Τα εγκλήματα βεντέτας που συγκλόνισαν την Ελλάδα και η διατήρηση του βάρβαρου εθίμου στην Κρήτη

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΠΑΝΟΥ ΣΟΜΠΟΛΟΥ

Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του δημοσιογράφου Πάνου Σόμπολου «ΒΕΝΤΕΤΕΣ. Εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα» πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης 20 Μαρτίου 2025, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Δράμας. Για το βιβλίο, εκτός από τον συγγραφέα, μίλησαν ο κ. Χρήστος Μακρυκώστας, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δράμας, ο κ. Αναστάσιος Τσομλεκτσής, Αστυνόμος Α’, αξιωματικός στο Τμήμα Ασφάλειας Δράμας, και ο κ. Βασίλης Λωλίδης, δημοσιογράφος στο Α.Π.Ε., ο οποίος συντόνισε και την εκδήλωση. Σύντομο χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Δράμας κ. Αναστάσιος Πούλιος.

Σε δηλώσεις του στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ο Πρόεδρος Πρωτοδικών Δράμας κ. Μακρυκώστας σημείωσε: «Ο κ. Σόμπολος για μία ακόμη φορά έχει πραγματικά παρουσιάσει το θέμα του με έναν εξαιρετικό τρόπο. Το βιβλίο είναι μια εξαντλητική σχεδόν περιγραφή των βασικών εγκλημάτων που ανάγονται στη βεντέτα και που έχουν ταλανίσει τη χώρα από το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα και μετά. Το καλό, όπως παρουσιάζει και ο ίδιος το βιβλίο και παρατηρεί εύστοχα, είναι ότι τα τελευταία χρόνια τείνει να εκλείψει το φαινόμενο αυτό, το οποίο δυστυχώς ενδημεί ακόμη στην Κρήτη για ευνόητους λόγους, που έχουν να κάνουν με τοπικά ήθη και έθιμα. Ας ελπίσουμε στην πορεία του 21^ου αιώνα ότι θα μπορέσουμε κάποια στιγμή να το αφήσουμε πίσω μας αυτό οριστικά και να μπορέσει ο κόσμος στο σύνολό του να εμπιστευτεί τη Δικαιοσύνη για να απονείμει το δίκιο σε αυτόν που το έχει και το χάνει, όταν το διεκδικεί με αυτόν τον τρόπο».

Ακόμη, ο κ. Μακρυκώστας επεσήμανε ότι αυτό που μένει στον αναγνώστη είναι «μια λύπη για όλο αυτό το αίμα που χύθηκε άδικα και για τις χιλιάδες ζωές που καταστράφηκαν χωρίς ουσιαστικό λόγο. Γιατί το πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι τόσο αυτοί που χάνουν τη ζωή τους στα πλαίσια της βεντέτας, όσο το πώς καταφέρνουν να μαζέψουν τα κομμάτιά τους και να συνεχίσουν οι συγγενείς τους και όλοι αυτοί που μένουν πίσω».

Όσον αφορά τη χρησιμότητα του αστυνομικού ρεπορτάζ, ο κ. Μακρυκώστας ανέφερε: «Όταν γίνεται σωστά, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για όλους, ακόμη και για τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, που μπορούν να ενημερωθούν για ανάλογες υποθέσεις με αυτές που τους απασχολούν και ανάλογα να προσαρμόσουν την οπτική τους σε αυτά που έχουν να αντιμετωπίσουν».

Ο κ. Σόμπολος, μιλώντας για το έβδομο βιβλίο του, δήλωσε: «Σε αυτό το βιβλίο περιλαμβάνονται πάνω από 30 υποθέσεις βεντέτας, οι περισσότερες από τις οποίες συγκλόνισαν το πανελλήνιο. Η βεντέτα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο. Εγώ το χαρακτηρίζω βάρβαρο έθιμο. Παλιά υπήρχε η βεντέτα που προέρχεται από τη λατινική – ιταλική λέξη εκδίκηση.

Η βεντέτα, η εκδίκηση, υπήρχε στα αρχαία χρόνια που δεν είχαν δικαιοσύνη. Δεν είχαν δικαστήρια, δεν είχαν νόμους, δικαστές, δικηγόρους κλπ. Και φυσικά όταν καθιερώθηκαν τα δικαστήρια, πλέον η βεντέτα άρχιζε να φθίνει, να τελειώνει. Όμως με την πάροδο των χιλιετηρίδων και των αιώνων, ναι μεν εξέλιπε, αλλά υπάρχουν πολλές χώρες που την έχουν ακόμη, την εφαρμόζουν τη βεντέτα. Ανάμεσα σε αυτές τις χώρες είναι η Αλβανία, που τη βεντέτα τη λένε κανούν, από την δική μας λέξη κανόνας, το Μαυροβούνιο, περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας εφαρμόζουν ακόμη τη βεντέτα, Ιταλία, Κορσική, Γαλλία, Ιορδανία και χώρες της Μέσης Ανατολής. Έχει μειωθεί σημαντικά αυτό το φαινόμενο και ο κόσμος δεν παίρνει τον νόμο στα χέρια του, όπως γινόταν παλιά».

