ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Τοῦ Δημητρίου Ἰ. Τσιανικλίδη

Δρος Θ. – Νομικοῦ

 

Μέ πλούσιο ἱστορικό ὑλικό κυκλοφόρησε ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολή μας, ὅπως κάθε χρόνο, τό νέο ἐγκόλπιο ἡμερολόγιο γιά τό σωτήριο ἔτος 2021. Πρόκειται γιά μιά καλαίσθητη, ἀξιόλογη ἔκδοση διαστάσεων 13 X 9 ἑκ., πού ἀριθμεῖ 88 σελίδες καί ἐκτυπώθηκε σέ τεραχρωμία τόν Αὔγουστο τοῦ σωτηρίου ἔτους 2020 ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο «ΜΕΛΙΣΣΑ» (σ. 88). Στό ἐξώφυλλο, ὅπου ἀναγράφεται ὁ τίτλος: «ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΑΜΑΣ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2021», εἰκονίζονται οἱ Ἀλέξανδρος καί Δημήτριος Ὑψηλάντης καταγόμενοι ἀπό τόν Πόντο, ἐνῶ στό ὀπισθόφυλλο ἀπεικονίζεται ὁ ἀνδριάντας τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ε’ στήν εἴσοδο τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Τό ἡμερολόγιο, τό ὁποῖο ἐκδίδεται γιά δέκατη πέμπτη χρονιά, ἄρχεται μέ τόν ὡς ἄνω τίτλο καί εἶναι ἀφιερωμένο «εἰς τά 200 ἔτη ἀπό τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821» (σ. 1). Ἀκολουθοῦν, στή συνέχεια ὁ ὑπότιτλος: «Τί ἐστί Πατριάρχης;» (μέ τό σύντομο ἀπόσπασμα ἀπό τό Νομικόν βιβλίον Ἐπαναγωγή τοῦ Βασιλείου Μακεδόνος καί Λέοντος Σοφοῦ) (σ. 2), καθώς καί ἡ «Φωτογραφία τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου» (σ. 3). Ἀκολούθως, ἕπονται «Οἱ πατρικές εὐχές καί ἡ εὐλογία τοῦ σεπτοῦ μας ποιμενάρχη μητροπολίτη Δράμας κ.κ. Παύλου γιά τό νέο ἔτος 2021» (σ. 4), καθώς καί ἡ «Φωτογραφία του μέ τά διάσημα τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων» (σ. 5). Ἀκολουθοῦν τά «Προλεγόμενα» (σσ. 6-7) τοῦ κ. Παύλου, ὅπου μέ τήν γλαφυρή καί ἔγκριτη γραφίδα του, ἀφενός μέν πληροφορεῖ τόν ἀναγνώστη γιά τό περιεχόμενο τοῦ ἡμερολογίου καί ἀφετέρου δέ καταθέτει ἐπίκαιρους προβληματισμούς μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο τῶν διακοσίων ἐτῶν ἀπό τήν ἔναρξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης τοῦ 21. Γράφει, ἀρχικά, ὅτι: «Τό νέον ἔτος 2021 εἰσάγει τόν ἑορτασμό τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821» (σ. 6) καί σημειώνει γιά τόν παραπάνω ἑορτασμό τά ἑξῆς: «Ἡ ἐπέτειος αὐτή δέν πρέπει νά ἀρκεσθεῖ στή διοργάνωση ἐκδηλώσεων γιά τό ξεχωριστό γιά τήν ἱστορία μας γεγονός. Πρέπει νά στοχεύσει στόν ἐπανευαγγελισμό μας στήν ἐθνική ἱστορία, ὄχι στήν ἱστορία τῶν νεοεποχιτῶν διανοουμένων, πού τήν τραβᾶνε ἀπό τά μαλλιά, γιά νά στερεώσουν τίς καταστροφικές γιά τό ἔθνος ἀπόψεις τους» (σ. 6). Συνεχίζοντας, ὁ

