιφνιδιάσατε διά τῆς ἀγάπης, τοῦ σεβασμοῦ καί τῶν εὐγενῶν προσδοκιῶν σας, ἄρχοντες καί ἀρχόμενοι, κλῆρος καί λαός. Μία εἶναι ἡ ὁδός δι᾿ ἐμέ, νά ἀποβῶ καλός ποιμήν, ἕτοιμος νά θύσω τήν ψυχήν μου ὑπέρ ὑμῶν. Οὐκ ἔρχομαι πρός ὑμᾶς ὡς ἐξουσιαστής, ἀλλ᾿ὡς διάκονος, πατήρ, τροφεύς, θεράπων, ἱκέτης, λειτουργός. Ἡ εἰκών τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ περιεζωσμένου τό λέντιον μέ συνέχει… Ἰδού ἡ προαίρεσις, τό στίγμα τῶν διαθέσεων τῆς ποιμαντικῆς διακονίας καί εὐθύνης τοῦ νέου σας Ποιμενάρχου…

Κύριον αὐτοῦ ἔργον, ὡς οἱ θεῖοι καί ἱεροί κανόνες διακελεύουσιν, εἶναι ἡ καλή ὁμολογία τῆς πίστεως, ὡς κατέχει ταύτην καί ὁμολογεῖ ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, ἡ μέχρι κεραίας διαφύλαξις ταύτης, ἡ σωτηρία τῶν καταπεπιστευμένων αὐτῷ ψυχῶν καί τό ὑπέρ τῆς ἀληθείας τῶν δογμάτων λαλεῖν καί οὐκ αἰσχύνεσθαι.

Ὅσον ἀφορᾷ τήν ἐξειδικευμένην κοινωνικήν διακονίαν τοῦ ποιμενάρχου σας, ἀναγκαίας οὔσης κατά τάς ἡμέρας ταύτας, δέν θεωρῶ φρόνιμον ἐν εἴδει προγραμματικῶν δηλώσεων ν᾿ ἀναπτύξω ταύτην κατά τήν ὥραν αὐτήν…Ἕν μόνον θά εἴπω. Ὁ Κύριος ἀπαιτεῖ ἀπό τούς εἰς αὐτόν πιστεύοντας, πολύ δέ περισσότερον ἐκ τῶν ποιμένων, τήν συμπόρευσιν πρός τούς πολυμόρφως πάσχοντας ἐλαχίστους ἀδελφούς, θέτων ταύτην ὡς κριτήριον τῆς σωτηρίας ἡμῶν.

Ἡ Μητρόπολις δέν εἶναι φρούριον ἀπόρθητον ἐντός τοῦ ὁποίου θά ἐγκλεισθῇ ὁ ποιμενάρχης σας. Ὅθεν καλῶ πάντας ὑμᾶς, καί ἰδίως τήν σπουδάζουσαν, ἐργαζομένην καί τήν ἐν ἀγωνίᾳ πρός ἐξεύρεσιν ἐργασίας διατελοῦσαν νεότητα, νά τήν ἐκπορθήσετε. Ἀλλά τί λέγω; Δέν θά χρειασθῇ. Ἀμαχητί σᾶς παραδίδεται ἀπό τῆς σήμερον…

Ἐν Κυρίῳ καυχῶμαι διά τούς δύο ἀδάμαντας τούς κοσμοῦντας τήν ἀρχιερατικήν μου μίτραν, μοναστικάς ἀδελφότητας τάς ὑπό τῶν γεροντισσῶν Ἀλεξίας καί Ἀκυλίνης ποδηγετουμένας τῶν Ἱερῶν Μονῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Εἰκοσιφοινίσσης, τῆς ἀρχαιοτέρας ἐν τῇ Βαλκανικῇ μονῆς, καί τῆς Ἀναλήψεως ἐν Σίψᾳ τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Γεωργίου, τάς ὁποίας καί εὐλογῶ. Αἱ ἐν αὐταῖς μονάζουσαι, ἀκολουθοῦσαι τήν γνησίαν ὀρθόδοξον μοναστικήν παράδοσιν… καί ὡς ἱεραποστολήν ἔχουσαι τόν ὑποδειγματικόν αὐτῶν ἐν παντί βίον, δραστηρίως ἐργάζονται, ἵνα δι᾿ αὐτοῦ ἐπαινῆται ἡ μονήρης βιοτή, καί δοξολογῆται τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ…

