Αναβιώνουν για άλλη μια χρονιά σε Βώλακα, Καλή Βρύση, Μοναστηράκι, Ξηροπόταμο, Παγονέρι, Πετρούσα και Πύργους τα λαϊκά δρώμενα του δωδεκαημέρου, τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε μακραίωνες πολιτιστικές παραδόσεις του τόπου.

Μετά από δύο χρονιές (2021 και 2022) που τα δρώμενα δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, φέτος επιστρέφουν δυναμικά και αναμένεται να κεντρίσουν το ενδιαφέρον πλήθους κόσμου, είτε επισκεπτών από άλλες περιοχές είτε κατοίκων του Νομού Δράμας.

Κάθε χρόνο τα δρώμενα ξεκινούν στις 5 Ιανουαρίου, συνεχίζονται στις 6 και κορυφώνονται στις 7 και 8 Ιανουαρίου, με τους Αράπηδες, τους Χαράπηδες, τα Μπαμπούγερα, τις Αρκούδες, την Καμήλα, τη Νταβανίσκα και την Μπάμπω να βρίσκονται στο επίκεντρο, ως αρχέγονα έθιμα, με κύρια στοιχεία τις μεταμφιέσεις, τους ήχους των κουδουνιών και την μαγεία του μεταφυσικού.

Τα δρώμενα του δωδεκαημέρου αποβλέπουν στην καλοτυχία, στη γονιμότητα και στην καρποφορία της γης, οι ρίζες τους χάνονται στα βάθη των αιώνων, ενώ οι κάτοικοι των συγκεκριμένων χωριών του Νομού Δράμας είναι περήφανοι που τα διέσωσαν και τα διασώζουν αναλλοίωτα.

Κάθε χρόνο, πλήθος κόσμου, επισκέπτεται τις συγκεκριμένες περιοχές και παρακολουθεί με ενδιαφέρον τα δρώμενα, τα οποία, πέρα από τον παραδοσιακό χαρακτήρα, λειτουργούν και ως τουριστικό προϊόν για το Νομό Δράμας.

Πρόγραμμα

Το πρόγραμμα των λαϊκών δρώμενων του Δωδεκαημέρου στο Νομό Δράμας έχει ως εξής:

5 Ιανουαρίου

Μοναστηράκι: Ώρα 21.00 στο κτήριο του Συλλόγου, προετοιμασία μύησης.

Παγονέρι: Ώρα 21.00 στο σπίτι του «Αράπη» προετοιμασία μύησης.

6 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 11.00 π.μ. στην πλατεία το δρώμενο της «μπάρας». Μετά τα μεσάνυχτα, «κλέψιμο» αντικειμένων.

Καλή Βρύση: Ώρα 10.00 π.μ. μεταμφιεσμένοι κυκλοφορούν στους δρόμους.

Μοναστηράκι: Ώρα 15.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Ξηροπόταμος: Ώρα 10.00 π.μ. γύρα του χωριού με τους μεταμφιεσμένους.

Παγονέρι: Ώρα 11.00 π.μ. στην πλατεία το δρώμενο των «Χαράπηδων».

Πετρούσα: Ώρα 18.00 μικρή γύρα στο χωριό με τους μεταμφιεσμένους.

Πύργοι: Ώρα 19.00 «νταβανίσκα» – ολονύκτιο παραδοσιακό γλέντι.

7 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 10.00 π.μ. πλειστηριασμός κλεμμένων αντικειμένων και ώρα 14.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Καλή Βρύση: Ώρα 14.00 χορευτική εκδήλωση στην πλατεία, ενώ «Μπαμπούγεροι» κυκλοφορούν στους δρόμους.

Ξηροπόταμος: Ώρα 10.00 π.μ. γύρα του χωριού στους εορτάζοντες. Ώρα 15.00 στην πλατεία το δρώμενο των «Αράπηδων».

Παγονέρι: Ώρα 12.00 μ.μ. γύρα του χωριού με τους μεταμφιεσμένους.

Πετρούσα: Ώρα 12.00 μ.μ. μεγάλη γύρα στο χωριό με τους μεταμφιεσμένους και την καμήλα.

Πύργοι: Ώρα 10.00 γύρα του χωριού, ώρα 18.00 γλέντι με τις «αρκούδες» στην πλατεία του χωριού.

8 Ιανουαρίου

Βώλακας: Ώρα 14.00 η τέλεση του παραδοσιακού γάμου και ώρα 16.30 στην πλατεία το δρώμενο των «Αρκούδων».

Καλή Βρύση: Ώρα 14.00 στην πλατεία το δρώμενο του σταυρικού γάμου.

Πετρούσα: Ώρα 14.00 στην αυλή του σχολείου το δρώμενο της «Μπάμπως».

Πύργοι: Ώρα 18.00 στην πλατεία το δρώμενο της «Μπάμπως».

