Συντρόφισσες και σύντροφοι,
…….
Το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν βέβαια ανάλογο της προσπάθειας που έγινε. Αλλά αυτή η σπουδαία πολιτική κινητοποίηση αφήνει μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον. Σε μια εποχή όπου η πολιτική ταυτίζεται με τις κινήσεις κορυφής και τις προσωπικές στρατηγικές, τους επαγγελματικούς μηχανισμούς και το χρήμα, οι άνθρωποι της Νέας Αριστεράς έδειξαν στην πράξη ότι υπάρχει μια άλλη πολιτική: Η πολιτική της από τα κάτω κινητοποίησης και της ενσώματης συμμετοχής. Η πολιτική της Αριστεράς. Εμείς με αυτήν την πολιτική είμαστε και αυτή την πολιτική θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Αυτή είναι η πολιτική της Νέας Αριστεράς.
Από την ίδρυση του κόμματος μας, τρεις ήταν και παραμένουν οι έννοιες-κλειδιά που χαρακτηρίζουν την αντίληψη και την πρακτική μας: ειλικρίνεια, πολιτική, Αριστερά. Με αυτές τις μεγάλες έννοιες ως οδηγούς θα σας μιλήσω και σήμερα για την αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος και τη χαρτογράφηση της πορείας της Νέας Αριστεράς.
Θα μιλήσω λοιπόν με ειλικρίνεια, χωρίς ωραιοποιήσεις, μανιπουλαρίσματα και δημαγωγικά στρατηγήματα.
Θα μιλήσω επίσης πολιτικά, προσπαθώντας να συλλάβω τη μεγάλη εικόνα της συγκυρίας, χωρίς να επιτρέψω στον συναισθηματισμό να θολώσει τη νηφαλιότητα της ορθολογικής κρίσης.
Τέλος, θα μιλήσω από τη σκοπιά της Αριστεράς. Δηλαδή από τη σκοπιά των συμφερόντων των λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας, από τη σκοπιά της κλιματικής δικαιοσύνης, από τη σκοπιά των δικαιωμάτων και της προοπτικής μιας άλλης κοινωνίας. Το έχουμε πει πολλές φορές. Η Αριστερά για εμάς δεν είναι σημαία ευκαιρίας. Είναι ο οδηγός της σκέψης και της πράξης μας.
Να είμαστε καθαροί λοιπόν. Για μας το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν κακό. Πολύ κακό. Οχι μόνο δεν καταφέραμε να εκλέξουμε ευρωβουλευτή, αλλά δεν περάσαμε το όριο του 3%. Κι αυτό σε μια εκλογή όπου η αποχή έσπασε κάθε ρεκόρ….
Θα σταθώ λοιπόν σε 4 παράγοντες για την ήττα:
Ο πρώτος είναι ένας γενικός κανόνας για τα κόμματα που προέρχονται από διασπάσεις…… Σχεδόν πάντα έναν κόμμα που προέρχεται από διάσπαση, δεν τα καταφέρνει στη πρώτη εκλογική συμμετοχή του, μην έχοντας μπορέσει να κατοχυρώσει μια διακριτή πολιτική ταυτότητα. Η κατοχύρωση διακριτής πολιτικής ταυτότητας απαιτεί χρόνο.…..
Μπήκαμε στην προεκλογική καμπάνια χωρίς την αναγκαία οργανωτική υποδομή …. και με τεράστιο πρόβλημα αναγνωρισιμότητας. Κληθήκαμε να δώσουμε μια μάχη στην οποία έπρεπε ταυτόχρονα να συστηνόμαστε στους πολίτες ως ο νέος πολιτικός φορέας και να τους εξηγούμε ταυτόχρονα την προγραμματική πρότασή μας. Στην πράξη αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο να πείσουμε όσους δεν μας γνώριζαν καν…..
Πάμε και στους δύο παράγοντες που είναι οι πιο σημαντικοί γιατί αφορούν αποκλειστικά εμάς τους ίδιους.
