ΑΡΘΡΟ
Του Γ.Κ. Χατζόπουλου
Τ. Λυκειάρχη
Βασίλη Μεσσή: «Τα διασωσμένα οθωμανικά τεμένη στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας»
σσ. 247, Δράμα 2021, έκδοση εταιρείας Raycap
Δεν μας εξέπληξε ο Βασίλης Μεσσής, αρχαιολόγος – διδάκτωρ της Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. με την έκδοση του πιο πάνω περισπούδαστου έργου του. Γιατί ο Βασίλης Μεσσής εδώ και χρόνια μάς έδωσε απτά δείγματα της σοβαρότητας και υπευθυνότητας με τις οποίες ιερουργεί στο τέμενος της επιστήμης.
Επίπονη η προσπάθεια, που κράτησε μια τετραετία, για να αναδειχθούν μνημεία ενός πολιτισμού, που άφησε το αποτύπωμά του δεκάδες χρόνια στον τόπο μας.
Ανατρέχοντας στις 247 μεγάλου σχήματος σελίδες του πονήματός του διαπιστώνει εύκολα ο μελετητής το πόσο αντικειμενικά και χωρίς προκαταλήψεις υπηρέτησε την αλήθεια, η οποία πρέπει να συνοδεύει την επιστημονική έρευνα.
Χωρίς διαχωριστικές γραμμές, μα με μοναδικό οίακα το χρέος προς την τέχνη, μας έδωσε ολόγλυφα όχι μόνο τα επαρκώς διασωζόμενα οθωμανικά τεμένη, αλλά και αυτά ακόμη, που κείνται σε ερείπια ή τα κατέστησε δυσδιάκριτα η οργιώδης βλάστηση.
Και για να επιτύχει το τελευταίο επιδόθηκε σε κοπιώδη προσπάθεια αναζήτησής τους.
Το πόνημα ξεκινάει τη διαδρομή του με δισέλιδο πρόλογο, όπου λακωνικά ο συγγραφέας διατυπώνει την πρόθεσή του να προβεί στην αποκάλυψη, καταγραφή και τεκμηρίωση των οθωμανικών τεμενών, τα οποία υπάρχουν στην Π.Ε. Δράμας, ενώ το μέγιστο μέρος του το αφιερώνει με σεμνότητα σ’ όλους εκείνους, που στάθηκαν δίπλα του, ώστε να δει το φως της δημοσιότητας το πόνημά του.
Μετά τον πρόλογο ακολουθεί η εκτενής ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, μαρτυρία ακράδαντη το πόσο κόπιασε στην ανάδειξη του θέματός του.
Ακολουθεί η Γενική Εισαγωγή παραχωρώντας τη σκυτάλη στο πολύ ενδιαφέρον γλωσσάριο, το οποίο βοηθάει στην κατανόηση πολλών σημείων της εργασίας του. εδώ, μέσα από την αναφορά του στα τεμένη, θεωρεί πολύ χρήσιμο να παραθέσει και ιστορικά στοιχεία, εμπλουτίζοντας την τοπική ιστορία.
Ακολουθούν τα τυπολογικά στοιχεία των τεμενών, η χρονολόγησή τους, η αναφορά στο ιστορικό τους: χρονολόγηση, τόπος κατασκευής, αρχιτεκτονική περιγραφή, ονομασία, κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα, και παράλληλα παραθέτει εικόνες τους εντυπωσιακές –ασπρόμαυρες και έγχρωμες- οι οποίες βοηθούν θαυμάσια στη γνωριμία μ’ αυτά του μελετητή.
Και ασφαλώς για την πλήρη γνωριμία και τον τρόπο λειτουργίας τους παραθέτει και αρχιτεκτονικά σχεδιαγράμματα.
Εν κατακλείδι αξιοζήλευτη η κοπιαστική εργασία του πολύ καλού φίλου Βασίλη Μεσσή, από τον οποίο αναμένουμε να υποβληθεί στον γοητευτικό κόπο να πράξει το ίδιο και για τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς της Π.Ε. Δράμας.
Ευχόμεθα ολοκάρδια καλοτάξιδο το πόνημά του, το οποίο πρέπει να κοσμήσει τις βιβλιοθήκες όχι μόνο των εκπαιδευτηρίων του Νομού μας, αλλά και όλης της χώρας, αφού πρόκειται για ένα αξιόλογο κομμάτι της ιστορίας μας και μάλιστα σε μια εποχή δυσχείμερη, που φόρτωνε με δυσανεξία και θλίψη το δούλον Γένος! Όσο όμως κι αν ήταν οδυνηρή η ζωή των Δραμινών, η τέχνη, έστω κι αν υπηρετεί αλλόδοξους, έχει λόγο ύπαρξης. Στην επιστήμη δεν χωρούν αποκλεισμοί, αποστασιοποιήσεις και περιφρονήσεις. Και ούτε πρέπει να συνδέουμε την ύψωση τειχών μίσους, αλλά μάχεται για τη συναδέλφωση των λαών, λειτουργώντας ως αντιτείχισμα στην εκδήλωση βαρβαρότητας και απαξίωσης της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Κλείνοντας απευθύνουμε δημόσιο έπαινο προς την εταιρεία Raycap, η οποία αναβιώνει τον ρόλο ενός σύγχρονου Μαικήνα εδώ και καιρό, συνδράμοντας στην ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και του πολιτισμού.
