ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΉΠΕΙΡΟΣ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ»
«Οι ορεινές περιοχές ήταν περιοχές παραγωγής πλούτου. Έχουν κυλήσει τα χρόνια, η Ήπειρος αυτή τη στιγμή θεωρείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τις φτωχές περιοχές»
Πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 4 Δεκεμβρίου 2023, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, ομιλία της κ. Μαρίας Ευθυμίου, ομότιμης καθηγήτριας Ιστορίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας, με θέμα: «Ήπειρος και Ηπειρώτες. Μια ιστορία αντοχής και δημιουργικότητας». Η συγκεκριμένη εκδήλωση ήταν ενταγμένη στο αφιέρωμα για την εύανδρο Ήπειρο και στους Ηπειρώτες που εγκαταστάθηκαν στη Δράμα και στα γύρω χωριά από τα μέσα του 19ου αιώνα, το οποίο διοργανώθηκε από τον σύλλογο «Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων Πόλης και Περιοχής Δράμας» και την Πανηπειρωτική Ένωση Ν. Δράμας.
Όπως ανέφερε, η κ. Δήμητρα Χατζηδημητρίου, Πρόεδρος του συλλόγου «Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων Πόλης και Περιοχής Δράμας», «οι “Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου” αγαπούν πάρα πολύ – αυτό είναι στις καταστατικές τους αρχές – να συνεργάζονται με όλους τους συλλόγους. Επομένως, ένας σύλλογος, όπως είναι από τους πιο παλιούς, η Πανηπειρωτική Ένωση, αν θέλετε σηματοδοτεί και την αρχή, την έναρξη τέτοιων συνεργασιών. Με την Πανηπειρωτική μάλιστα δρομολογούνται και άλλου είδους συνεργασίες σε επίπεδο διαλέξεων. Είμαστε μάλιστα σε επαφή και με το Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου και θέλουμε πολύ να γνωρίσει όχι μόνο η Δράμα αλλά και η περιοχή και ζητήματα που εύκολα κανείς δεν τα συναντά ως πηγή πληροφόρησης. Αυτό όμως είναι για το μέλλον.
Τιμούμε την Ήπειρο, αγαπούμε την Ήπειρο, τους Ηπειρώτες της πόλης, του Ηπειρώτες της διασποράς και για αυτό και αποφασίσαμε και καλέσαμε την κ. Ευθυμίου, την οποία γνωρίσαμε στις εκδηλώσεις του Δοξάτου τον περασμένο Ιούνιο. Εκεί επειδή αναφέρθηκε στους κιρατζήδες και στα ταξίδια των Ηπειρωτών, μας συγκίνησε και από τότε υπήρξε η δέσμευση κάποια στιγμή συναντηθούμε και πάλι στη Δράμα. Δεν γνώριζε ότι η Δράμα αλλά και τα γύρω χωριά διαθέτουν ισχυρή παρουσία Ηπειρωτών. Και αυτό βέβαια και την ίδια την ενδιάφερε πολύ οπότε συμφωνήσαμε να έχουμε δυο εκδηλώσεις».
Ο Πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Ένωσης Ν. Δράμας κ. Νίκος Κωφός, σε δηλώσεις του, επεσήμανε: «Οι Ηπειρώτες εδώ στη Δράμα έχουν έρθει από το 1800 περίπου μέχρι και τώρα. Εκδιώχθηκαν από εκεί, άλλοι για δουλειές, και έκαναν μια παροικία στη Δράμα. Έκτοτε αυτή η παροικία άνθισε στο εμπόριο, στα γράμματα, τις τέχνες και υπάρχει και συνέχεια. Έχουμε δημιουργήσει τον σύλλογο και υπάρχει συνέχεια σε αυτό, με πάμπολλες δράσεις, πάμπολλες εκδηλώσεις. Προσπαθούμε να φέρουμε την Ήπειρο όσο γίνεται περισσότερο κοντά στη Δράμα».
Το θέμα της ομιλίας της κ. Ευθυμίου ήταν η Ήπειρος και οι Ηπειρώτες, καθώς και οι διασπορές τους. Μιλώντας στα τοπικά Μ.Μ.Ε. η κ. Ευθυμίου ανέφερε για τους λόγους που τόσοι πολλοί Ηπειρώτες βρέθηκαν στη Δράμα: «Όλη αυτή η ζώνη των πόλεων από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Κωνσταντινούπολη στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, είχαν πολύ ισχυρή οικονομία, βιομηχανική με καπνά, με βαμβάκια, τα μετάξια στο Σουφλί, γιατί υπήρχε η σύνδεση με το διεθνές εμπόριο. Και επομένως υπήρχε πεδίο εργασίας».