Στην πολιτική ανάλυση έχουμε την τάση να εστιάζουμε στο μήνυμα, κάτι που είναι δικαιολογημένο. Πριν φτάσουμε όμως στο μήνυμα, πρέπει να εξετάσουμε τον πομπό. Αν ο πομπός δεν θεωρείται αξιόπιστος, το μήνυμα δεν πρόκειται να εισακουστεί, όσο καλό και αν είναι. Στην περίπτωσή μας, δεν μας άφησε ανεπηρέαστους η βαθιά κρίση αξιοπιστίας του χώρου από τον οποίο προερχόμαστε. Κρίση αξιοπιστίας που έχει να κάνει τόσο με λάθη και ανακολουθίες του παρελθόντος όσο και με την ίδιο το φαινόμενο Κασσελάκη. Παρότι κάναμε μια καμπάνια που σεβάστηκε απόλυτα το ήθος και τις αρχές της Αριστεράς, δεν καταφέραμε να βγούμε από το κάδρο της αναξιοπιστίας. Δεν πείσαμε ότι είμαστε κάτι ριζικά καινούργιο σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Προσωπικά, πιστεύω ότι έπρεπε να πούμε πολύ περισσότερα για τις προηγούμενες περιόδους, τόσο εκείνη της διακυβέρνησης όσο, ακόμα περισσότερο, αυτή των ετών 2019-23. Χωρίς αυτομαστίγωμα, έπρεπε να είμαστε πολύ πιο κριτικοί και αυτοκριτικοί στους αχρείαστους συμβιβασμούς, τον φόβο του συντηρητισμού, τον εθνολαϊκισμό, τον αρχηγικό μεσσιανισμό, την προχειρότητα που ανεχτήκαμε και ορισμένες φορές αποδεχτήκαμε. Για να χαραχτεί μια νέα αρχή πρέπει να κάνουμε σαφές στον κόσμο ότι έχουμε κατανοήσει τι έχει πάει λάθος στο παρελθόν και δεν πρόκειται να το επαναλάβουμε.
Ο τέταρτος παράγοντας έχει να κάνει με το ίδιο το μήνυμα μας. Δεν καταφέραμε να πείσουμε για τη χρησιμότητα της ψήφου στη Νέα Αριστερά. ….Συνοψίζοντας, δεν μπορέσαμε να κάνουμε διακριτό ένα πολιτικό στίγμα μας πέρα από έναν κύκλο ανθρώπων οι οποίοι μας γνωρίζουν και με τους οποίους έχουμε οργανικούς δεσμούς.
Ενα κόμμα που παίρνει 2,45% στις ευρωεκλογές, δεν μπορεί να πει απλώς ότι θα κάνουμε ορισμένες μικροδιορθώσεις και θα καβατζάρουμε τον κάβο. Ούτε μπορούμε να λέμε ότι αυτή είναι μία ακόμα ανάμεσα στις τόσες ήττες της παράταξης, την οποία θα ξεπεράσουμε με κάποιον αυτοματισμό της Ιστορίας. Δεν πάνε έτσι τα πράγματα. Οχι μόνο η δικιά μας ήττα είναι βαριά, αλλά καλούμαστε να δράσουμε σε μια συγκυρία όπου σημαντικά τμήματα της κοινωνίας αποσύρονται από τα κοινά και αναζητούν ατομικές λύσεις με πυξίδα τον κυνισμό των χαμηλών απαιτήσεων από τη ζωή. Για να επιβιώσουμε πολιτικά και πολύ περισσότερο για να ενισχύσομε τις δυνάμεις μας, πρέπει να κάνουμε άλματα στην πολιτική επάρκεια, την οργανωτική μας ικανότητα και τη διεύρυνση του δυναμικού μας. Χρειαζόμαστε τομές και ρήξεις με το παρελθόν μας, τομές και ρήξεις και με τις συνήθειές μας, με τις αδράνειές μας.
Στην πορεία προς το συνέδριο του φθινοπώρου δεν μπορούμε παρά να αξιολογήσουμε με παρρησία τόσο την πολιτική και την λειτουργία μας όσο και τα πρόσωπα που την εφάρμοσαν. Με πρώτο και καλύτερο εμένα. Αυτό είναι η λογοδοσία στην πράξη. Η προετοιμασία προς το συνέδριο δεν πρέπει να είναι απλώς μια οργανωτική κομματική δουλειά, αλλά μια διαδικασία πολιτικού μετασχηματισμού της Νέας Αριστεράς. Πρέπει να μετατρέψουμε το κακό αποτέλεσμα σε εφαλτήριο μιας νέας αρχής.
