ΑΡΘΡΟ

Του Γ.Κ. Χατζόπουλου

Άρχοντος Ιερομνήμονος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Με κίνδυνο της ζωής του μεριμνά για την προμήθεια και διανομή όπλων στους Μακεδονομάχους1 του σαντζακίου της Δράμας, όπου και η Χωριστή. Τα όπλα με πλοιάρια, τα οποία ξεκινούν από τα λιμάνια Βόλου και Θεσσαλονίκης μεταφέρονται στο λιμάνι της Καβάλας και τοποθετούνται σε κρύπτες στο Παλιό Τσιφλίκι της Καβάλας2. Σε μια νυκτερινή διανομή όπλων στέκεται άτυχος3. Από τυχαία παρουσία Τουρκαλβανού καταγγέλλεται στις τουρκικές Αρχές και διατρέχει άμεσο κίνδυνο καταδίκης. Ευτυχώς ο καταγγείλας κατά την απολογία του γίνεται ασαφής κι έτσι ο Θεμιστοκλής Χατζησταύρου αποφεύγει την καταδίκη.

Λίγο καιρό, μετά την εγκατάστασή του στο σαντζάκι της Δράμας, ιδρύει σ’ όλες σχεδόν τις Κοινότητες γυμναστήρια, αναγνωστήρια και μουσικές μπάντες4.

Τον ενδιαφέρει ακόμη η στελέχωση και οργάνωση μαχητών του Μακεδονικού Αγώνα στη Χωριστή. Ιδρύει την Εθνική Οργάνωση της Χωριστής, στην οποία εντάσσει τους: Γ. Τσαμπάζη, Βελένη Βασ., Κιμπάρη και Μαρίνο5, τους οποίους εφοδιάζει με πολεμικό υλικό, το οποίο προοριζόταν για τους ενταχθέντες ή εντασσομένους στον Μακεδονικό Αγώνα.6

Αναφερόμενος στην ίδρυση της Εθνικής Οργάνωσης, γράφει στο Ιωβηλαίον του τα ακόλουθα: «Κατά τας αρχάς του κινήματος, της οργανώσεως εκ μέρους ημών ενόπλου αντιστάσεως κατά των κομιτατζήδων μετέβην εις την κωμόπολιν ταύτην προς μύησιν και καταρτισμόν της σχετικής Επιτροπής. Εκ των πρώτων εκάλεσα προς μύησιν τον εκ των πλουσίων προκρίτων Βελένην».

Αλλά και για την άνετη, αξιοπρεπή και ασφαλή άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων των κατοίκων της Τσατάλτσας επιδεικνύει ζωηρόν ενδιαφέρον ο Θεμιστοκλής Χατζησταύρου. Επισκεπτόμενος, λίγο χρόνο μετά την εγκατάστασή του στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας, την ευλογημένη Κοινότητα Τσατάλτσας7 διαπιστώνει ότι υπήρχε η ευρύχωρη, αλλά κακώς κτισθείσα και παλαιά Εκκλησία, και, παρά τις προτροπές του Μητροπολίτη, οι κάτοικοι αδιαφορούσαν να προβούν στο κτίσιμο νέας και ασφαλούς. Μη ανεχόμενος την κατάσταση, αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την ανέγερση νέου ναού. Γράφει λοιπόν στο Ιωβηλαίον του8: «Διετάχθην (υπό του Μητροπολίτου) να μεταβώ εις την κωμόπολιν και δια “πραξικοπήματος” να κρημνίσω την εκκλησίαν ταύτην, ίνα εξαναγκασθώσιν οι κάτοικοι να οικοδομήσουσι νέαν. Συνήθροισα περί εμέ πολυάριθμον ομάδα νέων και εντός ωρών η παλαιά εκκλησία εκρημνίσθη, παρά τας αντιδράσεις των προκρίτων, και ούτως αναγκαστικώς ωκοδομήθη η νυν έτι υφισταμένη μεγαλοπρεπής εκκλησία, αποτελούσα κόσμημα της κωμοπόλεως ταύτης.

Παρά την εκκλησίαν προς μόρφωσιν της αξίας καλυτέρας τύχης νεολαίας οικοδόμησα, παρά τας αντιδράσεις των γερόντων, δύο ευμεγέθεις αιθούσας, σωζομένας μέχρι σήμερον, προς εθνικήν διαπαιδαγώγησιν της νεολαίας δια διδασκαλιών, διαλέξεων και ευπρεπούς ψυχαγωγίας».

Το ενδιαφέρον του Θεμιστοκλή Χατζησταύρου δεν εξικνείται μόνο μέχρι την κατεδάφιση, κατά δήλωσή του, του παλαιού ναού, αλλά οδεύει και στην ανέγερση νέου περικαλλούς και ασφαλούς τεμένους της ορθοδοξίας9.

Οι Δ. Α. Πασχαλίδης και Χρ. Π. Φαράκλας σε εισήγησή τους στο συνέδριο «Από τον Μακεδονικό Αγώνα… στην απελευθέρωση της Δράμας» απορρίπτουν, παραθέτοντας γραπτές και προφορικές μαρτυρίες, ότι ο Θεμιστοκλής Χατζησταύρου προέβη κατόπιν εντολής του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου στην κατεδάφιση πραξικοπηματικά της παλιάς εκκλησίας, ώστε να ανεγερθεί νέα ευρύχωρη και ασφαλής εκκλησία. Αναφέρουν δε ότι αποκλείεται να γκρέμισε ολόκληρο τον ναό, αφού αυτός λειτουργούσε καθ’ όλη τη διάρκεια της οικοδομήσεως του νέου.

(συνεχίζεται…)

 

  1. Ιωβηλαίον, σ. 417, Γ. Κ. Χατζοπούλου, Ιστορικά Ανάλεκτα, σσ. 99, 104.
  2. Αρχείον Χρυσοστόμου, τόμ. Α’, σ. 415.
  3. Αρχείον Χρυσοστόμου, τόμ. Α’, σσ. 116, 365, Ιωβηλαίον, 417, Γ. Κ. Χατζοπούλου, Ιστορικά Ανάλεκτα, σσ. 99, 104.
  4. Ιωβηλαίον, σ. 394 (Χρηστάκης Γεωργιάδης).
  5. Ιωβηλαίον, σ. 417.
  6. Αρχείον Χρυσοστόμου, τόμ. Α’, σ. 365, 415
  7. Ιωβηλαίον, σ. 407.
  8. Ιωβηλαίον, σσ. 407-408.
  9. Μετά την έκδοση του αυτοκρατορικού – σουλτανικού διατάγματος Hatti Humayun 1856, δόθηκε στους χριστιανούς το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης και λατρείας τους. Άνοιξε πλέον ο δρόμος για οικοδόμηση ναών.