Όπως είπε για τους Ηπειρώτες η κ. Ευθυμίου, «ήταν ως επί το πολύ κτηνοτροφικοί πληθυσμοί, γιατί είναι ορεινός ο όγκος τους, αλλά έχουν μια ποικιλία και μια πρόσβαση προς τη θάλασσα. Γιατί η Ήπειρος ακουμπάει και στη θάλασσα, έχει μακρά παράλια. Και αυτό την κάνει ιδιαίτερα, διότι η θάλασσά της είναι πολύ κοντά στην Ιταλία και αυτό έχει σημασία. Γιατί οι επαφές της με την Ιταλία αναλογικά με άλλες περιοχές πολύ περισσότερες». Απαντώντας σε ερώτηση για τους τομείς στους οποίους διέθεταν δημιουργικότητα οι Ηπειρώτες, η κ. Ευθυμίου ανέφερε: «Στα μαστοριλίκια! Ήταν μαστόροι, σε διάφορες κατευθύνσεις. Κυρίως στο χτίσιμο και ό,τι αφορά την οικοδομή, ξυλογλυπτική, ζωγραφική. Αυτοί ήταν οι περιφερόμενοι τεχνίτες».
Ακόμη, η κ. Ευθυμίου επεσήμανε πως το κύριο αποτύπωμα που άφησαν στην Ελλάδα η παλιοί Ηπειρώτες ήταν η ευεργεσία. «Οι μεγαλύτεροι ευεργέτες της Ελλάδας είναι Ηπειρώτες, ηπειρωτικής καταγωγής ή βλάχικης» σημείωσε η κ. Ευθυμίου και πρόσθεσε, σχετικά με το γιατί είχαν αυτή την τάση για δωρεές: «Το έχουν οι Έλληνες γενικά, γιατί είμαστε μια χώρα καταπληκτική σε αυτόν τον τομέα. Οι Ηπειρώτες επειδή ήσαν επιτυχημένοι στις διασπορές τους, ίσως πιο επιτυχημένοι από άλλους, και η ερμηνεία μπορεί να βρίσκεται το ότι ήσαν εξοικειωμένοι με τους δρόμους των βουνών και άρα το να είναι έτοιμοι κάθε φορά να λύνουν τα προβλήματα. Ο μετακινούμενος τεχνίτης πρέπει πάντα να βρίσκει λύσεις σε οτιδήποτε. Είναι ανελέητο αυτό. Επομένως γίνονται άνθρωποι επιχειρηματικοί που δεν περιμένουν από άλλους να βρουν τη λύση, την παράγουν μόνοι τους. Για αυτό και γίνονται πολύ καλοί επιχειρηματίες».
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το τι συνετέλεσε ώστε σήμερα η Ήπειρος να είναι σήμερα μια από τις φτωχότερες περιοχές σε όλη την Ευρώπη, η κ. Ευθυμίου επεσήμανε: «Γιατί πλέον οι ορεινές περιοχές δεν είναι αυτές που θεωρούνται αποδοτικές περιοχές. Τότε οι ορεινές περιοχές ήταν περιοχές παραγωγής πλούτου. Έχουν κυλήσει τα χρόνια, η Ήπειρος αυτή τη στιγμή θεωρείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τις φτωχές περιοχές. Φυσικά έχει περιοχές με υψηλό τουρισμό κτλ. Αλλά εκεί που δεν τροφοδοτείται από τον τουρισμό έχει πραγματικά προβλήματα».
Η εκδήλωση ξεκίνησε με ηπειρώτικα τραγούδια και χορούς από μέλη της Πανηπειρωτικής Ένωσης. Ακολούθησαν σύντομοι χαιρετισμοί από την κ. Χατζηδημητρίου και τον κ. Κωφό, ο οποίος μαζί με τη Γραμματέα της Πανηπειρωτικής κ. Βούλα Βαγενά τίμησαν την κ. Ευθυμίου με την προσφορά ενός συμβολικού δώρου. Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε η κ. Ευθυμίου για την ομιλία της.
