Αναβιώνουν τα λαϊκά δρώμενα του δωδεκαημέρου στον Νομό Δράμας

ΠΛΗΘΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΕ ΒΩΛΑΚΑ, ΚΑΛΗ ΒΡΥΣΗ, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ, ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟ, ΠΑΓΟΝΕΡΙ, ΠΕΤΡΟΥΣΑ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ 5 ΕΩΣ ΤΙΣ 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΓΙΑ ΚΑΛΗ ΕΥΕΤΗΡΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

Αναβιώνουν για άλλη μια χρονιά σε Βώλακα, Καλή Βρύση, Μοναστηράκι, Ξηροπόταμο, Παγονέρι, Πετρούσα και Πύργους τα λαϊκά δρώμενα του δωδεκαημέρου, τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε μακραίωνες πολιτιστικές παραδόσεις του τόπου.

Μετά από δύο χρονιές (2021 και 2022) που τα δρώμενα δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, φέτος επιστρέφουν δυναμικά και αναμένεται να κεντρίσουν το ενδιαφέρον πλήθους κόσμου, είτε επισκεπτών από άλλες περιοχές είτε κατοίκων του Νομού Δράμας.

Κάθε χρόνο τα δρώμενα ξεκινούν στις 5 Ιανουαρίου, συνεχίζονται στις 6 και κορυφώνονται στις 7 και 8 Ιανουαρίου, με τους Αράπηδες, τους Χαράπηδες, τα Μπαμπούγερα, τις Αρκούδες, την Καμήλα, τη Νταβανίσκα και την Μπάμπω να βρίσκονται στο επίκεντρο, ως αρχέγονα έθιμα, με κύρια στοιχεία τις μεταμφιέσεις, τους ήχους των κουδουνιών και την μαγεία του μεταφυσικού.

Τα δρώμενα του δωδεκαημέρου αποβλέπουν στην καλοτυχία, στη γονιμότητα και στην καρποφορία της γης, οι ρίζες τους χάνονται στα βάθη των αιώνων, ενώ οι κάτοικοι των συγκεκριμένων χωριών του Νομού Δράμας είναι περήφανοι που τα διέσωσαν και τα διασώζουν αναλλοίωτα.

Κάθε χρόνο, πλήθος κόσμου, επισκέπτεται τις συγκεκριμένες περιοχές και παρακολουθεί με ενδιαφέρον τα δρώμενα, τα οποία, πέρα από τον παραδοσιακό χαρακτήρα, λειτουργούν και ως τουριστικό προϊόν για το Νομό Δράμας.

Συνέντευξη τύπου των διοργανωτών

Σχετική συνέντευξη τύπου για τα φετινά δρώμενα του δωδεκαημέρου πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2023, στην αίθουσα συσκέψεων στο Διοικητήριο. Σε αυτή συμμετείχαν ο Αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Γρηγόρης Παπαεμμανουήλ, ο Πρόεδρος του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας και Πρόεδρος του Συλλόγου Μοναστηρακίου κ. Γιάννης Παπουτσής, ο οποίος εκπροσώπησε και τους Συλλόγους του Βώλακα και του Παγονερίου, οι Πρόεδροι των οποίων απουσίαζαν, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ξηροποτάμου κ. Στέργιος Δεμίσης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Πετρούσας κ. Κωνσταντίνος Πουρνάρκας, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Πύργων κ. Παντελής Τσάνης και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καλής Βρύσης κ. Αθανάσιος Παλληκάρης. Όλοι τους απεύθυναν πρόσκληση στον κόσμο όχι μόνο να παραστεί στα δρώμενα, αλλά και να συμμετάσχει σε αυτά. Μάλιστα, ο κάθε Πρόεδρος παρουσίασε εν συντομία τα δρώμενα που θα πραγματοποιηθούν στο χωριό του αυτές τις ημέρες.

Ο κ. Παπαεμμανουήλ, μιλώντας στα τοπικά Μ.Μ.Ε., ανέφερε: «Για μια ακόμη φορά είμαστε στην ευχάριστη θέση να υποδεχθούμε τον νέο χρόνο με τα πανάρχαια, λαϊκά δρώμενα του δωδεκαημέρου, που συντελούνται στα χωριά του Βώλακα, της Καλής Βρύσης, του Μοναστηρακίου, του Ξηροποτάμου, του Παγονερίου, της Πετρούσας και των Πύργων. Είναι αυτή η πανάρχαια παράδοσή μας που μας καθιστά φορείς μιας παραδόσεως με πολύ μεγάλη και βαριά κληρονομιά, την οποία βέβαια κι εμείς οι σύγχρονοι Δραμινοί, οι σύγχρονοι Έλληνες, με πολύ μεγάλη επιτυχία, χάρη στις προσπάθειες των ανθρώπων που εκπροσωπούν την παράδοσή μας, φέρνουν σε πέρας με μεγάλη επιτυχία».

