Στο Newsbomb.gr μιλά ο διευθυντής του σχολείου κ. Αλκιβιάδης Σαλπιγκτής ο οποίος επισημαίνει ότι το πιο ουσιώδες βέβαια όφελος των όλων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων αποτελεί η δυνατότητα της καλλιέργειας των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των μαθητών, οι οποίοι σε μια κατεύθυνση τόνωσης της αυτοπεποίθησής του καθίστανται λιγότερο ευάλωτοι σε τέτοιου είδους παραβατικές συμπεριφορές. Θερμές ευχαριστίες και στον υποδιευθυντή του σχολείου κ. Γιώργο Αθανασιάδη που μας βοήθησε να βγάλουμε αυτό το τόσο ελπιδοφόρο για όλη την κοινωνία και το μέλλον θέμα.
7o φεστιβάλ κατά της ενδοσχολικής βίας από τους μαθητές σας. Ποια θα είναι η θεματολογία και οι δράσεις του φεστιβάλ;
«Οι δράσεις του 7ου Φεστιβάλ εντάσσονται στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που υλοποιούνται κάθε χρόνο στις 6 Μαρτίου στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ημέρας που έχει καθιερωθεί ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας.
Στο πλαίσιο αυτό και ακολουθώντας το πρόγραμμα εκπαιδευτικών δράσεων, που έχει καταρτιστεί από κοινού με τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες σχολικές μονάδες της σύμπραξης, τα σχολεία θα υλοποιήσουν μια σειρά δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν σε επίπεδο τριήμερων εκδηλώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022, λειτούργησε σε κάθε τάξη εικαστικό εργαστήριο για την παραγωγή ανάλογων δημιουργιών σε χαρτόνι, θα γίνει προβολή εκπαιδευτικών ταινιών και θα ακολουθήσει συζήτηση με τους μαθητές εντός των σχολικών αιθουσών υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών.
Καταρτίστηκε από τους εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με τους μαθητές τους ένα επικαιροποιημένο Κοινωνικό Συμβόλαιο δημοκρατικής συμφιλίωσης, το οποίο θα αποσταλεί για υπογραφή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών της εκπαιδευτικής κοινότητας (γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς).
Την Πέμπτη 3 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε διαδικτυακή ημερίδα απευθυνόμενη κυρίως σε εκπαιδευτικούς και γονείς των εμπλεκόμενων σχολείων με θέμα από: «Άκρη σε άκρη λέμε όχι στον σχολικό εκφοβισμό». Εισηγητές της ημερίδας ήταν η κα. Θεώνη Κουφονικολάου, βοηθός Συνήγορος του πολίτη για τα δικαιώματα του παιδιού – Πρόεδρος Ευρωπαικού δικτύου συνηγόρων του παιδιού (ENOC) και η εκπαιδευτικός κ. Χριστίνα Παπαδοπούλου, ΜSC στις Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση
Την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022 έγινε η παρουσίαση των εργασιών/δημιουργιών από τα σχολεία της σύμπραξης του 7ου Φεστιβάλ κατά της σχολικής βίας μέσα από την αναπαραγωγή ενός ολιγόλεπτου μαγνητοσκοπημένου υλικού (βίντεο) με τις πιο αντιπροσωπευτικές δράσεις τους».
Είναι πανελλήνιο, ποια άλλα σχολεία συμμετείχαν;
«Είναι το 7ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ κατά της σχολικής βίας που διοργανώνονται με πρωτοβουλία του 1ου Δημοτικού Σχολείου Δράμας. Συμμετέχουν στη σύμπραξη και στη διοργάνωση των δράσεών του 17 σχολικές μονάδες απ’ όλη την ελληνική επικράτεια, οι 8 από το Νομό Δράμας και οι 9 από διάφορες περιοχές της χώρας.