Κατά τήν εὔσημον ταύτην ἡμέραν καί ὥραν νοερῶς ἐπισκέπτομαι ἐν τῇ βασιλίδι τῶν πόλεων, ἐν Κωνσταντινουπόλει, τόν πνευματικόν ὀμφαλόν τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Ἀνατολῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόν πάνσεπτον καί γεραρόν Οἰκουμενικόν Θρόνον, τόν καθαρθέντα καί καθαγιασθέντα ἐν τῇ χοάνῃ ἱερῶν πόνων, τόν δοξασθέντα καί κραταιωθέντα ἐν τῇ ἱστορικῇ αὐτοῦ πορείᾳ, εὐτόλμως καί ὑπευθύνως ὑπουργοῦντα καί τελεσιουργοῦντα ἄχρι τῆς σήμερον, παρά τάς ἐμπόνους αὐτοῦ δοκιμασίας, τά τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως καί τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν γένους μυστήρια. Ἀναλαμβάνων τήν διαποίμανσιν Ἱερᾶς Μητροπόλεως εἰς τόν πνευματικόν χῶρον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν Βορείῳ Ἑλλάδι, κατασπάζομαι τήν χαριτόβρυτον Δεξιάν τοῦ προσκυνητοῦ μου Δεσπότου, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, εὐλαβῶς ἐκζητῶν οὐ μόνον τάς σεπτάς καί θεοπειθεῖς Αὐτοῦ εὐχάς καί Πατριαρχικάς εὐλογίας, ἀλλά καί τάς τῆς περί Αὐτόν Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου. Διό καί καταθέτω τόν ἀνυπόκριτον σεβασμόν, τήν ἀφοσίωσιν καί εὐγνωμοσύνην μου πρός τήν κοινήν πάντων ἡμῶν μητέρα, τήν Μεγάλην Ἐκκλησίαν…

Τελευτῶν τόν παρόντα ἐνθρονιστήριον λόγον μου θά ἐπαναλάβω τόν ἐπίλογον τοῦ πρό ἑκατόν τριῶν ἐτῶν ἐκφωνηθέντος ἐνθρονιστηρίου λόγου τοῦ ἐν ἁγίοις ἤδη συναριθμουμένου προκατόχου μου Μητροπολίτου Δράμας, ἱεροεθνομάρτυρος Ἁγίου Χρυσοστόμου: «Ἡ Ἐκκλησία, ὡς τήν ἐστερέωσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, δέν εἶναι ψυχρά δύναμις ἐπιτάσσουσα οὔτε ὀργάνωσις ὑπολογίζουσα, ἀπειλοῦσα ἤ ἐκδικουμένη μέ τό φόβητρον τῆς ἀνταποδόσεως. Εἶναι μήτηρ ἀγαπῶσα καί συγχωροῦσα καί ἐμπνέουσα τό γλυκύτερον τῶν ἐπί γῆς αἰσθημάτων. Καί οἱ διακονοῦντες αὐτήν ποιμένες ἀποστολήν ἔχουν νά προσεγγίζωσι τά διψῶντα χείλη τῶν χριστιανῶν πρός τούς πλήρεις θείου γάλακτος μαστούς, διά τήν ἀκεραίαν, τήν ἀσάλευτον, τήν ὑπερτέραν ὑγείαν τῆς ζωῆς. Τήν ἀποστολήν μου αὐτήν ἐν μέσῳ ὑμῶν θά ἐπιτελέσω κατά τούς νόμους τῆς θείας ἁρμονίας, ἐάν λειτουργῶν ἐμπνεύσω τήν κατάνυξιν τῆς καρδίας καί οὐχί ἁπλῶς τήν προσευχήν τῶν χειλέων, ἐάν ἐμφυσήσω τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα καί οὐχί τήν ἀνίαν καί τό δέος, ἐάν ἀνασύρω τούς μαργαρίτας, τούς ὁποίους ἐγκλείει εἰς τό βάθος πᾶσα ἑλληνική καρδία, ἐάν ἀνοίξω τούς κρουνούς τῆς ἀγάπης, ἐάν δώσω παλμόν θάρρους, ὑπερηφανείας καί θυσίας εἰς ὅλας τάς ψυχάς, ἐάν συντονίσω τά αἰσθήματα καί ὠθήσω εἰς τά ἔργα τοῦ φωτός. Θά ἀνεγείρω οὕτω μεθ᾿ ὑμῶν θημωνιάς καρπῶν, προϊόν τῆς ἐργασίας, καί ἱδρύματα εὐποιΐας, ἀπαύγασμα τῆς ἀγάπης τοῦ πλησίον, καί στερεάς στήλας τῶν εὐγενῶν αἰσθημάτων τοῦ ἀνθρωπισμοῦ καί ἀκατάλυτα τείχη τῶν ἱερῶν ἐθνικῶν δικαίων καί προνομίων.Πάσχα Κυρίου εὐαγγελίζομαι ὑμῖν, ἀγαπητά τέκνα, μέ τήν ποιμαντορικήν ῥάβδον, δᾷδα τῆς Ὀρθοδοξίας. ΑΜΗΝ» (Χρυσοστόμου Δράμας, Ἐνθρονιστήριος).