Ο Αντιπεριφερειάρχης Δράμας ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκόμενους και πρόσθεσε: «Είναι οι άνθρωποι χάρη στις προσπάθειες των οποίων αυτά αναβιώνουν κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία και κάνουν τη Δράμα μας γνωστή σε όλο το πανελλήνιο και σε όλο τον κόσμο. Τα μηνύματα που έχουμε για φέτος είναι ότι περιμένουμε πάρα πολύ κόσμο. Ήδη ξέρω ότι πάρα πολλοί σύλλογοι από διάφορα μέρη της Ελλάδος, έχουν προγραμματίσει εκδρομές για να είναι αυτό το τετραήμερο στη Δράμα, να δει από κοντά τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι Δραμινοί ξέρουμε να κρατάμε ψηλά το λάβαρο της παραδόσεώς μας. Εμείς, ως Αντιπεριφέρεια Δράμας, στεκόμαστε δίπλα στις προσπάθειες των συλλόγων μας και των ανθρώπων τους και στο μέτρο των δυνατοτήτων μας είμαστε κοντά τους. Βέβαια νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε και το κάτι παραπάνω. Για αυτό σε συνάντηση που προηγήθηκε, ήδη έχουμε δρομολογήσει κάποια πράγματα για το επόμενο χρονικό διάστημα, ούτως ώστε να αναδείξουμε ακόμη περαιτέρω αυτά τα λαϊκά δρώμενα, τα οποία βέβαια δεν έχουν ανάγκη ανάδειξης. Εμείς έχουμε ανάγκη από τα δρώμενα, γιατί αυτά καθαυτά είναι η ταυτότητά μας. Και σε αυτή την ταυτότητα πρέπει να πατήσουμε όλοι για να έχουμε ένα μέλλον όπως μας αξίζει».

Ο κ. Παπουτσής, στις δηλώσεις του, σημειώσει πως «διασώζουμε αρχαιότατη παράδοση» και χαρακτήρισε ως συμπαραστάτη τον κ. Παπαεμμανουήλ. Επίσης έκανε αναφορά στο διεπιστημονικό συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Δραμοινογνωσίας με θέμα «Ιχνηλατώντας τα μονοπάτια του Διονύσου». Όπως είπε ο κ. Παπουτσής, «η γη των Ηδώνων φέρεται ως το αέναο θέατρο, ως τοπογραφία, κι εμείς εδώ οι υπηρετούντες τα λαϊκά δρώμενα, ως προϋπάρχοντα ακόμη του Διονύσου, είμαστε αυτοί που οι πρόγονοί μας μπολιάσαν αυτές τις τελετουργίες, ώστε να μας τις παραδώσουν και να είμαστε εμείς πλούσιοι σήμερα να λέμε ότι υπηρετούμε τα δρώμενα αυτά». Ακόμη, ο Πρόεδρος του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας επεσήμανε: «Επειδή έχουμε φύγει από τις πάλαι ποτέ αγροτοκηνοτροφικές κοινότητες, είμαστε σε άλλη μια φάση, πιο ενσυναίσθητα μπαίνουμε στην υπηρεσία και στις τελετουργίες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην έχουμε αυτή τη σχέση της γης, του κοπαδιού, της υπηρεσίας της συνέχειας της ζωής, αλλά μπορούμε να πούμε ότι παραμένει ο αρχικός στόχος και σκοπός της υπηρεσίας της ευετηρίας». Ο κ. Παπουτσής απεύθυνε πρόσκληση σε όλο τον κόσμο «να ζήσει όχι απλά ως επισκέπτης, αλλά ως συμμέτοχος σε αυτές τις τελετουργίες που εμείς κάνουμε, βασικά δια της μουσικής και του χορού, και όπως αλλιώς κρίνει ο καθένας. Ανοιχτά είναι τα χωριά μας. Ανοιχτές είναι οι κοινότητές μας. Οι άνθρωποι με χαμόγελο, με κρασί και με ευφημία θα υποδεχτούν όλους τους επισκέπτες, που περιμένουμε φέτος να είναι πάρα πολλοί, γιατί τα προηγούμενα δύο χρόνια δεν είχαμε την ευθύνη, λόγω της πανδημίας να υπηρετήσουμε τα δρώμενά μας. Είναι ευκαιρία φέτος να γιορτάσουμε σε αυτό το διονυσιακό πνεύμα στις κοιτίδες μας».

