Ευρώπη: Ο καύσωνας και η ξηρασία που ξεκίνησαν από νωρίς ανεβάζουν τον κίνδυνο για μια καταστροφική σεζόν πυρκαγιών

Η σεζόν των πυρκαγιών φαίνεται πως ξεκίνησε αρκετά νωρίς φέτος για την Ευρώπη, γεγονός που συνδέεται με τις πρόωρα πολύ υψηλές θερμοκρασίες που έπληξαν την ευρύτερη περιοχή, αυξάνοντας τους φόβους πως το φετινό καλοκαίρι μπορεί να αποδειχτεί εξίσου, αν όχι πιο δύσκολο, από την περσινή χρονιά, που ήταν από τις πιο καταστροφικές σε επίπεδο πυρκαγιών. Μια κατάσταση που με την πάροδο των ετών θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Το πρώτο κύμα καύσωνα του φετινού καλοκαιριού «έδωσε» και τις πρώτες μεγάλες πυρκαγιές σε Ισπανία και Γερμανία τον Ιούνιο, όταν οι θερμοκρασίες σε αμφότερες τις χώρες έφτασαν το ανώτατο σημείο των 43 και 39,2 βαθμών Κελσίου αντιστοίχως. Ο καύσωνας και η ξηρασία είχε ξεκινήσει ακόμη πιο νωρίς στη Γαλλία, που βίωσε τον πιο ζεστό Μάιο που έχει καταγραφεί στην ιστορία, με το θερμόμετρο να «πιάνει» τους 39 βαθμούς Κελσίου.

Ο πιο ζεστός Ιούνιος στα χρονικά

Συνολικά για την Ευρώπη ο Ιούνιος ήταν ο δεύτερος πιο ζεστός στην ιστορία, με την θερμοκρασία να κυμαίνεται κατά 1,6 βαθμούς υψηλότερα από τον συνήθη μέσο όρο για την εποχή, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κέντρο Κοπέρνικος.

Αν και ειδικά για την λεκάνη της Μεσογείου οι καλοκαιρινές φωτιές είναι συνηθισμένο φαινόμενο, το μέγεθος τους γίνεται ολοένα πιο ισχυρό και καταστροφικό και μέχρι τώρα φέτος η έκταση των δασών που έχει καταστραφεί είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από το μέσο όρο του διαστήματος 2006 έως 2021, σύμφωνα με το European Forest Fire Information System.

Πέρα από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, σημαντικό πρόβλημα είναι η ξηρασία. Η έλλειψη υγρασίας στο έδαφος συμβάλει στην επέκταση της φωτιάς και σύμφωνα με το κέντρο Κοπέρνικος φέτος τα δάση της Ευρώπης, ακόμη και του βορρά σε Σουηδία και Νορβηγία, παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα υγρασίας.

Η παρατεταμένη ξηρασία φέρνει και άμεσες οικονομικές επιπτώσεις καταστρέφοντας τις καλλιέργειες. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ φέτος στην Ιταλία και κυρίως στην βόρειο Ιταλία, όπου η στάθμη του ποταμού Πάδου βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα όλες οι επαρχίες της περιοχής να έχουν δρομολογήσει έκτακτα μέτρα.

Μέτρα από τις Βρυξέλλες

Με δεδομένο πως το πρόβλημα πλέον είναι πανευρωπαϊκό και δεν περιορίζεται μόνο στις χώρες του νότου, οι Βρυξέλλες έχουν πάρει πρωτοβουλίες για την συλλογική δρομολόγηση μέτρων, ειδικά μετά την περσινή καταστροφική χρονιά που ήταν η δεύτερη χειρότερη σε επίπεδο πυρκαγιών στην ιστορία της ενωμένης Ευρώπης.

Για παράδειγμα ο αρμόδιος επίτροπος διαχείρισης εκτάκτων κρίσεων Γιάνες Λέναρτσιτς ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεση των Βρυξελλών να ενισχύσει την προετοιμασία της Ένωσης έναντι των πυρκαγιών με την δημιουργία ενός στόλου 12 πυροσβεστικών αεροσκαφών και ενός ελικοπτέρου που θα είναι έτοιμα να παρέμβουν σε περίπτωση που κάποιο κράτος-μέλος χρειαστεί βοήθεια. Η λειτουργία του στόλου, του εξοπλισμού και των αντρών, μαζί με πάνω από 200 πυροσβέστες θα χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια.

Εξάλλου, η καταστροφή των δασών συμβάλει στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, που με τη σειρά του φέρνει ανατροπές στο κλίμα που καθιστά ευάλωτες σε πυρκαγιές όλο και περισσότερες περιοχές, ακόμη και στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.

Η τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για το Κλίμα προειδοποίησε με σαφήνεια πως οι καταστροφικές πυρκαγιές θα γίνονται όλο και πιο συχνές και πιο ισχυρές στην Ευρώπη, λόγω της κλιματικής αλλαγής, με τα κράτη του νότου να παραμένουν βέβαια τα πιο ευάλωτα.