ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΑΠΟΤΥΠΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ» ΣΤΟΝ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΧΩΡΟ ΚΥΚΛΩΨ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΈΡΓΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ
«Ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας των περιοχών και διατήρηση της ιστορικής συνέχειας στο διηνεκές με τη διατήρηση, ανάδειξη και επανένταξη των στοιχειών της βιομηχανικής κληρονομιάς στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό»
Έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Αποτυπώνοντας το προβιομηχανικό και βιομηχανικό παρελθόν της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» διοργανώνει η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης του Υπουργείου Πολιτισμού, έως τις 30 Νοεμβρίου 2024, στον εκθεσιακό χώρο ΚΥΚΛΩΨ στην Αγία Βαρβάρα. Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Δράμας και με την υποστήριξη της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού/Συμβούλιο Βιομηχανικής Κληρονομιάς.
Στην έκθεση παρουσιάζονται τα προστατευόμενα από το Υπουργείο Πολιτισμού νεώτερα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς του 19ου και 20ου αιώνα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Οι φωτογραφίες που εκτίθενται προέρχονται από το αρχείο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και αποτελούν έργο του Στέργιου Καράβατου, φωτογράφου και επιμελητή εκθέσεων, ο οποίος είναι υπεύθυνος και για τον σχεδιασμό της συγκεκριμένης έκθεσης.
Το φωτογραφικό υλικό ταξινομείται σε πέντε θεματικές ενότητες, κάθε μια από τις οποίες αποτυπώνει και προβάλει μέσα από τα στοιχεία του πρόσφατου τεχνικού πολιτισμού, την εικόνα που διαμόρφωσαν αυτά και τον χαρακτήρα που καθόρισε τους τόπους όπου λειτούργησαν. Μεγάλα σύνολα καπναποθηκών για την Ξάνθη, την Καβάλα και τη Δράμα, κουκουλόσπιτα και μεταξουργεία για το Σουφλί, εργοστάσια μεταλλουργίας για τη Θάσο και τον οικισμό του Κιρκά, νερόμυλοι και λιθότοξα γεφύρια για την ορεινή Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, σιδηρόδρομοι, λιμάνια και φάροι για τις πόλεις και την ευρύτερη επικράτεια. Συγκεκριμένα οι θεματικές ενότητες της έκθεσης είναι οι εξής: Μυλικά Συστήματα, Σηροτροφία – Μεταξουργεία, Καπναποθήκες, Μεταλλευτικοί Τόποι – Συγκροτήματα Μεταλλουργίας, Δίκτυα Χερσαία / Θαλάσσια.
Τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής 27 Σεπτεμβρίου 2024, παρουσία του Δημάρχου κ. Γιώργου Παπαδόπουλου και Αντιδημάρχων του Δήμου Δράμας, του Προέδρου του Επιμελητηρίου κ. Στέφανου Γεωργιάδη, εκπροσώπων φορέων, καθώς και πολιτών.
Ο κ. Θεόδωρος Πριγγόπουλος, Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καλωσόρισε το κοινό στην εκδήλωση και επεσήμανε: «Πρόκειται για ένα φωτογραφικό οδοιπορικό στα επιτεύγματα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, της τεχνικής και της τέχνης της μηχανικής της περιοχής στην Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, όπως αυτά διαμορφώθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά την εκβιομηχάνιση της περιοχής στα μέσα του 19ου αιώνα έως την αποβιομηχάνισή της μετά τα μέσα του 20ου αιώνα».
Όπως είπε ο κ. Πριγγόπουλος, «120 στο σύνολο κτίρια, κτιριακά συγκροτήματα και τεχνικές κατασκευές σε αστικά κέντρα αλλά και στην ύπαιθρο της Περιφέρειας από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα καταγράφηκαν, ταξινομήθηκαν, αξιολογήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού ως νεώτερα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς ώστε να προστατευθούν θεσμικά, καθώς αναγνωρίζονται ως τεκμήρια του Ελληνικού πολιτισμού και ως σημαντικό πολιτιστικό κεφάλαιο το οποίο χρήζει προστασίας και ανάδειξης».
Ακόμη, ο κ. Πριγγόπουλος εξήγησε ότι η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων «εφαρμόζει στρατηγική προστασίας και ευαισθητοποίησης τόσο του κοινού όσο και των αυτοδιοικητικών φορέων γύρω από το ζήτημα της διαφύλαξης και ανάδειξης αυτής της πολιτισμικής μας περιουσίας», προσθέτοντας ότι «το φωτογραφικό υλικό που αναπτύσσεται στην έκθεση αποτελεί ένα μικρό μέρος του συνολικού υλικού καταγραφής και τεκμηρίωσης της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων που ωστόσο είναι ικανό για να περιγράψει εύγλωττα και να διηγηθεί όλο το βιομηχανικό και τεχνολογικό παρελθόν της Περιφέρειάς μας, αλλά και για να προσφέρει στο κοινό τη δυνατότητα να ανακαλύψει και κυρίως να εμβαθύνει τη γνώση του γύρω από τις αξίες που εμπεριέχουν όλα αυτά τα δημιουργήματα, της επινοητικότητας, εφευρετικότητας και τεχνικής δεξιότητας του ανθρώπου».
