Η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων σε συνεργασία με το τμήμα επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία σεμινάριο για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις συνέπειές του για την ΕΕ. Το σεμινάριο έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή Ευρωβουλευτών, διπλωματών και δημοσιογράφων. Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από την παραπληροφόρηση, τον έλεγχο των ΜΜΕ από κυβερνήσεις και ολιγάρχες αλλά και τις γεωπολιτικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία για την ΕΕ.

Στον χαιρετισμό του ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Othmar Karras τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει να μείνει ενωμένη, αρραγής και ενεργή καθώς ο πόλεμος αυτός δεν είναι μόνο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αλλά είναι μεταξύ δυο κόσμων, δημοκρατίας και δικτατορίας, ελευθερίας και αυταρχισμού. Ο Πουτιν δεν μπορεί να αντέξει την ύπαρξη ενός καλύτερου κοινωνικού συστήματος στα σύνορα της. Επίσης, τόνισε ότι μαίνεται και ένας θρησκευτικός πόλεμος καθώς η Ρωσία χρησιμοποιεί την Ορθοδοξία ως μέσο επέκτασης και επιρροής. Ο Πατριάρχης της Ρωσίας θέλει να υπερισχύσει επί των άλλων ορθόδοξων εκκλησιών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η πλουραλιστική φιλελεύθερη δημοκρατία βάλλεται σε αυτόν τον πόλεμο από την επιθετικότητα του καθεστώτος του Κρεμλίνου.

Ο κ. Karras τόνισε επίσης ότι η ελευθερία του τύπου δεν είναι δεδομένη αλλά πρέπει να πολεμήσουμε γι’ αυτή. Η ελευθερία των ΜΜΕ πρέπει να επεκταθεί παντού γιατί η σωστή ενημέρωση είναι το κλειδί για την δημοκρατία. Οι πολίτες πρέπει αν είναι σωστά ενημερωμένοι ώστε να μην παρασύρονται από τους εθνικιστές και τους λαϊκιστές. Τόνισε ότι τα περισσότερα προβλήματα είναι πλέον παγκόσμια όπως η παραπληροφόρηση, η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, η οικονομία και το προσφυγικό. Αυτές οι παγκόσμιες προκλήσεις δεν έχουν σύνορα και η ΕΕ πρέπει να παρεμβαίνει δραστικά σε αυτές. Πρέπει να προχωρήσει η αναθεώρηση των συνθηκών αλλά και να ενισχυθεί ο ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου στη νομοθετική διαδικασία. Η Διάσκεψη  για το μέλλον της Ευρώπης πρέπει να συνεχιστεί ενώ πρέπει να προχωρήσει η ένταξη της Ουκρανίας, της Μολδαβίας, της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας.

Η Διεθνής Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, κ. Σάγια Τσαουσίδου, αφού καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, αναφέρθηκε στη μεγάλη συμβολή του σεμιναρίου λέγοντας ότι υπάρχουν πολλά φλέγοντα θέματα για συζήτηση, όπως η παραπληροφόρηση, οι ψευδείς ειδήσεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και άμυνα αλλά και το μέλλον της ΕΕ, που είναι το κοινό μας σπίτι.

Ο William Horsley, Εκπρόσωπος της AEJ για την ελευθερία των ΜΜΕ, αναφέρθηκε στις διώξεις των δημοσιογράφων και της ελευθεροτυπίας καθώς και τον ρόλο που επιτελεί το Συμβούλιο της Ευρώπης σε αυτό τον τομέα. Επίσης αναφέρθηκε στην «πανδημία της παραπληροφόρησης» καθώς και στον στενό έλεγχο των ΜΜΕ από αυταρχικές κυβερνήσεις και ολιγάρχες που επιδιώκουν να φιμώσουν τον τύπο. Οι πολυεθνικές ψηφιακές εταιρείες επίσης ελέγχουν τα διεθνή ΜΜΕ. Ο Βρετανός δημοσιογράφος Peter Jukes, ιδρυτής των Byline Τimes ανάλυσε την εξάρτηση των ΜΜΕ στην Βρετανία όπου υπάρχει μεγάλος έλεγχος της ενημέρωσης από μεγάλα συμφέροντα. Αυτά που συμβαίνουν εδώ και έξι χρόνια στην Βρετάνια είναι σκέτη  παραπληροφόρηση και λογοκρισία. Οι ολιγάρχες ελέγχουν την ενημέρωση ενώ υπάρχει και μεγάλη διαφθορά.