Σχετικά με την βεντέτα στην Ελλάδα, ο κ. Σόμπολος σημείωσε ότι έχει εκλείψει. Όπως είπε, άνθησε περισσότερο στη Μάνη και στην Κρήτη. «Στη Μάνη και στην υπόλοιπη Ελλάδα τελειώσαμε, δεν έχουμε πλέον βεντέτα και είναι η Κρήτη, η οποία δυστυχώς δεν τελείωσε και ούτε θα τελειώσει, γιατί δυστυχώς έχουμε την οπλοκατοχή, την οπλοχρησία και οπλοφορία», ανέφερε ο κ. Σόμπολος και πρόσθεσε: «Αν δεν τελειώσει η οπλοκατοχή, δεν θα τελειώσει και η βεντέτα. Κάποια κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να το προχωρήσει το θέμα».

Όσον αφορά το επόμενο βιβλίο του, το όγδοο κατά σειρά, ο κ. Σόμπολος επεσήμανε ότι θα έχει ως θέμα τις γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν το Πανελλήνιο και θα περιλαμβάνει δεκάδες υποθέσεις από τη δεκαετία του 1950 έως σήμερα.

Μιλώντας για το βιβλίο, ο δημοσιογράφος κ. Λωλίδης επεσήμανε: «Δεν σας κρύβω ότι διαβάζοντας το βιβλίο υπήρχαν κεφάλαια που πραγματικά συγκλονίστηκα από το ανθρώπινο μίσος και τον ανθρώπινο πόνο. Από το πόσο μικρή αξία είχε και ίσως έχει ακόμα σε ορισμένες περιπτώσεις η ανθρώπινη ζωή. Από την δική του μεριά  ο συγγραφέας  όλον αυτό τον πόνο και το μίσος τον προσεγγίζει με πολύ σεβασμό απέναντι στους ανθρώπους που χάθηκαν αλλά και σε αυτούς που έμειναν πίσω να κουβαλούν έναν σταυρό. Συνηθίζουμε να λέμε ότι το θλιβερό είναι αυτοί που φεύγουν, όσοι μένουν πίσω βρίσκουν πάντα τον δρόμο τους γιατί η ζωή συνεχίζεται. Στις σελίδες του βιβλίου περιγράφονται καταστάσεις που ακόμα και αυτοί που έμειναν πίσω ζούσαν σαν πεθαμένοι, ένιωθαν κυνηγημένοι, έπρεπε να διασχιστούν κατά περίπτωση αισθήματα ανείπωτου πόνου και μεγάλης ντροπής».

Ακόμη ο κ. Λωλίδης ανέφερε: «Προσωπικά αυτό που με συγκλόνισε στο βιβλίο δεν είναι ότι κάποιες βεντέτες ξεκίνησαν πραγματικά από ασήμαντη αφορμή, από μια γίδα και ένα τράγο, από μια κτηματική διαφορά. Είναι ότι ακόμα και τα μικρά παιδιά ήταν θύτες και θύματα αυτών των εγκλημάτων βεντέτας. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα παιδιά των οικογενειών που εμπλέκονταν σε βεντέτες έρχονταν στον κόσμο κουβαλώντας ένα στίγμα, μια βάρβαρη «ιερή» υποχρέωση, μια βαριά παράδοσή που θα  τους ακολουθούσε σε όλη τους την ζωή».

«Το βιβλίο αυτό δεν είναι μικρές αστυνομικές ιστορίες που διαβάζονται ευχάριστα. Είναι τραγικές ιστορίες ανθρώπων που διαβάζονται με προσοχή και ενδιαφέρον για τα μηνύματα που περνούν. Για όσους θέλουν να κατανοήσουν βαθύτερα το μεγαλείο και την σημασία της ανθρώπινης ζωής. Προσωπικά, οι πιο ενδιαφέρουσες παράγραφοι δεν είναι αυτές που περιγράφουν το έγκλημα αλλά αυτές στις οποίες ο συγγραφέας παρουσιάζει τις ζωές των πρωταγωνιστών μετά από τις δύσκολες και αποτρόπαιες καταστάσεις που βίωσαν», πρόσθεσε ο κ. Λωλίδης.