μητροπολίτης Δράμας προσθέτει, ἀκόμη, ὅτι: «Ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἀγωνιστές ὑπῆρξαν εὐσεβέστατοι καί μᾶς ἄφησαν ἀτράνταχτα τεκμήρια τῆς εὐσεβείας τους. Τό ἰσχνό κρατίδιο πού ἐπέτρεψαν οἱ χριστιανικές δυνάμεις νά δημιουργηθεῖ ἦταν χριστιανικό καί Ὀρθόδοξο, παρότι τοῦ ἐπέβαλαν ἑτεροδόξους κεφαλές, πού φρόντισαν νά ἀποκόψουν τήν Ἐκκλησία ἀπό τήν πνευματική μήτρα τοῦ Γένους, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, καί νά τήν καταστήσουν κρατική δομή, ἐλεγχόμενη ἀπό τόν καίσαρα. Αὐτή τήν παρακαταθήκη μᾶς κληροδότησαν οἱ πατέρες μας. Δυστυχῶς, σήμερα τό κράτος ἀγωνίζεται νά ἀποτινάξει ἀπό πάνω του τό ἱερό ἔνδυμα τῆς Ὀρθοδοξίας καί θέλει νά φορέσει τά ράκη τῆς οὐδετεροθρησκείας. Ἀποορθοδοξοποίησε τήν παιδεία καί ἐπιδιώκει τόν πλήρη ἐξοβελισμό τοῦ ὀρθοδόξου μαθήματος ἀπό τά σχολεῖα. Πάμπολλα εἶναι τά ἀντιευαγγελικά νομοσχέδια πού ψηφίστηκαν τά τελευταία χρόνια. Ἡ ἀθεΐα μέ περισσή θρασύτητα ὕψωσε τήν ἀναιδῆ κεφαλή της καί προκαλεῖ» (σ. 7). Τελειώνοντας στά «Προλεγόμενά» του ὁ κ. Παῦλος μεταξύ ἄλλων διερωτᾶται: «Ἀλήθεια, τί νόημα ἔχουν οἱ ἑορτασμοί γιά τό μεγάλο αὐτό γεγονός τῆς σύγχρονης Ἑλληνικῆς ἱστορίας; Ἡ μαρτυρική μας Μητρόπολη συμμετέχει στούς ἑορτασμούς καί μέ τήν ἔκδοση τοῦ παρόντος ἡμερολογίου, μέ τήν διάπυρη εὐχή νά συμβάλλει στήν πνευματική ἀφύπνιση τῶν κοιμωμένων Νεοελλήνων» (σ. 7).

Στή συνέχεια, δημοσιεύεται τό ἑορτολόγιο πού ἀναφέρεται στούς 12 μῆνες τοῦ ἔτους 2021 καί μέ ἔγχρωμη καί ἔντονη γραφή ἐκτυπώνονται οἱ μνῆμες τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν, καθώς καί τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων, ἐνῶ στήν ἀπέναντι σελίδα ἀπό τά μηνολόγια καταγράφονται τά ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν. Κάτω ἀπό τά ἀναγνώσματα παρουσιάζονται οἱ ἑορτάζοντες ἱεροί ναοί τῆς ὡς ἄνω Μητρόπολης (σσ. 8-31). Ἀκολούθως, παρέχεται σέ ἁπλῆ καθαρεύουσα ἕνα ἐνημερωτικοῦ χαρακτῆρα, πολυσέλιδο εὐσύνοπτο ἱστορικό ἀφιέρωμα, μέ κείμενα σέ γλώσσα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης περιγράφοντας, τά πολεμικά καί πολιτικά γεγονότα τῆς Ἐπανάσταση τοῦ 1821, πού σηματοδότησαν τήν ἔναρξη καί τήν ἐπιτυχῆ ἔκβασή της, μέ τούς ἑξῆς ὑπότιτλους: «Ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821» (σσ. 32–35), «Ἡ πίστη τῶν Ἡρώων τοῦ 1821-Θεόδωρος Κολοκοτρώνης» (σσ. 36-41), «Μακρυγιάννης» (σσ. 41-45), «Μάρκος Μπότσαρης» (σσ. 46-47), «Κίτσος Τζαβέλας» (σ. 48), «Ἀθανάσιος Διάκος» (σ. 49), «Γεώργιος Καραϊσκάκης» (σσ. 50-52), «Κωνταντῖνος Κανάρης» (σ. 53), «Μαντώ Μαυρογένους» (σσ. 54-55), «Ἀνδρέας Μιαούλης» (σ. 55), «Ὁ Ὅρκος τῶν Ἱερολοχιτῶν» (σ. 56), «Ἄνθιμος Γαζῆς» (σ. 57), «Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης» (σσ. 58-59), «Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης» (σσ. 59-60), «Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός» (σ. 61), «Σπυρίδων Τρικούπης» (σ. 62), «Γρηγόριος Δικαῖος Παπαφλέσσας» (σ. 63-64), «Διακήρυξις τῆς Β’ Ἐθνικῆς Συνελεύσεως τῶν Ἑλλήνων στό Ἄστρος» (σ. 65), «Διακήρυξις τῆς Γ’ Ἐθνικῆς Συνελεύσεως» (σσ. 66-67), «Ἡ ἡρωική

