Στο ΣτΕ η συνταγματικότητα των προστίμων 300 ευρώ για διασπορά του κορωνοϊού

Οι σύμβουλοι Επικρατείας καλούνται να αποφανθούν για τη συνταγματικότητα και νομιμότητα των διοικητικών προστίμων των 300 ευρώ που επιβάλλονται από την ΕΛ.ΑΣ. σε όσους παραβιάζουν τα περιοριστικά μέτρα κατά της διασπορά του COVID-19.

Η απόφαση του ΣτΕ που θα εκδοθεί έχει τεράστιο πρακτικό ενδιαφέρον για εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες οι οποίοι παραβίασαν, όλο το διάστημα της πανδημίας, τα απαγορευτικά μέτρα που επιβλήθηκαν με αποφάσεις του αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. (οι οποίες προβλέπουν κάθε μορφής περιορισμούς κυκλοφορίας, συναθροίσεις, κ.λπ.) και τους «κόπηκαν» διοικητικά πρόστιμα των 300 ευρώ.

Ειδικότερα, στη Θεσσαλονίκη κατά την ημέρα της επετείου του Πολυτεχνείου πραγματοποιήθηκαν κινητοποιήσεις φοιτητών, εργαζομένων, μελών συλλογικοτήτων, κ.λπ. και έγιναν 6 συλλήψεις, 28 προσαγωγές και επιβλήθηκαν από την ΕΛ.ΑΣ. 94 διοικητικά πρόστιμα των 300 ευρώ.

Τα πρόστιμα επιβλήθηκαν καθώς παραβιάστηκε η από 13.11.2020 απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, με την οποία, για «επιτακτικούς λόγους αντιμετώπισης σοβαρού κινδύνου δημόσιας υγείας (κίνδυνος διασποράς κορωνοϊού COVID-19)», αποφασίσθηκε:

1) Η απαγόρευση όλων των δημόσιων συναθροίσεων στο σύνολο της επικράτειας, στις οποίες συμμετέχουν τέσσερα ή περισσότερα άτομα από 15 Νοεμβρίου 2020 και ώρα 6 π.μ. έως και τις 18 Νοεμβρίου 2020 ώρα 9 μ.μ., και

2) Η επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης της ανωτέρω απαγόρευσης.

Οι 46 Θεσσαλονίκης από τους 94 σε βάρος των οποίων κόπηκαν τα πρόστιμα των 300 ευρώ, κατέθεσαν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης αιτήσεις ακυρώσεις των προστίμων. Παράλληλα κατέθεσαν και αντιρρήσεις (ενδικοφανή προσφυγή σύμφωνα με τη νομική ορολογία) κατά των πράξεων επιβολής των προστίμων, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν.

Κατόπιν αυτού, οι 46 επικαλούμενοι το νόμο 3900/2010 κατέθεσαν αίτημα στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου οι σύμβουλοι Επικρατείας, να «τραβήξουν» από το Διοικητικό Πρωτοδικείο της συμπρωτεύουσας τις αιτήσεις ακύρωσης τους, έτσι ώστε να εκδικαστούν στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ως πρότυπες δίκες (πιλοτικές δίκες).

Επικαλέστηκαν ότι και σε άλλα Διοικητικά Πρωτοδικεία της χώρας εκκρεμούν ανάλογες αιτήσεις ακύρωσης διοικητικών προστίμων των 300 ευρώ, όπως είναι της Κέρκυρας, του Ηράκλειου και των Τρικάλων.

Μάλιστα, υπογραμμίζουν ότι τα συνταγματικά και νομικά ζητήματα που ανακύπτουν από την επιβολή των επίμαχων διοικητικών προστίμων, «έχουν συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, διότι αφορούν στο επίπεδο προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων την εποχή της πανδημίας».