- 1 ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας
- 2ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας
- 1 ο Γυμνάσιο Δράμας
- 13ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας
- 1 ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμπακίου Δράμας
- Δημοτικό Σχολείο Φωτολίβους Δράμας
- Δημοτικό Σχολείο Ν. Αμισού Δράμας
- Δημοτικό Σχολείο Αδριανής-Νικηφόρου Δράμας
- Δημοτικό Σχολείο Μαΐστρου Έβρου
- 6 ο Διαπολιτισμικό Δημοτικό Σχολείο Ελευθερίου Κορδελιού Θεσσαλονίκης
- Δημοτικό Σχολείο Διστόμου Βοιωτίας
- Δημοτικό Σχολείο Μεγίστης-Καστελλόριζου
- Δημοτικό Σχολείο Αγίου Γεωργίου Λασιθίου Κρήτης
- 4 ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Κέρκυρας «Αθηναγόρειο»
- 1 ο Δημοτικό Σχολείο Παναιτωλίου Αιτωλοακαρνανίας
- Δημοτικό Σχολείο Χανδρινού Μεσσηνίας
- 1 ο Δημοτικό Σχολείο Σάμου».
Αναρωτιέται κανείς πως από την Δράμα, μια ακριτική περιοχή της χώρας μας προκύπτει μια τέτοια πρωτοβουλία. Ήταν ανάγκη των μαθητών ή τρόπος να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα για ένα κοινωνικό θέμα που δυστυχώς έχει ενσωματωθεί στην ελληνική σχολική κοινωνία;
«Τα τελευταία έξι χρόνια διοργανώνεται από το 1ο Δημοτικό Σχολείο το Φεστιβάλ κατά της σχολικής βίας με μια ποικιλία εκπαιδευτικών δράσεων που εξαπλώνεται σε έκταση τριημέρου. Φέτος ο εμπνευστής του Φεστιβάλ κ. Σαλπιγκτής Αλκιβιάδης είχε την ιδέα να διαχυθούν οι υγιείς ιδέες που αναπαράγονται μέσα απ’ αυτό της φιλίας, της συναδέλφωσης και της αλληλεγγύης και σε άλλες σχολικές μονάδες που βρίσκονται από τη μία άκρη της ελληνικής επικράτειας έως την άλλη, από τον Έβρο μέχρι το ακριτικό Καστελόριζο. Η βασική επιδίωξη του όλου σχεδιασμού της σύμπραξης περισσότερων σχολικών μονάδων απ’ όλη την Ελλάδα αποτελούσε η δυνατότητα αλληλεπίδρασης μαθητών διαφορετικών περιοχών γύρω από ένα κοινό στόχο της μαζικής αποστολής ενός ηχηρού μηνύματος κατά της σχολικής βίας. Κανένας μαθητής όπου και να βρίσκεται στον ελλαδικό χώρο δεν πρέπει να νιώθει μόνος/μόνη έναντι αυτού του θλιβερού φαινομένου της άσκησης κάθε μορφής βίας και εκφοβισμού. Τα παιδιά οι αυριανοί πολίτες της χώρας μας οφείλουν να εσωτερικεύσουν τις αρχές του αλληλοσεβασμού, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της συμφιλίωσης και κυρίως της ειρηνικής επίλυσης τυχόν διαφωνιών μεταξύ τους με σκοπό την αρμονική συνύπαρξή τους στην κοινωνία του μέλλοντος».
Ποια ήταν τα highlights από προηγούμενα φεστιβάλ;
«Κάθε Φεστιβάλ κατά της σχολικής βίας που διοργανώθηκε τις προηγούμενες χρονιές από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας είχε να προσφέρει πολλές στιγμές χαράς και δημιουργίας των μικρών μαθητών και έμπνευσης και ενδοσχολικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της σχολικής μας μονάδας. Ιδιαίτερα σημαντική χρονιά υπήρξε εκείνη της διοργάνωσης του 5ου Φεστιβάλ κατά της Σχολικής Βίας, κατά την οποία είχαμε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενήσουμε στο σχολείο μας την Υφυπουργό Παιδείας κα. Σοφία Ζαχαράκη. Μετά από επίσημη πρόσκληση του διευθυντή του σχολείου μας κ. Σαλπιγκτή Αλκιβιάδη η Υφυπουργός δέχτηκε με χαρά να παραβρεθεί στις εκδηλώσεις του 5ου Φεστιβάλ και να δει από κοντά τις εκπαιδευτικές δράσεις των μικρών μαθητών. Έτσι μικροί και μεγάλοι είχαμε την ευκαιρία να μεταδώσουμε από κοντά το ηχηρό μήνυμα της πρόληψης και καταστολής του δυσάρεστου φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού στο πρόσωπο της Υφυπουργού, που εκπροσωπεί την επίσημη πολιτεία».