† Ὁ Δράμας Παῦλος

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ (25.5.2022)

Πολυφίλητέ μοι Παῦλε,

…Ἦλθα σήμερα κατευθεῖαν ἀπό τήν Πόλι πού τόσο ἀγάπησες! Ἦλθα ἀπό τό Φανάρι, ἀπό ἐκεῖ πού χτυπᾷ ἡ καρδιά τοῦ Πόντου, τῆς Μικρασίας, τῆς Καππαδοκίας, τῆς Θράκης, Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς, τῆς Μακεδονίας, τῆς Ἠπείρου, τῶν νησιῶν μας στό Αἰγαῖο πού μόνον ἑνώνει. Ἦλθα ἀπό τήν ἕδρα τῆς Ρωμηοσύνης γιά νά σοῦ πῶ ἀπό κοντά: «Ἀδελφέ, Χριστός Ἀνέστη!» Ρωμηοί, καί μάλιστα κληρικοί σάν κι ἐσένα, εἶναι φορεῖς αὐτοῦ τοῦ ἀναστασίμου ἤθους! Γνωρίζουν νά ζοῦν καί γνωρίζουν νά πεθαίνουν.

Λεβέντες, ὄρθιοι στή ζωή καί στόν Θάνατο! Ἀλύγιστοι στίς δυσκολίες, ἀνυποχώρητοι στόν πειρασμό τῆς ἐξουσίας, ἀκαταπόνητοι στήν διακονία τῶν ἱερῶν ὑποθέσεων. Αὐτός ἤσουν, ἅγιε ἀδελφέ! Αὐτός ἤσουν γιά τό Φανάρι μας, γιά τό Πατριαρχεῖο μας, γιά τήν Ἐκκλησία πού ὥρισαν οἱ κανόνες νά σκεπάζῃ καί τόν Πόντο τῆς καρδίας σου! Εἶχες ἰδανικά καί αὐτά ἐπέλεξες νά διακονῇς μέ Ἀλήθεια καί ἀγάπη!

Ἀπό αὐτό τό Φανάρι ἦλθα ὥστε νά τιμήσω ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης σου τήν ἀφοσίωσι καί τήν φιλία σου. Ἀφοσίωσι ἐκ σπλάχνων, φιλία ψυχῆς. Ἦλθα, μέ λίγα ἄνθη στά χέρια ἀπό τό χωριό τῶν προγόνων σου στόν Πόντο, πού τά ἔφερε ὁ ἐπιστήθιος φίλος σου EfkanBey, ἦλθα ἐδῶ ὅπου ἀσκήθηκε καί ἐτάφη ὁ συντοπίτης σου Ὅσιος Γεώργιος ὁ Καρσλίδης, ὁ ὁποῖος ἀπήλαυσε τή στοργική ἀνακομιδή σου καί τίς μέριμνες ἀπό ἐσένα περί τῆς Ἁγιοκατατάξεώς του. Πλάϊ του ἀναπαύεσαι. Πλάϊ καί στήν ὀξυδερκῆ καί ἀνδρεία Γερόντισσα Ἀκυλίνα, τήν μεγάλη αὐτή Ἡγουμένη τῆς Μονῆς. Εὐλογημένη ἡ Μάνδρα τῆς Ἀναλήψεως πού ἀνέλαβε τά τίμια σώματα εὐλογημένων ἀνθρώπων, ὅσον οἱ ψυχές των θά προγεύωνται τῆς γλυκύτητος τοῦ Παραδείσου.