Ο Guy Verhofstadt, Ευρωβουλευτής της ομάδας Renew Europe τόνισε ότι η κήρυξη του πολέμου στην Ουκρανία  είναι η αρχή μιας νέας παγκόσμιας τάξης ανάλογης με εκείνης του 1989 όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου. Ο πόλεμος είναι ένα ορόσημο για ένα νέο ανταγωνισμό ανάμεσα σε αυτοκρατορίες Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ, Ρωσία. Αναφέρθηκε στις αμυντικές δαπάνες στις οποίες πρώτες είναι οι ΗΠΑ και η Κινα ενώ η ΕΕ είναι η δεύτερη (μαζί με την Κίνα) σε αμυντικές δαπάνες στον κόσμο αλλά δεν έχει μεγάλη επιχειρησιακή ικανότητα χωρίς την στήριξη των Αμερικανών. Αν επιστρέψει ο Τραμπ, τότε τι εγγυήσεις έχουμε για την άμυνα μας; Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό σκέλος του ΝΑΤΟ αλλά και την κοινή Ευρωπαϊκή άμυνα.

Ο Ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών, κ.  Hannes Heide τόνισε ότι η Αυστρία είναι ουδέτερη χώρα και δεν ανήκει στο ΝΑΤΟ και θα πρέπει να παραμείνει έτσι, αλλά σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, ο Πούτιν ενίσχυσε την συνοχή της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ το οποίο απέκτησε πλέον νέο ρόλο. Ο Ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, κ. Radan Kanev είπε ότι η Βουλγαρία είναι πολύ κοντά στον πόλεμο και εκτιθέμενη στον υβριδικό πόλεμο της Μόσχας. Η ρωσική προπαγάνδα είναι πολύ ισχυρή στη Βουλγαρία μέσα από τα ΜΜΕ.

Σε σχέση με τις ψευδείς ειδήσεις και την προπαγάνδα στα κοινωνικά δίκτυα, τονίστηκε ότι τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να ελέγχουν την ορθότητα και ακρίβεια των ειδήσεων. Επίσης, τόνισε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου των ψευδών ειδήσεων ενώ όταν το κράτος κάνει έλεγχο ψευδών ειδήσεων γίνεται λογοκρισία.

Ο Πρέσβης της μόνιμης αντιπροσωπείας της Λιθουανίας στις Βρυξέλλες, κ. Arnoldas Prankcevicius τόνισε ότι τώρα πρέπει να κάνουμε το αποφασιστικό βήμα προς την πλήρη απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο κάτι που έπρεπε να της είχε γίνει εδώ και χρόνια. Επίσης, τόνισε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ είναι προγραμματισμένη και θα υπάρξει μεγάλη οικονομική στήριξη στη χώρα. Η πολιτική αναλύτρια του Παγκόσμιου Ουκρανικού Κογκρέσου, κ. Anna Yavorska είπε ότι η Ουκρανία αλλάζει συνεχώς και γίνεται μια ευρωπαϊκή δημοκρατική χωρά και πρέπει να υπάρξει στήριξη από την ΕΕ για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην ενταξιακή διαδικασία.

Συνολικά, το σεμινάριο κάλυψε όλα τα θέματα του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και τον ρόλο των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων στον τομέα της παραπληροφόρησης, της προπαγάνδας και του πολέμου των ψευδών ειδήσεων. Σε αυτό τον πόλεμο, οι ψευδείς και κατευθυνόμενες ειδήσεις έχουν τον πρώτο λόγο με ευθύνη του Κρεμλίνου. Έτσι, η προστασία της ελευθερίας του λόγου είναι πρωταρχικής σημασίας για την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων σε μια τέτοια κρίσιμη στιγμή. Από την έκβαση του πολέμου κρίνεται όμως και το μέλλον της Ευρώπης. Κρίνεται για το πόσο ενωμένη, αρραγής και αποφασιστική θα είναι η ΕΕ στην διαχείριση της κρίσης πολιτικά αλλά και επικοινωνιακά.

foto: Βασίλης Κουτρουμάνος/ “© European Union 2021 – EP/Philippe Buissin”. © 2022 EU-EP