Το ποιμαντικό, πνευματικό και κοινωνικό έργο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ

Του Αρχιμανδρίτη Γεράσιμου Βλατίτση

Ο Αρχιμανδρίτης πατέρας Γεράσιμος Βλατίτσης πριν από ένα χρόνο περίπου εκπόνησε εργασία με τίτλο «Η περίπτωση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ.κ. Παύλου» στο πλαίσιο του Διϊδρυματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Ελλάδα: Εκκλησιαστική Ιστορία και Πολιτισμός» στο μάθημα «Εκκλησιαστική Διπλωματία και Εθιμοτυπία» με σύμβουλο καθηγητή τον κ. Γρηγόριο Λιάντα.

Τιμώντας τη μνήμη του Μακαριστού Μητροπολίτη Δράμας κυρού Παύλου, η εφημερίδα «Εργασία… συν» δημοσίευσε τμηματικά την εργασία του Αρχιμανδρίτη πατέρα Γερασίμου, τον οποίο ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την παραχώρησή της.

Η μέριμνα για την τοπική ιστορία της Δράμας μέσω της θεμελίωσης μνημείων υπέρ της μνήμης πεσόντων ή θυμάτων (όπως οι 172 μαρτυρήσαντες μοναχοί της Ι.Μ. Εικοσιφοινίσσης, τα θύματα στο Δοξάτο κατά τη βουλγαρική κατοχή 1941-1944 κ.ά.), της υπόμνησης ιστορικών γεγονότων, όπως ο Μακεδονικός Αγώνας στην περιοχή της Δράμας, των τιμητικών λόγων υπέρ της μνήμης ηρώων, όπως του Παύλου Μελά, της τιμής και τέλεσης τρισαγίων υπέρ όλων των ανωτέρων αλλά και υπέρ τοπικών και πολιούχων Αγίων (Αγία Βαρβάρα, Άγιος Χρυσόστομος κ.λπ.) αποτελούν βασικά σημεία της δράσης του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Παύλου. Επιπλέον οι εκδηλώσεις, ημερίδες, παρουσιάσεις βιβλίων κ.ά. για τις αλησμόνητες πατρίδες πέραν του Πόντου, όταν εορτάζεται η 19^η Μαΐου ως η ημέρα μνήμης, (Β. Ήπειρος, Ανατ. Θράκη, Μικρά Ασία κ.λπ.) και τον προσφυγικό Ελληνισμό αποτελούν μόνιμη έγνοια του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Παύλου. Ως ημέρα μνήμης γενοκτονίας του θρακικού Ελληνισμού εορτάζεται η 14^η Απριλίου (στον Ι.Ν. των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων όπου φυλάσσονται ιερά κειμήλια που μετέφεραν πρόσφυγες από τον Ι.Ν. των Αγίων Αποστόλων Αδριανουπόλεως. Στον παραπάνω ναό, στη Δράμα, βρίσκεται και το μνημείο των σφαγιασθέντων Θρακών είτε από Βούλγαρους είτε από τους Νεότουρκους).

Σχετικά με τη ναοδομία και τη σύσταση ιδρυμάτων και σωματείων, το 2006 ο Μητροπολίτης Δράμας εγκαινίασε το πρότυπο «Ιατροκοινωνικό Κέντρο», μία μονάδα παροχής υπηρεσιών υγείας σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας και περίθαλψης. Τον Αύγουστο του 2007 θεμελιώθηκε νέος ναός στην Ιερά Λαυρεντιανή Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, του έτους 2009, εγκαινιάστηκε αίθουσα εκδηλώσεων του Μητροπολιτικού ναού. Ο Ι.Ν. Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο Πανόραμα Δράμας εγκαινιάστηκε στις 11 Οκτωβρίου 2009. Επιπρόσθετα αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η τέλεση λειτουργίας στον Ι.Ν. Παναγίας της Πετρούσας μετά από εκατό περίπου έτη, στα έξι έτη της επετείου από την ενθρόνιση του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Παύλου, στις 19 Νοεμβρίου 2011, ενώ τον εγκαινίασε στις 23 Αυγούστου 2020. Την ίδια περίοδο στις 5 Νοεμβρίου τελέστηκαν τα εγκαίνια του Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Κορυλόβου, της Ε’ Μοίρας Καταδρομών. Στις 10-11 Σεπτεμβρίου 2016 πραγματοποιήθηκαν λαμπροπρεπώς τα εγκαίνια του νεότευκτου Ι.Ν. Αγίου ιερο-εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης του από Δράμας. Η ύστατη ενέργεια σχετικά με τη δόμηση και αναδόμηση ναών και μονών ήταν η ανακαίνιση του Ι.Ν. Αγίου Δαυίδ του Μεγάλου Κομνηνού την 1^η Νοεμβρίου 2020. Επίσης ως σημαντικές ενέργειες καταγράφονται η ίδρυση βιβλιοπωλείου της Ι.Μ. Δράμας στις 28 Ιουλίου 2016, η θεμελίωση του «Χριστοδούλειου Οίκου Ξενίας» εις μνήμην του μακαριστού Χριστοδούλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος και η τελετή εγκαινίων για την ανακαίνιση στο Πνευματικό Κέντρο της Ι.Μ. Δράμας «Ελληνικό Φροντιστήριο Τραπεζούντος», γεγονός που τελέστηκε στις 26 Νοεμβρίου 2018. Το ίδρυμα στοχεύει στην προώθηση της πολιτισμικής και ιστορικής κληρονομιάς, των γραμμάτων και της τόνωσης του εθνικού φρονήματος του οικουμενικού ποντιακού Ελληνισμού, σε ομογένεια και εσωτερικό.