Μιλώντας ειδικότερα για τα δρώμενα στο Μοναστηράκι, ο κ. Παπουτσής είπε πως οι μεταμφιέσεις γίνονται ανήμερα των Θεοφανείων, ενώ το προηγούμενο βράδυ τελείται γλέντι προετοιμασίας. Για το Παγονέρι, ο κ. Παπουτσής σημείωσε πως το δρώμενο με το αλογάκι και τα χαράπια τελείται ανήμερα των Θεοφανείων, ενώ στον Βώλακα υπάρχουν τρία δρώμενα σε τρεις διαφορετικές ημέρες («μπάρα», Χαράπια και Αρκούδες).

Ο κ. Δεμίσης, μιλώντας για τα δρώμενα στον Ξηροπόταμο, σημείωσε πως περιλαμβάνουν τους τσέτες, ενώ στην κορύφωση ο θεατής γίνεται κοινωνός και συμμετέχει.

Για τα δρώμενα στην Πετρούσα, ο κ. Πουρνάρκας ανέφερε πως σε αυτά συμμετέχει μια αληθινή καμήλα, ο Ζαχαρίας.

Ο κ. Τσάνης, για τα δρώμενα στους Πύργους, είπε πως η κορύφωση γίνεται με τον σατυρικό γάμο.

Τέλος, ο κ. Παλληκάρης, για τα δρώμενα στην Καλή Βρύση, είπε πως έχουν συνδεθεί με τη λατρεία του θεού Διονύσου, ενώ υπάρχει μάλιστα και μια βρύση από την οποία τρέχει ασταμάτητα κρασί. Τον ρόλο του κουμπάρου στον σατυρικό γάμο στην Καλή Βρύση έχει αναλάβει φέτος ένας ελληνικός σύλλογος με δραστηριότητα στην Ολλανδία, ο οποίος αποτελείται από Ολλανδούς.

Πρόγραμμα

Το πρόγραμμα των λαϊκών δρώμενων του Δωδεκαημέρου στο Νομό Δράμας έχει ως εξής:

5 Ιανουαρίου

Μοναστηράκι: Ώρα 21.00 στο κτήριο του Συλλόγου, προετοιμασία μύησης.

Παγονέρι: Ώρα 21.00 στο σπίτι του «Αράπη» προετοιμασία μύησης.

6 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 11.00 π.μ. στην πλατεία το δρώμενο της «μπάρας». Μετά τα μεσάνυχτα, «κλέψιμο» αντικειμένων.

Καλή Βρύση: Ώρα 10.00 π.μ. μεταμφιεσμένοι κυκλοφορούν στους δρόμους.

Μοναστηράκι: Ώρα 15.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Ξηροπόταμος: Ώρα 10.00 π.μ. γύρα του χωριού με τους μεταμφιεσμένους.

Παγονέρι: Ώρα 11.00 π.μ. στην πλατεία το δρώμενο των «Χαράπηδων».

Πετρούσα: Ώρα 18.00 μικρή γύρα στο χωριό με τους μεταμφιεσμένους.

Πύργοι: Ώρα 19.00 «νταβανίσκα» – ολονύκτιο παραδοσιακό γλέντι.

7 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 10.00 π.μ. πλειστηριασμός κλεμμένων αντικειμένων και ώρα 14.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Καλή Βρύση: Ώρα 14.00 χορευτική εκδήλωση στην πλατεία, ενώ «Μπαμπούγεροι» κυκλοφορούν στους δρόμους.

Ξηροπόταμος: Ώρα 10.00 π.μ. γύρα του χωριού στους εορτάζοντες. Ώρα 15.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Παγονέρι: Ώρα 12.00 μ.μ. γύρα του χωριού με τους μεταμφιεσμένους.

Πετρούσα: Ώρα 12.00 μ.μ. μεγάλη γύρα στο χωριό με τους μεταμφιεσμένους και την καμήλα.

Πύργοι: Ώρα 10.00 γύρα του χωριού, ώρα 18.00 γλέντι με τις «αρκούδες» στην πλατεία του χωριού.

8 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 14.00 η τέλεση του παραδοσιακού γάμου και ώρα 16.30 στην πλατεία το δρώμενο των «Αρκούδων».

Καλή Βρύση: Ώρα 14.00 στην πλατεία το δρώμενο του σταυρικού γάμου.

Πετρούσα: Ώρα 14.00 στην αυλή του σχολείου το δρώμενο της «Μπάμπως».

Πύργοι: Ώρα 18.00 στην πλατεία το δρώμενο της «Μπάμπως».