…..
Ναι, έχουμε τη δυνατότητα να τα καταφέρουμε. Πρέπει όμως να περάσουμε μέσα από Συμπληγάδες. Πρέπει να προστατεύσουμε το κόμμα μας από δύο μεγάλους κινδύνους.
Ο πρώτος κίνδυνος είναι να παγιδευτούμε στην αλαζονική αυτάρκεια της μειοψηφίας, να βυθιστούμε στον σεχταρισμό της ιδεολογικής καθαρότητας, να θεωρήσουμε ότι δεν φταίμε εμείς για το αποτέλεσμα, αλλά ο λαός που δεν ήταν αρκούντως αριστερός και ψήφισε λάθος….. Ο πειρασμός του σεχταρισμού είναι μεγάλος, αλλά πρέπει πάση θυσία να τον αποφύγουμε. Η μοναχική πορεία είναι ο πιο σίγουρος δρόμος προς την κοινωνική περιθωριοποίηση και την πολιτική καταστροφή…..
Να μην υψώσουμε τείχη λοιπόν, να μη φοβηθούμε τη «μόλυνση» από την κοινωνία, να μη θεωρήσουμε επικίνδυνη την επικοινωνία και τη συνεργασία με άλλους πολιτικούς χώρους. Να ανοίξουμε τις πόρτες της Νέας Αριστεράς, να επιδιώξουμε τη «μόλυνση» από την κοινωνία, να θεωρήσουμε ευκαιρία την ώσμωση και τη συνεργασία με άλλους πολιτικούς χώρους. Ξέρω ότι μάς είναι πιο απλό και πιο εύκολο να βρισκόμαστε μόνο με αυτούς στους οποίους αναγνωρίζουμε πλήρως τον εαυτό τους. Αλλά τα άλματα στην πολιτική και τον πολιτισμό γίνονται μόνο μέσα από τις συναντήσεις με τον Αλλο, μέσα από την επιμειξία και την υβριδικότητα.
Υπάρχει όμως κι ένας δεύτερος κίνδυνος τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Να μπούμε σε ένα γαϊτανάκι περί ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς, από το οποίο απουσιάζουν τόσο το πολιτικό περιεχόμενο όσο και οι κοινωνικές αναφορές. Ενα γαϊτανάκι στο οποίο περισσεύουν η έωλη διαδικασιολογία, ο μεσσιανισμός, οι προσωπικές στρατηγικές, η μεταπολιτική. Φαινόμενα, λογικές και πρακτικές που δικαίως απωθούν τους πολίτες.
….
Θέλω να πω την άποψή μου καθαρά: Η ανατροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη αποτελεί ένα γνήσιο αίτημα του αριστερού και προοδευτικού κόσμου. ….. Είναι ένα αίτημα που εμείς ασφαλώς υιοθετούμε και είμαστε αποφασισμένοι να παλέψουμε για την ευόδωσή του. Γιατί εμείς δεν παραπέμπουμε τις αγωνίες της κοινωνίας στον μακρινό και άπιαστο ορίζοντα ενός νεφελώδους ερυθρού μέλλοντος.
Ο Μητσοτάκης και η Δεξιά όμως δεν θα πέσουν από μόνοι του ως ώριμο φρούτο, όση δυσαρέσκεια και αν προκαλούν με την πολιτική τους. Δεν μπορούμε επίσης να περιμένουμε από κάποιον άλλον να αναλάβει αυτό το έργο, γιατί πολύ απλά αυτός ο άλλος δεν υπάρχει – είναι κάτι που αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας στις ευρωεκλογές. Ούτε έχει κανένα νόημα να πέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά να συνεχιστεί ουσιαστικά η ίδια πολιτική σε μια έστω πιο ήπια μορφή.