Ως εξαιρετικής σημασίας ημέρα στην ιστορία του Ιερού Ναού Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Δράμας-Σμύρνης καταγράφεται η Κυριακή 7 Αυγούστου 2016, όπου έλαβε χώρα η έλευση του αντιγράφου της Ιεράς Αχειροποιήτου και θαυματουργού εικόνος της Παναγίας της Ιεροσολυμιτίσσης, που με κατάνυξη υποδέχθηκαν κλήρος και λαός, και έναν μήνα μετά στα εγκαίνια του Ι.Ν. Αγίου Χρυσοστόμου (11-9-2016) το Τίμιο Ξύλο από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων για έξι ημέρες.

Γεύματα και Εσπερινοί της αγάπης, επισκέψεις και προσφορά παντοειδούς υποστήριξης σε ευαγή κοινωνικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα, υποστήριξη της νεολαίας μέσω τη λειτουργίας παιδικών κατασκηνώσεων (Εξοχή Δράμας), αθλητικών εκδηλώσεων, όπως τα «ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΕΙΑ» που καθιέρωσε, και άλλων κοινωνικών τελετών αποτελούν μόνο ενδεικτικές πτυχές της ανεκτίμητης ποιμαντικής και κοινωνικής προσφοράς του Σεβασμιωτάτου κ.κ. Παύλου στο ποίμνιό του.

Συμπεράσματα

 Στο πλαίσιο της εθιμοτυπίας και διπλωματίας που αναπτύσσει κάθε εκκλησιαστική αρχή, σε επίπεδο Πατριαρχείου, Αρχιεπισκοπής ή Μητρόπολης εντάσσονται μία σειρά δράσεων των εκάστοτε ιεραρχών με σκοπό την ανάπτυξη σχέσεων με ομολόγους σε διορθόδοξο, διαχριστιανικό ή και διαθρησκειακό επίπεδο. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ.κ. Παύλος από την εκλογή του, το 2005, και εντεύθεν ανέπτυξε αξιόλογη και πολυδιάστατη δράση που δεν περιορίστηκε μόνο σε ποιμαντικό και πνευματικό επίπεδο αλλά και σε ευρύτερο εθνικό και πολιτισμικό. Σε αυτό το πλαίσιο ο ιεράρχης της Δράμας αποδύθηκε στη διατήρηση αλλά και την περαιτέρω ανάδειξη των ανεκτίμητης πολιτισμικής και ιστορικής αξίας ιερών μνημείων της μητροπολιτικής του επαρχίας καθώς και στην προβολή της εν γένει τοπικής ιστορίας. Η επιστροφή των κλαπέντων ιερών κειμηλίων της Ι.Μ. Εικοσιφοίνισσας, η προβολή της ταυτότητας του προσφυγικού Ελληνισμού με έμφαση στο ποντιακό στοιχείο, η προώθηση του Ποντιακού Ζητήματος με σκοπό την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων, χωρίς να αποσιωπάται και η σκαιά και ωμή πολιτική εθνοκάθαρσης εναντίον και των υπόλοιπων ελληνικών φυλών της Ιωνίας αποτέλεσαν και αποτελούν κύρια μέριμνα και έγνοια του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας.

Ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων ή όχι στα, ομολογουμένως, πολυπαραγοντικά και χρήζοντα λεπτών διπλωματικών χειρισμών ζητήματα που άπτονται πρώτιστα της επίσημης εξωτερικής πολιτικής, των διμερών πολιτικών και πολιτειακών σχέσεων αλλά αφορούν και υπερεθνικούς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση κ.ά., οι άοκνες και ανυστερόβουλες ενέργειες του ιεράρχη της Δράμας κρίνονται απόλυτα ειλικρινείς και στη βάση της χριστιανικής αλληλεγγύης, του διεθνούς δικαίου, του σεβασμού της πολιτισμικής και ιστορικής κληρονομιάς και του «κοινού περί δικαίου αισθήματος».

Η περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων της Μητρόπολης Δράμας με την τροφό του Γένους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, οι πολυδιάστατες δράσεις είτε θεολογικού είτε πολιτισμικού και ιστορικού επιπέδου, η ανακαίνιση, συντήρηση και ανάδειξη ιερών μνημείων και η ανελλιπής παρουσία της Μητρόπολης Δράμας σε φλέγοντα εθνικά ζητήματα μέσω διοργάνωσης συνεδρίων, ημερίδων, εκδηλώσεων μνήμης, ομιλιών και επετειακών εορτασμών πιστώνονται σε μεγάλο βαθμό στην ακαταπόνητη και χαρισματική προσωπικότητα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ.κ. Παύλου.

Επιλογικά αναφέρεται ότι η παρούσα εργασία επιχειρεί απλώς μια μικρή καταγραφή των πολλών υπό του Επισκόπου Δράμας Παύλου επιτελεσθέντων πολλών και μεγάλων, και αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής, σεβασμού και ειλικρινούς υιικής αγάπης και ευγνωμοσύνης του γράφοντος προς το σεπτό Του πρόσωπο επί τη ευκαιρία της συμπληρώσεως 15ετούς ευκλεούς ποιμαντορίας στον αρχιερατικό θρόνο της Ι.Μ. Δράμας από το έτος 2005, εις διαδοχήν του μακαριστού γέροντός του, αοιδίμου Μητροπολίτου Δράμας κυρού Διονυσίου Κυράτσου, του μεγάλου εκείνου ιεράρχου που αρχιεράτευσε στην Ι.Μ. Δράμας επί σαράντα ολόκληρα χρόνια (1965-2005), ο οποίος τον εισήγαγε στις τάξεις του Ιερού Κλήρου με τον βαθμό του Διακόνου στις 17-12-1998 στον ιερό μητροπολιτικό ναό Εισοδίων της Θεοτόκου Δράμας. Είχε – ο γράφων – την ευλογία να υπηρετήσει τον Επίσκοπο Παύλο ως Διάκονος και Πρεσβύτερος, αλλά και ως διευθυντής του ιδιαιτέρου Γραφείου του Μητροπολίτου και υπεύθυνος τύπου και δημοσίων σχέσεων κατά την πρώτη εξαετία της ποιμαντορίας του στη Δράμα (2005-2011), και από κοντά να γνωρίσει τον πλούτο της καρδιάς του και να μαθητεύσει στο γνήσιο ιερατικό ήθος όπου μεγάλως ωφελήθηκε. Τον χειροτόνησε Πρεσβύτερο και τον χειροθέτησε Αρχιμανδρίτη την Κυριακή 30 Ιουλίου 2006 στον Ι.Ν. Αγίων Δώδεκα Αποστόλων Δράμας, και τον τοποθέτησε Εφημέριο, προϊστάμενο και κτήτορα του Ι.Ν. Αγίου ενδόξου ιερο-εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου αρχιεπισκόπου Σμύρνης του από Δράμας που βρισκόταν στη φάση της ανεγέρσεως από το 2002 – που τον θεμελίωσε ο μακαριστός Μητροπολίτης Διονύσιος – και τον ολοκλήρωσε (εγκαίνια 11-9-2016). Η προσωπικότητα του πνευματικού ποιμένα, το ήθος του ανδρός, η ευρυμάθεια και η αγάπη του στην ιστορία, αλλά και η έγνοια του για ευρύτερα και πολυδιάστατα ζητήματα πέραν των αμιγώς θεολογικών είναι γνωρίσματα που μπορεί κανείς να διακρίνει δίχως δυσκολία στον Μητροπολίτη Δράμας κ.κ. Παύλο και αποτελεί αφορμή δοξολογίας προς τον Θεό που τον κατέστησε ποιμενάρχη της ακριτικής και μαρτυρικής Μητροπόλεως Δράμας, επόμενο αγίων και ηρώων.