Ἔξοδος τοῦ Μεσολογγίου» (σσ. 67-69), «Ρήγας Βελεστινλῆς – Ο ΘΟΥΡΙΟΣ» (σσ. 70-71) καί «Ἡ προσευχή τοῦ Μακρυγιάννη» (σσ. 71-72). Τό παραπάνω ἀφιέρωμα ὁλοκληρώνεται μέ τή σχετική βιβλιογραφία ὑπό τόν τίτλο: «ΠΗΓΕΣ» (σ. 73). Στή συνέχεια, μνημονεύεται συνοπτικά ἡ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ», ἡ ὁποία περιλαμβάνει βιογραφικά στοιχεία τοῦ Σεβασμιωτάτου, τά ἐκκλησιαστικά συμβούλια, τίς διοικητικές ὑπηρεσίες, τίς ἱερές μονές, τήν πνευματική καί φιλανθρωπική διακονία, τίς τοπικές ἑορτές, τά ἱερά λείψανα, καθώς καί τήν ἐκκλησιαστική τέχνη (σσ. 74-80). Ἀκολούθως, ἕπεται τό τρισέλιδο ἐνημερωτικό γιά τίς περιόδους καί τίς ἡμέρες τῶν «Νηστειῶν καί καταλύσεων» τῆς Ἐκκλησίας μας, καθώς καί τά «Χρονικά διαστήματα τελέσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου» (σσ. 81-83). Τέλος, τό ἡμερολόγιο κλείνει μέ τό ἐτήσιο «Ὡρολόγιον Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν» (σσ. 84-85), μέ τόν «Τηλεφωνικό κατάλογο τῶν δημοσίων ὑπηρεσιῶν καί φορέων τῆς Δράμας» (σ. 86), καθώς καί μέ τό «Μονοσέλιδο χῶρο γιά προσωπικά τηλέφωνα» (σ. 87). Τό παρόν ἡμερολόγιο μέ τήν ἄριστη τυποτεχνική του ἐμφάνιση προβάλλει σκηνές ἀπό τά πεδία τῶν μαχῶν ἀναδεικνύοντας μορφές ἡρώων καί ἀγωνιστῶν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δράμας, ὡς θεματοφύλακας τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστης καί τῶν ἱερῶν παραδόσεών της μέ τήν ἔκδοση καί κυκλοφορία τοῦ παρόντος ἡμερολογίου διαφυλάττει τήν ἱστορία τοῦ Γένους καί προβάλλει τόν ἡρωϊσμό καί τήν αὐτοθυσία τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821. Ἐπίσης, μᾶς δίνεται ἡ ἀφορμή νά διδαχθοῦμε ἀπό τούς εὔστοχους προβληματισμούς τοῦ Μητροπολίτη μας κ. Παύλου, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν τήν καλύτερη εὐκαιρία γιά περίσκεψη καί περισυλλογή, γιά ἕναν αὐτοέλεγχο τῆς ἐθνικῆς μας συνείδησης. Ὁ ἰδιαίτερος προβληματισμός τοῦ ποιμενάρχη μας ἀναδεικνύει τήν ὑποχρέωση τῶν Ἑλλήνων νά διαφυλάξει τήν πνευματική καί πολιτιστική του παράδοση πάνω στήν ὁποία ἑδραιώθηκε ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 21, ὄχι ὡς στρατιωτικό γεγονός παγκόσμιας ἀκτινοβολίας, ἀλλά καί ὡς πνευματικός ἀγώνας ἑνός λαοῦ, πού πιστεύει στίς πανάρχαιες ἀξίες τῆς ἀρετῆς καί ὑπηρετεῖ σέ ὅλες τίς ἐποχές τίς ἀκατάλυτες ἀρχές τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δημοκρατίας. Ἀφουγκράζεται τόν παλμό τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐπεξεργάζεται καί ἀναλύει σέ βάθος τά προβλήματα καί ζητήματα τῆς ἐποχῆς μας καί ἀπαντᾶ, ὑπό τό πρῖσμα τῆς κοινωνικῆς συναντίληψης, συνθετικά, μέ λόγο πατερικό καί σύγχρονο. Σχεδόν, σέ ὅλα τά κείμενά του θεολογικά, ἱστορικά καί ποιμαντικά διαπιστώνεται τό πατριωτικό του φρόνημα. Ὁ κ. Παῦλος, ἀκόμη, μέ τήν πολύχρονη ἐκκλησιαστική του ἐμπειρία ὡς ἄριστος γνώστης τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας συλλαμβάνει τά μηνύματα τῶν καιρῶν μας καί προσπαθώντας νά μᾶς καταστήσει συγκοινωνούς αὐτῶν καί διερευνώντας προσευχητικά μᾶς θυμίζει, γιά τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 21 μέ τόν πάντα διαχρονικό