Τα άλλα σχολεία ανταποκρίνονται εύκολα στο κάλεσμα;
«Πρώτη φορά συμμετέχουν στη διοργάνωση του Φεστιβάλ κατά της σχολικής βίας και άλλες σχολικές μονάδες που προέρχονται από διάφορες περιοχές της χώρας. Η ιδέα της μετάδοσης του ηχηρού μηνύματος της φιλίας και της συναδέλφωσης σε πολλές περιοχές της ελληνικής επικράτειας υιοθετήθηκε από τις άλλες σχολικές μονάδες με μεγάλη χαρά και προθυμία. Άλλωστε, όλα τα σχολεία τις μέρες αυτές συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δράσεις για να γιορτάσουν την Πανελλήνια Ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού. Η προοπτική της ανταλλαγής και της διάδρασης οπτικών εικόνων και εργασιών μεταξύ των μαθητών διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών αφενός είναι ελκυστική για τα παιδιά και αφετέρου διατρανώνει το μήνυμα της επετειακής ημέρας».
Νιώθετε ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργείτε στα παιδιά αντιστάσεις αλλά και μια φιλοσοφία να αντιστέκονται σε βίαιες ενέργειες, να μαθαίνουν να μιλάνε και να μην αφήνουν κανέναν να ασκεί βία πάνω τους;
«Μέσα από τις βιωματικές δράσεις κατά της σχολικής βίας που έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν οι μαθητές των εμπλεκόμενων σχολείων τους προσφέρετε η δυνατότητα να αντιλαμβάνονται την οριοθέτηση της συμπεριφοράς που εντάσσεται στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Μέσω της συστηματικής ενημέρωσης των παιδιών τα τελευταία καθίστανται ικανά να αντιλαμβάνονται τέτοιες συμπεριφορές και να γνωρίζουν τους τρόπους αντίδρασης και ορθής στάσης έναντι αυτών. Το πιο ουσιώδες βέβαια όφελος των όλων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων αποτελεί η δυνατότητα της καλλιέργειας των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των μαθητών, οι οποίοι σε μια κατεύθυνση τόνωσης της αυτοπεποίθησής του καθίστανται λιγότερο ευάλωτοι σε τέτοιου είδους παραβατικές συμπεριφορές. Τα σχολεία σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός θετικού παιδαγωγικού κλίματος προσφέρουν την ευχέρεια στους μικρούς μαθητές να λειτουργούν αυθόρμητα ώστε να συνάπτουν υγιείς φιλικές σχέσεις και να αποκαλύπτουν εν τη γενέσει τους συμπεριφορές που εμπίπτουν στη σφαίρα του σχολικού εκφοβισμού».
Αυξητικές τάσεις στην ενδοσχολική βία
Η «Πρωτοβουλία για το Παιδί» είναι σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα το οποίο εδρεύει στην Βέροια και είναι αφοσιωμένο στην υπόθεση της προστασίας και της φροντίδας παιδιών που βρίσκονται σε ανάγκη και σε κίνδυνο: ορφανών, παραμελημένων, κακοποιημένων ή εγκαταλειμμένων παιδιών.
H Κοινωνική Λειτουργός, MSc, Δ/ντρια Κέντρου Αναφοράς, Παροχής Συμβουλευτικής και Θεραπείας Τραύματος Πρωτοβουλία για το Παιδί, Θεοδώρα Νιώπα μιλάει για αυξητικές τάσεις στη βία στους κύκλους των παιδιών και ταυτόχρονα αναδεικνύει και άλλες ενέργειες όπως οι εκβιασμοί, οι εξευτελιστικές και εκφοβιστικές συμπεριφορές κυρίως μέσα από το διαδίκτυο αλλά και τη διασπορά πορνογραφίας ακόμη και στις ηλικίες 8-11!