Για να πέσει ο Μητσοτάκης και να ανατραπεί η δεξιά πολιτική απαιτείται η συγκρότηση πολιτικού και κοινωνικού μετώπου το οποίο θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος στη Δεξιά και θα ανατρέψει τους υφιστάμενους πολιτικούς συσχετισμούς. Ενα μέτωπο που δεν μπορεί να οικοδομηθεί με γνώμονα τις προσωπικές φιλοδοξίες, αλλά με βάση ένα αριστερό και προοδευτικό πρόγραμμα για την άμεση βελτίωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων και τη χάραξη μιας νέας διαφορετικής πορείας για τη χώρα. Ο Μητσοτάκης και η Δεξιά θα πέσουν μόνο αν βρεθούν αντιμέτωποι με ένα μέτωπο που θα εκφράζει κάτι τελείως διαφορετικό: ιδεολογικά, αξιακά, πολιτικά, κοινωνικά. Και αυτή η διαφορά, αυτή η σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων θα γίνεται αντιληπτή ως τέτοια από την κοινωνία, από τα λαϊκά στρώματα.
Σε αυτό το μέτωπο η Νέα Αριστερά μπορεί να έχει σημαντική συμβολή αν κινηθεί με πυξίδα την προγραμματική πρότασή της και τις ανάγκες των εργαζομένων και της νεολαίας.
Για εμάς, ο διάλογος για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου μετώπου απέναντι στη Δεξιά έχει τέσσερις προγραμματικούς άξονες:
- Ο πρώτος άξονας είναι η Ειρήνη…….
- Ο δεύτερος άξονας αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη….
- Ο τρίτος άξονας είναι η κλιματική δικαιοσύνη….
- Ο τέταρτος άξονας είναι τα δικαιώματα και οι ελευθερίες…..
Στην προσπάθεια μας για τη συγκρότηση ενός πολιτικού και κοινωνικού μετώπου απέναντι στη Δεξιά του κ. Μητσοτάκη έχουμε έναν οδηγό. Η συγκρότηση του Νέου Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία αποτελεί πολιτικό παράδειγμα πανευρωπαϊκής εμβέλειας για τη δυνατότητα των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων να πρωταγωνιστήσουν στην πολιτική ζωή και να βάλουν ανάχωμα στη φαιά απειλή της Ακροδεξιάς. ….Υπάρχει κάποιος προοδευτικός που θα προτιμούσε να μην είχαν γεφυρώσει τις τεράστιες διαφορές τους ο Μελανσόν με τους Σοσιαλιστές;
Και υπάρχει κάτι ακόμα το οποίο δείχνει ότι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις όλης της Ευρώπης. Στη Γαλλία δεν ενώθηκαν γύρω από έναν Μεσσία ή στη βάση της εκλογής αρχηγού από τη βάση. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο συγκροτήθηκε στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας η οποία συμπεριέλαβε τις μείζονες διεκδικήσεις των λαϊκών στρωμάτων…..
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σας μίλησα για τον απολογισμό των εκλογών, για την ανάγκη οργανωτικής ανασυγκρότησής μας, για τη στρατηγική που πρέπει να χαράξουμε και την τακτική που χρειάζεται να ακολουθήσουμε. Αλλά τίποτα δεν θα καταφέρουμε ερήμην της κοινωνίας. Ο δρόμος προς το Πρώτο Συνέδριο της Νέας Αριστεράς περνάει μέσα από τους λαϊκούς αγώνες. Η δυναμική συμμετοχή μας στα κοινωνικά κινήματα και το δημιουργικό μας «παρών» στις γειτονιές αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία του πολιτικού μάς σχεδίου. Η ανοιχτόμυαλη και μαχητική Αριστερά, η δική μας Αριστερά, μπορεί να υπάρξει μόνο ως μια δύναμη χρήσιμη για τις λαϊκές τάξεις και τη νεολαία, μια δύναμη αναγκαία για την κοινωνία.
Είναι δύσκολο, αλλά στα δύσκολα μετριόμαστε. Εχω εμπιστοσύνη στο κόμμα μας. Μπορούμε να τα καταφέρουμε!