του λόγο ὅτι: «Ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἀγωνιστές ὑπῆρξαν εὐσεβέστατοι καί μᾶς ἄφησαν ἀτράνταχτα τεκμήρια τῆς εὐσεβείας τους» (σ. 7). Τήν παραπάνω εὐσέβεια τῶν ἀγωνιστῶν, ἡ ὁποία ὡς ἱστορικό δίδαγμα τοῦ 21 ἀποτελεῖ πεποίθηση γιά τόν κ. Παῦλο τήν ἐξυψώνει σέ σύνθημα, γιά νά ἀποτελέσει τή διακήρυξή του «ὡς παρακαταθήκη» (σ. 7), τήν ὁποία «μᾶς κληροδότησαν οἱ πατέρες μας» (σ. 7), βρίσκει ἀπήχηση καί ἐπιβραβεύεται σύμπασα ἀπό τήν ἑλληνική κοινωνία τῆς Χώρας μας. Ὁ ποιμενάρχης μας, μέ τόν μεστό καί καθάριο λόγο του ἀποτυπώνει μέσα σέ λίγες γραμμές τή ζοφερή ἑλληνική πραγματικότητα. Στηλιτεύει τήν πρόσφατη ἀποδομητική ἐμπειρία στήν πατρίδα μας, τῆς πίστης, τῆς γλώσσας, τῶν πολιτισμικῶν ἰδεῶν καί ἀρχῶν, τῆς συλλογικῆς μνήμης, τῶν κοινωνικῶν αἰσθημάτων τοῦ δικαίου καί τῆς ἀξιοπρέπειας. Μέ κίνητρο τήν εὐαισθησία του γιά τά ἐθνικοθρησκευτικά θέματα, γράφει εὐθαρσῶς καί θίγει μέ διακριτικότητα καί εὐπρέπεια τίς πολιτειακές παρεκτροπές. Ἀνυποχώρητος, μαχητικός προασπιστής τῶν ἐθνικῶν δικαίων τοῦ Κράτους μας, στέκεται ἐνάντια στά «ράκη τῆς οὐδετεροθρησκείας» (σ. 7), προστατεύοντας συλλογικά τήν ταυτότητα τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ μας. Αὐστηρός καί ἀμετάθετος ἀπό τίς ἐθνικές ἐπιταγές καί ἀξίες τοῦ Γένους μας, θλίβεται γιά τή χριστιανική διαπαιδαγώγηση τῶν νέων μας, ἀφοῦ ἡ ἐπίσημη Πολιτεία «ἀποορθοδοξοποίησε τήν παιδεία» (σ. 7). Ὑψώνει μέ σύνεση τό ἀνάστημά του καταδεικνύοντας τό θεῖο θέλημα σέ ἄρχοντες καί ἀρχομένους σέ ἐποχές, ὅπου «ἀντιευαγγελικά νομοσχέδια» (σ. 7), θεσμοθετοῦνται ἀντίθετα ἀπό τή βούληση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Περιγράφοντας τά ὀδυνηρά ἀποτελέσματα τῆς βάναυσης εἰκονοκλαστικῆς ἐποχῆς μας, ἀναρωτιέται ὁ ποιμενάρχη μας: «Ἀλήθεια, τί νόημα ἔχουν οἱ ἑορτασμοί γιά τό μεγάλο αὐτό γεγονός τῆς σύγχρονης Ἑλληνικῆς ἱστορίας;» (σ. 7). Μέ τή βεβαιότητα ὅτι ἡ Μητρόπολη Δράμας συμμετέχει στούς παραπάνω ἑορτασμούς μέ τήν ἔκδοση τοῦ παρόντος ἡμερολογίου εὔχεται αὐτό νά «συμβάλλει στήν πνευματική ἀφύπνιση τῶν κοιμωμένων Νεοελλήνων» (σ. 7). Ὁ κ. Παῦλος μέ τήν ἐπισκοπική εὐθύνη καί συνέπεια, πού τόν διακρίνει, διαμορφώνει ἠχηρό λόγο, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ ἐθνικό ἐγερτήριο. Μᾶς καλεῖ νά ξυπνήσουμε ἀπό τόν λήθαργο τῆς πλάνης, τῆς ἄγνοιας, τῆς ἀμάθειας, τῆς ὑλιστικῆς εὐδαιμονίας, τῆς ἐξάρτησης τῶν καταναλωτικῶν προτύπων τῆς ἐποχῆς μας, γιά νά συνειδητοποιήσουμε καί νά ἀγαπήσουμε καί πάλι τή γλώσσα μας, τήν παράδοσή μας, τήν ἱστορία μας, τούς ἐθνικοπατριωτικούς ἀγῶνες γιά τήν ἐλευθερία μας.