Τα δρώμενα

ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΤΙΚΑ
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙΟΥ «ΑΡΑΠΗΔΕΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙΟΥ ΔΡΑΜΑΣ» Κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός αποτελούν οι «Αράπηδες». Ένα έθιμο με μορφή δρωμένου, που τελείται την ημέρα των Θεοφανείων (6 Ιανουαρίου) για την ευετηρία. Στο θίασο των δρώντων ή «τσέτα, όπως λέγεται, μετέχουν ακόμη, οι Γκιλίγκες (νύφες), οι Παππούδες και οι Τσολιάδες (Εύζωνοι). Στην πλατεία του χωριού στήνεται ο τρανός χορός και ακολουθεί η αναπαράσταση του εικονικού γάμου ή πολέμου, καθώς και η αναπαράσταση του εικονικού οργώματος και της σποράς.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΗΣ ΒΡΥΣΗΣ ΔΡΑΜΑΣ «ΜΠΑΜΠΟΥΓΕΡΑ» Κυρίαρχο στοιχείο τα «Μπαμπούγερα», όπως αποκαλούνται οι μεταμφιεσμένοι που κάνουν την εμφάνιση τους στους δρόμους του χωριού, ορμητικοί και υπερκινητικοί, ωσάν σύγχρονοι σάτυροι (ακόλουθοι) του θεού Διόνυσου. Ένα δρώμενο που έχει τις ρίζες του στη λατρεία του θεού Διόνυσου κατά την αρχαιότητα. Το έθιμο κορυφώνεται στις 8 Ιανουαρίου με την αναπαράσταση του εικονικού γάμου.
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ «ΑΡΑΠΗΔΕΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ» Στη μεταμφίεση των Αράπηδων κυριαρχεί το μαύρο χρώμα, μαύρες φλοκωτές κάπες, εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες και κεφαλοστολές από γιδοπροβιές. Κατά τη διάρκεια αναβίωσης του δρωμένου, η ομάδα (τσέτα) των “Αράπηδων” παρελαύνει στους δρόμους, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Την τσέτα συμπληρώνουν, ο ‘Εύζωνες’ (γαμπροί), οι ‘Γκελίγκες’ (νύφες) και οι ‘Μάνγκουδες’ (παλιάτσοι). Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, συμβολίζοντας έτσι, τη χειμερία νάρκη της φύσης και την ανάστασή της με τον ερχομό της άνοιξης.
ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΤΡΟΥΣΑΙΩΝ «ΜΠΑΜΠΙΝΤΕΝ» Δρώμενο που αποβλέπει στην καλοτυχία, τη  γονιμότητα, την καρποφορία, την απελευθέρωση της γης από τα δεσμά του χειμώνα. Κυρίαρχο στοιχείο του εθίμου είναι η καμήλα, η οποία συμβολίζει τις περιπέτειες του ανθρώπου μέσα στη ζωή και το χρόνο και την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει να παλεύει κόντρα στις ελλείψεις και τις στερήσεις. Το Μπάμπιντεν κορυφώνεται στις 8 Ιανουαρίου, με την αναπαράσταση οργώματος και σποράς καθώς και άλλων εργασιών, με την παρουσία του σταχτή και των «ανδρείκελων» που αναπαριστούν την γενετήσια ορμή και με γλέντι  που συνεχίζεται μέχρι αργά το βράδυ.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΩΛΑΚΑ «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΒΩΛΑΚΑ» Κάθε εποχή του χρόνου, οι ντόπιοι αναβιώνουν με μοναδικό τρόπο, αρχαία έθιμα, όλα πλούσια σε συμβολισμούς. Εικονική σπορά, μιμητικό όργωμα,  νύφες, κουμπάροι, ροπαλοφόροι, όλοι έχουν τον ρόλο τους στο δρώμενο που ξορκίζει το κακό από το χωριό, εδώ και αιώνες. Έθιμα όπως αυτά της ‘μπάρας’, των ‘Αράπηδων’, το ‘Μπάμπιντεν’ έρχονται να αναβιώσουν μέσα σε ένα κλίμα σκωπτικό ,σατυρικό και γιορτινό.
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΓΟΝΕΡΙΟΥ «ΧΑΡΑΠΙΑ» Το δρώμενο των Χαράπηδων ή Αράπηδων, αναβιώνει κάθε χρόνο (6 Ιανουαρίου), στο οποίο κυριαρχούν τα πειράγματα, οι χοροί και τα τραγούδια υπό τους ήχους της γκάιντας και του νταχαρέ. Οι «Αράπηδες» είναι μεταμφιεσμένοι με προβιές που καλύπτουν όλο το σώμα, φέρουν μάσκα με τρεις τρύπες για τα μάτια και το στόμα, στη μέση κρεμούν κουδούνια, στο χέρι κρατούν ξύλινα σπαθιά και στάχτη και στα πόδια φέρουν γουρουνοτσάρουχα.
ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΥΡΓΩΝ «ΛΑΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΠΥΡΓΩΝ» Στα δρώμενα των Πύργων συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του χωριού πίνοντας και χορεύοντας υπό τους ήχους της γκάιντας, της μακεδονικής λύρας και του νταχαρέ ενώ σημείο αναφοράς αποτελούν οι μεταμφιέσεις και οι εικονικές αναπαραστάσεις, με ευετηρικό πάντα χαρακτήρα και με έντονους συμβολισμούς.