«Η έκθεση αυτή, αποδίδοντας μια συνολική εικόνα της ταυτότητας των περιοχών της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει ένα στόχο, να προσδώσει το αυτονόητο μήνυμα ότι με τη διατήρηση, ανάδειξη και επανένταξη των στοιχειών της βιομηχανικής κληρονομιάς στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, δηλαδή την επανένταξή τους στους ίδιους τόπους, όπου τα ίδια δημιουργήθηκαν, αλλά και διαμόρφωσαν, είναι ο μόνος τρόπος για την ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας των περιοχών και τη διατήρηση της ιστορικής συνέχειας στο διηνεκές. Και η ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας των περιοχών αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό κεφάλαιο», πρόσθεσε ο κ. Πριγγόπουλος.
Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Δράμας κ. Γιώργος Παπαδόπουλος στάθηκε στη συντήρηση και ανάδειξη των κτιρίων που αποτελούν το βιομηχανικό παρελθόν της Δράμας, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις συνέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου. «Αυτός ο πλούτος πρέπει να διασωθεί», υπογράμμισε ο Δήμαρχος Δράμας.
Ο Διευθυντής της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ κ. Γιώργος Δεμερτζής, στον χαιρετισμό του, έκανε λόγο για μια «καταπληκτική έκθεση και αποτύπωση της κληρονομιάς της περιοχής μας» και πρόσθεσε ότι σκοπός, επιθυμία και όραμα του κ. Θεοδωρίδη είναι να διασώσει και να αναδείξει ιστορικά κτίρια.
Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Στέφανος Γεωργιάδης επεσήμανε ότι «τα κτίριαα αυτά έχουν ζωή», προσθέτοντας ότι «είναι άνθρωποι, είναι ψυχές που δούλεψαν σε αυτά». Όπως είπε ο κ. Γεωργιάδης, «η οικονομία είναι άμεσα συνυφασμένη με την ιστορία».
Στην εκδήλωση απεύθυνε χαιρετισμό και η κ. Όλγα Δεληγιάννη Πρόεδρος του Συμβουλίου Βιομηχανικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Σε δηλώσεις του στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ο φωτογράφος και επιμελητής της έκθεσης κ. Στέργιος Καραβάτος ανέφερε: «Ως φωτογράφος κλήθηκα να κάνω την καταγραφή, η οποία διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο και λίγο παραπάνω. Ξεκινήσαμε κάνοντας το κομμάτι της Θράκης και μετά προχωρήσαμε στην Ανατολική Μακεδονία. Ήταν μια υπέροχη εμπειρία για μένα, γιατί είναι ένα θέμα το οποίο δουλεύω αρκετό καιρό και η σχέση φωτογραφίας και αρχιτεκτονικής πάντα ήταν κάτι που με τραβούσε. Σαν φοιτητής μάλιστα, θα ήθελα να είχα σπουδάσει αρχιτεκτονική, αλλά ποτέ δεν το έκανα και βρήκα τη σχέση μέσα από τη φωτογραφία να τα συνδυάσω. Το ευτύχημα ήταν ότι μπορούσαμε σε πάρα πολλά από αυτά τα μνημεία να έχουμε και πρόσβαση μέσα. Θα ήθελα προσωπικά να ευχαριστήσω και τους ιδιώτες που μας άνοιξαν τους χώρους τους, πολλές φορές ήταν και τα ίδια τους τα σπίτια, και μας έδωσαν πρόσβαση σε μνημεία, τα οποία ο κόσμος δεν έχει την ευκαιρία να τα δει. Ελπίζω μέσα από αυτές τις φωτογραφίες να ευοδωθεί και αυτό, δηλαδή ο κόσμος να γνωρίσει και αυτό που υπάρχει και αυτό που είναι αθέατο πολλές φορές».
Ο κ. Καραβάτος επεσήμανε ότι «εκπροσωπούνται σχεδόν όλα τα μνημεία τα οποία καταγράφηκαν» και πρόσθεσε: «Σε αυτή την καταγραφή είναι αυτά που έχουν χαρακτηριστεί μόνο από το Υπουργείου Πολιτισμού, γιατί υπάρχουν και άλλα μνημεία χαρακτηρισμένα από τις Περιφέρειες και από τους τοπικούς φορείς». Όσον αφορά τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπισε, ο κ. Καραβάτος αναφέρθηκε στην πρόσβαση, καθώς πολλά από τα κτίρια ήταν επικίνδυνα, ενώ σε άλλα δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση, καθώς και στους στενούς χώρους κυρίως στα αστικά κέντρα, που είχαν ως αποτέλεσμα δυσκολίες στη φωτογράφηση. Όπως εξήγησε, το συγκεκριμένο πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με πολλές λήψεις οι οποίες συνδυάστηκαν.
