Με την παρουσίαση του περιοδικού λογοτεχνίας και λογοτεχνικής κριτικής «ΘΕΥΘ – Οι δύο όψεις της γραφής» και του φωτογραφικού λευκώματος «Η Δράμα των προσφύγων», συνεχίστηκαν τα Αίθρια Λογοτεχνικά Απογεύματα στο πλαίσιο του 44ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας. Η υπεύθυνη του προγράμματος Πολύνα Μπανά αναφερόμενη στην τοποθεσία που πραγματοποιούνται φέτος τα «Αίθρια Λογοτεχνικά Απογεύματα», υπογραμμίζοντας την γειτνίαση του Πολυχώρου «Ελευθερία» με τον κινηματογράφο «Ολύμπια», σημείωσε πως: «…η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος βασιζόμενοι αμφότεροι στην τέχνη, αποτελούν καλλιτεχνικώς “συγκοινωνούντα δοχεία” και δεν παύουν να αλληλοεπιδρούν και να αλληλοτροφοδοτούνται».

Το περιοδικό «ΘΕΥΘ- Οι δύο όψεις της γραφής» το οποίο εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη, έχει συνδιευθύντριες τη Ζωή Σαμαρά, συγγραφέα και ομότιμη καθηγήτρια της Θεωρίας της Λογοτεχνίας και του Θεάτρου του Α.Π.Θ και τη Μαρία Λιτσαρδάκη, συγγραφέα και αναπληρώτρια καθηγήτρια Γαλλικής Λογοτεχνίας του Α.Π.Θ.

Για το περιοδικό, που αριθμεί συνολικά μέχρι σήμερα 13 τεύχη, μίλησε η κα Μαρία Λιτσαρδάκη, η οποία ξεκίνησε λέγοντας: «Στο Φαίδρο του Πλάτωνα ο Σωκράτης αφηγείται το μύθο του Θευθ, ‘’κάποιου παλιού θεού’’, που γεννήθηκε στην Αίγυπτο. Πολυτάλαντος, όπως ο δικός μας Ερμής, ο Αιγύπτιος θεός επινόησε, μεταξύ άλλων, τους αριθμούς και τα γράμματα. Ενώπιον του βασιλιά Θαμούν, ο Θευθ εκθειάζει τις αρετές της γραφής, φάρμακο της μνήμης, με τη δύναμη να κάνει τους Αιγυπτίους σοφότερους και ικανότερους να θυμούνται. Ο βασιλιάς, θεός και ο ίδιος, έχει μια απρόσμενη αντίδραση. Θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο, απαντά, τα γράμματα θα προκαλούν λήθη, εφόσον η μνήμη δεν θα ασκείται. Η γραφή δεν είναι φάρμακο μνήμης, αλλά υπενθύμισης, ‘’ουκούν μνήμης αλλ’ υπομνήσεως φάρμακονεύρες’’, του λέει».

Η κα Λιτσαρδάκη αναφερόμενη στη δομή του περιοδικού σημείωσε πως στηρίζεται στον άξονα: ένα πρώτο μέρος απαρτίζεται από αδημοσίευτα κείμενα ποίησης και πεζού λόγου (κυρίως διήγημα ή απόσπασμα μυθιστορήματος). Η ενότητα αυτή εμπλουτίζεται συχνά από την άλλη μορφή αναδημιουργίας, που είναι η μετάφραση, με κείμενα ξένων ποιητών ή συγγραφέων, σε φρέσκιες ελληνικές μεταφράσεις. Ένα δεύτερο μέρος φιλοξενεί την κριτική, το δοκίμιο αλλά και συνεντεύξεις δημιουργών που μιλούν για το έργο τους.

Το «Θευθ» δεν έχει ούτε χορηγούς ούτε διαφημίσεις, όπως άλλα περιοδικά του λογοτεχνικού χώρου, μοναδικό του στήριγμα είναι η ιδέα/αρχή της προσφοράς. Αφενός η προσφορά των ποιητών, κριτικών, συγγραφέων που καταθέτουν τα κείμενά τους και αφετέρου η προσφορά έργου που γίνεται για να στηθεί από τη συντακτική ομάδα και τον εκδότη, τον κ. Κιντάπογλου των εκδόσεων «Ρώμη».

Η παρουσίαση του περιοδικού, έκλεισε με τον ίδιο τρόπο που άνοιξε. Με την ανάγνωση ποιημάτων και λογοτεχνικών δοκιμίων από την κα Μαρία Κασμερίδου.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την παρουσίαση του φωτογραφικού λευκώματος «Η Δράμα των προσφύγων- Αφιέρωμα μνήμης» των φιλολόγων Γεωργίας Μπακάλη και Δημήτρη Σφακιανάκη. Το βιβλίο εκδόθηκε το 2019 και αποτελεί ιδιωτική έκδοση.

Αναφερόμενος στο βιβλίο, ο κ. Δημήτρης Σφακιανάνης τόνισε ότι «ξεκίνησε ζητώντας από παλαιούς Δραμινούς να προσφέρουν φωτογραφικό και άλλο χρήσιμο υλικό για την έκδοση του» και, παράλληλα, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το αρχείο της ιστορικής εφημερίδας «Θάρρος» που εκδιδόταν στη Δράμα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών από το 1922 και μετά. Σημαντικά στοιχεία για την πληθυσμιακή σύνθεση της Δράμας σύμφωνα με μια απογραφή του 1913 έδωσε η κα Μπακάλη σημειώνοντας πως «εκείνη την περίοδο υπήρχαν 50.000 μουσουλμάνοι, 29.000 Έλληνες και 600 Εβραίοι», κάνοντας μία αντιπαραβολή με το έτος 1924 που η περιοχή δέχθηκε 95.000 πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη.

Σημαντική αναφορά έγινε από τον κ. Σφακιανάκη στον τρόπο με τον οποίο έγινε η κατανομή των προσφύγων στις ορεινές και στις πεδινές περιοχές της Δράμας, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε με αποτυχία, βάσει της επαγγελματικής τους ιδιότητας. Ο κ. Σφακιανάκης τόνισε επίσης και την ανθρωπιστική πλευρά του ζητήματος της εγκατάστασης των προσφύγων, καθώς οι κρατικές δομές υγειονομικής περίθαλψης εκείνη την εποχή ήταν ανύπαρκτες με αποτέλεσμα να οργανώνονται δράσεις ανθρωπιστικής βοήθειας κυρίως από φιλανθρωπικά σωματεία των Η.Π.Α και τον Ερυθρό Σταυρό.

Όπως οι ίδιοι οι συγγραφείς αναφέρουν στο προλογικό σημείωμα του λευκώματος: «…Το αφιέρωμα αυτό είναι ένα οδοιπορικό στον χώρο και τον χρόνο, σε πρόσωπα και πράγματα της τοπικής ιστορίας μας. Μία απόπειρα αποκωδικοποίησης της ταυτότητάς μας. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη επιχειρείται μια εξιστόρηση της περιπέτειας του ξεριζωμού από την προγονική γη και του αγώνα για το ρίζωμα στη νέα πατρίδα. Στη δεύτερη ενότητα προβάλλεται, μέσα από επιλεγμένες φωτογραφίες, ο δημιουργικός μόχθος για επιβίωση και προκοπή των προσφύγων πρώτης και δεύτερης γενιάς. Τέλος, στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται πτυχές της προσφυγικής αποκατάστασης μέσα από πρωτογενείς πηγές».