Πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 1 Αυγούστου 2022, η Εσπερίδα που διοργάνωσε ο Πεζοπορικός και Ορειβατικός Σύλλογος Κάτω Νευροκοπίου, με θέμα «Η ιστορία του Νευροκοπίου και των Οικισμών του».
Η εκδήλωση προγραμματίστηκε και στο πλαίσιο της συμπλήρωσης των 100χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Τα θέματα που αναπτύχθηκαν με πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις ήταν:
- «Οι πληθυσμιακές και κοινωνικές ανακατατάξεις στο οροπέδιο του Νευροκοπίου από το 1870 μέχρι σήμερα», από τους:
Βλάση Βλασίδη, καθηγητή Ιστορίας, ΠΑΜΑΚ.
Δήμητρα Πατρωνίδου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια ιστορίας, ΠΑΜΑΚ.
- «Ο Μακεδονικός Αγώνας στην επαρχία Νευροκοπίου, 1903-1913» από τον Βασίλη Χατζηθεοδωρίδη, Συγγραφέα, πρώην καθηγητή παιδαγωγικής Ακαδημίας.
Αθρόα ήταν η συμμετοχή της κοινωνίας και αμείωτο το ενδιαφέρον των ακροατών κατά την διάρκεια των εισηγήσεων.
Στο τέλος της εκδήλωσης υποβλήθηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις από το ακροατήριο, οι οποίες συζητήθηκαν και απαντήθηκαν από τους εισηγητές.
Ορισμένα από τα θέματα τα οποία αναδείχθηκαν από την Εσπερίδα, ήταν:
Η αποκατάσταση της ιστορίας για μια περιοχή παραμελημένη από τότε, της οποίας ο Μακεδονικός Αγώνας δεν αναδείχθηκε ποτέ.
Η ένταξη της τοπικής ιστορίας στην εκπαιδευτική ύλη των σχολείων.
Η καταπίεση της προσφυγικής μνήμης και των γλωσσικών ιδιαιτεροτήτων, η οποία εφαρμόστηκε από την επίσημη κρατική πολιτική της εποχής.
Οι πόλεμοι και οι κατοχές τις οποίες γνώρισε ο τόπος.
Οι άγνωστες οικονομικές δραστηριότητες καθώς και η οικονομική άνθηση αλλά και η παρακμή του 19ου αιώνα.
Η συνεχής πληθυσμιακή συρρίκνωση του πληθυσμού.
Η εκδήλωσε πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Κάτω Νευροκοπίου.
