ΑΡΘΡΟ

Του Χάρη Δαμιανίδη

Φοιτητή του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης

 

Οι εξελίξεις στην Ισπανία με το δημοψήφισμα της ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Ιστορικά, με τη δημιουργία του ισπανικού κράτους και αργότερα τη περίοδο του Φράνκο δημιουργούνταν οι προϋποθέσεις για το δυνάμωμα των αντιθέσεων ανάμεσα στο κέντρο (τη Μαδρίτη) και κάποιες περιφέρειες π.χ. περιοχή των Βάσκων – Καταλονία. Στη Καταλονία «έλαχε» ο κλήρος να σηκώσει τη μπαντιέρα της ανεξαρτητοποίησης. Η ένταση των εξελίξεων και η σημασία τους είναι πολύ σοβαρή, όχι μόνο για την Ισπανία αλλά για άλλες περιοχές της Ε.Ε. Ήδη οι Βάσκοι είναι και αυτοί στους δρόμους και διεκδικούν τη δική τους ανεξαρτητοποίηση. Μέχρι και σήμερα η κατάσταση στη Βαρκελώνη είναι τεταμένη, οι τραυματίες όλη αυτή τη περίοδο ξεπέρασαν τους 800 και η αστυνομική βία ήταν πρωτοφανής. Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, δεν «είδε» κανένα δημοψήφισμα. Η κεντρική κυβέρνηση θεωρεί πως το δημοψήφισμα ήταν αντισυνταγματικό και πρόκειται να λάβει αυστηρότερα μέτρα για να θέσει υπό τον έλεγχο της την επαρχία.

Τι θέλει ο Ραχόι;

Με την ενεργοποίηση του άρθρου 155 του Ισπανικού Συντάγματος, ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας θέλει να οδηγήσει στη κατάργηση της κυβέρνησης της περιφέρειας και παράλληλα να μεταφέρει όλες τις εξουσίες στη Μαδρίτη. Παράλληλα, πρέπει να τονιστεί πως με τη αναστολή των καθηκόντων του Κάρλες Πουτζεμόντ, Προέδρου της Καταλονίας, αυτόματα η κυβέρνηση της Μαδρίτης θα έχει τον έλεγχο για τα ΜΜΕ της αυτόνομης περιφέρειας, θα μπορεί να ελέγχει την αστυνομία ενώ παράλληλα θα έχει αποφασιστικό ρόλο για τις εξελίξεις στη διοίκηση και την αστυνομία. Ακόμη, οι δημόσιες υπηρεσίες της Καταλονίας θα έχουν πλέον μόνο διοικητικά καθήκοντα ενώ πρέπει να τονιστεί πως η Βουλή της Καταλονίας δε θα μπορεί να ψηφίσει μέτρα τα οποία θα έρχονται σε αντίθεση με τις αποφάσεις της Μαδρίτης.

Στην αντίπερα όχθη, η κυβέρνηση της Καταλονίας θεωρεί πως με το συγκεκριμένο άρθρο, ο λαός της Καταλονίας γυρνάει σε εποχές Φράνκο. Επιπρόσθετα, ο Πουτζεμόντ, θεωρεί πως οι θεσμοί της Καταλονίας πέφτουν θύμα πραξικοπήματος από την ισπανική κυβέρνηση. Τονίζει πως ο Ραχόι κινείται αντισυνταγματικά, δρα με βία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία οικονομικής αστάθειας σε μεγάλο βαθμό. Επίσης, στους δρόμους βρίσκονται οι Καταλανοί όπου ξεπερνούν τους 450.000 φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της «ανεξαρτησίας» και της «ελευθερίας».

Είναι νομίζω σημαντικό να τονίσουμε, κάτι που έχει σχέση με το ρόλο των Η.Π.Α. απέναντι στις εξελίξεις και γενικότερα τη στάση τους στην Ε.Ε., ότι από το 1990 οι Η.Π.Α προέβλεπαν μια πιθανή ανεξαρτησία της Καταλονίας. Σε έκθεση του το Τμήμα Ομοσπονδιακών Ερευνών της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου δημοσιεύει έκθεση με τίτλο «Διεθνές Περιβάλλον Ασφαλείας έως το 2020: Ανάλυση των Παγκόσμιων Τάσεων», όπου γίνεται λόγος για μια πιθανή αλλαγή της ΕΟΚ σε Ε.Ε. ενώ παράλληλα τόνιζε πως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ένα τμήμα της Ευρώπης να αποτινάξει από πάνω του την ιδέα του έθνους – κράτους.

Η σύγκρουση που γίνεται αυτή τη στιγμή στην Ισπανία έχει σχέση με συμφέροντα οικονομικού χαρακτήρα και εξελίσσεται με πρόσχημα τα εθνικά ζητήματα στο εσωτερικό της χώρας. Γίνεται με σκοπό την αναβάθμιση του κεφαλαίου στη Καταλονία, μια περιοχή όπου παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της Ισπανίας, καθώς παράγεται το 19%. Είναι πρώτη εξαγωγική περιφέρεια και απορροφά το 14% των ξένων επενδύσεων, καθώς εκεί εδρεύουν το 50% των γερμανικών εταιρειών στην Ισπανία, μεγάλοι βιομηχανικοί και τραπεζικοί κολοσσοί, διατροφική βιομηχανία, τουριστικός τομέας. Παράλληλα, μέσα σε όλο αυτό το κλίμα αναταραχής που επικρατεί δείχνουν να ευνοούνται και οι Βάσκοι, διότι και οι αυτονομιστές της χώρας των Βάσκων επιθυμούν να έχουν ένα ανεξάρτητο κράτος. Ωστόσο, το θέμα της ανεξαρτησίας δε μένει μόνο μέσα στα σύνορα της Ισπανίας αλλά αντίθετα τέτοιου είδους ζητήματα υπάρχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. Κορσική – Γαλλία, Φλάνδρα και Βαλονία – Βέλγιο, Βαυαρία – Γερμανία. Ακόμη, ήταν προγραμματισμένο για τις 22 Οκτώβρη στην Ιταλία, στις περιοχές Λομβαρδία και Βένετο να γίνουν δημοψηφίσματα για ανεξαρτητοποίηση.

Τέτοιου είδους πολιτικές δημιουργούν εθνικιστική συνείδηση ενώ παράλληλα ανταγωνισμούς στο εσωτερικό των χωρών. Είναι αναγκαίο να τονιστεί πως ο λαός δεν έχει κανένα συμφέρον από τέτοιου είδους δημοψηφίσματα και γίνονται παρά μόνο για την ενίσχυση τμημάτων του κεφαλαίου. Η εκμετάλλευση που υφίσταται ο κόσμος θα παραμένει είτε σε μια Καταλονία η οποία θα είναι ανεξάρτητη είτε ενωμένη με το υπόλοιπο κομμάτι της Ισπανίας. Ο άνεργος και ο εργαζόμενος οι οποίοι στερούνται κοινωνικά δικαιώματα σήμερα, δε θα τα αποκτήσουν με την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας αφού η αιτία του προβλήματος είναι ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μονοπωλιακές δυνάμεις που για να πετύχουν το στόχο τους συνθλίβουν τη κοινωνία. Το συμφέρον του κάθε εργαζόμενου είναι να έχει όλα τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο τόπο όπου ζει και εργάζεται. Ουσιαστικά, οι εξελίξεις στη Καταλονία αναδεικνύουν προβληματισμούς για το πως θα διαμορφωθεί στο μέλλον το έθνος – κράτος.