Πρωτεύουσα της ομώνυμης Περιφερειακής Ενότητας, χτισμένη στους νότιους πρόποδες του Φαλακρού όρους, σε θέση προνομιακή από την άποψη του φυσικού περιβάλλοντος, η πόλη της Δράμας είναι γνωστή για τα άφθονα νερά της.

Η Δράμα στο διάβα των αιώνων

Από ελάχιστες ιστορικές μαρτυρίες συμπεραίνεται πως στην αρχαιότητα υπήρχε εδώ ο οικισμός Δύραμα ή Ύδραμα.

Oι κάτοικοι λάτρευαν τον Διόνυσο, τον Aπόλλωνα, την Άρτεμη, την Ίσιδα και τον Hρακλή.

Οι ανασκαφικές έρευνες έχουν αποκαλύψει οικισμό της Νεολιθικής Περιόδου στη θέση «Αρκαδικό».

• Το παλαιότερο εν ενεργεία μοναστήρι στην Ευρώπη βρίσκεται στο Νομό Δράμας

Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους η μικρή πόλη-κάστρο της Δράμας, η οποία αναφέρεται από το 12ο αιώνα, αποτέλεσε επανειλημμένα πεδίο συγκρούσεων, κατελήφθη δε από τους σταυροφόρους, τους Σέρβους του Στέφανου Δουσάν και τους Τούρκους (1383/1384).

Χάρη στην παραγωγή, την επεξεργασία και το εμπόριο του φημισμένου καπνού της η πόλη γνώρισε οικονομική άνθηση κατά το β’ μισό του 19ου και, κυρίως, τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Σημαντικά γεγονότα των Νεότερων Χρόνων ήταν αφενός μεν η μαζική εγκατάσταση προσφύγων από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αφετέρου δε η «σφαγή της Δράμας» από τις βουλγαρικές αρχές κατοχής κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο ελληνιστικός τάφος

Ο επί της οδού Τροίας μνημειακός τάφος, το πρώτο in situ μνημείο των Ελληνιστικών Χρόνων που εντοπίστηκε στην πόλη της Δράμας, αποκαλύφθηκε το 1976.

Ο τάφος αποτελείται από δρόμο με χτιστές παρειές, προθάλαμο χτισμένο με πώρινες πλίνθους και θάλαμο λαξευτό στο σκληρό αργιλώδες χώμα.

Ο θάλαμος είχε τρεις σαρκοφάγους διευθετημένες σε σχήμα Π. Οι σαρκοφάγοι καλύπτονταν από σχιστόπλακες που βρέθηκαν σπασμένες και μετακινημένες, έπειτα από προσπάθειες σύλησης του μνημείου.

Στις σαρκοφάγους βρέθηκαν ίχνη καύσης και θραύσματα αποσαθρωμένων οστών μαζί με αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα και πήλινα αντικείμενα, γεγονός που υποδεικνύει συνεχή χρήση του τάφου.

Τα αρχαιότερα ευρήματα του τάφου χρονολογούνται στον 3ο αιώνα π.Χ., αλλά οι ενταφιασμοί στις σαρκοφάγους συνεχίζονται κατά το 2ο αιώνα π.Χ., πιθανώς και αργότερα.

Η βυζαντινή κληρονομιά της πόλης

Τα περιορισμένα σωζόμενα τμήματα των βυζαντινών τειχών, καθώς και οι βυζαντινές εκκλησίες των Ταξιαρχών (παλαιολόγειος μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, με τοιχογραφικό διάκοσμο που χρονολογείται πριν από τα μέσα του 14ου αιώνα) και της Αγίας Σοφίας (η αρχική τοιχοποιία, χρονολογούμενη μάλλον στο 10ο αιώνα, διακρίνεται μόνο στην ανατολική πλευρά), αποτελούν την κληρονομιά της βυζαντινής Δράμας που διατηρείται έως σήμερα.

Τα αξιόλογα δείγματα αρχιτεκτονικής

Από αρχιτεκτονικής απόψεως ξεχωρίζουν τα αρχοντικά του τέλους του 19ου και των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, οι καπναποθήκες στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας, το νεοκλασικό κτίριο των παλαιών εκπαιδευτηρίων (ανεγέρθηκε κατά τα έτη 1907-1909, με πρωτοβουλία του εθνομάρτυρα μητροπολίτη Δράμας και μετέπειτα Σμύρνης Χρυσοστόμου, ο οποίος πρωτοστάτησε στο Μακεδονικό Αγώνα και απομακρύνθηκε από τους Τούρκους το 1909 λόγω της δραστηριότητάς του) και το ανακαινισμένο κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού (1895).

Το πάρκο και η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας

Υγρότοπος με πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά, χώρος αναψυχής, οι πηγές της Αγίας Βαρβάρας υπήρξαν διαχρονικά σημείο αναφοράς για τους Δραμινούς.

Ελάχιστοι από τους υδρόμυλους που λειτουργούσαν άλλοτε στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας σώζονται στις μέρες μας.

Το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, με τα αιωνόβια πλατάνια, τις λιμνούλες και τα ξύλινα γεφυράκια του, αποτελεί μια όαση ηρεμίας μέσα στον αστικό ιστό της Δράμας, πόλο έλξης για τους κατοίκους της πόλης και τους επισκέπτες. 

Το πάρκο οφείλει την ονομασία του στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, που βρίσκεται στον ίδιο χώρο.  

Ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας, στις 4 Δεκεμβρίου, οι Δραμινοί ανάβουν κεριά και τα τοποθετούν σε καραβάκια που επιπλέουν στη λίμνη, προσφέροντας ένα υπέροχο θέαμα. 

Ο δημοτικός κήπος και η πλατεία Ελευθερίας

Ο δημοτικός κήπος της Δράμας, στο κέντρο της πόλης, χαρακτηρίζεται προπάντων από την παρουσία του υδάτινου στοιχείου.

Στο χώρο του δημοτικού κήπου πραγματοποιούνται διάφορες εκθέσεις και εκδηλώσεις, από τις οποίες ξεχωρίζει η «Ονειρούπολη» την περίοδο των Χριστουγέννων. 

Πηγή φωτογραφίας: facebook.com/OneiroupoliDramasOfficial/photos

Η πλατεία Ελευθερίας, η κεντρική πλατεία της Δράμας, έλαβε τη σημερινή μορφή της το 1915.

• Δράμα: Μικρή απόδραση σε μία από τις πιο ιστορικές πόλεις της Ελλάδας

Σε μια από τις γωνίες της είναι χτισμένη η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που επί Τουρκοκρατίας ήταν τζαμί (Εσκί τζαμί ή Τσαρσί τζαμί).

Ο Κορύλοβος Δράμας

Όσοι και όσες έχουν την ευκαιρία να ανηφορίσουν στο λόφο Κορύλοβο απολαμβάνουν τη μαγευτική θέα στην πόλη και τον κάμπο της Δράμας.

Στην κορυφή του λόφου υπήρχε ναός κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους. Σε πλαγιά του λόφου δεσπόζει από το 1997 ένας τεράστιος σταυρός.

Το Δασαρχείο Δράμας έχει μετατρέψει τον άλλοτε γυμνό λόφο σε περιαστικό δάσος, τόπο περιπάτου για τους κατοίκους της Δράμας.

*Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο (πλην εκείνης που αφορά την «Ονειρούπολη») προέρχονται από τους διαδικτυακούς τόπους του Δήμου Δράμας (dimos-dramas.gr) και της Ένωσης Ξενοδόχων Δράμας (visit-drama.com).

Πηγή: in.gr