Παράλληλα, οι 46 υποστηρίζουν ότι τίθενται ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, όπως είναι εάν η απαγορευτική απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία εκδόθηκε κατ΄ επιταγή της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, είναι σύμφωνη με:

α) το άρθρο 11 του Συντάγματος που κατοχυρώνει το δικαίωμα των πολιτών να συνέρχονται ήσυχα και χωρίς όπλα, όπως επίσης προστατεύει και τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις,

β) το άρθρο 25 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την αρχή της αναλογικότητας η οποία είναι μία αρχή, βάσει της οποίας σταθμίζεται η νομιμότητα των επιβαλλόμενων κρατικών περιορισμών στη σφαίρα των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων, καθώς δεν μπορεί οι περιορισμοί να είναι ανέλεγκτοι και αυθαίρετοι,

γ) το άρθρο 43 του Συντάγματος που προβλέπει ότι για τα θέματα γενικότερης σημασίας και ενδιαφέροντος πρέπει να εκδίδονται Προεδρικά Διατάγματα και όχι υπουργικές αποφάσεις ή αποφάσεις άλλων φορέων,

δ) Τον πρόσφατο νόμο 4703/2020 για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις,

ε) Την από 11.2020 κοινή υπουργική απόφαση για «έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της επικράτειας για το διάστημα από το Σάββατο, 7 Νοεμβρίου 2020 έως και τη Δευτέρα, 30 Νοεμβρίου 2020» και

ζ) Εάν έχει προηγηθεί της επίμαχης απόφασης του Αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. η απαιτούμενη διαδικασία αιτιολογημένης γνωμοδότησης από τις αρμόδιες υγειονομικές και άλλες κρατικές υπηρεσίες.

Στην συνέχεια η πρόεδρος του ΣτΕ Ειρήνη Σάρπ συγκάλεσε, κατ΄ επιταγήν του νόμου 3900/2010, την αρμόδια τριμελή επιτροπή (συμμετείχαν οι αντιπρόεδροι Μαρία Καραμανώφ και Ιωάννης Γράβαρης) οποία, έκανε δεκτό το αίτημα και οι υποθέσεις εισήχθησαν στο ΣτΕ προς συζήτηση.

Κατά συνέπεια, όλες οι υποθέσεις για τα πρόστιμα των 300 ευρώ που εκκρεμούν στα Διοικητικά Δικαστήρια της χώρας, «παγώνουν» προσωρινά μέχρι να εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ, η οποία θα καθορίσει και την τύχη των εκκρεμών υποθέσεων στην Δικαιοσύνη.

Η πράξη του ΣτΕ με την οποία εισήχθησαν οι υποθέσεις των προστίμων των 300 ευρώ στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει ως εξής:

«ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΠΡΑΞΗ 4/2021

της Επιτροπής του άρθρου 1 παρ 1 του ν 3900/2010

Η Επιτροπή του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, όπως ισχύει, αποτελούμενη από την Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Ειρήνη Σάρπ, την αρχαιότερη Αντιπρόεδρο και Πρόεδρο του καθ’ ύλην αρμόδιου Δ΄ Τμήματος Μαρία Καραμανώφ και τον επόμενο κατά σειρά αρχαιότητας Αντιπρόεδρο Ιωάννη Γράβαρη,

Αφού έλαβε υπ’ όψιν:

α) το άρθρο 1 του ν 3900/2010,

β) την από 22.1.2021 αίτηση (ΠΑ 3/3.2.2021) 46 φυσικών προσώπων, με την οποία ζητείται, κατ’ επίκληση του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, να εισαχθεί προς εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας η εκκρεμής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης υπόθεσή τους, κατόπιν ασκήσεως της από 8.1.2021 (ΠΡ20/8.1.2021) προσφυγής.