«Από τα παιδιά – εφήβους που έχουμε δεχθεί στη Δομή μας παρατηρούνται σταθερά ποσοστά ενδοσχολικής βίας που εκφράζεται με σωματικές επιθέσεις: περίπου το 15% των παιδιών και εφήβων έχουν δεχθεί σωματική βία εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Αν και δεν έχουν αυξηθεί οι αναφερόμενες σωματικές επιθέσεις εντός του σχολικού πλαισίου, αυτό που παρατηρείται είναι ότι η ένταση εκδήλωσης της επιθετικότητας από τον θύτη/ες είναι μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα την αναγκαιότητα ιατρικής παρακολούθησης του θύματος. Ο ρυθμός αύξησης αυτού του ποσοστού τα τελευταία τρία έτη είναι 10% ετησίως από το 2018 μέχρι και σήμερα. Μεγάλη αύξηση του ποσοστού σωματικών επιθέσεων καταγράφεται τα τελευταία 2 έτη μεταξύ των κοριτσιών, της τάξης του 25%, αλλά λαμβάνει χώρα περισσότερο στο δημόσιο χώρο και όχι τόσο εντός του σχολικού πλαισίου. Τα ποσοστά άσκησης ψυχολογικής βίας και εκφοβισμού κυρίως μέσω του διαδικτύου αυξήθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο εγκλεισμού, λόγω των μέτρων προστασίας από τον COVID-19. Το 2019, το 30% των παιδιών και των εφήβων ανέφεραν ψυχολογική κακοποίηση που στις περισσότερες περιπτώσεις ξεκινούσε εντός της σχολικής τάξης και συντηρούνταν μέσω του διαδικτύου. Το 2020, το 40% των εφήβων ανέφερε απειλητικές, εξευτελιστικές και εκφοβιστικές συμπεριφορές από συμμαθητές τους, κυρίως μέσω του διαδικτύου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που πλέον απαντάται με μεγαλύτερη συχνότητα είναι η διασπορά πορνογραφίας όχι μόνον μεταξύ εφήβων αλλά πλέον και μεταξύ παιδιών, ηλικίας 8 – 11 ετών, μέσα από τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης» αναφέρει η κα. Θεοδώρα Νιώπα.
Όταν ο σχολικός εκφοβισμός μεταφέρεται από το σχολικό προαύλιο στα κινητά των παιδιών
H επιστημονική ομάδα της Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» κάνει λόγο για τον ηλεκτρονικό εθισμό που έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
Διαδικτυακός εκφοβισμός – Συμβουλές για Παρέμβαση και Αντιμετώπιση
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν για τους περισσότερους από εμάς μία εικονική πραγματικότητα αρκετά ελκυστική που προσφέρει ποικιλία δυνατοτήτων και ευκαιριών για εξερεύνηση, ψυχαγωγία, επικοινωνία, διάδραση, δημιουργία κ.α. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο άνθρωποι όλων των ηλικιών από όλα τα μήκη και πλάτη της γης ενώνονται σε ένα δίκτυο του οποίου η αρχή και το τέλος είναι δύσκολο έως και ακατόρθωτο να προσδιοριστούν.
Η σωστή και ασφαλής χρήση του διαδικτύου με διακριτά όρια και επίβλεψη δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά και κυρίως στους εφήβους να κοινωνικοποιούνται, να ενημερώνονται, να διασκεδάζουν και να εκφορτίζονται. Ωστόσο, όταν εκλείπουν οι παραπάνω παράγοντες, είναι πολύ πιθανό η χρήση του διαδικτύου να αποβεί επικίνδυνη, βλαβερή και τραυματιστική τόσο για το παιδί όσο και για το οικογενειακό του σύστημα.
Ως διαδικτυακός / ηλεκτρονικός εκφοβισμός (cyber bullying) θεωρείται οποιαδήποτε μορφή παρενόχλησης συμβαίνει σε ένα άτομο ή σε μία ομάδα ατόμων μέσω του διαδικτύου ή με τη χρήση της τεχνολογίας. To άτομο που παρενοχλεί μπορεί να είναι είτε γνωστό είτε άγνωστο στον αποδέκτη των ενεργειών παρενόχλησης. Η παρενόχληση μπορεί να γίνεται σε τακτικά ή άτακτα χρονικά διαστήματα μέσω οποιασδήποτε πράξης εκφοβισμού και περιλαμβάνει μία ποικιλία πράξεων όπως π.χ. αποστολή ανήθικων μηνυμάτων, υβριστικά σχόλια, hacking λογαριασμού ή άλλων προσωπικών δεδομένων ή δημοσίευση φωτογραφιών χωρίς συγκατάθεση κ.ά.