Ἀδελφέ μου Παῦλε,

Ἦλθα νά σοῦ πῶ ἕνα μεγάλο «εὐχαριστῶ»! Ὄχι διότι ἐργάσθηκες γιά τήν Ἐκκλησία-αὐτό εἶναι καί θά πρέπει νά εἶναι ἡ ἐπιλογή κάθε κληρικοῦ-, ἀλλά διότι ἐπέλεξες τήν ὁδό τῆς Ἀληθείας καί τῆς ἐντιμότητος! Ἀγάπησες μέ ὅλο σου τό «εἶναι» τό Φανάρι μας, τή Ρωμηοσύνη, τά χώματα τῆς γενετείρας τῶν προγόνων σου. Ἀναδείχθηκες ἄξιος διάδοχος μορφῶν σπουδαίων Ποντίων, μέ λογιότητα, μέ μεράκι, μέ ὁραματισμούς, μέ λογισμό καί μ᾿ ὄνειρο. Ἦσουν ποιμένας, δεσπότης, κληρικός, φιλογενής, πεπαιδευμένος, ἀτόφιος, ἀληθινός, χωρίς τήν ὑπερβολή τῆς ἐπιδειξιομανίας ἀλλά μέ τό μεγαλεῖο τῆς σεμνότητος.

Ὁ Πόντος, ἴσως ποῦν πολλοί ὅτι τώρα ὀρφάνεψε! Ξεχνοῦν ἵσως αὐτό πού ἀκράδαντα πίστευες: «Ἡ Ρωμανία κι ἄν πέρασεν, ἀνθεῖ καί φέρει κι ἄλλο»…

Αὐτῆς τῆς περιωπῆς Πόντιος Ἱεράρχης ὑπῆρξες! Ἀητός μονοκέφαλος, σάν ἐκείνους πού κοσμοῦσαν τά Βασιλικά ἐνδύματα Μανουήλ Α΄, τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας Τραπεζοῦντος, στραμμένος, δηλαδή, μόνον πρός Ἀνατολάς!

Καί ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως δέν πρόκειται νά λησμονήσῃ αὐτόν τόν ἀνυστερόβουλο προσανατολισμό σου, τήν ἀγάπη σου, τήν γενναιότητά σου, τήν παρρησία σου, τήν προάσπισι τῶν εὐθυνῶν της, τήν πιστότητά σου ἀκόμη καί μόνος μονώτατος μένοντας…

Καί, λοιπόν, φίλε Δράμας Παῦλε, σέ ἀποχαιρετῶ μέ τή θέρμη τῆς φιλίας δύο Ποντιοκαππαδοκῶν Ἁγίων, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Βασιλείου τοῦ Μεγάλου:

«Σέ παρακαλῶ νά εἶσαι κοντά μου, νά σέ καίῃ ἡ ἴδια φλόγα τῆς ἀρετῆς καί νά συνεργάζεσαι μαζύ μου, καί ὅποια ὠφέλεια εἴχαμε συγκεντρώσει κάποτε, νά τήν διατηρῇς μέ τίς προσευχές, γιά νά μή διαλυθοῦμε σάν σκιά λίγο λίγο καθώς γέρνει ἡ μέρα». (Ἐπιστολή Η΄, Βασιλείῳ… PG 37, 32 Α-Β).

Χριστός Ἀνέστη!

Ἀπόσπασμα ἀπό τόν ἐπικήδειο λόγο τοῦ Ἐπισκόπου Ὠρεῶν Φιλοθέου στήν ἐξόδιο ἀκολουθία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κυροῦ Παύλου (ἐκ μέρους τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος)

…Ὁ Μητροπολίτης Δράμας Παῦλος ὑπῆρξε τιμιώτατο μέλος τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί πάντοτε μέ παρρησία καί θάρρος ἐξέφραζε τήν γνώμη του γιά τά ζητήματα πού ἀπασχολοῦν τήν Αὐτοκέφαλο Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά καί εὐρύτερα τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σέ ὅλο τόν κόσμο. Σεβόταν ὑπερβαλλόντως τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί δέν παρέλειπε νά ἐκφράζει τήν εὐγνωμοσύνη του πρός τήν Μεγάλη Ἐκκλησία, γιά ὅσα προσέφερε καί προσφέρει πρός τό εὐσεβές Γένος μας, τονίζοντας ἐν ταὐτῷ ὅτι «ἡ ἐν Ἑλλάδι Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τιμητικῶς καί ὀφειλετικῶς λειτουργεῖ ὡς προμαχών καί θώραξ καί προφυλακή τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ θρόνου. Ἰσχυρά δέ Αὐτοκέφαλος ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησία δύναται ν’ ἀποτελέσῃ ἀνατρεπτικόν παράγοντα καί τεῖχος ὀχυρώτατον κατά τῶν ἐπιβουλευομένων αὐτήν».