Με την εν λόγω προσφυγή οι 46 αιτούντες ζητούν την ακύρωση ισάριθμων (46) πράξεων επιβολής προστίμου ύψους 300 ευρώ, που εκδόθηκαν την 17.11.2020 σε βάρος εκάστου εξ αυτών δυνάμει της υπ’ αριθμ. 1029/8/18 από 13.11.2020 Απόφασης του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας (Β΄ 5046/14.11.2020), με την οποία, όπως αναφέρεται στην απόφαση, για επιτακτικούς λόγους αντιμετώπισης σοβαρού κινδύνου δημόσιας υγείας (κίνδυνος διασποράς κορωνοϊού COVID-19), αποφασίσθηκε η απαγόρευση όλων των δημόσιων συναθροίσεων στο σύνολο της Επικράτειας, στις οποίες συμμετέχουν τέσσερα ή περισσότερα άτομα από 15 Νοεμβρίου 2020 και ώρα 6.00 πμ έως και τις 18 Νοεμβρίου 2020 ώρα 9.00 μμ, καθώς και η επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης της ανωτέρω απαγόρευσης.

Με την εν λόγω προσφυγή ζητείται επιπλέον η ακύρωση ισάριθμων απορρίψεων των ενδικοφανών προσφυγών που ασκήθηκαν εκ μέρους των ήδη αιτούντων κατά των ανωτέρω πράξεων επιβολής προστίμου.

Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι με την παραπάνω προσφυγή τίθενται τα παρεμπιπτόντως εξεταστέα γενικότερου ενδιαφέροντος ζητήματα

α) της συμφωνίας με το Σύνταγμα (άρθρα 11 και 43 του Συντάγματος) της εξουσιοδοτικής διατάξεως (άρθρο εξηκοστό όγδοο παρ. 2 της από 20.3.2020 ΠΝΠ – Α΄ 68, κυρωθείσας με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 – Α΄ 83), δυνάμει της οποίας εκδόθηκε η ως άνω απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας,

β) της συμφωνίας της ίδιας ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας με το Σύνταγμα (άρθρα 11, 25, 43 και 48 του Συντάγματος), με τον ν. 4703/2020 «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις» (Α΄ 131) και με το άρθρο 1 της από 6.11.2020 ΚΥΑ «Έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της Επικράτειας για το διάστημα από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2020 έως και τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2020» (Β΄ 4899), καθώς και

γ) της τήρησης των ουσιωδών τύπων της διαδικασίας (διαδικασία γνωμοδοτήσεως, αιτιολογία) για την έκδοση της ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ισχυρίζονται δε οι αιτούντες ότι τα ως άνω ζητήματα έχουν συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, διότι αφορούν στο επίπεδο προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων την εποχή της πανδημίας, ενώ ήδη εκκρεμούν παρόμοιες προσφυγές (καθ’ ύλην αρμοδιότητας μονομελούς πρωτοδικείου) σε διάφορα Διοικητικά Πρωτοδικεία της χώρας (Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Τρίκαλα) κατά πράξεων επιβολής προστίμων για αποδοθείσες παραβάσεις τόσο της ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, όσο και της από 4.12.2020 αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας (Β΄ 5344/4.12.2020) περί δημοσίων υπαίθριων συναθροίσεων (άρα με παρόμοια νομικά ζητήματα).

γ) το γεγονός ότι για την αίτηση αυτή έχει κατατεθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. 355/29.1.2021 διπλότυπο είσπραξης τύπου Α, σειράς Θ3319387 της ΔΟΥ Θεσσαλονίκης),

α π ο φ α σ ί ζ ε ι

την αποδοχή του ανωτέρω αιτήματος, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1 του ν. 3900/2010.

δ ι α τ ά σ σ ε ι

1. Να εισαχθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η με αριθμό κατάθεσης ΠΡ20/8.1.2021 προσφυγή, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης

2. Να αποδοθεί στους αιτούντες το κατατεθέν για την υποβολή της παρούσας αιτήσεως παράβολο και

3. Να δημοσιευθεί η πράξη αυτή στις ημερήσιες εφημερίδες «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΕΣΤΙΑ» και να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας

Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες ανακύπτει το ίδιο ζήτημα».