Ακολουθούν χρήσιμες συμβουλές που απευθύνονται σε γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά για πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων
Ενήλικες
- Καθοριστικής σημασίας είναι το παράδειγμα που δίνουν οι γονείς με τη δική τους διαδικτυακή συμπεριφορά. Θα πρέπει οι ίδιοι οι γονείς να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο και να μιλούν γι’ αυτούς συχνά και στα παιδιά. Εξίσου απαραίτητη θεωρείται και η διαρκής επιτήρηση του παιδιού όταν βρίσκεται στο διαδίκτυο. Τα προγράμματα γονικού ελέγχου μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία ενός ασφαλούς διαδικτυακού περιβάλλοντος. Ακόμη, προτείνεται η συζήτηση και η διαρκής ενημέρωση για τη διαδικτυακή ζωή του παιδιού όπως επίσης και για τα διαδικτυακά του ενδιαφέροντα.
- Υπενθυμίζουμε διαρκώς στο παιδί ότι είμαστε πάντοτε διαθέσιμοι για οτιδήποτε το απασχολεί τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Αν παρατηρήσουμε αιφνίδια αλλαγή στην συμπεριφορά του παιδιού, διερευνούμε αμέσως τι μπορεί να είναι αυτό που το έχει προβληματίσει.
- Ελέγχουμε μαζί με το παιδί τις ρυθμίσεις ασφαλείας των λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βεβαιωνόμαστε ότι οι κωδικοί είναι αρκετά ασφαλείς. Επίσης, υπενθυμίζουμε ότι φίλοι στα κοινωνικά δίκτυα πρέπει να είναι μόνο οι φίλοι που έχουν και στην πραγματική ζωή.
- Συζητάμε και υπενθυμίζουμε διαρκώς στα παιδιά τους κινδύνους της έκθεσης προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών, χωρίς να καταστροφολογούμε και να τα εκθέτουμε σε ατυχή γεγονότα που έχουν συμβεί με λεπτομέρειες που μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία.
- Αν το παιδί μας μεταφέρει ότι είναι αποδέκτης τέτοιων συμπεριφορών, φροντίζουμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι, δεν το διακόπτουμε, το ακούμε με προσοχή και διαφυλάσσουμε τα αποδεικτικά στοιχεία (screenshots, φωτογραφίες κ.ά.). Έπειτα του ενισχύουμε το γεγονός ότι κατόρθωσε να μιλήσει γι’ αυτό, το απενοχοποιούμε και το διαβεβαιώνουμε ότι θα κάνουμε όλες τις απαραίτητες κινήσεις προκειμένου να αισθανθεί και πάλι ασφαλές. Απευθυνόμαστε αμέσως στις αρχές και ζητάμε βοήθεια από ειδικούς.
Παιδιά
- Τήρησε στο διαδίκτυο τους κανόνες που τηρείς και στην πραγματική ζωή. Μοιράσου με τους γονείς σου τα ενδιαφέροντα σου και επίτρεψέ τους να έχουν πρόσβαση σε αυτά.
- Μην μοιράζεσαι με άλλους τους κωδικούς σου, καθώς και φωτογραφίες και βίντεο. Μπορείς πάντοτε να δείξεις από κοντά στους φίλους και τους συγγενείς σου τις φωτογραφίες και τα βίντεο που θέλεις, χωρίς να γίνεται κοινοποίηση τους σε συνομιλίες ή λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης.
- Βεβαιώσου ότι οι λογαριασμοί σου καθώς και ό,τι κοινοποιείς σε αυτούς είναι ιδιωτικά και ότι αποδέχεσαι μόνο άτομα που γνωρίζεις προσωπικά.
- Απόφυγε την χρήση κάμερας.
- Μην απαντάς σε άτομα που δεν γνωρίζεις ακόμη και αν εκείνα φαίνεται να γνωρίζουν πολλά για εσένα. Αν κάποιος σου ζητήσει να στείλεις προσωπικά σου στοιχεία ή φωτογραφίες στις οποίες να φαίνεται το πρόσωπο ή το σώμα σου μην το κάνεις και ενημέρωσε απευθείας κάποιον ενήλικο.
- Αν σου συμβεί κάτι το οποίο με οποιονδήποτε τρόπο σε φέρνει σε δύσκολη θέση ή σου ασκεί πίεση, μίλα γι’ αυτό μην το αφήσεις να διαιωνιστεί.