Τό παρόν ἡμερολόγιο καθίσταται ἕνας σύγχρονος ἡμεροδείκτης, ἀξιόλογος καί ὠφέλιμος, πού ἀναδεικνύει τίς ἀρετές τοῦ λαοῦ μας, τήν ἑνότητα, τή σύμπνοια, τήν ἀλληλοβοήθεια, ἀλλά καί ὑπογραμίζει τίς διχαστικές ἰδεοληψίες, πού πλήγωσαν καί πληγώνουν τόν τόπο μας. Τίς πληγές αὐτές ἀγωνίζεται νά θεραπεύσει ὁ κ. Παῦλος, ὡς ποιμένας καί

διδάσκαλος μέ τήν ἐκκλησιολογική του θεολογία καί τήν πατρική φροντίδα. Θερμά συγχαρητήρια στήν Ἱερά Μητρόπολη Δράμας, ἡ ὁποία μέ τήν ἔκδοση καί κυκλοφορία τοῦ ὡς ἄνω ἡμερολογίου προσφέρει στόν φιλόχριστο λαό τῆς Δράμας, ἕνα χρήσιμο ἐγχειρίδιο πατριωτικῶν ἱστορικῶν διδαγμάτων. Ἀξίζει νά τό προμηθευθοῦν ὅλοι ἀπό τίς ἐνορίες τῆς Μητρόπολής μας, γιατί, ἀφενός μέν, μέσα ἀπό τίς σελίδες του μέ τό θαυμάσιο ἔγχρωμο φωτογραφικό ὑλικό παρελαύνουν ἐνδεικτικά ἡρωϊκές μορφές, πού συνθέτουν τόν ἐθνικό μας πίνακα καί συγκροτοῦν συνοπτικά τήν ἑλληνική ἱστορία ἀφετέρου δέ, πρόκειται γιά ἕναν εὔχρηστο ἡμεροδείκτη, πού ἀποβαίνει γιά ὅλους μας μιά πολύτιμη πηγή ἐθνικοθρησκευτικῶν γνώσεων. Τέλος, νά συγχαροῦμε τόν ποιμενάρχη μας κ. Παῦλο, γιά τήν ἀξιέπαινη ἔκδοση τοῦ φετινοῦ ἡμερολογίου τό ὁποῖο μᾶς ἐξιστορεῖ τήν ἀνεκτίμητη προσφορά τῶν Ἑλλήνων ἀγωνιστῶν τοῦ 21, ἐξασφαλίζει τήν ἱστορική συνέχεια καί ἀναδεικνύει τήν ἑλληνορθόδοξη πολιτιστική μας ἰδιαιτερότητα.