Ἀγαποῦσε καί τήν Πατρίδα μέ γνήσιο πατριωτισμό… Σταθερός στήν ἑλληνική συνείδηση γιά τήν γῆ τῆς Μακεδονίας, τήν ὁποία ἐξύμνησε μέ δύναμη καί μαχητικότητα. Ἄρρηκτα συνδεδεμένος μέ τόν Πόντο, ἀληθινός ἐραστής τῶν Ἁγίων του, τῶν ἱερῶν προσκυνημάτων καί σεβασμάτων του, μά καί αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων του. Ἕλληνας πραγματικός, διαρκῶς ἐμπνεόμενος ἀπό τήν Ἑλληνική Παιδεία μέ τά οἰκουμενικά καί πανανθρώπινα μηνύματα.

Πρώτιστα, ὅμως, ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Δράμας Παῦλος ἀγάπησε τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, στήν Ὁποία παρέμεινε ἀφοσιωμένος ὅσο τίποτε ἄλλο. Καί τοῦτο γιατί γνώριζε ὅτι στήν Ἐκκλησία φανερώνεται ὁ Ἀναστάς Χριστός, τόν Ὁποῖον ἔχει τόση ἀνάγκη ὁ κόσμος. Καί ἡ τελευταία ὁμιλία του, τό τελευταῖο του κήρυγμα, πού ἔγινε μόλις πρό τριῶν ἡμερῶν, τό περασμένο Σάββατο, ἐπί τῇ ἱερᾷ Μνήμῃ τῶν Ἁγίων ἐν Ναούσῃ Νεομαρτύρων, ἐνώπιον Ὑμῶν, Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, ὑπῆρξε ἕνας ὕμνος πρός τόν Ἀναστάντα Κύριο καί τούς αὐτόπτες μάρτυρες τῆς παρουσίας Του, μία ἀληθινή Ὁμολογία Πίστεως: «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου, δόξα σοι!», ἀναφώνησε ὁ μακάριος Μητροπολίτης καί συνέχισε: «…Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό θεμέλιο τῆς πίστεώς μας… Ἡ ζωή τοῦ χριστιανοῦ εἶναι ὑπέροχη. Τό βλέπουμε στά ὁλόφωτα πρόσωπα τῶν ἁγίων τῆς πίστεώς μας. Ὁ χριστιανός, σύμφωνα μέ τούς λόγους τοῦ Χριστοῦ, ἀπό ἐδῶ ἔχει γεύση τῆς αἰωνίου ζωῆς· “ὁ τόν λόγον μου ἀκούων καί πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωήν αἰώνιον”. Δέν εἶπε ὅτι θά ἔχει στό μέλλον, ἀλλά ὅτι ἤδη ἔχει ζωή αἰώνια. Οἱ ἀπόστολοι καί οἱ ἅγιοι αἰσθάνονταν ἔντονα μέσα τους τήν πνευματική ἀνάσταση καί τήν αἰώνια ζωή, ὥστε περιφρονοῦσαν τόν σωματικό θάνατο. Αὐτή εἶναι ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας, νά ἑνώσει ὅλους τούς πιστούς μέ τό πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι δευτερεύοντα». Αὐτά τά τελευταῖα λόγια τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου, ὁ «ἐπίλογος» τῆς πορείας του τό ἔτος 2022, εὑρίσκονται σέ ἄμεση σχέση μέ τόν «πρόλογο» τοῦ Ἐνθρονιστηρίου πρός ὑμᾶς λόγου του, πατέρες καί ἀδελφοί Δραμινοί, τό ἔτος 2005: «…Πάσχα Κυρίου εὐαγγελίζομαι ὑμῖν, ἀγαπητά τέκνα, μέ τήν ποιμαντορικήν ράβδον, δᾷδα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀμήν». Καί ὁ λόγος του ὄντως ἐγένετο βέβαιος!

Μακαριώτατε,

Ἐπιτρέψατέ μου νά κατακλείσω τόν λόγο, παραφράζοντας τόν στίχο ἑνός ἀπό τά πολλά ποιήματα στήν ποντιακή διάλεκτο, τά ὁποῖα ἀγάπησε καί τραγούδησε ὁ προκείμενος μακαριστός Ἀρχιερεύς…

«Παῦλος ὁ Μητροπολίτης Δράμας!

Ἐν’ ἄστρον φωτεινόν ὀψέ, ὀσήμερον καί πάντα».

Καλή Ἀνάσταση, ἀοίδιμε Μητροπολῖτα Δράμας κυρέ Παῦλε! Νά ἔχουμε τήν ἁγία εὐχή Σου! Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!